Μουσείο Τύσεν-Μπορνεμίσα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μουσείο Τύσεν-Μπορνεμίσα
Museo Nacional Thyssen-Bornemisza
Χάρτης
Είδοςμουσείο τέχνης[1][2]
ΔιεύθυνσηP.º del Prado, 8
Γεωγραφικές συντεταγμένες40°24′58″N 3°41′42″W
Διοικητική υπαγωγήΜαδρίτη
ΤοποθεσίαPalace of Villahermosa
ΧώραΙσπανία[1]
Έναρξη κατασκευής1992[3]
Ολοκλήρωση1992
ΑρχιτέκτοναςΡαφαέλ Μονέο[4]
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Το Εθνικό Μουσείο Τύσεν-Μπορνεμίσα (ισπανικά: Museo Nacional Thyssen-Bornemisza‎‎, που ονομάστηκε έτσι από τον ιδρυτή του βαρόνο Χάινριχ Τύσεν-Μπορνεμίσα), ή πιο απλά το Τύσεν, είναι ένα μουσείο τέχνης στη Μαδρίτη της Ισπανίας, το οποίο βρίσκεται κοντά στο Μουσείο Πράδο, σε μία από τις κύριες λεωφόρους της πόλης. Είναι γνωστό ως μέρος του "Χρυσού Τριγ΄βνου της Τέχνης", το οποίο περιλαμβάνει επίσης τις εθνικές πινακοθήκες του Πράδο και τού Μουσείου Τέχνης "Βασίλισσα Σοφία". Το Τύσεν-Μπορνεμίσα συμπληρώνει τα ιστορικά κενά στις συλλογές των ομολόγων του: αυτό συμβαίνει στην περίπτωση του Πράδο για την Πρώιμη Ιταλική Τέχνη και για τα έργα της Αγγλικής, της Ολλανδικής και της Γερμανικής Σχολής, ενώ στην περίπτωση του "Βασίλισσα Σοφία αυτό αφορά τους Ιμπρεσιονιστές, τους Εξπρεσιονιστές και την Ευρωπαϊκές και Αμερικανική ζωγραφική του 20ου αι.

Με πάνω από 1.600 πίνακες ζωγραφικής, ήταν κάποτε η δεύτερη μεγαλύτερη ιδιωτική συλλογή στον κόσμο μετά την Βρετανική Βασιλική συλλογή.[5] Ένας διαγωνισμός διεξήχθη για την τοποθέτηση του πυρήνα της συλλογής το 1987-88, όταν ο νεότερος βαρόνος Χανς Τύσεν -αφού αρνήθηκαν οι τοπικές αρχές την επέκταση του μουσείου του στο Λουγκάνο (Villa Favorita)- αναζητούσε μια καλύτερη τοποθεσία αλλού στην Ευρώπη.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αφροδίτη και Έρως που κρατά καθρέπτη, τουΠέτερ-Πάουλ Ρούμπενς.

Η συλλογή ξεκίνησε τη δεκαετία του 1920 ως ιδιωτική συλλογή από τον Γερμανο-ούγγρο Χάινριχ βαρόνο Τύσεν-Μπορνεμίσα ντε Κάσον. Σε μια αντιστροφή της κίνησης των ευρωπαϊκών πινάκων ζωγραφικής πτος στις ΗΠΑ που συνέβαινε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μία από τις πηγές του πρεσβύτερου βαρόνου ήταν οι συλλογές των Αμερικανών εκατομμυριούχων, που αντιμετώπιζαν τη Μεγάλη Ύφεση και τους φόρους κληρονομίας. Με αυτόν τον τρόπο απέκτησε πίνακες των παλαιών διδασκάλων, όπως το πορτρέτο της Τζιοβάννα Τορναμπουόνι (που κάποτε ήταν στη Βιβλιοθήκη Μόργκαν) και ο Ιππότης του Καρπάτσο (από τη συλλογή του Ότο Καν).[5] Η συλλογή επεκτάθηκε αργότερα από τον γιο του Χάινριχ, τον βαρόνο Χανς-Χάινριχ Τύσεν-Μπορνεμίσα (1921-2002),[6] ο οποίος συγκέντρωσε τα περισσότερα έργα από τις συλλογές των συγγενών του και προχώρησε στην απόκτηση μεγάλου αριθμού νέων έργων (από τη Γοτθική τέχνη έως τον Λούσιαν Φρόιντ).

