Κόιντος Σερβίλιος Καίπιο (κυαίστωρ το 103 π.Χ.)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κόιντος Σερβίλιος Καίπιο (κυαίστωρ το 103 π.Χ.)
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση131 π.Χ. (περίπου και πιθανώς)[1]
Αρχαία Ρώμη
Θάνατος90 π.Χ.[1]
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΡωμαίος πολιτικός
Ρωμαίος στρατιωτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΛιβία (μητέρα του Κάτωνα)[2][3]
ΤέκναΚόιντος Σερβίλιος Καίπιο
Σερβιλία (μητέρα του Βρούτου)[2][4]
Σερβιλία (σύζυγος του Λούκουλου)
Γναίος Σερβίλιος Καίπιο
ΓονείςΚόιντος Σερβίλιος Καίπιο[2][5] και Καικιλία Μετέλλα
ΑδέλφιαΣερβιλία[6][7]
ΟικογένειαΣερβίλιοι Καιπίονες
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΤαμίας (Quaestor)

Ο Κόιντος Σερβίλιος Καίπιο, λατιν.: Quintus Servilius Caepio, ήταν Ρωμαίος πατρίκιος, πολιτικός και στρατιωτικός. Ήταν γιος τού Κόιντου Σερβίλιου Καίπιo που ήταν ύπατος το 106 π.Χ. και ο οποίος έχασε τον στρατό του κατά τη μάχη του Aραύσιo (ο Καίπιo ο νεότερος υπηρέτησε υπό τον πατέρα του στο Aραύσιo).  Εκλέχτηκε πραίτορας κάποια στιγμή την τελευταία δεκαετία τού 90 π.Χ. και πολέμησε για τη Ρώμη κατά τη διάρκεια τού Κοινωνικού Πολέμου. Σκοτώθηκε το δεύτερο έτος τού πολέμου, ενώ πολεμούσε τους Mαρσούς από τον Κόιντο Ποπαίδιο Σίλο. [8]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώιμη ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καίπιo ήταν γιος τού Κόιντου Σερβίλιου Καίπιο. Είχε δύο αδελφές: τη Σερβιλία που παντρεύτηκε τον Κόιντο Λουτάτιο Κάτουλο και την άλλη Σερβιλία που παντρεύτηκε τον Mάρκο Λίβιο Δρούσο. Η μητέρα του ήταν πιθανότατα κόρη τού Κόιντου Καικίλιου Μέτελου Μακεδονικού. [9]

Σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καίπιo υπηρέτησε ως ταμίας (quaestor) το 103 ή πιθανώς το 100. [10] Προηγουμένως ο πατέρας του είχε δικαστεί ενώπιον τού λαού από τον τριβούνο Γάιο Νορβανό για την καταστροφική του απώλεια στη μάχη τού Αραύσιο, καταδικάστηκε και εξορίστηκε. Κατά τη θητεία του ο νεότερος Καίπιo χρησιμοποίησε βία, για να εναντιωθεί στον Λεύκιο Απουλήιο Σατουρνίνο, τριβούνο των πλειβίων και πολιτικό σύμμαχο τού Νορβανού, στην προσπάθεια τού Σατουρνίνου να περάσει ένα νομοσχέδιο, για την πώληση σιτηρών σε πολύ μειωμένη τιμή στον ρωμαϊκό λαό. Στον ρόλο του ως ταμία της πόλης (quaestor urbanus) εξέδιδε νομίσματα με την επιγραφή ad frumentum emundum ex senatus consulto («για την αγορά σιτηρών με εντολή της Συγκλήτου»), που συνεπάγεται τη χορηγία της Συγκλήτου λόγω τού νόμου για τα σιτηρά. [8] Αργότερα ο Καίπιος προσήχθη σε δίκη γύρω στο 95 π.Χ. με τις κατηγορίες τού maiestas από ενέργειες ως ταμία, αλλά -με την υπεράσπιση τού Λεύκιου Λικίνιου Κράσσου– αθωώθηκε. [8]

