Ισότοπα του γερμανίου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το γερμάνιο (Ge) έχει πέντε φυσικά ισότοπα, το 70Ge, το 72Ge, το 73Ge, το 74Ge και το 76Ge. Απ' αυτά το ραδιοϊσότοπο 76Ge είναι εξόχως μακρόβιο, διασπάται με διπλή β-διάσπαση και έχει ημιζωή 1,78×1021 χρόνια. Είναι το νουκλίδιο με τη μεγαλύτερη άμεση μέτρηση χρόνου ημιζωής. Το τελλούριο-128 έχει 1000 φορές μεγαλύτερο χρόνο ημιζωής αλλά αυτός μετρήθηκε έμμεσα από τα προϊόντα αποσύνθεσης αρχαίων βράχων.

Το σταθερό ισότοπο 74Ge είναι το πλέον κοινό και με ποσοστό στο φυσικό γερμάνιο περίπου 37 %. Το 73Ge είναι το λιγότερο κοινό με ποσοστό περίπου 8 %[1]. Τα ισότοπα 72Ge και 76Ge όταν βομβαρδίζονται με σωματίδια α, παράγουν σταθερά 75As και 77Se απελευθερώνοντας ταυτόχρονα κατά τη διαδικασία ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας.

Τουλάχιστον 27 ακόμα ραδιοϊσότοπα έχουν επίσης συντεθεί με ατομικές μάζες που κυμαίνονται από 58 έως 89. Το πιο σταθερό απ' αυτά είναι το 68Ge διασπώμενο με αρπαγή ηλεκτρονίου και με ημιζωή 270,95 ημέρες. Διασπάται προς το χρήσιμο στην ιατρική ισότοπο 68Ga το οποίο εκπέμπει ποζιτρόνια. Το λιγότερο σταθερό γνωστό ισότοπο είναι το 60Ge με ημιζωή 30 ms. Ενώ τα περισσότερα ραδιοϊσότοπα αποσυνθέτονται με β-διάσπαση, το 61Ge και το 64Ge διασπώνται με β+ καθυστερημένη εκπομπή πρωτονίου[1].


Σύμβολο
νουκλιδίου
Z(p) N(n)  
Ισοτοπική μάζα(u)
 