Η συλλογή αρχικά στεγάστηκε στην οικογενειακή κατοικία στο Λουγκάνο, σε ένα κτίριο είκοσι δωματίων, που είχε ωε πρότυπο τη Νέα Πινακοθήκη του Μονάχου. Το 1988 ο βαρώνος υπέβαλε αίτηση για την κατασκευή μιας περαιτέρω επέκτασης, που σχεδιάστηκε από τους Βρετανούς αρχιτέκτονες Τζέιμς Στέρλινγκ και Μάικλ Γουίλφορντ, αλλά το σχέδιο απορρίφθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο του Λουγκάνο.

Το 1985 ο βαρόνος νυμφεύτηκε την Κάρεν "Tίτα" Θερβέρα (πρώην Μις Ισπανία 1961) και την εισήγαγε στη συλλογή τέχνης. Η επιρροή της Θερβέρα ήταν αποφασιστική στο να πείσει τον βαρόνο να μεταφέρει τομ πυρήνα της συλλογής του στην Ισπανία, όπου η τοπική κυβέρνηση είχε ένα κτίριο διαθέσιμο δίπλα στο Πράδo. Το Μουσείο Τύσεν-Μπορνεμίσα άνοιξε επίσημα το 1992, υπό την διεύθυνση του Τομάς Λορένς, παρουσιάζοντας 715 έργα τέχνης. Ένα χρόνο αργότερα, η ισπανική κυβέρνηση αγόρασε 775 έργα για 350 εκατομμύρια δολάρια.  Αυτά τα κομμάτια βρίσκονται τώρα στο ειδικά κτισμένο μουσείο στη Μαδρίτη. Μετά την έναρξη του μουσείου, το 1999, η Θερβέρα δάνεισε 429 έργα από την ίδια της τη συλλογή τέχνης στο μουσείο για 11 χρόνια. Το δάνειο ανανεώθηκε ετησίως δωρεάν από το 2012 έως το 2021.[1][7]

Η βαρόνη παραμένει εμπλεκόμενη στο μουσείο. Αποφάσισε προσωπικά τον ροζ τόνο των εσωτερικών τοίχων και τον Μάιο του 2006 διαδήλωσε δημόσια ενάντια στα σχέδια του δημάρχου της Μαδρίτης, Aλβέρτο Ρούιθ-Γαγιαρδόν για την ανακατασκευή του Πασέο δελ Πράδο, καθώς πίστευε ότι οι εργασίες και η κυκλοφορία θα έβλαπταν τη συλλογή και την εμφάνιση του Μουσείου.

Το 2015 η βαρόνη καθυστέρησε την ετήσια ανανέωση του δανεισμού της, καθώς ήθελε να αποφασίσει αν θα μεταφέρει προσωρινά την συλλογή της με αντίτιμο σε μουσείο στη Βαρκελώνη, τις ΗΠΑ ή τη Ρωσία. Τελικά αποφάσισε να κρατήσει τη συλλογή στη Μαδρίτη, αλλά το 2017 καθυστέρησε και πάλι την υπογραφή της συμφωνίας. Το 2021 το Υπουργείο Πολιτισμού της Ισπανίας ολοκλήρωσε επίσημα μία συμφωνία για τον δανεισμό της συλλογής με ετήσιο αντίτιμο 6,5 εκατ. ευρώ (7,8 εκατ. δολάρια) κατά τη διάρκεια 15 ετών.[8]

Η συλλογή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρωτογραφία της Τζοβάννα Τορναμπουόνι από τον Ντομένικο Γκιρλαντάιο, 1489-90.

