Ο Υποκόμης της Βραζελόνης

Ο Υποκόμης της Βραζελόνης
	Παλιά Γκραβούρα του βιβλίου
Συγγραφέας	Αλέξανδρος Δουμάς; in collaboration with Αύγουστος Μακέ
Τίτλος	Le Vicomte de Bragelonne
Υπότιτλος	Dix ans après
Γλώσσα	Γαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1847
Μορφή	Ιστορικό
Θέμα	Σιδηρούν προσωπείον
Σειρά	D'Artagnan Romances
Χαρακτήρες	Ντ' Αρτανιάν, Άθως, Πόρθος, Άραμης, Λουδοβίκος ΙΔ΄ της Γαλλίας, Σιδηρούν προσωπείον, Raoul de Bragelonne, Ερριέττα της Αγγλίας, Κάρολος Β΄ της Αγγλίας, Λουίζα ντε λα Βαλλιέρ και Άννα της Αυστρίας
LC Class	OL36856W
Προηγούμενο	Μετά Είκοσι Έτη
	δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Υποκόμης της Βραζελόνης (γαλλικά: Le Vicomte de Bragelonne‎‎, ενίοτε αναφερόμενο και ως Le Vicomte de Bragelonne ou Dix ans plus tard, με υπότιτλο/εναλλακτικό τίτλο: Μετά δέκα έτη / Δέκα χρόνια αργότερα) είναι μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Δουμά. Είναι το τρίτο και τελευταίο μέρος της τριλογία νουβελών με το όνομα «Οι περιπέτειες του Ντ’ Αρτανιάν», μετά τα βιβλία «Οι Τρεις Σωματοφύλακες» και «Μετά Είκοσι Έτη». Το βιβλίο κυκλοφόρησε σε συνέχειες για πρώτη φορά μεταξύ των ετών 1847 και 1850.

Στις αγγλικές μεταφράσεις, τα 268 κεφάλαια αυτού του μεγάλου τόμου συνήθως υποδιαιρούνται σε τρεις μικρότερους με τους τίτλους «Ο Υποκόμης της Βραζελόνης», «Λουίζ ντε Λα Βαλλιέρ» και «Το Σιδηρούν Προσωπείο». Κάθε τόμος είναι περίπου το μέγεθος του αρχικού βιβλίου «Οι Τρεις Σωματοφύλακες» (1844).

Σε εκδόσεις τεσσάρων τόμων, οι τίτλοι των τόμων παραμένουν έως έχουν εκτός από εκείνους των «Λουίζ ντε Λα Βαλλιέρ» και «Το σιδηρούν προσωπείο» που μετακινούνται από τον δεύτερο και τον τρίτο τόμο στον τρίτο και τέταρτο, με το «Δέκα χρόνια μετά» να γίνεται ο δεύτερος τόμος.

Η σειρά των βιβλίων ασχολείται με την πρώιμη βασιλεία του Λουδοβίκου ΙΔ’ το 1660. Πάνω σε αυτό το ζήτημα, έχει αναφερθεί από κριτικούς, ότι το συγκεκριμένο μυθιστόρημα είναι μια ιστορία που εξιστορεί την «προέλευση» και την παιδεία ενός νεαρού άνδρα που κυβέρνησε για πάνω από 70 χρόνια και έγινε ένα από τους πιο αγαπημένους μονάρχες της Γαλλίας. Επιπλέον, οι Σωματοφύλακες που περιλαμβάνονται σε αυτή την τριλογία του Δουμά, είναι βασικοί χαρακτήρες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση του Λουδοβίκου.^[2]

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέρος πρώτο: Ο Υποκόμης της Βραζελόνης (Κεφάλαια 1–93)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά από 35 χρόνια πιστής υπηρεσίας, ο Ντ’ Αρτανιάν παραιτείται από υπολοχαγός των Σωματοφυλάκων καθώς διακρίνει ότι ο νεαρός βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΔ’ στα πρώτα βήματα της βασιλείας του δεν έχει ισχυρή βούληση. Αποφασίζει να βοηθήσει τον εξόριστο Βασιλιά Κάρολο Β’ να ανακτήσει το θρόνο της Αγγλίας, αγνοώντας ότι ο Άθως παλεύει για τον ίδιο σκοπό. Τελικά, με τη βοήθεια τους, ο Κάρολος αποκαθίσταται στο θρόνο και ο Ντ’ Αρτανιάν ανταμείβεται πλούσια.

