Ηρόδοτος ή Αετίων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ηρόδοτος ή Αετίων
ΣυγγραφέαςΛουκιανός
ΤίτλοςἩρόδοτος ἢ Ἀετίων
Herodotus
Γλώσσααρχαία ελληνικά
«ἔστιν ἡ εἰκὼν ἐν Ἰταλίᾳ, κἀγὼ εἶδον ὥστε καὶ σοὶ ἂν εἰπεῖν ἔχοιμι. θάλαμός ἐστι περικαλλὴς καὶ κλίνη νυμφική, καὶ ἡ Ρωξάνη κάθηται πάγκαλόν τι χρῆμα παρθένου ἐς γῆν ὁρῶσα, αἰδουμένη ἑστῶτα τὸν Ἀλέξανδρον. Ἔρωτες δέ τινες μειδιῶντες· ὁ μὲν κατόπιν ἐφεστὼς ἀπάγει τῆς κεφαλῆς τὴν καλύπτραν καὶ δείκνυσι τῷ νυμφίῳ τὴν Ρωξάνην, ὁ δέ τις μάλα δουλικῶς ἀφαιρεῖ τὸ σανδάλιον ἐκ τοῦ ποδὸς ὡς κατακλίνοιτο ἤδη, ἄλλος τῆς χλανίδος τοῦ Ἀλεξάνδρου ἐπειλημμένος, Ἔρως καὶ οὗτος, ἕλκει αὐτὸν πρὸς τὴν Ρωξάνην πάνυ βιαίως ἐπισπώμενος. ὁ βασιλεὺς δὲ αὐτὸς μὲν στέφανόν τινα ὀρέγει τῇ παιδί, πάροχος δὲ καὶ νυμφαγωγὸς Ἡφαιστίων συμπάρεστι δᾷδα καιομένην ἔχων, μειρακίῳ πάνυ ὡραίῳ ἐπερειδόμενος-Ὑμέναιος οἶμαί ἐστιν (οὐ γὰρ ἐπεγέγραπτο τοὔνομα). ἑτέρωθι δὲ τῆς εἰκόνος ἄλλοι Ἔρωτες παίζουσιν ἐν τοῖς ὅπλοις τοῦ Ἀλεξάνδρου. Λουκιανός, Ηρόδοτης ή Αετίων 5 3-19
«Ο πίνακας βρίσκεται στην Ιταλία, εγώ τον είδα και μπορώ έτσι να σου μιλήσω γι αυτόν. Δείχνει πανέμορφο δωμάτιο και νυφικό κρεβάτι· η Ρωξάνη ωραιότατη κόρη, κάθεται, με χαμηλωμένο βλέμμα, γιατί ντρέπεται τον Αλέξανδρο που στέκεται μπροστά της. Υπάρχουν ακόμα χαμογελαστοί έρωτες· ο ένας στέκεται πίσω της, τραβάει το πέπλο και δείχνει στον γαμπρό τη Ρωξάνη. Κάποιος άλλος, σαν πραγματικός δούλος, της βγάζει το σανδάλι από το πόδι για να ξαπλώσει πια, Ένας τρίτος, Έρωτας και αυτός, έχει πιάσει τη χλαμύδα του Αλεξάνδρου και τον σέρνει προς το μέρος της Ρωξάνης, τραβώντας τον με πολλή βία. Ο ίδιος ο βασιλιάς πάλι προσφέρει στην κόρη στεφάνι· μαζί τους είναι και ο Ηφαιστίωνας, βοηθός και συνοδός της νύφης, που κρατάει λαμπάδα αναμμένη και ακουμπάει πάνω σε όμορφο παλικαράκι, που νομίζω πως είναι ο Υμέναιος (γιατί δεν είναι γραμμένο το όνομά του). Σε άλλη μεριά του πίνακα, άλλοι έρωτες παίζουν με τα όπλα του Αλεξάνδρου...μετφρ. Φιλολογική ομάδα Κάκτου.

Ο Ηρόδοτος ή Αετίων είναι μια σύνοψη του λόγου που είχε εκφωνηθεί από τον Λουκιανό στην Ολυμπία και στη συνέχεια εκφωνήθηκε ως προλαλιά στη Αρχαία Μακεδονία, μπροστά σε ακροατήριο αποτελούμενο από Μακεδόνες.[1]

Κεντρικό θέμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο συγγραφέας αρχίζει επαινώντας τον Ηρόδοτο που αναδείχτηκε και δοξάστηκε απαγγέλοντας την ιστορία για τους περσικούς πολέμους στα Ολύμπια, όπως και άλλοι πολλοί. Και ο ζωγράφος Αετίων εκεί έδειξε τον περίφημο πίνακά του με το γάμο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης. Έτσι κι εγώ, λέει ο Λουκιανός, για να γίνω γνωστός σ΄ όλη τη Μακεδονία προτίμησα να κάμω την επίδειξή μου στην παμμακεδονική αυτή γιορτή της «αρίστης πόλεως».[2]

Η προλαλιά αυτή της σατιρικής περιόδου διαβάστηκε στη Θεσσαλονίκη, όταν ο Λουκιανός παρουσίαζε την εργασία του και σε άλλες πόλεις.[3]

Επιρροές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο γάμος του Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης του Σοντόμα, περ. 1517, Βίλα Φαρνεζίνα

Η περιγραφή του πίνακα του Αετίωνα από τον Λουκιανό ενέπνευσε δύο μεγάλους ζωγράφους της Αναγέννησης, τον Ραφαήλ και τον Σοντόμα, οι οποίοι ζωγράφισαν του «Γάμους του Μεγάλου Αλεξάνδρου» αλλά και μεταγενέστερα τον Ρούμπενς.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Λουκιανός, Άπαντα, τόμ. 2 σ.2ε , εκδ. Κάκτος ISBN 960-352-270-8
  2. Αυτόθι, § 7
  3. Schwariz Jacques, Biographie de Lucien de Samosate σ. 129, Βρυξέλες 1965

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]