Οι Παλαιοί Διδάσκαλοι αγοράστηκαν κυρίως από τον πρεσβυτερο βαρόνο, ενώ ο Χανς επικεντρώθηκε περισσότερο στον 19ο και 20ο αι., με αποτέλεσμα μια συλλογή που καλύπτει οκτώ αιώνες ευρωπαϊκής ζωγραφικής, χωρίς να ισχυρίζεται ότι δίνει μια ολοκληρωμένη εικόνα, αλλά μάλλον μια σειρά από αξιοσημείωτα έργα.

Ο Αγιος Σεβαστιανός, γλυπτό του Τζιάν-Λορέντσο Μπερνίνι, π. 1616-1617.

Ένα από τα κεντρικά σημεία είναι η πρώιμη ευρωπαϊκή ζωγραφική, με μια σημαντική συλλογή του Τρετσέντο και Κουατροτσέντο (δηλαδή του 14ου και 15ου αι.) Ιταλικών πινάκων ζωγραφικής από τον Ντούτσιο, τον Λούκα ντι Τομέ, τον Μπερνάρντο Ντάντι, τον Πάολο Ουτσέλλο, τον Μπενότσο Γκοτόλι και τους σύγχρονους του, και έργα των πρώιμων Φλαμανδών και Ολλανδών ζωγράφων όπως ο Γιαν βαν Άυκ (Διπτίχο του Ευαγγελισμού), ο Πέτρους Κρίστιους (Μαντόνα του Ξηρού Δένδρου), ο Ρομπέρ Καμπέν, ο Ρόχιερ φαν ντερ Βάιντεν, ο Γκέραρντ Ντάβιντ και ο Χανς Μέμλινγκ.

Άλλες αξιοσημείωτα έργσ περιλαμβάνουν πίνακες από κορυφαίους ζωγράφους της Αναγέννησης, του Μπαρόκ και του Ροκοκό, όπως ο Αντονέλλο ντα Μεσσίνα (Πορτρέτο Ανδρός), ο Φραντσέσκο ντελ Κόσα, ο Μπραμαντίνο (Χριστού Θρήνος), ο Φρα Μπαρτολομέο, ο Τζούλιο Ρομάνο, ο Τζοβάνι Μπελίνι, ο Πάλμα νιλ Βέκιο, ο Τιτσιάνο, ο Τιντορέττο, ο Βερονέζε, ο Τζάκοπο Μπασάνο, ο Σεμπαστιάνο ντελ Πιόμπο (Πορτρέτο του Φέρυ Κάροντελετ), ο Μπερναρντίνο Λουίνι, ο Ανιόλο Μπροντσίνο, ο Ντομένικο Μπεκκαφούμι, ο Άλμπρεχτ Ντύρερ (Ο Χριστός μεταξύ των ιατρών), ο Χανς Μπάλντουνγκ Γκρην, ο Λούκας Κράναχ ο Πρεσβύτερος, ο Χανς Χόλμπαϊν ο νεότερος (Πορτρέτο του Ερρίκου Η΄), ο Άλμπρεχτ Άλτντορφερ, ο Ελ Γκρέκο, ο Καραβάτζιο (Η Αγία Αικατερίνη), ο Γκουερτσίνο, ο Σεμπαστιάνο Ρίτσι, ο Ρούμπενς, ο βαν Ντάικ, ο Ρέμπραντ, ο Φρανς Χαλς (Πορτρέτο Οικογένειας σε τοπίο), ο Σιμόν Βουέ, ο Κλωντ Λωραίν, ο Καναλέττο, ο Φραντσέσκο Γκουάρντι, ο Τιέπολο, ο Τζανμπαττίστα Πιττόνι, ο Βαττώ, ο Φρανσουά Μπουσέ, ο Ζαν Σιμεόν Σαρντέν, ο Ζαν Ονορέ Φραγκονάρ, ο Τόμας Γκένσμπορο και ο Πομπέο Μπατόνι, όπως επίσης δύο διάσημα πορτρέτα του Ντομένικο Γκιραλντάιο (Η Τζιοβάννα Τορναμπουόνι), και του Βιτόρε Καρπάτσιο (Ιππότης σε τοπίο).

