Καπνός (ταινία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καπνός
ΣκηνοθεσίαWayne Wang[1][2] και Πολ Όστερ[1][3]
ΠαραγωγήΧάρβι Γουάνστιν
ΣενάριοΠολ Όστερ
ΠρωταγωνιστέςΧάρβεϊ Καϊτέλ[3][2][4], Τζιανκάρλο Εσποσίτο[4], Χοσέ Σουνίγκα[4], Τζάρεντ Χάρις[4], Γουίλιαμ Χερτ[3][4], Χάρολντ Πέρινο[4], Βίκτορ Άργκο[4], Φόρεστ Γουίτακερ[4], Άσλεϊ Τζαντ[3][4], Στόκαρντ Τσάνινγκ[4], Erica Gimpel[4], Michelle Hurst και Malik Yoba
ΜουσικήΡέιτσελ Πόρτμαν
ΦωτογραφίαΆνταμ Χόλεντερ
ΜοντάζMaysie Hoy[5] και Κρίστοφερ Τέλεφσεν[5]
Εταιρεία παραγωγήςMiramax Films
ΔιανομήMOKÉP και Netflix
Πρώτη προβολή9  Ιουνίου 1995 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής), 19  Οκτωβρίου 1995 (Γερμανία)[6] και 1995
Διάρκεια112 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά

Καπνός (αγγλικά: Smoke) είναι ο τίτλος μιας αμερικανικής ανεξάρτητης ταινίας του 1995 των Γουέιν Γουάνγκ και Πολ Όστερ. Η αρχική πλοκή γράφτηκε από τον Όστερ, ο οποίος έγραψε και το σενάριο. Μεταξύ άλλων, συμμετέχουν οι Χάρβεϊ Καϊτέλ, Γουίλιαμ Χερτ, Στόκαρντ Τσάνινγκ, Χάρολντ Περινό, Τζιανκάρλο Εσποσίτο, Άσλεϊ Τζαντ και Φόρεστ Γουίτακερ.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία παρουσιάζει τη ζωή πολλών χαρακτήρων, οι οποίοι συνδέονται όλοι μέσω ενός μικρού καπνοπωλείου που διευθύνει ο Όγκι στο Μπρούκλιν. Η Brooklyn Cigar Co. βρισκόταν στη γωνία της 16ης οδού και της Prospect Park West.

Ο Όγκι φωτογραφίζει το μαγαζί από απέναντι στις 8:00 κάθε πρωί και μαζεύει όλες τις φωτογραφίες του σε άλμπουμ. Ο πρόσφατα χήρος συγγραφέας Πολ Μπέντζαμιν περνά μια βραδιά με τον Όγκι, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Όγκι αναφέρει στον Πολ τις φωτογραφίες του, τις οποίες περιγράφει ως «έργο ζωής». Ο Όγκι ζητά από τον Πολ να δετ τις φωτογραφίες, οι οποίες καταλαμβάνουν πολλά άλμπουμ. Στην αρχή, ο Πολ δεν παίρνει στα σοβαρά τις φωτογραφίες, λέγοντας ότι «είναι όλες ίδιες». Ο Όγκι λέει ότι φαίνονται ίδιες επιφανειακά, αλλά είναι όλες διαφορετικές, αφού κάθε φωτογραφία να αντιπροσωπεύει μια μοναδική στιγμή στο χρόνο. Ο Όγκι ζητά από τον Πολ να «επιβραδύνει», κάτι που ο Πολ δέχεται να κάνει. Ο Πολ βλέπει τη γυναίκα του σε μια από τις φωτογραφίες και καταρρέει.

Την επόμενη μέρα, ο Πολ χάνεται στις σκέψεις του καθώς διασχίζει τον δρόμο. Λίγο πριν τον πατήσει ένα φορτηγό, τον σώζει ένας νεαρός μαύρος ονόματι Ρασίντ, τον οποίο προσκαλεί να μείνει στο διαμέρισμά του για να τον ευχαριστήσει. Ο Ρασίντ δέχεται, αλλά εκνευρίζει τον Πολ κάνοντας θόρυβο και σπάζοντας πιάτα, την ώρα που ο Πωλ γράφει. Ο Πολ ζητά από τον Ρασίντ να φύγει, κάτι που αυτός κάνει. Ο Πολ επισκέπτεται η θεία του Ρασίντ, η οποία απαιτεί επίμονα να μάθει γιατί ο Ρασίντ έμενε με τον Πολ. Η θεία αποκαλύπτει ότι το όνομα του Ρασίντ είναι στην πραγματικότητα Τόμας και ότι προέρχεται από πολύ φτωχή οικογένεια. Λέει επίσης ότι ο Ρασίντ έχει να δεν τον πατέρα του από παιδί και ότι ο πατέρας του εθεάθη πρόσφατα σε ένα βενζινάδικο έξω από την πόλη.

