Κορίννα ή η Ιταλία

Κορίννα ή η Ιταλία

Η κυρία Έντγκερμοντ διώχνει τους Ιταλούς μουσικούς που η Κορίννα άκουγε για να θυμηθεί την Ιταλία. Χαρακτικό για την έκδοση του 1857.
Συγγραφέας	Ζερμαίν ντε Σταλ
Τίτλος	Corinne ou l'Italie
Γλώσσα	Γαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1807
Μορφή	μυθιστόρημα
Χαρακτήρες	d:Q107289409
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Κορίννα ή η Ιταλία (γαλλικός τίτλος: Corinne ou l'Italie) είναι μυθιστόρημα της Ζερμαίν ντε Σταλ που δημοσιεύτηκε το 1807. Αφηγείται την ερωτική ιστορία μεταξύ μιας Ιταλίδας ποιήτριας και ενός Άγγλου ευγενή.

Το μυθιστόρημα περιέχει πολλές πληροφορίες και προβληματισμούς για την Ιταλία, την ιστορία, τον πολιτισμό και τα έθιμα των κατοίκων της. Επηρεασμένο από τη σκέψη του Διαφωτισμού, εντάσσεται στο ρεύμα του ρομαντισμού, που στη Γαλλία εισήγαγε η ίδια και ο Σατωμπριάν

Δημοσίευση

Το μυθιστόρημα δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι τον Απρίλιο του 1807, τρία χρόνια αφότου ο Ναπολεόντειος κώδικας είχε επικυρώσει την υποταγή της γυναίκας στον σύζυγο: από αυτή την άποψη η Κορίννα αντιπροσώπευε όχι μόνο ένα λογοτεχνικό έργο, αλλά και μια θαρραλέα πολιτική δράση, η οποία διεκδικούσε την κοινωνική, πολιτιστική και σεξουαλική αυτονομία των γυναικών. Το θέμα προκάλεσε οργισμένη αντίδραση στις κύριες γαλλικές εφημερίδες, με περίπου τριάντα κριτικές, ως επί το πλείστον αρνητικές. Παρόλα αυτά, το μυθιστόρημα γνώρισε αμέσως εξαιρετική επιτυχία: από το 1807 έως το 1894, μόνο στα γαλλικά, δημοσιεύθηκαν 86 εκδόσεις ή μία κάθε χρόνο.

Υπόθεση

Το μυθιστόρημα αποτελείται από τρία μέρη. Το πρώτο είναι αφιερωμένο στη συνάντηση του Όσβαλντ και της Κορίννας και την εισαγωγή των χαρακτήρων, το δεύτερο παρουσιάζει τα αξιοθέατα της Ιταλίας και στο τελευταίο βρίσκεται η έκβαση του ερωτικού δράματος.

Στην αρχή του μυθιστορήματος, ο νεαρός Σκωτσέζος λόρδος Όσβαλντ Νέλβιλ, στη δίνη της μελαγχολίας, τον χειμώνα του 1794 εγκαταλείπει την πατρίδα του για να ταξιδέψει στην Ιταλία. Καθ'οδόν συναντά έναν Γάλλο αριστοκράτη, τον κόμη ντ' Ερφέιγ, που τον συνοδεύει στη Ρώμη, όπου συναντούν την Κορίννα, μια 26χρονη ποιήτρια διάσημη σε όλη την Ιταλία. Παρευρίσκονται στη στέψη της στο Καπιτώλιο και μετά αρχίζουν να συχνάζουν στο σαλόνι της. Σταδιακά, αναπτύσσεται ένα ειδύλλιο μεταξύ της Κορίννας και του Όσβαλντ. Η γυναίκα προσπαθεί να του αποκαλύψει τις ομορφιές της Ρώμης και μετά όλης της Ιταλίας: τα μνημεία της Ρώμης, τα έθιμα και τον χαρακτήρα των Ιταλών, την ιταλική λογοτεχνία, τη ζωγραφική και τη γλυπτική, τις λαϊκές γιορτές και τη μουσική, την περιοχή της Νάπολης, τη Βενετία. Παρά τις προσπάθειές της, ο Όσβαλντ παραμένει αναίσθητος στη γοητεία της Ιταλίας. Μετά από έξι μήνες ταξιδιών, οι γιορτές όπου λάμπει ο «ενθουσιασμός», η χάρη και το όμορφο ιταλικό πνεύμα, ο χορός, η ποίηση και η μουσική τον αφήνουν ακόμη αδιάφορο. Επιπλέον, η ανεξαρτησία, τα παθιασμένα αισθήματα και η υπεροχή του πνεύματος της Κορίννας τον τρομάζουν και φοβάται ότι η οικογένειά του θα αποδοκιμάσει τον γάμο του μαζί της.

