Καθεδρικός Ναός των Συρακουσών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καθεδρικός ναός των Συρακουσών
Χάρτης
Είδοςκαθεδρικός ναός
Αρχιτεκτονικήμπαρόκ αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες37°3′34″N 15°17′37″E
ΘρήσκευμαΚαθολικισμός[1]
Θρησκευτική υπαγωγήRoman Catholic Archdiocese of Siracusa
Διοικητική υπαγωγήΣυρακούσες
ΧώραΙταλία
Έναρξη κατασκευής1753
ΑρχιτέκτοναςΑντρέα Πάλμα
Προστασίαιταλικό πολιτισμικό αγαθό[2]
Commons page Πολυμέσα
Άποψη του εξωτερικού τμήματος του ναού.

Ο Καθεδρικός Ναός των Συρακουσών (ιταλικά: Duomo di Siracusa), επίσημα αποκαλούμενος Καθεδρικός Μητροπολιτικός Ναός της Γεννήσεως της Θεοτόκου (Cattedrale metropolitana della Natività di Maria Santissima), είναι μια αρχαία Καθολική εκκλησία στις Συρακούσες της Σικελίας, έδρα της Ρωμαιοκαθολικής Αρχιεπισκοπής των Συρακουσών. Στην αρχαιότητα, το κτίσμα αποτελούσε ένα ελληνικό ναό δωρικού ρυθμού, και, γι΄αυτόν το λόγο, χαρακτηρίστηκε ως ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ το 2005.[3][4][5]

Ελληνικά κιονόκρανα στην πρόσοψη του ναού.

Ο καθεδρικός ναός βρίσκεται στον ιστορικό πυρήνα της πόλης, στο νησί της Ορτυγίας.[6][7]

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δημιουργία ενός ναού σε αυτή την τοποθεσία χρονολογείται στην προϊστορία. Ο μεγάλος Ναός της θεάς Αθηνάς χτίστηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. Ο ναός ήταν δωρικό οικοδόμημα με έξι κίονες στις μικρές πλευρές και 14 στις μακριές πλευρές. Ο Πλάτωνας και ο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης μνημονεύουν το ναό, ενώ η λεηλασία του στολισμού του αναφέρεται από το Κικέρωνα το 70 π.Χ. ως ένα από τα εγκλήματα του κυβερνήτη Γάιου Βέρρες.[8]

Οι ανασκαφές του αρχαιολογικού χώρου από τον Πάολο Όρσι το 1907 ως το 1910 έδειξαν ότι ο ελληνικός ναός είχε χτιστεί σε ακόμη παλαιότερα θεμέλια και αποκάλυψαν πληθώρα αρχαϊκών και προελληνικών έργων τέχνης. Πολλά εξ αυτών βρίσκονται στο Περιφερειακό Αρχαιολογικό Μουσείο του Πάολο Όρσι στις Συρακούσες.[9]

Ο σημερινός καθεδρικός ναός κατασκευάστηκε από τον Άγιο και Επίσκοπο Ζώσιμο των Συρακουσών τον 7ο αιώνα. Οι δωρικοί κίονες του αρχικού ναού ενσωματώθηκαν στους τοίχους της εκκλησίας και είναι ορατοί σήμερα τόσο εντός όσο και εκτός του ναού. Το κτίριο το 878 μετατράπηκε σε τζαμί, όμως μετατράπηκε ξανά σε εκκλησία όταν ο Νορμανδός Ρογήρος Α΄ της Σικελίας κατέλαβε την πόλη το 1085. Η οροφή του ναού χρονολογείται σε εκείνη την περίοδο, καθώς και τα ψηφιδωτά στις αψίδες.[10]

Στο πλαίσιο της αυξημένης οικοδομικής δραστηριότητας μετά τον σεισμό του 1693 στη Σικελία, ο καθεδρικός ναός ξαναχτίστηκε και η πρόσοψη ξανασχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Αντρέα Πάλμα το 1725-1753 σε στυλ του θεωρείται ως σικελικό μπαρόκ. Η διπλή τάξη κορινθιακών κιόνων στην πρόσοψη αποτελείται από κλασικά λαξευμένα φύλλα ακάνθου στα κιονόκρανα. Τα ολόγλυφα αγάλματα στην πρόσοψη κατασκευάστηκαν από το γλύπτη Ιγκνάτσιο Μαραμπίτι.[11][12]

Στο εσωτερικό του ναού, το κύριο μέρος του και δύο κεντρικοί διάδρομοι, συνδυάζουν ρουστίκ τοίχους και μπαρόκ στοιχεία. Χαρακτηριστικά γνωρίσματά του περιλαμβάνουν ένα συντριβάνι με μαρμάρινη λεκάνη που χρονολογείται από το 12ο ή 13ο αιώνα, σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Λουίτζι Βανβιτέλλι, και το άγαλμα «Μαντόνα του Χιονιού» (1512) του Αντονέλο Γκαγκίνι.[13]

Αγία Λουκία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 2015 ο καθεδρικός ναός κατέχει διάφορα κειμήλια της Αγίας Λουκίας, προστάτιδας της πόλης: ένα σωρό από οστά, μια ρόμπα, ένα πέπλο και ένα ζευγάρι παπούτσια.[14] Δύο φορές το χρόνο, την πρώτη Κυριακή του Μαΐου και στις 13 Δεκεμβρίου, το άγαλμα της Αγίας Λουκίας του γλύπτη Πιέτρο Ρίτσο (1599) εξέρχεται από τον καθεδρικό ναό και λιτανεύεται στους δρόμους. Το ασημένιο άγαλμα περιέχει τρία θραύσματα των πλευρών της στο στήθος του.[15]

Ο καθεδρικός ναός μοιράζεται την Πλατεία Ντουόμο με την εκκλησία Αγία Λουκία Άλα Μπάνια, η οποία βρίσκεται σε μικρή απόσταση.[16]

Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο καθεδρικός ναός αποτελεί ένα βασικό στοιχείο του ιστορικού πυρήνα των Συρακουσών. Από το 2005, ολόκληρη η πόλη των Συρακουσών, μαζί με τη Νεκρόπολη της Πανταλικής, εντάχθηκε στη λίστα ως των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την ΟΥΝΕΣΚΟ. Το πρόγραμμα αυτό αποσκοπεί στο να κατηγοριοποιήσει, να κατονομάσει και να διατηρήσει τόπους εξαιρετικής σημασίας για την κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας.

Η αρμόδια επιτροπή που αξιολογεί τους πιθανούς υποψηφίους χώρους περιέγραψε τους λόγους για τους οποίους επέλεξε τις Συρακούσες. Σε αυτούς ανέφερε ότι τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί χώροι που βρίσκονται στις Συρακούσες είναι το καλύτερο παράδειγμα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής δημιουργίας, που καλύπτουν διάφορες πολιτιστικές πτυχές (ελληνική, ρωμαϊκή και μπαρόκ) και υποστήριξε ότι οι αρχαίες Συρακούσες ήταν άμεσα συνδεδεμένες με γεγονότα, ιδέες και λογοτεχνικά έργα εξαιρετικής παγκόσμιας σημασίας.[17]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]