Το 92 π.Χ. ο Καίπιo άσκησε ποινική δίωξη στον Mάρκο Αιμίλιο Σκαύρο, τον επιφανή πρώτο της Συγκλήτου (princeps senatus), για υποτιθέμενο επαρχιακό εκβιασμό και δωροδοκία από τον Μιθριδάτη ΣΤ΄ τού Πόντου. [11] Ο Σκαύρος υπέβαλε ανταγωγή εναντίον τού Καίπιo και τελικά, και οι δύο άνδρες αθωώθηκαν. [11] Ο Σκαύρος προφανώς οδηγήθηκε από την εμπειρία της σχέσης να συμπαραταχθεί με τον πρώην κουνιάδο του Καιπίου, Λίβιο Δρούσο, ο οποίος επρόκειτο να γίνει τριβούνος το 91 π.Χ. Ο Μπρώτον αναθέτει μία υποτιθέμενη πραιτορία στον Καίπιo, (πιθανώς) το 91, [12] αλλά ο Σάμνερ το αμφισβητεί, λέγοντας ότι δεν υπάρχουν στοιχεία ότι κατείχε το αξίωμα. [13]

Ο Καίπιo έγινε κύριος αντίπαλος τού νομοθετικού προγράμματος τού Mάρκου Λίβιου Δρούσου για το 91, που περιλάμβανε νόμους που αποσκοπούσαν στην παροχή πλήρους υπηκοότητας στους Ιταλούς και στη μεταρρύθμιση της ομάδας ενόρκων για διάφορες ποινικές δίκες. Σε αυτό τον βοήθησε ο τότε ύπατος Λεύκιος Μάρκιος Φίλιππος. Ο Πλίνιος (Φυσ. Ιστ. 33,20) είπε ότι η διαμάχη μεταξύ των δύο ξεκίνησε πολλά χρόνια νωρίτερα, λόγω ενός χρυσού δακτυλίου. Ο Καίπιo, φημολογείται, ότι συμμετείχε ακόμη και στη δολοφονία τού Δρούσου, ένα γεγονός που συνήθως θεωρείται από τις αρχαίες πηγές ως έναρξη τού Κοινωνικού Πολέμου. [14] 

Στις αρχές τού 90 π.Χ. ο Καίπιo ξεκίνησε μία αγωγή με τον Κόιντο Βάριο Σεβέρο εναντίον τού Mάρκου ΑΙμίλιου Σκαύρου για δεύτερη φορά, αλλά έφυγε για να υπηρετήσει ως κληρονόμος στον Κοινωνικό Πόλεμο. Ανεξάρτητα, η μήνυση εναντίον του Σκαύρου ήταν ανεπιτυχής. [15] [16] Κατά τη διάρκεια τού Κοινωνικού Πολέμου, ο Καίπιo υπηρέτησε ως απεσταλμένος (legatus) υπό τον ύπατο Πόπλιο Ρουτίλιο Λούπο πολεμώντας τη βόρεια ομάδα επαναστατών. Νίκησε τους Παιλινούς, μία επαναστατική φυλή που σχετίζεται με τους Mαρουνσινούς. [17] [18] Μετά το τέλος τού Λούπου, έγινε συνδιοικητής τού βόρειου στρατού της Ρώμης με τον Γάιο Μάριο. [17] [19] Ο Μάριος περίμενε την αποκλειστική εντολή και δεν τα πήγε καλά με τον Κάιπιo με καταστροφικά αποτελέσματα. [17] Αφού αντιμετώπισε μία λεγεώνα επιδρομών των Mαρσών στη Varnia, ο Καίπιο προσπάθησε να δώσει οδηγίες στον Μάριο, αλλά ο Μάριος τις αγνόησε. [20] Ο Καίπιο έμεινε μόνος του και στη συνέχεια υποχρεώθηκε να μετακινήσει τις λεγεώνες του πίσω προς το Caeoli. Μόλις έφτασαν στον Άρνο στο Sublaqueum, εξαπατήθηκαν να φύγουν από μία ασφαλή θέση και τότε τους επιτέθηκαν οι Mαρσοί.

Ο αντίπαλος στρατηγός Κ. Ποπαίδιος [Σίλo] εγκατέλειψε στον Καίπιo (αν και αυτό ήταν απλώς προσποίηση). Ως υπόσχεση έφερε μαζί του τους δικούς του γιους (ή έτσι προσποιήθηκε: στην πραγματικότητα ήταν μωρά σκλάβοι, ντυμένοι με τα πορφυρά ρούχα των ελεύθερων παιδιών). Ως περαιτέρω επιβεβαίωση της καλής του πίστης έφερε ράβδους από χρυσό και ασήμι (τα οποία ήταν στην πραγματικότητα μόλυβδος, επιμεταλλωμένα με πολύτιμα μέταλλα). Ο Ποπαίδιος επεσήμανε ότι με την «απόστασή» του, ο δικός του στρατός ήταν επί του παρόντος χωρίς αρχηγό. Αν ο Καίπιo έσπευδε, θα μπορούσε να αιχμαλωτίσει ολόκληρη τη δύναμη. Πλήρως εξαπατημένος, ο Καίπιο κινήθηκε προς τα εκεί, που ο Ποπαίδιος είπε ότι θα ήταν ο στρατός. Αυτός ο στρατός ήταν στην πραγματικότητα κρυμμένος, δηλ. σε ενέδρα, και όταν ο Ποπαίδιος ανέβηκε σε έναν λόφο σαν να ήθελε να αναζητήσει τους άνδρες του, αυτό ήταν το σήμα για να ξεπηδήσουν από την απόκρυψη. Ο Καίπιο κόπηκε σε κομμάτια, όπως και οι άνδρες του.[21][22]

