Μπέρτα Κάρλικ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης.
Αίτιο: μετάφραση ξένων ονομάτων
Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων.
Μπέρτα Κάρλικ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Berta Karlik (Γερμανικά)
Γέννηση14  Ιανουαρίου 1904[1]
Βιέννη[2]
Θάνατος4  Φεβρουαρίου 1990[1]
Βιέννη[3]
Τόπος ταφήςFriedhof Mauer
ΚατοικίαΑυστρία
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστρία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[4]
Γερμανικά[5]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βιέννης[6]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφυσικός
ιατρός
καθηγήτρια πανεπιστημίου
επιστήμονας πυρηνικής φυσικής
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Βιέννης
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςHaitinger Prize (1947)[7]
μετάλλιο Βίλχελμ Έξνερ (1954)[7]
βραβείο Έρβιν Σρέντινγκερ (1967)
Prize of the City of Vienna for Natural Sciences (1951)[7]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Μπέρτα Κάρλικ (γερμανικά: Berta Karlik) ήταν Αυστριακή φυσικός και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης.[8][9] Την περίοδο της εργασίας της με τον Ερνστ Φόιν δημοσίευσε ένα έγγραφο σχετικά με τη ραδιενέργεια του θαλασσινού νερού.[10] Ανακάλυψε ότι το χημικό στοιχείο άστατο (85) είναι ένα προϊόν φυσικών διαδικασιών αποσύνθεσης.[11][12]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μπέρτα Κάρλικ γεννήθηκε στη Βιέννη στις 24 Ιανουαρίου 1904, και προερχόταν από μία ευκατάστατη οικογένεια.[13] Την αρχική της εκπαίδευση την έλαβε στο σπίτι της, όπου διδάχθηκε να παίζει πιάνο και να μιλάει και να γράφει γαλλικά, ολλανδικά και αγγλικά. Από το 1919 έως το 1923 παρακολούθησε μαθήματα στο Ρεφόρμ-Ρεαλγκυμνάζιουμ και μετά την αποφοίτησή της το 1923, έγινε δεκτή ως φοιτήτρια στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης.[14] Το 1928 ολοκλήρωσε τις εκεί σπουδές της, λαμβάνοντας το διδακτορικό της δίπλωμα.[15]

Ενώ ήταν ακόμη φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο, η Κάρλικ έγινε σημαντικό μέλος της ερευνητικής ομάδας του Χανς Πίτερσον στο Ινστιτούτο Έρευνας Ραδίου, με την ειδικότητά της να είναι η μέτρηση σπινθηρισμών.[16][17] Παρακολούθησε, επίσης, μια υποτροφία από τη Διεθνή Ομοσπονδία Πανεπιστημιακών Γυναικών, που την υποχρέωσε να ταξιδεύει, ενώ εργαζόταν για το Ινστιτούτο.[18]

Μετά τη λήψη του πτυχίου της Φυσικής, Κάρλικ δέχθηκε να διδάξει στο Ρεαλγκυμνάζιουμ στη Βιέννη, στο οποίο ήταν πρώην μαθήτρια.[19][20][21]

Το 1930 βρήκε δουλειά σε ένα εργαστήριο που βρισκόταν υπό τη διεύθυνση του Γουίλιαμ Μπραγκ στο Λονδίνο.[22] Εδώ εργάστηκε στην κρυσταλλογραφία και χρησιμοποίησε ακτίνες Χ για να μελετήσει τη δομή των κρυστάλλων.[23] Οι γνώσεις της Κάρλικ πάνω στη ραδιοφυσική προσέλκυσαν την προσοχή των κρυσταλλογράφων Έλι Κναγκς και Χέλεν Γκίλκριστ.[24] Την ίδια χρονιά που σχημάτισε μια ομάδα διατριβής με αυτές τις δύο γυναίκες ήταν το ίδιο έτος που επισκέφθηκε για πρώτη φορά το εργαστήριο της Μαρί Κιουρί στο Παρίσι, σηματοδοτώντας την έναρξη της μακράς αλληλογραφίας της με διάφορες άλλες γυναίκες φυσικούς.[15]

Ενώ η Κάρλικ έστελνε κατά καιρούς επιστολές προς τη μαρία Κιουρί, συνέχισε την τακτική αλληλογραφία με άλλους αξιοσημείωτους φυσικούς, όπως η Ellen Gleditsch και η Εύα Resmtedt, δύο από τους ερευνητές Curie, καθώς και Lise Meitner, με τους οποίους Karlik ήταν αρκετά κοντά κατά τη διάρκεια της ζωής της. Η Κάρλικ γνώρισε, επίσης, την Λίζε Μάιτνερ, η οποία εργάστηκε με την ομάδα που είναι υπεύθυνη για την ανακάλυψη της πυρηνικής σχάσης.

