Ζε Ρομπέρτο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ζε Ρομπέρτο
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Zé Roberto (Πορτογαλικά)
Γέννηση6  Ιουλίου 1974[1][2]
Σάο Πάολο[3][4]
Χώρα πολιτογράφησηςΒραζιλία[5]
Γερμανία[6]
Ύψος172 cm Edit this on Wikidata
Βάρος71 kg (Unknown) Edit this on Wikidata
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποδοσφαιριστής
Περίοδος ακμής1994
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ζοζέ Ρομπέρτο ντε Σίλβα Ζούνιορ (πορτογαλικά: José Roberto da Silva Júnior, γεννήθηκε 6 Ιουλίου 1974, Σάο Πάολο), κοινώς γνωστός ως Ζε Ρομπέρτο (Zé Roberto), είναι Βραζιλιάνος πρώην επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, ο οποίος αγωνιζόταν ως αριστερός πλάγιος αμυντικός ή αριστερός πλάγιος μέσος. Τώρα είναι τεχνικός σύμβουλος στην Παλμέιρας.[7]

Καριέρα σε συλλόγους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώιμη σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ζε Ρομπέρτο ξεκίνησε το ποδόσφαιρο στις ακαδημίες νέων της Παλέστρα ντε Σάο Μπερνάρντο, αλλά ήταν ενώ έπαιζε για την Πορτουγκέσα, ως αριστερός πλάγιος αμυντικός, που έγινε γνωστός σε ολόκληρη τη Βραζιλία, αφού η ομάδα τερμάτισε δεύτερη τη σεζόν 1996 της Σέριε Α.

Στη συνέχεια, προσχώρησε στη Ρεάλ Μαδρίτης τον Ιανουάριο του 1997 για μια σύντομη περίοδο, όπου βοήθησε την ομάδα να κερδίσει την Πριμέρα Ντιβισιόν 1996-1997.[8] Ήταν επίσης μέλος της ομάδας που κατέκτησε το Τσάμπιονς Λιγκ 1997–98,[9] όπου σημείωσε το μοναδικό του γκολ για τον σύλλογο στον εναρκτήριο αγώνα των ομίλων εναντίον της Ρόσενμποργκ,[10] προτού επιστρέψει στη Βραζιλία για να παίξει για τη Φλαμένγκο στα μέσα της σεζόν. Σε μια συνέντευξη το 2012, ο Ζε Ρομπέρτο μίλησε για την απόφασή του να εγκαταλείψει τη Μαδρίτη λόγω της φιλοδοξίας του να παίξει για τη Βραζιλία στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998 στη Γαλλία και είχε περιορισμένες ευκαιρίες να αποδείξει το ταλέντο του στην Ισπανία.[11]

Το πρώτο εξάμηνο του 1998, ο Ζε Ρομπέρτο έπαιξε για τη Φλαμένγκο, υπό τον προπονητή Πάουλο Αουτουόρι, μαζί με τους Ρομάριο, Παλίνια, Ζουάν (ο οποίος αργότερα θα έπαιζε για τις Λεβερκούζεν και Ρόμα) και τον πρώην συμπαίκτη του στην Πορτουγκέσα, Rodrigo Fabri, στο Καμπεονάτο Καριόκα του Ρίο ντε Τζανέιρο, τερματίζοντας απογοητευτικά στη δεύτερη θέση. Ακολούθως, υπέγραψε με τη γερμανική Μπάγερ Λεβερκούζεν.[12]

Μπάγερ Λεβερκούζεν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έγινε μέλος της Μπάγερ Λεβερκούζεν το καλοκαίρι του 1998.[13] Ήταν στο Λεβερκούζεν που πραγματικά έφτιαξε το όνομά του και έγινε γρήγορα δημοφιλής προσωπικότητα στην ομάδα. Κατά τη διάρκεια της τετραετούς παραμονής του,η Μπάγερ έκανε την πιο επιτυχημένη περίοδο, τερματίζοντας δεύτερη στη Μπούντεσλιγκα σε τρεις περιπτώσεις.