Η Κορίννα στο ακρωτήριο Μιζένο, πίνακας του Φρανσουά Ζεράρ (περ. 1819-1821)

Στη Νάπολη, αποκαλύπτουν τις ιστορίες της ζωής τους: ο Νέλβιλ της διηγείται τη στενή σχέση με τον πατέρα του, το πρώτο του ταξίδι στο Παρίσι, τον αποτυχημένο γάμο του με μια υπολογιστική και κτητική Γαλλίδα που τον απομάκρυνε από τον πατέρα του κρατώντας τον στη Γαλλία την εποχή της Τρομοκρατίας και τελικά τον θάνατο του πατέρα του, ο οποίος πέθανε από αγωνία και θλίψη γι'αυτόν. Αυτά τα γεγονότα τον σημάδεψαν και τον ώθησαν να κάνει ένα ταξίδι στην Ιταλία για να ξεχάσει τη θλίψη του. Η Κορίννα του αποκαλύπτει το δικό της μυστικό: δεν είναι Ιταλίδα, όπως νομίζουν όλοι, αλλά κόρη του λόρδου Έντγκερμοντ και της πρώτης του συζύγου, Ιταλίδας. Οι γονείς τους ήταν φίλοι, υπήρξε μάλιστα μια εποχή που ο λόρδος Έντγκερμοντ και ο παλιός του φίλος λόρδος Νέλβιλ (πατέρας του Όσβαλντ) σχεδίαζαν να ενώσουν τα παιδιά τους. Αλλά η ζωηρότητα και ο ισχυρός χαρακτήρας της Κορίν είχαν τρομάξει τον λόρδο Νέλβιλ τον πρεσβύτερο, ο οποίος πέθανε με την επιθυμία ο Όσβαλντ να παντρευτεί τη Λουσίλ Έντγκερμοντ, που γεννήθηκε από τον δεύτερο γάμο του φίλου του. Η ίδια μεγάλωσε στην Ιταλία και σε ηλικία 15 χρονών την έστειλαν στην Αγγλία για να παντρευτεί. Σε ηλικία των 21 ετών, ο πατέρας της πεθαίνει και η Κορίννα κληρονομεί σημαντική περιουσία. Πλούσια και αδέσμευτη, ξεφεύγει από την κηδεμονία της μητριάς της προσποιούμενη ότι είναι νεκρή και φεύγει από τη χώρα της, μην αντέχοντας τη συντηρητική βρετανική κοινωνία που κατέτασσε μόνο σε δεύτερη θέση στις γυναίκες, μονίμως υποταγμένες στον πατέρα ή τον σύζυγό τους.

Η Ζερμαίν ντε Σταλ ως Κορίννα, πίνακας της Ελιζαμπέτ Βιζέ Λε Μπρεν (1808), Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας της Γενεύης

Αποφασισμένος να παντρευτεί την Κορίννα, ο Όσβαλντ επιστρέφει στην Αγγλία για να το ανακοινώσει, αλλά ξεχνά τις υποσχέσεις του και επηρεάζεται από τα σχόλια της οικογένειας και των φίλων του για την απαράδεκτη συμπεριφορά της μεγαλύτερης κόρης του λόρδου Έγκερμοντ. Για να συμμορφωθεί με τη θέληση του πατέρα του, παντρεύεται τη Λουσίλ, που υπόσχεται να γίνει τέλεια μητέρα σύμφωνα με την παράδοση και την οποία σύντομα ερωτεύεται. Η Κορίννα, που ζούσε μέσα στην αγωνία μετά την αναχώρησή του, πηγαίνει στο Λονδίνο για να δει ξανά τον λόρδο Νέλβιλ, ο οποίος σύντομα θα επιστρέψει στον πόλεμο. Σε λίγες εβδομάδες, η Κορίννα αναθεωρεί την κρίση της για την Αγγλία ανακαλύπτοντας ότι η καλή κοινωνία του Λονδίνου κρύβει τόσες γοητείες όσες και αυτή της Ρώμης.