Εντούτοις, μετά τον θάνατο του Καρδινάλιου Μαζαρέν, ο Λουδοβίκος ΙΔ’ έχει αναλάβει αποκλειστικά την εξουσία μαζί με την βοήθεια του Ζαν Μπατίστ Κολμπέρ ως υπουργό Οικονομικών του. Ωστόσο, ο Κολμπέρ έχει έντονο μίσος για τον ανώτερο του, τον Επικεφαλή Υπουργό Οικονομικών του βασιλιά, Νικολά Φουκέ, και προσπαθεί να επιφέρει την πτώση του. Επισημαίνει στον βασιλιά ότι ο Φουκέ ενισχύει κρυφά το φέουδο του στο νησί Μπελ-Ιλ-αν-Μερ. Ο Βασιλιάς πείθει τον Ντ’ Αρτανιάν να επανέλθει στην υπηρεσία του, και του αναθέτει να διερευνήσει το ζήτημα, δίνοντας του υπόσχεση ότι θα λάβει έναν σημαντικό μισθό και προαγωγή ως αρχηγός των Σωματοφυλάκων του Βασιλιά κατά την επιστροφή του. Ο Λουδοβίκος που τελικά εξελίσσετε σε αποφασιστικό μονάρχη, δέχεται μια προσφορά από τον Άθως εκ μέρους του Κάρολου Β’, η όποια περιλαμβάνει γάμο ανάμεσα στον Φίλιππο Α’, που είναι ο αδερφός του Γάλλου Βασιλιά, με την αδερφή του Καρόλου Β’, Ερριέτα Άννα Στιούαρτ.

Ο Ντ’ Αρτανιάν επιβεβαιώνει ότι το νησί Μπελ-Ιλ-αν-Μερ είναι οχυρωμένο και ο φαινομενικά υπεύθυνος αρχιτέκτονας είναι ο Πόρθος, αν και τα σχέδια δείχνουν τη γραφή του Άραμις, ο οποίος είναι τώρα ο επίσκοπος της Βαν. Ο Άραμις, καχύποπτος για το Ντ’ Αρτανιάν, στέλνει τον Πόρθο πίσω στο Παρίσι για να προειδοποιήσει τον Φουκέ, ενώ εξαπατά τον Ντ’ Αρτανιάν και του υποδεικνύει να ψάξει τον Πόρθο στην Βαν. Ο Πόρθος ενημερώνει τον Φουκέ την τελευταία στιγμή, και εκείνος με την σειρά του παραχωρεί την νήσο Μπελ-Ιλ-αν-Μερ στον βασιλιά, εξευτελίζοντας τελικά τον Κολμπέρ. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της υπόθεσης, ο Ντ’ Αρτανιάν γίνεται Αρχηγός των Βασιλικών Σωματοφυλάκων κατά την επιστροφή του.

Εν τω μεταξύ, η πριγκίπισσα Ερριέτα φτάνει στη Γαλλία μαζί με τον δεύτερο Δούκα του Μπάκιγχαμ, και συναντά μια συνοδεία που αποτελείται από τον Ραούλ ντε Βραζελόν, τον στενό του φίλο Αρμάν ντε Γκραμόν, Κόμη ντε Γκις και τον Κόμη ντε Γουάρντ τον νεότερο (γιο του προηγούμενου Κόμη ντε Γουάρντ που αναφερόταν στο βιβλίο «Οι Τρείς Σωματοφύλακες»). Ο απρόβλεπτος Δούκας του Μπάκιγχαμ είναι τρελά ερωτευμένο με την πριγκίπισσα και δύσκολα μπορεί να το κρύψει, ενώ ο ντε Γκραμόν σύντομα αντιλαμβάνεται ότι και εκείνος είναι ερωτευμένος με την ιδία γυναικά. Ο Φίλιππος, που δεν προσελκύεται ιδιαιτέρα από τις γυναίκες, ζηλεύει τρομερά τον Μπάκιγχαμ και τον εξορίζει μετά το γάμο του.