Το Μουσείο φιλοξενεί μια έκθεση με βορειο-αμερικανικούς πίνακες ζωγραφικής από τον 18ο και τον 19ο αι., συμπεριλαμβανομένων των Κόπλεϋ, Γουίνσλοου Χόμερ, Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ.

Η οδός Σαιντ-Ονορέ το απόγευμα: το αποτέλεσμα της βροχής, του Καμίγ Πισαρό, 1897.

Η έκθεση του ευρωπαϊκού 19ου αι. ξεκινά με έργα του Φρανθίσκο Γκόγια, του Τόμας Λώρενς, του Ντελακρουά, του Ζερικώ, του Κορό και του Κουρμπέ. Υπάρχουν ιμπρεσιονιστικά και μετα-ιμπρεσιονιστικά έργα των καλλιτεχνών Κλωντ Μονέ, Ωγκύστ Ρενουάρ, Εντγκάρ Ντεγκά, Καμίγ Πισαρό, Αλφρέντ Σισλέ, Μπερτ Μοριζό, Πιίρ Μπονάρ, Τουλούζ-Λωτρέκ, Πωλ Γκωγκέν, Πωλ Σεζάν και Φίνσεντ φαν Χοχ. Η μεγάλη συλλογή σύγχρονης τέχνης του 20ου αι. περιλαμβάνει κυβιστικά έργα του Πικάσο, του Μπρακ και του Χουάν Γκρίς, καθώς και πίνακες του Έντβαρτ Μουνκ, του Έγκον Σίλε, του Τζέιμς Ένσορ, του Καντίνσκι, του Σαλβαδόρ Νταλί, του Πάουλ Κλέε, του Σαγκάλ, του Μαγκρίτ, του Πητ Μοντριάν, του Έντουαρντ Χόπερ, του Τζάκσον Πόλοκ, του Μαρκ Ρόθκο, του Ρόι Λίχτενσταϊν, του Βίλχελμ ντε Κούνινγκ και του Φράνσις Μπέικον. Η επιλογή του γερμανικού Εξπρεσιονισμού είναι εκτεταμένη, και περιλαμβάνει τον Έμιλ Νόλντε, τον Ερνστ-Λούντβιχ Κίρχνερ, τον Άουγκουστ Μάκε, τον Μαξ Μπέκμαν, τον Τζορτζ Γκρόζ και τον Ότο Ντιξ.

Μια συλλογή έργων από το μουσείο (Φρα Αντζέλικo, Κράναχ, Tιτσιάνο, Καναλέτo, Ρούμπενς) στεγάζεται στη Βαρκελώνη στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Καταλωνίας.

Ένα πίνακα, Η οδός Σαιντ-Ονορέ το απόγευμα: το εποτέλεσμα της βροχής από τον Καμίγ Πισαρό, ανήκε σε μια Εβραία γυναίκα, τη Λίλυ Κάσιρερ, η οποία αναγκάστηκε από έναν Ναζιστή αξιωματούχο να το πουλήσει υπό πίεση για μία βίζα εξόδου, για να ξεφύγει από τη Ναζιστική Γερμανία [9] λίγο μετά τη Νύχτα των Κρυστάλων το 1939.[10] Το 1958 ένα γερμανικό δικαστήριο έκρινε ότι η Λίλυ Κάσιρερ Νόιμπαουερ δικαιούται αποζημίωσης ύψους 120.000 γερμ. μάρκων, την αξία που είχε στην αγορά το έργο. Το 2015 οι απόγονοί της υπέβαλλαν μήνυση εναντίον του Μουσείου, με το επιχείρημα ότι ο πίνακας είχε λεηλατηθεί από τους Ναζί.[2][11] Στις 1 Μαΐου 2019 ένας δικαστής της Καλιφόρνιας αποφάσισε ότι το Μουσείο είχε το δικαίωμα να διατηρήσει το έργο. [12] Η υπόθεση εκδικάστηκε ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών στις 18 Ιανουαρίου 2022.[13]