Ο θάνατος της Κορίννας

Ένα βράδυ στο θέατρο, συναντά τον λόρδο Νέλβιλ αγκαλιά με την αδερφή της Λουσίλ και φοβάται ότι θα την προτιμήσει από εκείνη. Ο Όσβαλντ, αγνοώντας την παρουσία της στην Αγγλία, πιστεύει ότι η Κορίννα τον έχει ξεχάσει. Τον ακολουθεί στο Εδιμβούργο, χωρίς να τολμήσει ποτέ να του μιλήσει ή να του γράψει. Από αγάπη για την αδελφή της, η Κορίννα αρνείται να διαταράξει την ευτυχία τους.

Επιστρέφει κρυφά στην Ιταλία όπου θρηνεί, καταφεύγει στη θρησκεία και βυθίζεται στη μελαγχολία. Ο Όσβαλντ μαθαίνει στο μεταξύ ότι η Κορίννα είχε προσπαθήσει να τον συναντήσει και βασανίζεται από τρομερές τύψεις, ενώ η Λουσίλ τον κατηγορεί που έκανε την αδερφή της να υποφέρει και αρχίζει να φοβάται ότι ο άντρας της δεν την αγαπά πραγματικά. Μετά από τέσσερα χρόνια στον πόλεμο, ο λόρδος Νέλβιλ επιστρέφει στην Αγγλία και ξανασμίγει με τη γυναίκα και την κόρη του Ζυλιέτ, με τις οποίες πηγαίνει στην Ιταλία αναζητώντας την Κορίννα, η οποία αρνείται να τον ξαναδεί. Η Κορίννα συμφωνεί να εκπαιδεύσει την ανεψιά της, στην οποία μεταδίδει το ταλέντο της στην ποίηση και τη μουσική, μετά συμφιλιώνει τη Λουσίλ με τον άντρα της. Αφού απηύθυνε ένα τελευταίο αποχαιρετιστήριο άσμα στην Ιταλία, η Κορίννα πεθαίνει από θλίψη, με τον Όσβαλντ, τη Λουσίλ και την κόρη τους δίπλα της.

Θέματα -Συγγραφή

Το μυθιστόρημα είναι από τα πρώτα έργα του ρομαντισμού στη γαλλική λογοτεχνία των αρχών του 19ου αιώνα, και αναπτύσσει για πρώτη φορά διάφορα θέματα: μια νέα αντίληψη για την τέχνη και τον καλλιτέχνη, ο ρόλος της γυναίκας στην κοινωνία, ο θεμελιώδης σύνδεσμος μεταξύ λογοτεχνίας και εθνικής ταυτότητας. Επίσης, οι συναισθηματικές περιπέτειες των πρωταγωνιστών προσφέρουν στην Ζερμαίν ντε Σταλ την ευκαιρία να περιγράψει την Ιταλία (όπως υπογραμμίζει και ο τίτλος), τα έθιμα, τα τοπία, τις τέχνες της χώρας.

Ως μέρος της προπαρασκευαστικής της δουλειάς για την Κορίννα, όνομα που εμπνεύστηκε από την αρχαία ποιήτρια Κόριννα, η συγγραφέας έκανε ένα ταξίδι στην Ιταλία από τον Δεκέμβριο του 1804 έως τον Μάιο 1805. Σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, συγκέντρωσε ταξιδιωτικές σημειώσεις σε πολλά σημειωματάρια, μερικά από τα οποία έχουν διατηρηθεί: ενδιαφέρθηκε για τα τοπία και τα μνημεία καθώς και για τους Ιταλούς και τα έθιμά τους, και κατέγραψε σκόρπιες ιδέες που στη συνέχεια χρησιμοποίησε στο έργο της.

Ελληνική μετάφραση

Κορίννα ή η Ιταλία, μετάφραση: Τούλα Τόλια, εκδόσεις Πόλις, 2018