Στις 4 Δεκεμβρίου 2001, άνοιξε το σκορ με ένα ελεύθερο λάκτισμα στο 64ο λεπτό εναντίον της Ντεπορτίβο δε Λα Κορούνια, καθώς η Μπάγερ νίκησε με 3-0 στο συνολικό σκορ στο δεύτερο στάδιο των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ.[14] Μετά τη νίκη της Μπάγερ επί της Λίβερπουλ στον προημιτελικό του Τσάμπιονς Λιγκ 2001-02 στις 9 Απριλίου 2002,[15] Ζε Ρομπέρτο ανακοίνωσε ότι θα ενταχθεί μαζί με τον πρώην συμπαίκτη του, Μίχαελ Μπάλακ, στη Μπάγερν Μονάχου.[16] Παρά τους περισπασμούς της μεταγραφής, ο Ζε Ρομπέρτο βοήθησε την Μπάγερ να φτάσει στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ στις 15 Μαΐου 2002, όπου η ομάδα έχασε με 2-1 από τον πρώην σύλλογο του, Ρεάλ Μαδρίτης, στη Γλασκόβη.[17] Σε τέσσερα χρόνια στην ομάδα ο Ζε Ρομπέρτο εμφανίστηκε σε 113 αγώνες πρωταθλήματος, σημειώνοντας 16 γκολ.

Μπάγερν Μονάχου και Σάντος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ζε Ρομπέρτο με τη Μπάγερν Μονάχου στη Μπούντεσλιγκα το 2006.

Τον Μάιο του 2002, έγινε μέλος της Μπάγερν Μονάχου με αναφερόμενο κόστος μεταγραφής 12 εκατομμυρίων ευρώ, υπογράφοντας τριετές συμβόλαιο, μαζί με τον Γερμανό Σεμπάστιαν Ντάισλερ και τον πρώην συμπαίκτη του στη Λεβερκούζεν Μίχαελ Μπάλακ.[18][19] Με τη Μπάγερν κατέκτησε το εγχώριο πρωτάθλημα και κύπελλο τρεις φορές μεταξύ 2002 και 2006. Δεν ήταν βασικός παίκτης στα σχέδια του νέου προπονητή, Φέλιξ Μάγκατ και έφυγε από την ομάδα το 2006.

Ως ελεύθερος παίκτης, ο Ζε Ρομπέρτο υπέγραψε τριετές συμβόλαιο με την Κλουμπ Νασιονάλ ντε Φούτμπολ του Μοντεβιδέο, μία ομάδα για την οποία δεν θα έπαιζε ποτέ.[20] Στις 31 Αυγούστου 2006, ανακοινώθηκε ότι θα ενταχθεί στη Σάντος για ένα έτος.[21] Βοήθησε την ομάδα να κερδίσει το Καμπεονάτο Παουλίστα το 2007,[22] όπου ήταν ο πρώτος του τίτλος σε βραζιλιάνικη διοργάνωση. Σημείωσε επτά γκολ στο Κόπα Λιμπερταδόρες 2007, όπου η Σάντος έφτασε στους ημιτελικούς. Κατά τη διάρκεια του χρόνου του με τη Σάντος εμφανίστηκε σε 48 επίσημους αγώνες, όπου σημείωσε 12 γκολ, παίζοντας για πρώτη φορά στη σταδιοδρομία του ως επιθετικός μέσος.

Στις 22 Ιουνίου 2007, ανακοινώθηκε ότι θα επιστρέψει στη Μπάγερν Μονάχου, η οποία πλήρωσε ένα εκατομμύρια ευρώ στη Νασιονάλ για διετές δανεισμό.[20][23] Δήλωσε, «Ήταν σαν να μην είχα μείνει μακριά», καθ' οδόν προς την κατάκτηση του τέταρτου πρωταθλήματος με τους Βαυαρούς. Κατά τη διάρκεια της σεζόν 2007-08, σημείωσε πέντε γκολ και είχε επιρροή στο νταμπλ της Μπάγερν. Ο ανανεωμένος Ζε Ρομπέρτο απέδειξε όλες τις πρόσφατα αποκτηθείσες δεξιότητές του σκοράροντας πέντε γκολ και σχηματίζοντας μια σταθερή συνεργασία με τον Μαρκ Φαν Μπόμελ στο νέο του ρόλο ως αμυντικός μέσος.[24]

Έκανε μια επιτυχημένη αρχή στην σεζόν 2008–09, σημειώνοντας τέσσερα γκολ στις πρώτες 11 εκκινήσεις του. Ολοκλήρωσε τη δεύτερη θητεία του στη Μπάγερν με 59 αγώνες πρωταθλήματος, σημειώνοντας εννέα γκολ. Αποχώρησε από τον σύλλογο στο τέλος της σεζόν 2008-09, αφού τα στελέχη της Μπάγερν αρνήθηκαν να του προσφέρουν ένα νέο διετές συμβόλαιο.[25]

Αμβούργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το συμβόλαιό του με την Μπάγερν είχε ισχύ έως τις 30 Ιουνίου 2009. Ο σύλλογος του πρόσφερε ένα συμβόλαιο μέχρι το 2010, όμως ο Ζε Ρομπέρτο αρνήθηκε την προσφορά.[26] Το Αμβούργο ΣΦ ανακοίνωσε επίσημα την υπογραφή του Ζε Ρομπέρτο με διετές συμβόλαιο στις 2 Ιουλίου 2009.[27][28] Ωστόσο, ο Der Spiegel ανέφερε ότι το Αμβούργο πλήρωσε 4 εκατομμύρια ευρώ για υπογραφή συμβολαίου στον μάνατζερ του Ζε Ρομπέρτο, Ζουάν Φίζερ, στον οποίο η Μπάγερν πλήρωσε επίσης 1 εκατομμύριο ευρώ το 2007.[29][20] Τον Μάιο του 2011, ο Ζε Ρομπέρτο επιβεβαίωσε ότι δεν θα ανανεώσει το συμβόλαιό του με τη γερμανική ομάδα, επειδή ήθελε ένα μεγαλύτερο συμβόλαιο από το νέο που του προσέφερε ο σύλλογος.[30]

Αλ Γκαράφα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 10 Ιουλίου 2011, ο Ζε Ρομπέρτο υπέγραψε διετές συμβόλαιο με τη καταριανή Αλ Γκαράφα,[31] την οποία βοήθησε να κερδίσει το Κύπελλο Εμίρη του Κατάρ του 2012.

Επιστροφή στη Βραζιλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά από μια σεζόν με την Αλ Γκαράφα, ο Ζε Ρομπέρτο επέστρεψε στη Βραζιλία τον Μάιο για να ενταχθεί στην Γκρέμιο, βοηθώντας τη να τερματίσει στην τρίτη θέση στο Καμπεονάτο Μπραζιλέιρο Σέριε Α. Στις 10 Δεκεμβρίου 2012, εξέφρασε την επιθυμία του να αποσυρθεί στη Γκρέμιο μετά την παράταση του συμβολαίου του για ένα ακόμη έτος.[32]

Στις 9 Δεκεμβρίου 2014, ο Ζε Ρομπέρτο αποχώρησε από τη Γκρέμιο, καθώς ο σύλλογος αποφάσισε να μην ανανεώσει το συμβόλαιό του.[33]

Παλμέιρας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ζε Ρομπέρτο με την Παλμέιρας το 2017.

Στις 22 Δεκεμβρίου 2014, ο Ζε Ρομπέρτο εντάχθηκε στην Παλμέιρας με μονοετές συμβόλαιο, με ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015.[34] Ορίστηκε αμέσως αρχηγός της ομάδας, βοηθώντας τη να κερδίσει Κύπελλο Βραζιλίας του 2015, στο οποίο σημείωσε τέσσερα γκολ. Στο Καμπεονάτο Μπραζιλέιρο Σέριε Α, η Παλμέιρας τερμάτισε στην 9η θέση. Υπέγραψε μονοετή επέκταση συμβολαίου στις 19 Οκτωβρίου 2015, με ισχύ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016.[35] Στις 28 Νοεμβρίου 2016, κέρδισε το πρώτο του Πρωτάθλημα Βραζιλίας, δηλώνοντας μετά τον τελικό αγώνα εναντίον της Σαπεκοένσε ότι δεν θα αποσυρθεί στο τέλος της σεζόν.[36] Τελικά, στις 9 Δεκεμβρίου, υπέγραψε νέο συμβόλαιο με την Παλμέιρας, διατηρώντας τον στο σύλλογο μέχρι το τέλος του 2017.[37] Στις 24 Νοεμβρίου, ανακοίνωσε ότι ο αγώνας Παλμέιρας εναντίον της Μποταφόγκο δύο ημέρες αργότερα θα ήταν ο τελευταίος της σταδιοδρομίας του και ότι ύστερα θα αποσυρθεί σε ηλικία 43 ετών.[38]

