Κώστας Μπαλάσκας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κώστας Μπαλάσκας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Κώστας Μπαλάσκας (Ελληνικά)
Γέννηση1939
Αθήνα
Θάνατος28 Φεβρουαρίου 2023
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΕλληνικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Εκπαίδευσηδιδάκτωρ φιλοσοφίας
ΣπουδέςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόλογος

Ο Κώστας Μπαλάσκας (Αθήνα, 1939 – Αθήνα, 28 Φεβρουαρίου 2023) ήταν φιλόλογος, διδάκτωρ φιλοσοφίας, καθηγητής μέσης και ανώτατης εκπαίδευσης, επίτιμος σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (μετά το 2012: "Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής").

Σπουδές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μετεκπαιδεύτηκε στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία (Πανεπιστήμιο της Grenoble), όπου αναγορεύτηκε διδάκτωρ στη Φιλοσοφία της Παιδείας χάρη στη διατριβή με θέμα "Η παιδαγωγική σκέψη των Ελλήνων Σοφιστών του 5ου π.Χ. αιώνα" (1976).

Σταδιοδρομία – διδακτικό και διοικητικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εργάστηκε στη Δημόσια Εκπαίδευση κατά τα έτη 1965-2000. Δίδαξε Λογοτεχνία και Φιλοσοφία της Παιδείας σε επιμορφούμενους φιλολόγους, σε Πανεπιστημιακά Σεμινάρια (μεταπτυχιακά σεμινάρια του Θεόφιλου Βέικου και της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου), στη Δραματική Σχολή Αθηνών, στη ΣΕΛΜΕ και στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. Συμμετείχε ως εισηγητής σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για θέματα σχετικά με τη λογοτεχνία και την παιδεία.

Διετέλεσε Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων (Π.Ε.Φ.) και της Επιστημονικής Ένωσης «Νέα Παιδεία» που εξέδιδε το ομώνυμο περιοδικό. Διετέλεσε επίσης Διευθυντής Σχολών Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών (ΣΕΛΜΕ και ΠΕΚ Αθήνας), Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων Αθήνας, Εθνικός Επιθεωρητής για τα Ευρωπαϊκά Σχολεία και Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Συμμετείχε στην Ομάδα Εργασίας που συνέταξε τα «Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» για το Γυμνάσιο και το Λύκειο.

Επιστημονικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο βιβλίο του Κοινωνική θεώρηση της παιδείας (1984) ο Κώστας Μπαλάσκας υποστηρίζει ότι η εκπαίδευση δεν είναι μόνο δέκτης ή εκφραστής του κοινωνικού γίγνεσθαι αλλά και πομπός που μπορεί να επηρεάζει την κοινωνία, όπως κάθε εποικοδόμημα μπορεί να επηρεάζει τη βάση. Η εκπαίδευση έχει συνεπώς μια δυναμική που μπορεί να την καταστήσει μια επαναστατική λειτουργία, κύριος φορέας της οποίας είναι ο δάσκαλος. Έτσι, προτείνεται η θεμελίωση ενός γνήσια δημοκρατικού σχολείου που θα διαμορφώνει τον δημοκρατικό άνθρωπο[1].

Το 2005, εκδίδοντας  το έργο του Κερκυραίου στοχαστή Ιάκωβου Πολυλά Η φιλολογική μας γλώσσα (1892) οδηγείται στο συμπέρασμα ότι ο Πολυλάς παραμένει συνεπής στο πνεύμα του Διονύσιου Σολωμού και του επτανησιακού δημοτικισμού· αντιτίθεται στη λογιοσύνη της Αθηναϊκής Σχολής, αλλά δεν διστάζει να χρησιμοποιεί και λόγια γλωσσικά στοιχεία, προοιωνίζοντας έτσι τον σημερινό ιστορικό συμβιβασμό δημοτικής και καθαρεύουσας[2].

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Νεοελληνική Ποίηση. «Επικαιρότητα», 1980.
  • Κοινωνική Θεώρηση της Παιδείας. «Γρηγόρης», 1984. 2η έκδοση 1989, ISBN: 978-960-222-047-4
  • Λογοτεχνία και Παιδεία. «Επικαιρότητα», 1985.
  • Ταξίδι με το Κείμενο. «Επικαιρότητα», 1990.
  • Κωνσταντίνος Θεοτόκης. Μονογραφία, «Ειρμός», 1993.
  • Εκπαιδευτική Θεωρία και Πολιτική. Δώδεκα δοκίμια. «Πατάκης», 1996.
  • Ανάγνωση Λογοτεχνίας. Μελετήματα. «Σαββάλας», 2001, ISBN: 978-960-460-647-4
  • Ταξίδι με το κείμενο. Προτάσεις για την ανάγνωση της λογοτεχνίας: Ποίηση, πεζογραφία, δοκίμιο. "Επικαιρότητα", 2002, ISBN: 978-960-205-089-7
  • Ξενάγηση στη Νεοελληνική Πεζογραφία. «Μεταίχμιο», 2004, ISBN: 978-960-375-693-4
  • Ιάκωβος Πολυλάς – Η φιλολογική μας γλώσσα. Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπαλάσκας. «Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφέλιμων Βιβλίων», 2005. ISBN: 978-960-8351-17-2
  • Κρυφή π(λ)ηγή. Ποιήματα. "Ραιδεστός", Αθήνα 2018, 100 σελ.
  • Διηύθυνε τις σειρές «Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο» και «Αρχαίοι Έλληνες Λυρικοί» των εκδόσεων «Επικαιρότητα».

Τιμητικές διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Μάιο του 2004 η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων οργάνωσε τιμητική ημερίδα προς τιμήν του. Σχετικές ανακοινώσεις έκανε ο Αναστάσιος Στέφος («Ο Κώστας Μπαλάσκας ως σχολικός σύμβουλος»), η Τασούλα Καραγεωργίου («Για τον Κώστα Μπαλάσκα και την ποίηση»), η Ανθούλα Δανιήλ («Κώστας Μπαλάσκας: Ο δάσκαλος, ο σύμβουλος, ο συνάδελφος, ο συγγραφέας»), ο Παύλος Χαραμής («Η παιδαγωγική διάσταση του έργου του Κώστα Μπαλάσκα») και η Γεωργία Παπακωστούλα-Γιανναρά («Κώστας Μπαλάσκας, Ξενάγηση στη Νεοελληνική πεζογραφία. Θεωρία – Ιστορία – Συγγραφείς – Κείμενα – Ερμηνεία). Τα πρακτικά της ημερίδας δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Νέα Παιδεία, τεύχος 111 (2006) και από τις εκδόσεις "Μεταίχμιο"[3].

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Μπαλάσκας, Κώστας (1984). Κοινωνική θεώρηση της παιδείας. Αθήνα: "Γρηγόρης". σελ. 186. 
  2. Πολυλάς, Ιάκωβος (2005). Η φιλολογική μας γλώσσα. Αθήναι: "Σύλλογος Προς Διάδοσιν Ωφέλιμων Βιβλίων". σελ. 7-8. ISBN 960-8351-17-0. 
  3. Μπαλάσκας, Κώστας: Αφιέρωμα. «Βιβλιοπωλείο "Πολιτεία"». Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2021.