Μετά τις σπουδές της στο Παρίσι και το Λονδίνο, άρχισε να εργάζεται στο Ινστιτούτο Ραδιοέρευνας της Βιέννης, το 1931. Από το 1937 είχε την άδεια να δίνει διαλέξεις, και σιγά-σιγά προχώρησε στην ιεραρχία του ινστιτούτου.[11]

Συγχρόνως, η Κάρλικ προσχώρησε σε μια ομάδα για την έρευνα του θαλασσινού νερού με επικεφαλής το Σουηδό φυσικό Χανς Πίτερσον. Οι ανάμικτες γνώσεις πάνω στην ωκεανογραφία και τη ραδιενέργεια, βοήθησαν την Κάρλικ να προβληματιστεί σχετικά με το βιολογική ζήτημα της μόλυνσης του θαλασσινού νερού από το ουράνιο.[15]

Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου έκανε την πιο σημαντική ανακάλυψή της, όταν βρήκε ότι το χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 85, το Άστατο, ήταν ένα προϊόν φυσικής φθοράς. Η κύρια χρήση του αστατίου είναι σε ακτινοθεραπεία για την εξόντωση των καρκινικών κυττάρων. Λόγω αυτής της ανακάλυψης απονεμήθηκε στην Κάρλικ το Βραβείο Χάιντεγκερ για τον κλάδο της Χημείας από την Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών, το 1947.

Έγινε προσωρινή διευθυντής του ινστιτούτου το 1945 και επίσημα το 1947 μετά την ανακάλυψη της ύπαρξης του αστατίου. Η Μπέρτα Κάρλικ έγινε η πρώτη γυναίκα που εργάστηκε ως καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, το 1956. Παρότι συνταξιοδοτήθηκε το 1973, συνέχισε να εργάζεται στο Ινστιτούτο μέχρι το θάνατό της το 1990.[25]

Δημοσιεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • "An Alpha-Radiation Ascribed to Element 85," S.B.Akad. Wiss. Wien, 152:Abt. IIa (Nos. 6-10) 103-110(1943), μαζί με T. Bernert.[8]
  • "Element 85 in the Natural Disintegration Series," Z. Phys., 123: (Nos. 1-2) 51-72 (1944), μαζί με T. Bernert.[8]
  • "Uranium Content of Seawater," Akad. Wiss. Wien, Ber, 144:2a (Nos.5-6) 217-225 (1935), μαζί με F. Hernegger.[8]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  3. ↑ www.geschichtewiki.wien.gv.at/Berta_Karlik.
  4. ↑ «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 4  Μαρτίου 2020.
  5. ↑ CONOR.SI. 183425379.
  6. ↑ (Αγγλικά) Mathematics Genealogy Project.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 «Wien Geschichte Wiki» (Γερμανικά) Βιέννη. 11  Σεπτεμβρίου 2014. 25841. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2023.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 http://cwp.library.ucla.edu/Phase2/Karlik,_Berta@900123456.html
  9. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016. 
  10. ↑ http://haltenraum.com/article/berta-karlik[νεκρός σύνδεσμος]
  11. ↑ 11,0 11,1 http://lise.univie.ac.at/physikerinnen/historisch/berta-karlik.htm
  12. ↑ http://www.scientificamerican.com/article/a-tale-of-7-elements-astatine-excerpt/
  13. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016. 
  14. ↑ http://allaboutbertakarlik.weebly.com/about.html
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Tsoneva-Mathewson, S., M. F. Rayner-Canham, G. F. Rayner-Canham, A Devotion to Their Science: Pioneer Women of Radioactivity, (Eds. Rayner-Canham), McGill-Queen.s University Press (1997)
  16. ↑ http://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/428960?journalCode=isis
  17. ↑ European Women in Chemistry
  18. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016. 
  19. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016. 
  20. ↑ http://derstandard.at/2000015752037/Berta-KarlikAlles-fuer-die-Physik-und-die-die-sie-studieren
  21. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016. 
  22. ↑ http://www.oeaw.ac.at/fileadmin/NEWS/2011/pdf/blau_karlik_meitner.pdf
  23. ↑ http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/9783527636457.ch39/summary
  24. ↑ http://www.gutenberg-e.org/rentetzi/pdfs/rentetzi-chapter5.pdf
  25. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016. 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μπέρτα_Κάρλικ&oldid=10239092"