Κατά Νεαίρας

Ο λόγος "κατά Νεαίρας" αποδίδεται στον Δημοσθένη,αλλά η πατρότητα του λόγου αμφισβητείται. Ωστόσο, η σύγχρονη φιλολογική έρευνα καταλήγει στο ότι ο λόγος αυτός συνεγράφη από τον Απολλόδωρο, μολονότι βρέθηκε μέσα στα διασωθέντα έργα του Δημοσθενικού corpus^[1].

Οι διάδικοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Θεόμνηστος κατηγορεί τη Νέαιρα ότι δεν είναι Αθηναία και συνεπώς η έγγαμη σχέση της με τον Στέφανο συνεπάγεται για αυτούς τους δύο τις δυσμενείς συνέπειες που επισύρει ο Νόμος . Ειδικότερα,σύμφωνα με τον νόμο που επικαλείται ο κατήγορος, αν Αθηναίος πολίτης έχει ως σύζυγο ξένη,όποιος νομιμοποιείται μπορεί να απευθύνει κατ' αυτής "γραφή" (δημόσια καταγγελία) ενώπιον των θεσμοθετών (οι οποίοι ήταν οι έξι από τους εννέα άρχοντες των Αθηνών με ενιαύσια θητεία) και, εφόσον η καταγγελία κριθεί βάσιμη, η ξένη πωλείται ως δούλη,δημεύεται η περιουσία της και το ένα τρίτο της περιουσίας της περιέρχεται σε αυτόν που άσκησε τη "γραφή", ενώ ο σύζυγός της καταδικάζεται σε πρόστιμο χιλίων δραχμών.

Πρόκειται για συνηγορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο λόγος αυτός είναι "συνηγορία" δεδομένου ότι περιέχει τις αγορεύσεις δύο ανδρών ,ήτοι του Θεομνήστου που υπέβαλε τη "γραφή" (§1-16) και,κατά το μεγαλύτερο μέρος, του Απολλοδώρου, ο οποίος καλείται από τον Θεόμνηστο ως "συνήγορος" με την ιδιότητά του ως πρεσβυτέρου,πιο έμπειρου σχετικά με τον Νόμο, ομοίως ενδιαφερομένου για την υπόθεση και αδικημένου από τον Στέφανο,συμβίο της Νεαίρας.

Πολιτιστικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο λόγος παρέχει πολλές πολιτιστικές πληροφορίες για την άσκηση του επαγγέλματος της εκδιδομένης γυναίκας, για τη νομοθεσία περί μοιχείας και για τη μέριμνα της νομοθεσίας για την γενετική καθαρότητα του αθηναϊκού λαού. Επίσης, στον λόγο περιέχεται το ψήφισμα του αθηναϊκού δήμου,με βάση το οποίο απονεμήθηκε η ιδιότητα του Αθηναίου πολίτη στους Πλαταιείς. Ο Απολλόδωρος το επικαλείται για να καταδείξει τη φειδώ με την οποία η αθηναϊκή νομοθεσία απονέμει την ιδιότητα του Αθηναίου πολίτη.

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τους κατηγόρους, η Νέαιρα γεννήθηκε δούλη και εκδιδόταν για χρήματα. Απελευθερώθηκε για τις υπηρεσίες της με χρήματα των εραστών της. Εγκατέλειψε τον εραστή της Φρυνίωνα στην Αθήνα και εγκαταστάθηκε στα Μέγαρα,όπου συνέχισε να εκδίδεται για χρήματα^[2].

Στα Μέγαρα,μητέρα τριών παιδιών, γνωρίσθηκε και έσμιξε με τον Στέφανο, ο οποίος εγγυήθηκε να την προστατεύσει από τον παλιό της εραστή. Μετά την επιστροφή της Νεαίρας στην Αθήνα, η διαφορά που ανέκυψε μεταξύ Στεφάνου και Φρυνίωνα διευθετήθηκε με διαιτησία , οπότε η Νέαιρα συνέχισε να ζει με τον Στέφανο, υποχρεωμένη όμως να επισκέπτεται και τον Φρυνίωνα. Το ζεύγος Στεφάνου-Νεαίρας, προς αναζήτηση χρημάτων, αντλεί κέρδη αρχικά από το επάγγελμα που ήξερε η Νέαιρα και στη συνέχεια από τα κάλλη της θυγατέρας της Φανώς (Στρυβήλης) .Δίδει τη Φανώ ως δήθεν γνήσια κόρη του Στέφανου για σύζυγο στον Φράστορα, ο οποίος τη διώχνει έγκυο, όταν αντιλαμβάνεται την αληθινή καταγωγή της. Στη συνέχεια Στέφανος και Νέαιρα παγιδεύουν με επίκληση της περί μοιχείας νομοθεσίας^[3] τον Επαίνετο, έναν εραστή της θυγατέρας της Φανώς. Φθάνουν ως το σημείο να δώσουν σε γάμο τη Φανώ στον Θεογένη,πολίτη επιφανούς καταγωγής και κληρωθέντα να διατελέσει άρχων βασιλεύς,αλλά πλέον όχι εύπορο. Όταν έγινε αντιληπτό το παρελθόν της Φανώς, ο Άρειος Πάγος δίκασε τον Θεογένη για τον λόγο ότι επέτρεψε αυτή η γυναίκα να πρωτοστατήσει στην καθιερωμένη τελετή στο ιερό του Διονύσου στις Λίμνες ,ως σύζυγος του άρχοντος βασιλέως. Ο Θεογένης απαλλάσσεται, διώχνοντας τη Φανώ και προβάλλοντας ότι εξαπατήθηκε από τον Στέφανο.

Στη δίκη εξετάσθηκαν ως μάρτυρες, μεταξύ πολλών άλλων, ο Φράστωρ και ο Θέογνης και ο λόγος περιέχει τις μαρτυρίες τους.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Κάππαρης, Κωνσταντίνος (2008). Απολλοδώρου [Δημοσθένους] Κατά Νεαίρας. Εισαγωγή - Αρχαίο Κείμενο - Ερμηνευτικά Σχόλια. Αθήνα: Στιγμή. σελ. 25. ISBN 978-960-269-204-2.
↑ «Νέαιρα. Η πόρνη που κέρδισε την ελευθερία της και βρέθηκε στη δίνη μας πολιτικής κόντρας στην αρχαία Αθήνα». Μηχανή του Χρόνου. 22 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2016.
↑ Brown, P. G. McC (1991). «Athenian Attitudes to Rape and Seduction: The Evidence of Menander, Dyskolos 289-293». The Classical Quarterly. 41 (2). https://www.jstor.org/stable/pdf/638922.pdf.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

https://el.wikisource.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC_%CE%9D%CE%B5%CE%B1%CE%AF%CF%81%CE%B1%CF%82

[1] Κάππαρης, Κωνσταντίνος (2008). Απολλοδώρου [Δημοσθένους] Κατά Νεαίρας. Εισαγωγή - Αρχαίο Κείμενο - Ερμηνευτικά Σχόλια. Αθήνα: Στιγμή. σελ. 25. ISBN 978-960-269-204-2.

[2] «Νέαιρα. Η πόρνη που κέρδισε την ελευθερία της και βρέθηκε στη δίνη μας πολιτικής κόντρας στην αρχαία Αθήνα». Μηχανή του Χρόνου. 22 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2016.

[3] Brown, P. G. McC (1991). «Athenian Attitudes to Rape and Seduction: The Evidence of Menander, Dyskolos 289-293». The Classical Quarterly. 41 (2). https://www.jstor.org/stable/pdf/638922.pdf.

[1]

[2]

[3]