Ζόφια Λουμπομίρσκα
| Ζόφια Λουμπομίρσκα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Zofia Lubomirska (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 1718[1] Βοεβοδάτο Σαντόμιες |
| Θάνατος | 27 Οκτωβρίου 1790 Βαρσοβία[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | συγγραφέας |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Γιαν Τάρουο (1684-1750) Αντόνι Λουμπομίρσκι |
| Γονείς | Αλεξάντερ Κρασίνσκι |
| Οικογένεια | οικογένεια Λουμπομίρσκι, οικογένεια Κρασίνσκι και Οικογένεια Τάρουο |
Η Ζόφια Λουμπομίρσκα (πολωνικά: Zofia Lubomirska) (1718 - 27 Οκτωβρίου 1790) ήταν Πολωνή ανεξάρτητη πλούσια ευγενής και γαιοκτήμονας, γνωστή για την πολιτική της συμμετοχή και τη φιλανθρωπία της.[2]
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Λουμπομίρσκα γεννήθηκε στο Βοεβοδάτο Σαντόμιες. Ήταν κόρη του Αλεξάντερ Κρασίνσκι (1690-1730) και της συζύγου του, Σαλόμεα Τστσίνσκα. Παντρεύτηκε πρώτα Γιαν Τάρουο (π. 1750), ο οποίος της άφησε την πόλη Οπόλε Λουμπέλσκιε με τη διαθήκη του. Το 1754 παντρεύτηκε τον άρχοντα Αντόνι Λουμπομίρσκι, με τον οποίο συμμετείχε ενεργά στις κρατικές υποθέσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, έπεισε τον Λουμπομίρσκι να τερματίσει τη συμμαχία του με την Αυστρία και αντ' αυτού να γίνει Γάλλος πράκτορας αποδεχόμενος μια συμμαχία με τη Γαλλία. Τόσο ο πρώτος της σύζυγος όσο και ο αδερφός της, Στανίσουαφ, ήταν φιλογάλλοι.
Ακτιβίστρια του Διαφωτισμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όταν το έμαθε μετά το συμβάν, αντιτάχθηκε στο γάμο της ανιψιάς της, Φραντσίσκα Κρασίνσκα με τον Κάρολο της Κουρλάνδης, αλλά υποχώρησε επειδή πείστηκε από τον σύζυγο και τον αδερφό της που το είδαν ως πρόοδο, αφού ο Κάρολος είχε προοπτικές για τον πολωνικό θρόνο. Αυτή και ο Άουγκουστ Αλεξάντερ Τσαρτορίσκι επέμειναν να γίνει ο γάμος νόμιμος και δημόσιος. Ωστόσο, στο εξωτερικό, εκτός των πολωνικών κύκλων Σλάχτα, θεωρήθηκε ως μοργανατικός γάμος. Κατά τη διάρκεια της διαβασιλείας του 1763-64, υποστήριξε την υποψηφιότητα του Καρόλου για το θρόνο, ενώ προσπαθούσε να χτίσει μια γέφυρα μεταξύ του Πατριωτικού Κόμματος, το οποίο εκπροσωπούσε, και της Οικογένειας (πολιτικό κόμμα) του συμμάχου της, Τσαρτορίσκι. Κατά τη διάρκεια της Συνομοσπονδίας του Ράντομ, επισκέφτηκε τη Βαρσοβία με την ανιψιά της, Φραντσίσκα. Διαπραγματεύτηκε με τον Άουγκουστ Τσαρτορίσκι και τον Μεγάλο Φύλακα του Στέμματος, Στανίσουαφ Λουμπομίρσκι (1722-1782), τον κουνιάδο της, για να φέρει σε συμμαχία και τους δύο στη Συνομοσπονδία το 1769-70.[3] Διατήρησε στενή επαφή με τον μεγαλύτερο ξάδερφό της, Άνταμ Στανίσουαφ Κρασίνσκι, επίσκοπο του Καμιένιετς.
Έκανε δύο πολιτικά σχόλια για την πολωνική πολιτική το 1770, στα οποία υποστήριξε τη μεταρρύθμιση των δικαιωμάτων των ευγενών, καθώς και τη μεταρρύθμιση του αστικού και δικαστικού συστήματος. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στους τομείς της στο Οπόλε, στο Πσέβορσκ και στο Ντομπρόμιλ, όπου αναμόρφωσε τη γεωργία και τη διαχείριση των αποθεμάτων. Δημιούργησε ένα τεράστιο εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας με τη βοήθεια ξένης τεχνογνωσίας. Μετά την πτώση της Συνομοσπονδίας του Ράντομ, έζησε στο παλάτι της στο Πσέβορσκ με την Φραντσίσκα Κρασίνσκα, την οποία επανένωσε τελικά με τον σύζυγό της, Κάρολο, στο Οπόλε το 1775. Κατάφεραν να έχουν μια επιζούσα κόρη, τη Μαρία Χριστίνα, της οποίας οι απόγονοι έγιναν μέλη της Ιταλικής Μοναρχίας. Το 1781, φιλοξένησε τον υπό μεταμφίεση Μέγα Δούκα Παύλο Α΄ της Ρωσίας, ως Monsieur du Nord, στο Οπόλε και τον τότε βασιλιά Στανίσουαφ Αύγουστο Πονιατόφσκι το 1787.
Διαχειρίστρια και επιχειρηματίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Λουμπομίρσκα ανακαίνισε τα κτίρια, ειδικά τα παλάτια στα κτήματά της, με τη βοήθεια κορυφαίων αρχιτεκτόνων και σχεδιαστών. Στην πόλη Πσέβορσκ, εκτός από το εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας, δημιούργησε μια παραγωγή μεταξιού, φτιάχνοντας τα περίφημα περίτεχνα συγκροτήματα που προτιμούσαν πολλοί Πολωνοί ευγενείς, τις Pas kontuszowy (ζώνες μανδύα). Ήταν γνωστή ως προστάτιδα των τεχνών, ιδιαίτερα των λογοτεχνών. Μετά τον θάνατο του πρώτου της συζύγου, Γιαν, ίδρυσε ένα νέο νοσοκομείο στο Οπόλε. Με τον δεύτερο σύζυγό της, Αντόνι, ίδρυσε μια εκκλησία και μια μονή για την εκκλησία των Αδελφών της Φιλανθρωπίας στο Πσέβορσκ.[4]
Πέθανε χήρα στη Βαρσοβία στις 27 Οκτωβρίου 1790.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 12.273.503.
- ↑ Βουαντίσουαφ Κονοπτσίνσκι (1972). «Zofia Lubomirska». The Polish Biographical Dictionary. 17. Βαρσοβία, Κρακοβία: Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności.
- ↑ Maria Bogucka (2017). Women in Early Modern Polish Society, Against the European Background. Routledge. σελ. 157. ISBN 9781351871990. [accessed = 2018.11.23]
- ↑ Siostry Miłosierdzia, "Sisters of Charity" (2016). Historia domu w Przeworsku, history (πολωνικά) of the Przeworsk convent, with portraits of the two founders http://www.krakow.szarytki.pl/?p=1132 Αρχειοθετήθηκε 2018-11-22 στο Wayback Machine., [retrieved 2018-11-21]
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βιογραφία στον τόμ 1972. XVII του Πολωνικού Βιογραφικού Λεξικού, PSB ή διαδικτυακά: www. https://ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/zofia-lubomirska
|