Αξιόλογα έργα της συλλογής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πώληση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2011, λόγω "ελλείψεως ρευστού", η Θερβέρα αποφάσισε να πωλήσει τον Υδατοφράκτη του Άγγλου καλλιτέχνη Τζον Κόνσταμπλ.[14][15] Ο πίνακας, ο οποίος ανήκε στην ιδιωτική της συλλογή, πωλήθηκε στο Λονδίνο το επόμενο έτος για 22,4 εκατομμύρια λίρες, περισσότερο από το διπλάσιο της τιμής που αγοράστηκε το 1990. [16] 

Βλέπε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μουσείο Κάρμεν Τσέν
  • Οικογένεια Τύσεν


Συνεχείς αναγνώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο Χοζέ Μανουέλ Πίτα Αντράντ και η Μαρία ντελ Μαρ Μπαρόκια Γκερέρο. Τα αρχαία δάσκαλοι του Μουσείου Θυσεν-Μπόρνεμιζά. 1994. 3α έκδοση. Ειδήρυκες του Lunwerg. 1994. 815 σ. ISBN (ISBN 84-88474-02-4)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 1796. Ανακτήθηκε στις 31  Ιουλίου 2018.
  2. ↑ www.museothyssen.org/en/about-us.
  3. ↑ www.museothyssen.org/en/collection/history-collection-I/II.
  4. ↑ arquitecturaviva.com/works/museo-thyssen-bornemisza-madrid.
  5. ↑ 5,0 5,1 Jonathan Kandell, "Baron Thyssen-Bornemisza, Industrialist Who Built Fabled Art Collection, Dies at 81," New York Times, 28 April 2002.
  6. ↑ Tomàs, Llorens (1998). Guide to the Thyssen-Bornemisza Museum. Laura Suffield (trans.) (2nd έκδοση). Spain: Lunwerg editores SA. ISBN 84-88474-48-2. 
  7. ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα theartnewspaper.com.
  8. ↑ Shanti Escalante-De Mattei (June 29, 2021), Spain Finalizes Agreement to Pay to Keep Baroness Thyssen's Collection in Madrid ARTnews.
  9. ↑ Cascone, Sarah (6 Δεκεμβρίου 2016). «Art and Law Case Over $30 Million Camille Pissarro Painting Comes to a Head in Appeals Court». Artnet.com. Artnet Worldwide Corp. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  10. ↑ Torok, Ryan (December 12, 2016). «Pasadena trial focuses on Nazi-looted masterpiece». The Jewish Journal of Greater Los Angeles. http://www.jewishjournal.com/los_angeles/article/pasadena_trial_focuses_on_nazi_looted_masterpiece. Ανακτήθηκε στις December 13, 2016. 
  11. ↑ «A Spanish museum may have the legal right to keep art stolen by the Nazis. That doesn't mean it should» (στα αγγλικά). Los Angeles Times. 2016-12-14. ISSN 0458-3035. http://www.latimes.com/opinion/editorials/la-ed-looted-pissarro-painting-20161213-story.html. Ανακτήθηκε στις 2017-04-24. 
  12. ↑ «Judge rules museum 'rightfully owns' Nazi-looted painting». BBC News. May 2019. https://www.bbc.com/news/world-europe-48118342. Ανακτήθηκε στις 1 May 2019. 
  13. ↑ Sneed, Tierney (18 Ιανουαρίου 2022). «Pissarro painting confiscated by Nazis at center of Supreme Court arguments». CNN. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2022. 
  14. ↑ Brown, Mark (2012). «John Constable's The Lock to be sold at auction». The Guardian. https://www.theguardian.com/artanddesign/2012/may/29/john-constable-the-lock-auction-christies. Ανακτήθηκε στις June 23, 2012. 
  15. ↑ Garcia, Angeles (2012). «No soy gastosa. Los ricos también están en crisis». Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2012. 
  16. ↑ «Constable's The Lock sells for a record £22.4million». The Telegraph. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μουσείο_Τύσεν-Μπορνεμίσα&oldid=10553946"