Μέρος δεύτερο: Λουίζ ντε Λα Βαλλιέρ (Κεφάλαια 94-180)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτό το μέρος του μυθιστορήματος αφορά κυρίως ρομαντικές εκδηλώσεις στο παλάτι του Λουδοβίκου ΙΔ’. Ο Ραούλ ντε Βραζελόν συνάντα τον παιδικό του έρωτα, την Λουίζ ντε Λα Βαλλιέρ, η όποια είναι πλέον κυρία της τιμής της πριγκίπισσας. Φοβούμενος μήπως αμαυρωθεί η φήμη της Λουίζ από τις υποθέσεις του παλατιού, ο Ραούλ επιδιώκει να την παντρευτεί. Ο πατέρας του, ο Άθως, κόμης ντε λα Φερ, δεν εγκρίνει αρχικά αυτό τον γάμο, αλλά τελικά, λόγω της αγάπης για τον γιο του, συμφωνεί αν και απρόθυμα. Ο βασιλιάς, ωστόσο, αρνείται να επικυρώσει τον γάμο επειδή η Λουίζ είναι κατώτερης κοινωνικής τάξης και έτσι ο γάμος καθυστερεί.

Εν τω μεταξύ, ένας αγώνας για την εξουσία ξεκινά ανάμεσα στον Φουκέ και τον Κολμπέρ. Ο Λουδοβίκος που υποστηρίζει τον Κολμπέρ, προσπαθεί να υποβαθμίσει τον Φουκέ ζητώντας χρήματα για να πληρώσει για ένα μεγάλο φεστιβάλ στο Φονταινεμπλώ. Εν τω μεταξύ, ο Άραμις συναντά τον κυβερνήτη της Βαστίλης, M. ντε Μπεσμό, και μαθαίνει για ένα μυστικό κρατούμενο που έχει μια εντυπωσιακή ομοιότητα με τον Λουδοβίκο ΙΔ’. Ο Άραμις χρησιμοποιεί αυτό το απόρρητο ζήτημα για να πείσει τον ετοιμοθάνατο στρατηγό των Ιησουιτών να τον ονομάσει διάδοχο του.

Όταν ο Κόμης Μπάκιγχαμ φεύγει από τη Γαλλία, ο έρωτας του Κόμης ντε Γκις για την Ερριέτα μεγαλώνει. Πολύ σύντομα όμως και ο Λουδοβίκο ΙΔ’ έχει πολύ ισχυρά ερωτικά αισθήματα για την νύφη του. Για να αποφύγει να μεγαλώσει η ζήλια του συζύγου της προς εκείνη, η Ερριέτα προτείνει ο βασιλιάς να επιλέξει μια νεαρή κοπέλα από το παλάτι ως καμουφλάζ για το φλερτ τους. Επιλέγουν τελικά την Λουίζ ντε Λα Βαλλιέρ. Όμως κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, ο βασιλιάς ακούει κρυφά την Λουίζ να ομολογεί την έλξη της για εκείνον σε κάποιους φίλους της και αμέσως ξεχνά την αγάπη του για την Ερριέτα. Την ίδια νύχτα η Ερριέτα ακούει τον ντε Γκις να ομολογεί την αγάπη του για εκείνη στον Ραούλ. Στην συνέχεια, οι δυο άντρες επιδιώκουν να πολεμήσουν για τις αγαπημένες τους. Εν τω μεταξύ, ο Βασιλιάς έχοντας επίγνωση ότι η Λουίζ είναι δεσμευμένη, λύνει αυτό το ζήτημα με το να στείλει τον Ραούλ στην Αγγλία επ’ αόριστον ως διπλωματικό απεσταλμένο.

Οι φήμες για την ερωτική σχέση του Λουδοβίκου ΙΔ’ με την Λουίζ, προκαλούν τριβή στις σχέσεις του με τον Ντε Γουάρντς, ο οποίος κληρονόμησε από τον πατέρα του ένα μίσος για τον Ντ’ Αρτανιάν και όλους εκείνους που σχετίζονται με αυτόν. Ο Ντε Γκις αναγκάζεται να μονομαχήσει μαζί με τον Ντε Γουάρντς , αλλά χάνει την μάχη και τραυματίζεται σοβαρά. Αυτό το περιστατικό είναι η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι, και η Ερριέτα αποφασίζει να απολύσει τη Λουίζ από την υπηρεσία της ως κυρία της τιμής. Ο βασιλιάς μεταπείθει την Ερριέτα, αλλά και εκείνη από την πλευρά της, εμποδίζει τον Λουδοβίκο να συνάντα τη Λουίζ. Ο βασιλιάς παρακάμπτει την Ερριέτα και έρχεται σε επαφή με τον αδερφό της Βασιλιά Κάρολο Β’, παρακαλώντας τον να εκδιώξει τον Ραούλ από την Αγγλία, κάτι που εκείνος κάνει. Κατά την επιστροφή του στη Γαλλία, ο Ραούλ χάνει την γη κάτω από τα πόδια του, όταν ανακαλύπτει ότι η Λουίζ συνδέεται ερωτικά με τον βασιλιά.

