Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονος Ιλισσού
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης. Γίνετε περισσότερο συγκεκριμένοι ως προς το τι χρειάζεται το λήμμα με {{επιμέλεια|αίτιο}} ή χρησιμοποιήστε ένα πρότυπο όπως το {{μορφοποίηση}}.Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων. |
Κάτω από το λόφο Κυνοσάργους, ανάμεσα σε πλούσιο οικοσύστημα, κοντά σε μια όχθη του Ιλισσού βρισκόταν ο παλαιός μικρός ναός του Αγίου Παντελεήμονος, στον οποίο ήταν εφημέριος ο Όσιος ιερεύς Νικόλαος Πλανάς (†1932). Στα ληξιαρχικά βιβλία του ναού φαίνεται ότι ο Όσιος τέλεσε το τελευταίο Μυστήριο της Βαπτίσεως στις 17 Φεβρουαρίου 1891. Ο σημερινός περικαλλής Ναός, σύμφωνα με τον Χρυσόστομο Θέμελη, θεμελιώθηκε το 1901 και αποπερατώθηκε το 1936 .
Στο Φ.Ε.Κ. 26/1858 «Περί της διαιρέσεως των Ενοριών της Επισκοπής Αθηνών», ο παλαιός Ναός δεν μνημονεύεται μεταξύ των είκοσι ενοριών της πόλεως των Αθηνών. Αντίθετα, στο Φ.Ε.Κ. 120/ τ.Α΄/ 1912 «Περί ορισμού των Ενοριών της πόλεως των Αθηνών» ο Ναός αναφέρεται πρώτος στη λίστα των 35 Ενοριών της πόλεως. Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του 1912 απο τους: Ιερέα Δημήτριο Λάζαρη, Πέτρο Ροζάκη, Ιωάννη Αθουσάκη, Παναγιώτη Φοφόλη και Εμμανουήλ Καλαμαράκη. Με την πάροδο του χρόνου και την εγκατάσταση στην περιοχή περισσοτέρων κατοίκων, ήταν πλέον επιτακτική η ανάγκη οικοδομήσεως νέου μεγαλύτερου Ναού. .
Η οικοδόμηση του Ναού είχε ολοκληρωθεί το 1925, αλλά το 1926 κατέπεσε ο κεντρικός τρούλος καταστρέφοντας το μεγαλύτερο μέρος του Ναού. Έτσι, ξεκίνησε από την αρχή η προσπάθεια ανοικοδόμησής του, η οποία κράτησε για πολλά χρόνια. Όλα τα επόμενα χρόνια η προσπάθεια εύρεσης οικονομικών πόρων για την αποπεράτωση του Ναού ήταν κοπιώδης. Συστήθηκαν ερανικές επιτροπές, διεξήχθησαν λαχειοφόρες αγορές και τοποθετήθηκαν κουμπαράδες εντός του Ναού. Τον Σεπτέμβριο του 1930 η Ενοριακή Επιτροπεία του Ναού με αίτησή της προς το Υπουργείο Θρησκευμάτων ζήτησε την επιλογή του κατάλληλου αρχιτέκτονα ή μηχανικού για την συνέχιση του έργου ανοικοδόμησης του Ναού.