Ο στρατός τού Καίπιo σφαγιάστηκε, με τον Καίπιo να σκοτώνεται από τον αρχηγό των Μαρσών, Κόιντο Παπαίδιο Σίλo. [17]

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πιθανότατα είχε έναν γιο, που ονομαζόταν Κόιντος από έναν πρώιμο γάμο με μία άγνωστη γυναίκα. Ο Καίπιo αργότερα παντρεύτηκε τη Λιβία Δρούσα, αδελφή τού Mάρκου Λιβίου Δρούσου, γύρω στο 100 π.Χ. Ο Καίπιo και η Λιβία απέκτησαν τρία παιδιά: τη Σερβιλία την Πρεσβύτερη (ερωμένη τού Ιουλίου Καίσαρα, μητέρα τού Bρούτου και πεθερά τού Γάιου Κάσσιου Λογγίνου), τη Σερβιλία τη Νεότερη και έναν γιο, τον Γναίο Σερβίλιο Καίπιο. [23]

Ο Καέπιο χώρισε με τη Λιβία περί το 97 π.Χ., όταν αυτός ήρθε σε ρήξη με τον αδελφό της. Στη συνέχεια, η Λιβία ξαναπαντρεύτηκε περί το 96 π.Χ. στον Mάρκο Πόρκιο Κάτωνα: παιδιά τους ήταν ο διάσημος Mάρκος Κάτων ο Νεότερος και η Πορκία. Τόσο η Λιβία όσο και ο Μ. Π. Κάτων απεβίωσαν μεταξύ των ετών 95 και 92 π.Χ. Έτσι όλα τα παιδιά της Λιβίας (συμπεριλαμβανομένων εκείνων τού Καίπιο) μεγάλωσαν στο σπίτι του Λίβιου Δρούσου, μέχρι τη δολοφονία τού τελευταίου το 91 π.Χ. [24]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1796. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1796. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  3. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3949. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  4. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3870. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  5. 5,0 5,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1629. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  6. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1796. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  7. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 4172. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  8. 8,0 8,1 8,2 Badian, Ernst (2005). «Servilius Caepio (2), Quintus, (RE 50)». Oxford Classical Dictionary (3rd έκδοση). 
  9. Treggiari 2019, σελ. 68.
  10. The date 103 BC is usually preferred over 100. Brennan Praetorship p. 906 (note 123). Broughton MRR 3 p. 21. Quaestorship in the Roman Republic (De Gruyter, 2020) pp. 314–315.
  11. 11,0 11,1 Bates 1986, σελ. 274.
  12. Broughton MRR II pp. 20, 24 (note 5)
  13. Sumner, G.V. (1973). The Orators in Cicero's Brutus: Prosopography and Chronology. University of Toronto Press. σελίδες 116–7. ISBN 978-1-4875-8553-2. 
  14. Pseudo-Aurelius Victor, De Viris Illustribus 66.13.
  15. Bates 1986, σελ. 276.
  16. Valerius Maximus 2004.
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 Matyszak 2014, σελ. 94.
  18. Livy, Periochae, 73.5.
  19. Telford 2014, σελ. 88.
  20. Telford 2014, σελ. 89.
  21. Matyszak 2014, σελίδες 94–5.
  22. Appian, Civil Wars, 1.44.
  23. Marshall, Bruce A. (1987). «The Engagement of Faustus Sulla and Pompeia». Ancient Society 18: 91–101. doi:10.2143/AS.18.0.2011358. https://books.google.com/books?id=Ksk-AQAAIAAJ&q=%22and+would+leave+the+praenomen+Gnaeus+%28the+only+other+praenomen+attested+for+the+Servilii+Caepiones%29%22. 
  24. Flower, Harriet I. (7 Μαρτίου 2016). «Servilia». Oxford Classical Dictionary (στα Αγγλικά). "Early Life" para 1. doi:10.1093/acrefore/9780199381135.013.5854. ISBN 9780199381135. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2021.