Ιβάν Μπότσης

Ιβάν Μπότσης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	17ος αιώνας Δαλματία
Θάνατος	18ιουλ. / 29  Μαΐου 1714γρηγ.
Χώρα πολιτογράφησης	Βασίλειο της Ρωσίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	στρατιωτικός
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	ναύαρχος/Ρωσικό αυτοκρατορικό πολεμικό ναυτικό

Ο Ιωάννης Θεοδοσίου Μπότσης, γνωστότερος ως Ιβάν Φεντοσέγεβιτς Μπότσης (Иван Федосеевич Боцис), ήταν έλληνας ανώτατος αξιωματικός του Ρωσικού Βασιλείου κατά τα έτη 1703 - 1714 και ήρωας του Μεγάλου Βορείου Πολέμου.

Για τη ζωή του, μοναδική πηγή είναι τα ρωσικά στρατιωτικά αρχεία. Γεννήθηκε στη Δαλματία σε άγνωστη χρονολογία, αλλά λογικά λίγο μετά το μέσον του 17ου αιώνα. Η περιοχή ανήκε τότε στη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας και αποτελούσε καταφύγιο για χριστιανούς των Βαλκανίων που ήθελαν να αποφύγουν τον οθωμανικό ζυγό. Για δεκαεπτά χρόνια υπηρέτησε στον ενετικό στόλο, μέχρι που στρατολογήθηκε από τους Ρώσους το 1702.

Θητεία στο ρωσικό στόλο

Η Ρωσία πριν την εποχή του Μεγάλου Πέτρου δε διέθετε στόλο - για την ακρίβεια δε διέθετε καν διέξοδο στη θάλασσα παρά μόνο στον Αρκτικό Ωκεανό (Αρχάγγελσκ). Η Μαύρη Θάλασσα (Ν) ελεγχόταν από το Χανάτο της Κριμαίας και τους Οθωμανούς, ενώ τα βαλτικά παράλια (ΒΔ) από τη Σουηδία. Η ανατροπή αυτής της κατάστασης ήταν το βασικό μέλημα του Πέτρου και ο αντικειμενικός σκοπός του Μεγάλου Βορείου Πολέμου (ξεκ. 1700), ώστε να διώξει τους Σουηδούς από την ανατολική Βαλτική και να ιδρύσει εκεί τη νέα πρωτεύουσα που συνάμα θα ήταν και το μεγαλύτερο λιμάνι του. Κρίνοντας ότι τα πλάνα δε θα μπορούσαν να ευοδωθούν χωρίς ισχυρό στόλο, είχε νωρίτερα εγκαταλείψει για δύο χρόνια (1696 - 1698) τα τσαρικά καθήκοντα για να σπουδάσει ινκόγκνιτο Ναυπηγική στην Ολλανδία.

Η ανάγκη συγκρότησης στόλου και στελέχωσής του με άνδρες ικανούς να διεξαγάγουν πολεμικές ενέργειες από την πρώτη στιγμή, ώθησε τους Ρώσους στην αναζήτηση έμπειρων αξιωματικών από τη Δυτική Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο εντασσόταν και η πρόσκληση στο Μπότση, ο οποίος έφθασε στη Βαλτική το 1703, αμέσως μετά την κατάληψη των ανατολικών παραλίων της από το ρωσικό στρατό και τη θεμελίωση της Αγίας Πετρούπολης. Έλαβε το βαθμό του υποναυάρχου (δεύτερος στην ιεραρχία μετά τον αντιναύαρχο Κορνήλιο Κρούις) στον υπό συγκρότηση Στόλο της Βαλτικής, εγκαταστάθηκε στην Κροστάνδη και χρεώθηκε τη ναυπήγηση γαλεών, ενός τύπου πλοίου που γνώριζε άριστα από τη θητεία του στους Ενετούς.

Με την επίβλεψή του ο στολίσκος των γαλεών ήταν έτοιμος πολύ σύντομα και ο Μπότσης ανέλαβε διοικητής του, επιδεικνύοντας σπουδαία κατορθώματα:

• Το 1704 - 1705 συνέβαλε αποφασιστικά στην απόκρουση της σουηδικής επίθεσης εναντίον της Αγ. Πετρούπολης.

• Το 1708 επιτέθηκε στις φινλανδικές ακτές που τότε ήταν σουηδικό έδαφος, κατέλαβε την πόλη Μπόργκο (Πόρβο στα φινλανδικά) και πυρπόλησε 15 σουηδικά εμπορικά πλοία.

• Το χειμώνα του 1710 πέτυχε να ανεφοδιάσει τις ρωσικές δυνάμεις που πολιορκούσαν το Βίμποργκ, κατευθύνοντας ένα στόλο 270 πλοίων μέσα στην παγωμένη θάλασσα.

• Στις 10 Αυγούστου 1712, όταν μία δύναμη 14.000 Σουηδών πολιορκούσε την Αγ. Πετρούπολη, ο Μπότσης με 24 πλοία έσπασε το θαλάσσιο αποκλεισμό, επέδραμε κατά των σουηδικών θέσεων και κατέλαβε 6 εχθρικά πλοία.

• Το 1713 συμμετείχε στο βομβαρδισμό του Ελσίνκι ως διοικητής της οπισθοφυλακής του στόλου.

Ο Μπότσης ήταν ένας από τους λίγους ξένους αξιωματικούς που εντάχθηκαν στο ρωσικό στόλο για «ισόβια υπηρεσία» και χάρη στις ικανότητες και το χαρακτήρα του, ήταν ένας από πιο στενούς συνεργάτες του τσάρου. Μάλιστα στο γάμο του τελευταίου με την Αικατερίνη (9 Φεβρουαρίου 1712) ανέλαβε μαζί με τον Κρούις να «παραδώσει» το γαμπρό στη νύφη, αφού οι γονείς του Πέτρου δε ζούσαν. Όταν πέθανε στις 18 Μαΐου 1714, ο Πέτρος κράτησε το σπαθί του φίλου του ως κειμήλιο και συνταξιοδότησε την οικογένειά του.

Πηγές - Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Biografija.ru (Ρωσικά)
• Rulex.ru (Ρωσικά)
• Shiphistory.ru Αρχειοθετήθηκε 2020-10-31 στο Wayback Machine. (Ρωσικά)