Το Υπουργείο, από τον Ιούλιο είχε ήδη συστήσει επιτροπή η οποία θα εξέταζε τα αίτια της πτώσης του τρούλου και θα υπέβαλλε σχετική έκθεση. Τον επόμενο Ιούλιο διενεργήθηκε δημοπρασία για την ανάληψη της εργολαβίας της αποπερατώσεως του Ναού, σύμφωνα με τα διαγράμματα του μηχανικού Αντωνίου Κοκοτσάκη και του αρχιτέκτονα Λ. Θανόπουλου. Το έργο αναλαμβάνει ο Αλέξιος Παπούλιας και τον Δεκέμβριο του 1931 εκδίδεται η υπ. αριθμ. 3831/1931 άδεια οικοδομήσεως. Όμως, λόγω έλλειψης χρημάτων για την αποπεράτωση του τρούλου, οι εργασίες διακόπηκαν τον Μάρτιο του 1932 και αποφασίστηκε να τοποθετηθεί προσωρινή ξύλινη στέγαση καθώς και κεραμίδια που περίσσευσαν από την κατεδάφιση του ξύλινου στεγάσματος του παλαιού ναού, κατά την μερική κατεδάφισή του. Οι εργασίες συνεχίστηκαν σε αργό ρυθμό και το 1933 η νέα Ενοριακή Επιτροπεία συνέχισε τις προσπάθειες ευρέσεως πόρων για την αποπεράτωση του Ναού. Τον Απρίλιο του 1936 ο τρούλος ακόμα δεν είχε αποπερατωθεί και παρέμενε «εσκεπασμένος δια προσωρινής ξύλινης στέγης». Με την βοήθεια όλων και τη γενέα δωρεά δύο τόνων τσιμέντου από την «Α.Ε. Τιτάν», άρχισαν και πάλι οι εργασίες και ολοκληρώθηκε ο τρούλος τον Οκτώβριο του 1936, ενώ με τη διαταγή υπ. αριθμ. 81921/1936 του Υπουργείου Θρησκευμάτων παραδόθηκε το όλο έργο. Τον ίδιο χρόνο εγκρίθηκε δαπάνη για την κατασκευή των κωδωνοστασίων, τα οποία αποπερατώθηκαν τον Δεκέμβριο του 1937.
Όμως, ο Ναός συνέχισε να έχει μεγάλες ελλείψεις διακόσμησης, καλλωπισμού, κεραμιδιών και αμμοκονιάματος. Τελικά, όλες οι προσπάθειες στεγάσεως ολοκληρώθηκαν τoν Σεπτέμβριο του 1938. Τότε η Ενορ. Επιτροπεία, με νέο μέλος της τον Αρχιμ. Σπυρίδωνα Σγουρόπουλο, αποφάσισε να ζητήσει από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο τον Α΄(Παπαδόπουλο) να εγκαινιάσει τον Ναό. Το νέο Εκκλ. Συμβούλιο αποτελούμενο από τους: Αρχ. Σπυρίδωνα Σγουρόπουλο, Αχιλλ. Σαμαρά, Γ. Βαρλατζίδη, Ιωαν. Κατσιλιέρη και Νικ. Σαμπάνη εργάστηκε πυρετωδώς για την ετοιμασία της ευλογημένης εκείνης ημέρας των εγκαινίων του Ναού, τα οποία τελέστηκαν στις 16 Απριλίου 1939 (Κυριακή του Θωμά) από τον τότε Επίσκοπο Ταλαντίου και μετέπειτα Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Α΄ (Παπαγεωργίου). Στη δυτική πλευρά του Ναού υπάρχει μαρμάρινη εντοιχισμένη πλάκα όπου αναγράφεται: « ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΠΑΡΑ ΤΟΝ ΙΛΙΣΣΟΝ... ΘΕΜΕΛΙΩΘΕΙΣ Ο ΙΕΡΟΣ ΟΥΤΟΣ ΟΙΚΟΣ ΕΝ ΕΤΕΙ ΣΩΤΗΡΙΩ ΧΙΛΙΟΣΤΩ ΕΝΕΑΚΟΣΙOΣΤΩ ΔΕΥΤΕΡΩ, ΑΠΕΠΕΡΑΤΩΘΗ ΜΕΤΑ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ & ΕΠΤΑ ΕΝΙΑΥΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ ΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΣΧΑ Ις΄ ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΑϠΛΘ ΟΝΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΤΩΝ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΣΓΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΧΙΛΛΕΩΣ ΣΑΜΑΡΑ, ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΑΡΛΕΤΖΙΔΗ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΑΜΠΑΝΗ».
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- στοιχεία απο το βιβλίο : Πρωτ.Σπυρίδων Λόντος,(2019), 1939-2019 -80 ΕΤΗ ΑΠΟ ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΙΛΙΣΣΟΥ.
- https://panteleimon-ilissos.blogspot.com/