Ο Άθως ενημερώνεται για τα πάντα και αρχίζει να περιφρονεί τον Λουδοβίκο ΙΔ’. Ο νεαρός Βασιλιάς διατάζει τη φυλάκιση του Άθως, αλλά ο Ντ’ Αρτανιάν τον πείθει να τον απελευθερώσει.

Μέρος τρίτο: Το σιδηρούν προσωπείο (Κεφάλαια 181–269)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την συνέχεια της υπόθεση του μυθιστορήματος του Αλέξανδρου Δουμά, ο Άντρας με την Σιδερένια Μάσκα είναι ο δίδυμος αδελφός του Λουδοβίκος ΙΔ’, Φίλιππος, του οποίου η παρουσία έχει παραμείνει κρυφή, επειδή φυλακίστηκε από τη γέννηση του από τον πατέρα του, τον Λουδοβίκο ΙΓ’ και τη μητέρα του, την Άννα της Αυστρίας, «για το καλό της Γαλλίας». Κατά την πλοκή, μόνο λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν την ύπαρξη του Φίλιππου. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η πρώην έμπιστη της βασίλισσας Άννας, η Δούκισσα του Σεβρέζ. Εκείνη όμως μοιράστηκε αυτό το μυστικό με τον Άραμις την περίοδο που είχαν σχέση.

Ο Άραμις σχεδιάζει να αντικαταστήσει τον Λουδοβίκο με τον Φίλιππο τον όποιο θα χρησιμοποιήσει ως μαριονέτα μαζί με τον Φουκέ. Μάλιστα σκοπεύει να χρησιμοποιήσει αυτό το μέσον για να γίνει ο επόμενος Πάπας.

Μέσα από μια περίτεχνη σκευωρία που οργανώνεται από τον Άραμις, ο Φίλιππος αντικαθιστά έναν κρατούμενο που πρόκειται να απελευθερωθεί από τη Βαστίλη και δραπετεύει στο Κάστρο του Βω-λε-Βικόντ. Εν τω μεταξύ, ο Φουκέ διοργανώνει ένα πλούσιο πάρτι για τον Λουδοβίκο στο Κάστρο, ενώ ο Κολμπέρ δηλητηριάζει περαιτέρω τον βασιλιά εναντίον του Φουκέ.

Καθώς ο βασιλιάς βρίσκεται με τον Φουκέ στο Κάστρο του Βω-λε-Βικόντ, ο Άραμις ξεκινά το δεύτερο μισό του σχεδίου του και απαγάγει τον Λουδοβίκο, φυλακίζοντας τον στη Βαστίλη στη θέση του Φίλιππου. Στη συνέχεια αντικαθιστά τον Φίλιππος στον θρόνο. Ο Πόρθος είναι ακούσιος συνεργός, καθώς αγνοεί τα πραγματικά γεγονότα, και πιστεύει ότι απομακρύνει απλώς έναν απατεώνα αντί για τον πραγματικό βασιλιά. Ο Άραμις ενημερώνει τον Φουκέ για τις πράξεις του, αλλά ο εκείνος δεν θέλει να συμμετάσχει σε μια τέτοια προδοσία. Πηγαίνει λοιπόν βιαστικά στη Βαστίλη, σώζει τον Λουδοβίκο και τον φέρνει πίσω στο Κάστρο του Βω-λε-Βικόντ για να αντιμετωπίσει τον Φίλιππο. Συνειδητοποιώντας ότι η πλεκτάνη του έχει ξεσκεπαστεί, ο Άραμις δραπετεύει με προορισμό το Μπελ-Ιλ-αν-Μερ για να ξεφύγει από την επικείμενη οργή του βασιλιά, παίρνοντας τον Πόρθο μαζί του. Ο Λουδοβίκος ανακτά το θρόνο με τη βοήθεια του Ντ’ Αρτανιάν τερματίζοντας έτσι τη σύντομη βασιλεία του Φίλιππου. Ο Λουδοβίκος εξορίζει τον Φίλιππο, διατάζοντας τον ταυτόχρονα «να καλύψει το πρόσωπο του με ένα σιδερένιο προσωπείο» το όποιο «δεν θα μπορεί να αφαιρέσει χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την ζωής του».