Ο Ρασίντ βρίσκει τον πατέρα του, Σάιρους Κόουλ, σε ένα επαρχιακό βενζινάδικο, το οποίο σκιτσάρει. Ο Σάιρους, χωρίς να τον αναγνωρίσει, συμπαθεί τον Ρασίντ και τον προσλαμβάνει για να ανακαινίσει το βενζινάδικό του. Ο Ρασίντ κρύβει την ταυτότητά του και λέει στον Σάιρους ότι το όνομά του είναι Πολ Μπέντζαμιν. Ο πατέρας του έχει ένα τεχνητό χέρι, για το οποίο λέει στον Ρασίντ ήταν το αποτέλεσμα ενός τροχαίου ατυχήματος στο οποίο σκοτώθηκε η τότε σύζυγός του (η μητέρα του Ρασίντ). Ο Σάιρους λέει ότι οδηγούσε μεθυσμένος και ότι με το τεχνητό χέρι ο Θεός τού υπενθυμίζει να γίνεται καλύτερος άνθρωπος. Ο Ρασίντ φεύγει από το βενζινάδικο απροειδοποίητα.

Ο Ρασίντ επιστρέφει στο διαμέρισμα του Πολ για να του κάνει δώρο μια μεταχειρισμένη τηλεόραση. Την ώρα που ο Ρασίντ πάει να φύγει, ο Πολ του ζητά να μείνει και να τηλεφωνήσει στη θεία του για να την καθησυχάσει ότι είναι ασφαλής. Ο Πολ βρίσκει 5.000 δολάρια που έχει κρύψει ο Ρασίντ στο διαμέρισμα, ρωτά τον Ρασίντ για τα χρήματα και ο Ρασίντ αποκαλύπτει ότι πήρε τα χρήματα από κάποιους ληστές και έκτοτε κρύβεται για να μην τον βρουν. Ο Πολ ζητά από τον Ρασίντ να επιστρέψει τα χρήματα αλλά ο Ρασίντ αρνείται. Ο Ρασίντ εξαφανίζεται μια μέρα, χωρίς να δώσει εξηγήσεις.

Ο Πολ και ο Όγκι παρακολουθούν τον Ρασίντ. Ο Πολ συστήνεται στον πατέρα του Ρασίντ, ο οποίος σχολιάζει ότι έχει το ίδιο όνομα με τον Ρασίντ. Ο Ρασίντ ομολογεί ότι το πραγματικό του όνομα είναι Τόμας Τζέφερσον Κόουλ. Ο πατέρας του καταλαβαίνει τελικά ότι ο Ρασίντ είναι στην πραγματικότητα γιος του, αλλά αντιδρά με βίαιο τρόπο απορρίπτοντάς τον. Μετά από μια συναισθηματική κατάρρευση, οι δυο τους συμφιλιώνονται.

Ο Ρασίντ προσλαμβάνεται στο καπνοπωλείο. Ο Όγκι έχει κάνει εισαγωγή ένα κουτί με κουβανέζικα πούρα που σκοπεύει να πουλήσει. Η μεταφορά στοίχισε στον Όγκι 5.000 δολάρια, που ήταν όλες οι οικονομίες του. Ο Ρασίντ καταστρέφει τα πούρα όταν μένει μόνος του στο μαγαζί έχοντας αφήσει τον νεροχύτη να ξεχειλίσει. Δίνει στον Όγκι τα 5000 δολάρια για να κρατήσει το μαγαζί του. Ο Όγκι αρχικά αρνείται, αλλά τελικά συμφωνεί να κρατήσει τα χρήματα.

Μια παλιά φιλενάδα του Όγκι, η Ρούμπι Μακνάτ, πηγαίνει στο καπνοπωλείο να τον δει. Η Ρούμπι ζητά από τον Όγκι χρήματα για να καλύψει τα έξοδα αποτοξίνωσης της Φελίσιτι από τα ναρκωτικά, για την οποία του λέει ότι είναι κόρη του και έγκυος. Η Όγκι της δίνει αργότερα τα ίδια 5.000 δολάρια που του έδωσε ο Ρασίντ. Ο Όγκι ρωτά τη Ρούμπι αν η Φελίσιτι είναι όντως κόρη του και παίρνει μια διφορούμενη απάντηση.

Ο Πολ λέει στον Όγκι ότι του ζητήθηκε από την εφημερίδα The New York Times να γράψει μια χριστουγεννιάτικη ιστορία που θα δημοσιευτεί την ημέρα των Χριστουγέννων. Όταν ο Πολ λέει ότι δεν του έρχεται καμιά ιδέα, ο Όγκι προσφέρεται να του πει την καλύτερη χριστουγεννιάτικη ιστορία που έχει ακούσει ποτέ με αντάλλαγμα ένα μεσημεριανό γεύμα. Ο Όγκι λέει στον Πολ μια τρυφερή χριστουγεννιάτικη ιστορία με μια τυφλή γιαγιά την οποία επισκέπτεται και προσποιείται ότι είναι εγγονός της. Μόλις η γιαγιά αποκοιμηθεί, ο Όγκι βρίσκει στο μπάνιο κλεμμένες φωτογραφικές μηχανές και αποφασίζει να πάρει μία. Κάποιες βδομάδες αργότερα, μετανιώνει για την απόφασή του και αποφασίζει να επιστρέψει τη μηχανή, αλλά διαπιστώνει ότι η γιαγιά είχε πεθάνει στο μεταξύ, πράγμα που σημαίνει ότι είχε περάσει τα τελευταία της Χριστούγεννα μαζί του. Η ιστορία βασίζεται στο διήγημα του συγγραφέα Πολ Όστερ "Auggie Wren's Christmas Story", που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα New York Times την ημέρα των Χριστουγέννων του 1990.[7] Ο Πολ εντυπωσιάζεται από την ιστορία και ευχαριστεί τον Όγκι. Η συζήτηση τελειώνει διφορούμενα, με τον Πολ να λέει πως υποπτεύεται ότι ο Όγκι έχει εφεύρει, αυτοσχεδιάζοντας ίσως, την όλη ιστορία, και τον Όγκι να απαντά ότι καλά κατάλαβε ο Πολ, χωρίς στην πραγματικότητα να επιβεβαιώνει αν ισχύει αυτό.

