Ξενιτιάς τραγούδια
Ξενιτιάς τραγούδια[1] λέγονται τα δημοτικά άσματα που έχουν ως θέμα τον πόνο της ξενιτιάς.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ήδη από την εποχή της αρχαιότητας υπάρχει πλούσιο υλικό για την ξενιτιά. Ο Όμηρος σε μερικά μέρη της Οδύσσειας γράφει για τον πόνο της ξενιτιάς, όπως η νοσταλγία του Οδυσσέα στο νησί της Καλυψώς για την πατρίδα του και της γυναίκας του, της Πηνελόπης, για τον ίδιο[2].
Κατά τα Βυζαντινά Χρόνια σε βυζαντινές μυθιστορίες βρίσκουμε να έχουν θέμα την ξενιτιά, όπως στα έργα Βέλθανδρος και Χρυσάντζα και στο Φλώριος και πλάτζια Φλώρα. Επίσης βρίσκουμε και σε τρία βυζαντινά ποιήματα[Σημ 1] που έχουν διασωθεί μέχρι και τις ημέρες μας, τα οποία περιγράφουν τη θλίψη και τα βάσανα του ξενιτεμένου ανθρώπου. Αυτά τα τρία βυζαντινά ποιήματα είναι τα εξής[3]:
- Περί Ξενιτειάς Ποίημα,
- Περί Ξενιτειάς και
- Αλφάβητος της Ξενιτειάς.
Ιδιαίτερα κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας τα τραγούδια της ξενιτιάς είχαν βρεθεί στο απόγειο της σύνθεσης τους, διότι εκείνη την περίοδο ο ξενιτεμός των νέων ισοδυναμούσε με εξορία.
Μορφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα τραγούδια της ξενιτιάς λόγω του ότι αποτελούν δημοτικά άσματα, έχουν πάρει κυρίως τη γνωστή φόρμα του ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου. Η θεματολογία τους ποικίλη, αλλά επικεντρώνεται στις εξής τρεις κατηγορίες[4]:
- στις πίκρες, τις λαχτάρες και τους καημούς του ξενιτεμένου,
- στη νοσταλγία του ξενιτεμένου ανθρώπου για την πατρίδα του και
- στον πόθο του ξενιτεμένου να επιστρέψει στην πατρίδα.
Ακολουθούν δύο αντιπροσωπευτικά αποσπάσματα δημοτικού τραγουδιού της ξενιτιάς.
Ο ξένος εις την ξενιτιά πρέπει να βάνει μαύρα,
για να ταιριάζει η φορεσιά με της καρδιά τη λάβρα.
Η ξενιτιά και ο θάνατος αδέλφια λογιούνται.
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Σε μερικά σημεία μοιάζουν με την Οδύσσεια.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Σ. ΓΚΙΚΑΣ - Δ. ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ - Ι. ΕΥΑΓΓΕΛΛΟΥ - Χ. ΡΩΜΑΣ (1997). «Ξενιτιάς τραγούδια». ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ. Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλας. σελ. 203. ISBN 960-460-197-0.
- ↑ Σ. ΓΚΙΚΑΣ - Δ. ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ - Ι. ΕΥΑΓΓΕΛΛΟΥ - Χ. ΡΩΜΑΣ (1997). «Ξενιτιάς τραγούδια». ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ. Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλας. σελ. 204. ISBN 960-460-197-0.
- ↑ Γεράσιμος Αν. Μαρκαντωνάτος (2013). «Ξενιτιάς τραγούδια». ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΟΙ. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε. σελ. 259. ISBN 978-960-503-298-2.
- ↑ Γεράσιμος Αν. Μαρκαντωνάτος (2013). «Ξενιτιάς τραγούδια». ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΟΙ. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε. σελ. 259. ISBN 978-960-503-298-2.