Ο Άθως και ο Ραούλ συναντούν τον Άραμι και τον Πόρθο και συζητούν αύτη την δύσκολη κατάσταση προτού πάρουν άλογα για να ταξιδέψουν στο Μπελ-Ιλ-αν-Μερ. Στη συνέχεια συναντούν τον Φραγκίσκο, Δούκας του Μπωφόρ, στο δρόμο του προς το Αλγέρι για μια αποστολή εναντίον των Βερβερινών πειρατών. Ο Ραούλ, συντετριμμένος από την ερωτική σχέση του βασιλιά με τη Λουίζ, συμμετέχει εθελοντικά στην αποστολή του Δούκα του Μπωφόρ. Σύντομα ο Ραούλ χάνει την ζωή του στον πόλεμο στη Βόρεια Αφρική και ο Άθως συνταξιοδοτείτε.

Παρά την άρνηση του Φουκέ να ακολουθήσει τη συνωμοσία του Άραμις, ο Λουδοβίκος ΙΔ’ διατάζει τον Ντ’ Αρτανιάν να τον συλλάβει, το οποίο καταφέρνει μετά από ένα επικό κυνήγι. Στη συνέχεια, ο Λουδοβίκος ΙΔ’ διατάζει τον Ντ’ Αρτανιάν να συλλάβει τον Πόρθο και τον Άραμις. Ο Ντ’ Αρτανιάν προσποιείται ότι συμμορφώνεται ενώ δίνει κρυφά στους φίλους του χρόνο να ξεφύγουν. Ωστόσο, ο Κολμπέρ διακρίνει τις συμπάθειες του Ντ’ Αρτανιάν και τον υπονομεύει. Ο Ντ’ Αρτανιάν παραιτείται όταν μαθαίνει ότι οι κρατούμενοι πρέπει να εκτελεστούν αμέσως μόλις συλληφθούν.

Προσπαθώντας να ξεφύγει από το νησί Μπελ-Ιλ-αν-Μερ, ο Πόρθος σκοτώνεται, ενώ ο Άραμις δραπετεύει στη θάλασσα, μετανοημένος για πρώτη φορά στη ζωή του. Εν τω μεταξύ, ο Άθως επιστρέφει στα κτήματα του και παρακμάζει. Όταν μαθαίνει ότι ο γιος του ο Ραούλ πέθανε στην μάχη στο Γκουλέτ, ο Άθως πεθαίνει από τον καημό του. Εν τω μεταξύ, ο Ντ’ Αρτανιάν φυλακίζεται αλλά σύντομα απελευθερώνεται από τον Βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ’ και αποκαθιστάτε στην εύνοια του. Ωστόσο, μαθαίνει για τον θάνατο του Πόρθου και τη διαφυγή του Άραμις. Χάρη στη μυστική δύναμη των Ιησουιτών, την οποία διοικεί τώρα, ο Άραμις φτάνει στην Ισπανία και γίνεται εκεί πρέσβης της Γαλλία. Η Λουίζ ντε Λα Βαλλιέρ τελικά χάνει το ενδιαφέρον και την στοργη του βασιλιά το όποιο κερδίζει η πρώην φίλη της, Μαντάμ ντε Μοντεσπάν. Ο Λουδοβίκος μεγαλώνει σε δύναμη και ανάστημα και ξεκινά μια στρατιωτική εκστρατεία εναντίον της Ολλανδικής Δημοκρατίας, με τον Ντ’ Αρτανιάν να διοικεί την επίθεση. Ο Ντ’ Αρτανιάν τραυματίζεται και πεθαίνει στη μάχη της Πολιορκία του Μάαστριχτ, λίγο μετά την απαγγελία ότι πρόκειται να γίνει στρατάρχης της Γαλλίας. Τα τελευταία του λόγια είναι: «Άθως, Πόρθος, αντίο! Άραμις, αντίο για πάντα!». Αν και αύτη η φράση δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά γεγονότα, ο ιστορικός Ντ’ Αρτανιάν στον οποίο βασίζεται ο χαρακτήρας του Δουμά σκοτώθηκε πράγματι στο Μάαστριχτ.