Οζόρκουφ

Οζόρκουφ
; Σημαία	; Έμβλημα
	Οζόρκουφ 51°58′0″N 19°17′0″E
Χώρα	Πολωνία
Διοικητική υπαγωγή	Πόβιατ Ζγκιες
Έκταση	15,47 km²
Πληθυσμός	18.721 (31 Μαρτίου 2021)
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα); UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 51°58′N 19°17′E / 51.967°N 19.283°E / 51.967; 19.283

Το Οζόρκουφ (πολωνικά: Ozorków, γίντις: אוזורקוב‎) είναι πόλη του Πόβιατ Ζγκιες στο Βοεβοδάτο Λοτζ (από το 1919) στην κεντρική Πολωνία, η οποία βρίσκεται δίπλα στον ποταμό Μπζούρα. Ο πληθυσμός του είναι 19.809 κάτοικοι (2016).^[2]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία της πόλης χρονολογείται από τον 15ο αιώνα. Το 1415 ένα μικρό χωριό με απρόσιτα δάση και βάλτους, που ανήκαν στην οικογένεια Στσαβίνσκι αναφέρθηκε σε ένα από τα πολωνικά χρονικά. Το 1807, ο μελλοντικός ιδιοκτήτης του Οζόρκουφ, ο Ιγκνάτσι Σταζίνσκι, ελπίζοντας να επεκτείνει την κλωστοϋφαντουργική του επιχείρηση, έφερε 19 υφασματέμπορους από τη Σαξωνία στο χωριό. Το 1815, ο αριθμός τους έχει αυξηθεί σε 117, ενώ το Λοτζ είχε 331.

Ένα χρόνο αργότερα, το 1816, στο χωριό παραχωρήθηκαν δικαιώματα πόλης και έγινε η πρωτεύουσα του Πόβιατ Οζόρκουφ. Το 1817, η οικογένεια Σχόσεροφ, που ήρθε από το Άαχεν, εγκαταστάθηκε στην πόλη και ίδρυσε τον πρώτο σύγχρονο βαμβακοκλωστήριο. Το Οζόρκουφ ήταν ο πρώτος οικισμός που γνώρισε τη σύγχρονη ανάπτυξη της βιομηχανίας βαμβακιού και μαλλιού κοντά στον ποταμό Μπζούρα και που αργότερα εξαπλώθηκε στο Ζγκιες και στο Λοτζ, δημιουργώντας το μεγαλύτερο πολωνικό κέντρο της κλωστοϋφαντουργίας. Λόγω της ταχέως αναπτυσσόμενης βιομηχανίας οι εκτάσεις άρχισαν να εξαντλούνται και ήδη το 1820 οι οικογένειες των επιχειρήσεων αγόρασαν γεωργικές εκτάσεις από κοντινά χωριά. Το 1828 ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε σε 5.669 κατοίκους. Το Οζόρκουφ κατοικήθηκε από έναν μεγάλο πληθυσμό Εβραίων και Γερμανών πολιτών, επομένως μια συναγωγή και μια Ευαγγελική Εκκλησία χτίστηκαν τα επόμενα χρόνια, τα οποία επίσης μετέτρεψαν την πόλη σε έναν πολυπολιτισμικό οικισμό. Τη δεκαετία του '30, ο Καρλ Σλόσερ δημιούργησε ένα εργοστάσιο στο κέντρο της πόλης, το οποίο επηρέασε επίσης πολύ τον πληθυσμό. Μετά την πτώση της Νοεμβριανής Εξέγερσης, η πόλη υπέστη στασιμότητα που προκλήθηκε από την απώλεια παραγγελιών για τον στρατό της Πολωνίας του Συνεδρίου, τα κατασταλτικά δασμολογικά εμπόδια, τον αυξανόμενο ρόλο των Ζγκιες και Λοτζ, καθώς και από τη μετατόπιση της αγοράς υφασμάτων βαμβακιού και μαλλιού. Το 1864, κατά τη διάρκεια της Ιανουαριανής Εξέγερσης, ο ντόπιος ηγέτης των Πολωνών ανταρτών, Βαβζίνιετς Γεζιόρκσι, απαγχονίστηκε από τους Ρώσους στην πλατεία της αγοράς.^[3] Το 1866, υπό τον έλεγχο του Πολωνού Κόμη Φέλιξ Γουμπιένσκι, το Οζόρκουφ έγινε προστατευόμενη πόλη της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερες επενδυτικές ευκαιρίες.

Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος προκάλεσε μια περαιτέρω οικονομική παρακμή της πόλης. Μόνο την περίοδο της ανεξάρτητης κρατικής κατάστασης έγινε πιο ελκυστική για ξένους και εγχώριους επενδυτές. Ήδη στις αρχές της δεκαετίας του '20, το Οζόρκουφ συνδέθηκε με σιδηροδρομική γραμμή με το Λοτζ και το Κούτνο, και με την ηλεκτροδότηση της πόλης που ξεκίνησε το 1928, χτίστηκε ένα τραμ μεταξύ των Οζόρκουφ, Ζγκιες και Λοτζ (μεταξύ 1922 και 1928 η γραμμή λειτούργησε με ατμοκίνητο τραμ). Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου (1918-1939) στην πόλη χτίστηκαν δύο δημόσια δημοτικά σχολεία, καθώς και ένα κέντρο αναψυχής.

