Μελχιόρ Βούλπιους

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μελχιόρ Βούλπιους
Γέννηση1570[1][2][3]
Wasungen[4]
Θάνατος7  Αυγούστου 1615[3][5]
Βαϊμάρη[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία
Ιδιότητασυνθέτης
ΚίνημαΑναγεννησιακή τέχνη στη Γερμανία
Καλλιτεχνικά ρεύματαΑναγεννησιακή τέχνη στη Γερμανία
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μελχιόρ Βούλπιους (Melchior Vulpius, Βάσουνγκεν 1570; – Βαϊμάρη ενταφ. 7 Αυγούστου 1615 [7]) ήταν Γερμανός συνθέτης και τραγουδιστής, από τους σημαντικότερους της προτεσταντικής Γερμανίας [8] και ο σημαντικότερος συνθέτης προτεσταντικών εκκλησιαστικών ασμάτων της εποχής του.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βούλπιους ανήκε στην φτωχή οικογένεια ενός τεχνίτη από τη Θουριγγία. Μαζί με έναν από τους αδελφούς του, άλλαξε το πραγματικό επώνυμό του από Φουκς σε Βούλπιους (σ.μ. και τα δύο επώνυμα σχετίζονται με τη λέξη «αλεπού»). Περιστασιακά πάντως, υπέγραφε κάποια από τα έργα του με το κανονικό του επώνυμο. Σπούδασε στο σχολείο της γενέτειράς του με τον Γ. Στόιερλαϊν (Johannes Steuerlein). Από το 1588 μέχρι το 1589 παρακολούθησε το λατινικό σχολείο στο Σπάιερ και η πρώτη του θέση πρέπει να ήταν στο σχολείο του Τσίταου (Zittau), όπως καταγράφεται στο αρχείο Μscr. Z 39, αρ. 27, της Βιβλιοθήκης του Βερολίνου. [9] Μετά τον γάμο του το 1589, απέκτησε θέση δασκάλου λατινικών στο Γυμνάσιο του Σλόισινγκεν. Το 1596, διορίστηκε κάντορας στη Βαϊμάρη (Monatsh. f. Musikgesch. 20, 174), όπου και πέθανε το 1615. [10]

Μουσική και μουσικολογικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βούλπιους συνέθεσε και εξέδωσε εκκλησιαστική μουσική (κυρίως μοτέτα και ύμνους), με πιο γνωστό έργο τον ύμνο Ach, bleib mit deiner Gnade, σε κείμενο του Τ. Στέγκμαν (Josua Stegmann). Αυτό το έργο εκτελείται συχνά σε προτεσταντικές εκκλησίες κατά την Πρωτοχρονιά και στο τέλος της Λειτουργίας. Το Cantional (συλλογή τραγουδιών) δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό του (Γκότα, 1646). Τα Κατά Ματθαίον Πάθη είναι ένα άλλο, γνωστό έργο του. Στα μέσα του 17ου αιώνα είχε εξαπλωθεί μέχρι τη Σουηδία και, αργότερα, στη Φινλανδία όπου, με βάση τα πολλά αντίγραφα χειρογράφων μουσικής που έχουν διατηρηθεί σε διαφορετικά αρχεία στη χώρα, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι υπήρξε δημοφιλές. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, αυτή ήταν η πρώτη σύνθεση πολυφωνικού «Πάθους» στη Φινλανδία. Αργότερα, το έργο έπεσε στη λήθη, αλλά το 2007, αναβίωσε με πολλές εκτελέσεις σε αρκετές εκκλησίες της ΝΑ Φινλανδίας. Εξέδωσε, επίσης, ένα θεωρητικό εγχειρίδιο μουσικής για παιδιά σχολικής ηλικίας. Οι συνθέσεις του διακρίνονται για το αρμονικό, καθαρό τους ύφος. [11]

Κυριότερα έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Διάφορα μοτέτα (1595 ή νωρίτερα, πολλά χαμένα)
  • Pars prima Cantionum sacrarum (1602)
  • Pars secunda selectissimarum Cantionum sacrarum (1603)
  • Εκκλησιαστικά Άσματα και Πνευματικά Τραγούδια του Δρ. Μαρτίνου Λουθήρου και άλλψν Ευσεβών Χριστιανών (1604)
  • Felicibus connubiis … Schärfii (1608)
  • Coniugii dum sacra paras: auspicatissimis nuptiis … Joh. Poppi, civis Vinariensis … et Mariae … Langii (1609, χαμένο)
  • Epigramma quo nuptiis Dn. Joan. Fliegelii … per musicos numeros … congratulabatur Joh. Gebawer (1609)
  • Opusculum novum selectissimarum cantionum sacrarum (1610)
  • Το Πρώτο μέρος των Γερμανικών Κυριακάτικων Ευαγγελικών Ρήσεων (1612)
  • Το Μαρτύριο και ο Θάνατος του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού του Σωτήρα, Κατά τον Ευαγγελιστή Ματθαίο (Κατά Ματθαίον Πάθη) (1613, νέα έκδοση 1981)
  • Το Άλλο μέρος των Γερμανικών Κυριακάτικων Ευαγγελικών Ρήσεων (1614)

Θεωρητικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Musicae compendium latino germanicum M. Heinrici Fabri … aliquantulum variatum ac dispositum, cum facili brevique de modis tractatu, επιτομή θεωρητικών (1608)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D. C. L (Oxford, 1880)
  • Baker’s biographical dictionary of musicians, on line
  • Rob. Eitner, Biographisch-bibliographisches Quellen-LexiKon, on line
  • Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
  • Eγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα» (ΠΛΜ), έκδοση 1991, τόμος 15, σ. 210
  • Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
  • Eric BlomThe New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
  • Werner Braun: Vulpius, Melchior. In: Ludwig Finscher (Hrsg.): Die Musik in Geschichte und Gegenwart. Zweite Ausgabe, Personenteil, Band 17 (Vina – Zykan). Bärenreiter/Metzler, Kassel u. a. 2007, ISBN 978-3-7618-1137-5