Διεθνής καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ζε Ρομπέρτο ήταν μέλος της Εθνικής Βραζιλίας στα Παγκόσμια Κύπελλα του 1998 [39] και του 2006.[40] Το 1998, βοήθησε τη Σελεσάο να φτάσει στον τελικό, κάνοντας μία εμφάνιση,[41] αλλά ήταν στον πάγκο καθώς η Βραζιλία έχασε από τη οικοδέσποινα Γαλλία με 3-0.[42][43] Έμεινε εκτός του νικηφόρου ρόστερ της Βραζιλίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002 λόγω τραυματισμού στην κνήμη.[44] Ο Ζε Ρομπέρτο σημείωσε το τρίτο και τελευταίο γκολ της Βραζιλίας σε μία εμφάνιση που του απέφερε τη διάκριση του «Παίκτη του Αγώνα» στον αγώνα του δεύτερου γύρου εναντίον της Γκάνας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006 στη Γερμανία.[45]

Ο Ζε Ρομπέρτο βοήθησε τη Βραζιλία να κερδίσει τις εκδόσεις 1997 και 1999 του Κόπα Αμέρικα, σημειώνοντας το τρίτο γκολ της Βραζιλίας στη νίκη με 3-1 επί της Βολιβίας στον τελικό στις 26 Ιουνίου 1997.[46]

Εκπροσώπησε επίσης τη Βραζιλία στα Κύπελλα Συνομοσπονδιών του 1997 και του 2005 στη Σαουδική Αραβία και τη Γερμανία αντίστοιχα, κερδίζοντας και τα δύο. Έπαιξε και στα ενενήντα λεπτά του τελικού το 2005, καθώς η Βραζιλία νίκησε την Αργεντινή με 4-1 στις 29 Ιουνίου 2005.[47]

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ζε Ρομπέρτο είναι παντρεμένος με τη Λουσιάνα, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά: Έντρικ, Μίρια και Ισαμπέλι.[48]

Ο Ζε Ρομπέρτο είναι Χριστιανός και έχει πει: «Εκτός από τη φήμη, τα χρήματα, από το να μην μπορώ να έχω τίποτα και σήμερα να είμαι σε θέση να έχουν τα πάντα, βρίσκω ότι η διαφορά είναι να έχω τον Θεό στην καρδιά μου, αποδεχόμενος τον Ιησού. Τα χρήματα θα τελειώσουν, η φήμη θα ξεχαστεί, αλλά ο Θεός είναι ξεχωριστός. Σήμερα έχω Θεό και αύριο θα ζήσω με τον Θεό σε ένα πολύ καλύτερο μέρος, δηλαδή τον παράδεισο».[49]

Στατιστικά σταδιοδρομίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συλλογικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ομάδα Σεζόν Πρωτάθλημα Κύπελλο Ηπειρωτικές Άλλες Σύνολο
Κατηγορία Συμ. Γκολ Συμ. Γκολ Συμ. Γκολ Συμ. Γκολ Συμ. Γκολ
Πορτουγκέσα 1994 Σέριε Α Βραζιλίας N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
1995 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
1996 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
Σύνολο N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A 61 1
Ρεάλ Μαδρίτης 1996–97 Πριμέρα Ντιβισιόν 9 0 0 0 0 0 0 0 9 0
1997–98 6 0 0 0 6 1 0 0 12 1
Σύνολο 15 0 0 0 6 1 0 0 21 1
Μπάγερ Λεβερκούζεν 1998–99 Μπούντεσλιγκα 32 4 1 0 4 0 1 0 38 4
1999–00 27 7 0 0 3 0 0 0 30 7
2000–01 24 2 1 0 7 0 0 0 32 2
2001–02 30 4 5 0 15 1 0 0 50 5
Σύνολο 113 17 7 0 29 1 1 0 150 18
Μπάγερν Μονάχου 2002–03 Μπούντεσλιγκα 31 1 4 1 7 0 0 0 42 2
2003–04 30 2 2 0 7 0 1 0 40 2
2004–05 22 1 4 0 8 1 2 1 36 3
2005–06 27 1 4 0 8 0 0 0 39 1
2007–08 30 5 6 0 10 0 3 0 49 5
2008–09 29 4 4 1 9 2 0 0 42 7
Σύνολο 169 14 24 2 49 3 6 1 248 20
Σάντος 2006 Σέριε Α Βραζιλίας 12 2 N/A N/A 1 0 N/A N/A N/A N/A
2007 1 0 N/A N/A 14 7 N/A N/A N/A N/A
Σύνολο 13 2 N/A N/A 15 7 N/A N/A 28 9
Αμβούργο ΣΦ 2009–10 Μπούντεσλιγκα 23 6 2 0 14 1 0 0 39 7
2010–11 31 1 2 0 0 0 0 0 33 1
Σύνολο 54 7 4 0 14 1 0 0 72 8
Αλ Γκαράφα 2011–12 Πρωτάθλημα Κατάρ 14 1 0 0 0 0 0 0 14 1
Σύνολο 14 1 0 0 0 0 0 0 14 1
Γκρέμιο 2012 Σέριε Α Βραζιλίας 29 3 0 0 4 1 0 0 33 4
2013 22 3 1 0 9 3 9 4 41 10
2014 31 0 1 0 5 0 7 1 44 1
Σύνολο 82 6 2 0 18 4 16 5 118 15
Παλμέιρας 2015 Σέριε Α Βραζιλίας 26 2 9 4 14 1 49 7
2016 27 1 4 1 5 0 9 0 45 2
2017 15 0 3 0 5 1 11 0 34 1
Σύνολο 68 3 16 5 10 1 34 1 128 10
Σύνολο σταδιοδρομίας 528 50 53 7 141 18 57 7 840 83