Η εποχή της γερμανικής κατοχής της Πολωνίας (Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος), που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1939, ήταν μια τραγική περίοδος στην ιστορία της πόλης. Ήδη στις 12 Σεπτεμβρίου 1939, οι Γερμανοί δολοφόνησαν μερικούς κατοίκους του Οζόρκουφ σε μια σφαγή 13 Πολωνών στο κοντινό Γουαγκιεβνίκι (σημερινή περιοχή του Λοτζ).^[4] Η πόλη ενσωματώθηκε απευθείας στο Τρίτο Ράιχ και μεταξύ του 1943 και του 1945 ονομάστηκε Brunnstadt (Μπρούνσταντ). Η πολιτική εξόντωσης του κατακτητή (η δολοφονία 6.000 Εβραίων και η δίωξη του πολωνικού πληθυσμού) οδήγησε σε δραστική μείωση του πληθυσμού. Το 1940, οι Γερμανοί απέλασαν εκατοντάδες Πολωνούς από την πόλη και δημιούργησαν επίσης στρατόπεδο διέλευσης στον τοπικό κινηματογράφο για τους Πολωνούς που εκδιώχθηκαν από την περιοχή.^[5] Στη συνέχεια, οι νέοι απελάθηκαν από το στρατόπεδο σε καταναγκαστική εργασία στη Γερμανία, ενώ τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι απελάθηκαν στο Γενικό Κυβερνείο (γερμανοκρατούμενη κεντρική Πολωνία), ενώ τα σπίτια, τα καταστήματα και τα εργαστήρια τους παραδόθηκαν σε Γερμανούς αποίκους ως μέρος της πολιτικής Lebensraum («Ζωτικός χώρος»). Οι Εβραίοι εξαναγκάστηκαν να ζήσουν σε γκέτο και μερικοί στη συνέχεια δολοφονήθηκαν στην πόλη. Εκατοντάδες στάλθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης του Χέλμνο, όπου δολοφονήθηκαν αμέσως με αέριο. Άλλοι μεταφέρθηκαν βίαια σε στρατόπεδα εργασίας ή στο Γκέτο του Λοτζ, όπου αργότερα δολοφονήθηκαν. Μόνο λίγοι επέζησαν. Η ιστορική συναγωγή που βρίσκεται στην οδό Βισίνσκι καταστράφηκε πλήρως από γερμανικά στρατεύματα. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι μερικοί Πολωνοί έφερναν φαγητό σε Εβραίους γείτονες στο γκέτο.^[6]

Μετά το 1945, έγινε μια επέκταση και εκσυγχρονισμός της βιομηχανίας βαμβακιού και μαλλιού, η οποία εφαρμόστηκε από τη νέα κομμουνιστική κυβέρνηση που ήταν εγκατεστημένη από τη Σοβιετική Ένωση, η οποία παρέμεινε στην εξουσία μέχρι την πτώση του κομμουνισμού στη δεκαετία του 1980. Στη δεκαετία του 1950, η ανάπτυξη κατοικιών και αστικών υποδομών είχε ως αποτέλεσμα την ταχεία αύξηση του πληθυσμού.

Σήμερα, το Οζόρκουφ αυξάνεται ραγδαία στο ρόλο των υπηρεσιών και χάνει αργά τον προηγούμενο βιομηχανικό του χαρακτήρα.

Αξιοσημείωτοι κάτοικοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σάμουελ Ρεσέφσκι, σκακιστής
Άρον Μπραντ, παιδιατρικός καρδιολόγος

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/051011520021-0958967?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2022.
↑ Population. Size and Structure and Vital Statistics in Poland by Territorial Division in 2016, as of December 31 (PDF). Βαρσοβία: Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία. 2017. σελ. 118.
↑ «155. rocznica egzekucji Wawrzyńca Jeziorskiego – żandarma narodowego Powstania Styczniowego». UM Οζόρκουφ (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2021.
↑ Βαρντζίνσκα, Μάρια (2009). Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης. σελ. 94.
↑ Βαρντζίνσκα, Μάρια (2017). Wysiedlenia ludności polskiej z okupowanych ziem polskich włączonych do III Rzeszy w latach 1939-1945 (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης. σελ. 247. ISBN 978-83-8098-174-4.
↑ Μέγκατζι, Τζέφρι (2012). Encyclopedia of Camps and Ghettos. Μπλούμινγκτον, Ιντιάνα: University of Indiana Press. σελ. Volume II, 86–87. ISBN 978-0-253-35599-7.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Οζόρκουφ

[df3da171a11a3d5577f95d9880291af9a35f6c89-1] .stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/051011520021-0958967?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2022.

[stat-2] Population. Size and Structure and Vital Statistics in Poland by Territorial Division in 2016, as of December 31 (PDF). Βαρσοβία: Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία. 2017. σελ. 118.

[3] «155. rocznica egzekucji Wawrzyńca Jeziorskiego – żandarma narodowego Powstania Styczniowego». UM Οζόρκουφ (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2021.

[4] Βαρντζίνσκα, Μάρια (2009). Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης. σελ. 94.

[mw-5] Βαρντζίνσκα, Μάρια (2017). Wysiedlenia ludności polskiej z okupowanych ziem polskich włączonych do III Rzeszy w latach 1939-1945 (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης. σελ. 247. ISBN 978-83-8098-174-4.

[6] Μέγκατζι, Τζέφρι (2012). Encyclopedia of Camps and Ghettos. Μπλούμινγκτον, Ιντιάνα: University of Indiana Press. σελ. Volume II, 86–87. ISBN 978-0-253-35599-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]