Στους τίτλους λήξης, παρουσιάζεται επί οθόνης η ιστορία του Όγκι σε μια ασπρόμαυρη σεκάνς με σάουντρακ το τραγούδι Innocent When You Dream του Τομ Γουέιτς.

Διανομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον ιστότοπο Rotten Tomatoes η ταινία έχει βαθμολογία 88% με βάση 32 κριτικές. Η συναίνεση συνοψίζει: «Ο Καπνός [...] κρατά την προσοχή του κοινού με έναν δυνατό συνδυασμό αλληλοσυνδεόμενων ιστοριών».[8]

Η ταινία πρωτοπροβλήθηκε σε 4 αίθουσες (συμπεριλαμβανομένων δύο στη Νέα Υόρκη και μία στο Λος Άντζελες) και απέφερε 70.744 δολάρια το πρώτο Σαββατοκύριακο, αποτελώντας τη νούμερο ένα κυκλοφορία στη Νέα Υόρκη και το Λος Άντζελες. Συνέχισε με εισπράξεις 8 εκατομμυρίων δολαρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά και 30 εκατομμύρια δολάρια διεθνώς.[9]

Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απονομές

  • Χρυσή Άρκτος (Γουέιν Γουάνγκ) 45ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου, 1995 [10]
  • Βραβείο Bodil των Κριτικών Κινηματογράφου της Δανίας για την καλύτερη αμερικανική ταινία, 1995
  • Βραβείο Γερμανικού Κινηματογράφου Καλύτερης Ξένης Ταινίας, 1995
  • Κινηματογραφικό βραβείο MTV για το καλύτερο σάντουιτς σε ταινία - Σάντουιτς ζαμπόν-τυρί
  • Βραβείο Independent Spirit Καλύτερου Σεναρίου (Πολ Όστερ), 1995

Υποψηφιότητες

Συνέχεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την ταινία ακολούθησε το Λίγος καπνός ακόμη, ένα σίκουελ στο οποίο επανεμφανίζονται μερικοί παλιοί χαρακτήρες μαζί με αρκετούς καινούργιους.

Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο χαρακτήρας του Όγκι (που υποδύεται ο Χάρβεϊ Καϊτέλ) βασίστηκε πάνω στον πραγματικό ιδιοκτήτη του Augie's Jazz Bar, το οποίο έκλεισε το 1998. Όταν ξανάνοιξε το 1999, οι νέοι ιδιοκτήτες δεν κατάφεραν να διατηρήσουν το όνομα του καταστήματος. Για να τιμήσουν αυτήν την παράδοση, έδωσαν στο νέο κατάστημα το όνομα της ταινίας του 1995.[11][12][13]

Στην τελευταία σκηνή του πάρτι της ταινίας τρόμου Scream (1996), μπορεί να δει κανείς μια βιντεοκασέτα της ταινίας πάνω στη συσκευή της τηλεόρασης.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 www.imdb.com/title/tt0114478/. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  2. 2,0 2,1 www.filmaffinity.com/es/film391573.html. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 stopklatka.pl/film/dym. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 www.imdb.com/title/tt0114478/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  5. 5,0 5,1 Freebase Data Dumps. Google.
  6. www.kinokalender.com/film580_smoke.html. Ανακτήθηκε στις 18  Μαρτίου 2018.
  7. «Paul Auster: 'Auggie Wren's Christmas'». National Public Radio (NPR). https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4244994. 
  8. «Smoke». Rotten Tomatoes. Fandango Media. 
  9. Liu, Sandra (2000). «Negotiating the Meaning of Access: Wayne Wang's Contingent Film Practice». Countervisions: Asian-American Film Criticism. Temple University Press. σελ. 96. ISBN 1-56639-775-8. 
  10. «Berlinale: 1995 Prize Winners». berlinale.de. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2011. 
  11. «All That Jazz: Smoke Jazz and Supper Club, Harlem». Voyage.tv. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2011. 
  12. «Smoke Jazz & Supper Club-Lounge: Great Venue In New York». allyourjazz.com. 13 Ιανουαρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2011. 
  13. «NY Times Critic's Pick: Smoke Jazz & Supper Club-Lounge». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2011. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]