Χρόνος ημιζωής[n 1] Είδη
διάσπασης[n 2]
Θυγατρικά
ισότοπα
Πυρηνικό
spin
Συμμετοχή
στο φυσικό
στοιχείο
(κλάσμα mole)
Εύρος φυσικής
διακύμανσης
(Κλάσμα mole)
Ενέργεια διέγερσης
58Ge 32 26 57.99101(34)# 2p 56Zn 0+
59Ge 32 27 58.98175(30)# 2p 57Zn 7/2-#
60Ge 32 28 59.97019(25)# 30# ms β+]] 60Ga 0+
2p 58Zn
61Ge 32 29 60.96379(32)# 39(12) ms β+, p (80%) 60Zn (3/2-)#
β+ (20%) 61Ga
62Ge 32 30 61.95465(15)# 129(35) ms β+ 62Ga 0+
63Ge 32 31 62.94964(21)# 142(8) ms β+ 63Ga (3/2-)#
64Ge 32 32 63.94165(3) 63.7(25) s β+ 64Ga 0+
65Ge 32 33 64.93944(11) 30.9(5) s β+ (99.99%) 65Ga (3/2)-
β+, p (.01%) 64Zn
66Ge 32 34 65.93384(3) 2.26(5) h β+ 66Ga 0+
67Ge 32 35 66.932734(5) 18.9(3) min β+ 67Ga 1/2-
67m1Ge 18.20(5) keV 13.7(9) µs 5/2-
67m2Ge 751.70(6) keV 110.9(14) ns 9/2+
68Ge[n 3] 32 36 67.928094(7) 270.95(16) d EC 68Ga 0+
69Ge 32 37 68.9279645(14) 39.05(10) h β+ 69Ga 5/2-
69m1Ge 86.765(14) keV 5.1(2) µs 1/2-
69m2Ge 397.944(18) keV 2.81(5) µs 9/2+
70Ge 32 38 69.9242474(11) ΣΤΑΘΕΡΟ 0+ 0.2038(18)
71Ge 32 39 70.9249510(11) 11.43(3) d EC 71Ga 1/2-
71mGe 198.367(10) keV 20.40(17) ms IT 71Ge 9/2+
72Ge 32 40 71.9220758(18) ΣΤΑΘΕΡΟ 0+ 0.2731(26)
72mGe 691.43(4) keV 444.2(8) ns 0+
73Ge 32 41 72.9234589(18) ΣΤΑΘΕΡΟ 9/2+ 0.0776(8)
73m1Ge 13.2845(15) keV 2.92(3) µs 5/2+
73m2Ge 66.726(9) keV 499(11) ms 1/2-
74Ge 32 42 73.9211778(18) ΣΤΑΘΕΡΟ 0+ 0.3672(15)
75Ge 32 43 74.9228589(18) 82.78(4) min β- 75As 1/2-
75m1Ge 139.69(3) keV 47.7(5) s IT (99.97%) 75Ge 7/2+
β- 75As
75m2Ge 192.18(7) keV 216(5) ns 5/2+
76Ge 32 44 75.9214026(18) 1.78(8)×1021 a[n 4] β-β- 76Se 0+ 0.0783(7)
77Ge 32 45 76.9235486(18) 11.30(1) h β- 77As 7/2+
77mGe 159.70(10) keV 52.9(6) s β- (79%) 77As 1/2-
IT (21%) 77Ge
78Ge 32 46 77.922853(4) 88(1) min β- 78As 0+
79Ge 32 47 78.9254(1) 18.98(3) s β- 79As (1/2)-
79mGe 185.95(4) keV 39.0(10) s β- (96%) 79As (7/2+)#
IT (4%) 79Ge
80Ge 32 48 79.92537(3) 29.5(4) s β- 80As 0+
81Ge 32 49 80.92882(13) 7.6(6) s β- 81As 9/2+#
81mGe 679.13(4) keV 7.6(6) s β- (99%) 81As (1/2+)
IT (1%) 81Ge
82Ge 32 50 81.92955(26) 4.55(5) s β- 82As 0+
83Ge 32 51 82.93462(21)# 1.85(6) s β- 83As (5/2+)#
84Ge 32 52 83.93747(32)# 0.947(11) s β- (89.2%) 84As 0+
β-, n (10.8%) 83As
85Ge 32 53 84.94303(43)# 535(47) ms β- (86%) 85As 5/2+#
β-, n (14%) 84As
86Ge 32 54 85.94649(54)# >150 ns β-, n 85As 0+
β- 86As
87Ge 32 55 86.95251(54)# 0.14# s 5/2+#
88Ge 32 56 87.95691(75)# >=300 ns 0+
89Ge 32 57 88.96383(97)# >150 ns 3/2+#
  1. Με έντονα γράμματα είναι τα ισότοπα με ημιζωή μεγαλύτερη από την ηλικία του σύμπαντος (σχεδόν σταθερά)
  2. Συντομογραφίες:
    EC: Αρπαγή ηλεκτρονίου
    IT: Ισομερική μετάπτωση
  3. Χρησιμοποιούμενο σε γεννήτρια 68Ga
  4. Ο μεγαλύτερος χρόνος ημιζωής από όλα τα γνωστά ραδιοϊσότοπα

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 G. Audi, A. H. Wapstra, C. Thibault, J. Blachot and O. Bersillon (2003). «The NUBASE evaluation of nuclear and decay properties». Nuclear Physics A 729: 3–128. doi:10.1016/j.nuclphysa.2003.11.001. Bibcode2003NuPhA.729....3A. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-07-24. https://web.archive.org/web/20130724211828/http://www.nndc.bnl.gov/amdc/nubase/Nubase2003.pdf. Ανακτήθηκε στις 2011-08-13. 

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Οι τιμές που σημειώνονται με # δεν είναι απόλυτα τεκμηριωμένες από πειραματικά δεδομένα, αλλά προέρχονται, τουλάχιστον εν μέρει, από θεωρητικά μοντέλα. Αμφίβολες τιμές spin είναι κλεισμένες σε παρενθέσεις.
  • Οι αβεβαιότητες δίνονται επίσης σε παρενθέσεις, αφορώντας στα τελευταία ψηφία. Οι τιμές της αβεβαιότητας αναφέρονται στην φυσική διαφοροποίηση, εκτός από την ισοτοπική σύνθεση και την χαρακτηρισμένη ως πρότυπη ατομική μάζα από την IUPAC, που αυξάνουν τις αβεβαιότητες.
  • Οι συντομογραφίες χρόνων ημιζωής (t1/2) σημαίνουν : a = χρόνια, d = μέρες, min = λεπτά, s = δευτερόλεπτα, 1 ms = 10-3 s, 1 μs = 10-6 s, 1 ns = 10-9 s.
  • Ο εκθέτης mm2, κλπ.), αναφέρεται σε πυρηνικό ισομερές του συγκεκριμένου ισοτόπου.
  • Υλικά που διατίθενται στο εμπόριο μπορεί να έχουν υποβληθεί σε απόρρητες ή ακούσιες ισοτοπικές κλασματώσεις οπότε μπορεί να συμβεί σημαντική αποκλίση από την δεδομένη μάζα και τη σύνθεσή τους.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]