Διεθνή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγή:[50]

Εθνική Βραζιλίας
Έτος Συμ. Γκολ
1995 4 0
1996 4 0
1997 11 1
1998 2 0
1999 15 3
2000 10 0
2001 1 0
2002 1 0
2003 8 0
2004 7 0
2005 14 1
2006 7 1
Σύνολο 84 6

Τίτλοι και διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συλλογικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ρεάλ Μαδρίτης[51]
Μπάγερν Μονάχου
Σάντος
Αλ Γκαράφα
Παλμέιρας

Διεθνείς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βραζιλία

Ατομικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 (πολλαπλές γλώσσες) Transfermarkt. 89. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 (Ισπανικά) Argentine Soccer Database. 27077.
  3. (Αγγλικά) National-Football-Teams.com.
  4. (Αγγλικά, Πορτογαλικά, Ισπανικά, Γαλλικά) Sambafoot.
  5. (πολλαπλές γλώσσες) worldfootball.net. santos-fc_2/2014/2.
  6. www.soccerway.com/news/2009/January/21/schalke-04-send-ze-roberto-on-loan-to-flamengo/.
  7. «Zé Roberto ganha cargo administrativo e seguirá no Palmeiras após aposentadoria». Globoesporte. 28 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2019. 
  8. «Zé Roberto é anunciado oficialmente como novo reforço do Grêmio». Zero Hora (στα Πορτογαλικά). 3 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  9. «Former Real Madrid star Ze Roberto signs new contract – at age 42!». GOAL.com. 10 Δεκεμβρίου 2016. http://www.goal.com/en-au/news/4016/main/2016/12/10/30340032/former-real-madrid-star-ze-roberto-signs-new-contract-at-age. 
  10. «Real Madrid 4-1 Rosenborg». UEFA. http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1997/matches/round=1141/match=54396/index.html. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2017. 
  11. Κόερτς, Στέφαν (30 Ιουλίου 2012). «I would have succeeded at Real Madrid with more patience, claims Ze Roberto». Goal.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  12. «Flamengo vende Zé Roberto ao Bayer Leverkusen» (στα πορτογαλικά). Universo Online. 21 Μαΐου 1998. http://www1.folha.uol.com.br/fsp/esporte/fk21059818.htm. 
  13. «Ze Roberto: Skilful players can play anywhere». FIFA. 30 Ιουλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  14. «Leverkusen humble Deportivo». UEFA. 4 Δεκεμβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  15. «Leverkusen joy as Liverpool fall». UEFA. 9 Απριλίου 2002. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  16. Φάντς, Σίμον. «Ze Roberto claims Bayern move». Sky Sports. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2012. 
  17. «Madrid win ninth European crown». UEFA. 15 Μαΐου 2002. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  18. «Ze Roberto signs for Bayern». Sports Illustrated. AP. 17 Μαΐου 2002. http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/news/2002/05/17/bayern_roberto_ap/. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2010. 
  19. «Bayern sign Ze Roberto». BBC Sport. 17 Μαΐου 2002. http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/1993691.stm. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2010. 
  20. 20,0 20,1 20,2 «HSV kaufte Zé Roberto vom uruguayischen Club Nacional Montevideo» (στα γερμανικά). Der Spiegel. 29 Αυγούστου 2009. http://www.spiegel.de/sport/fussball/0,1518,645773,00.html. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2010. 
  21. «Santos anuncia contratação de Zé Roberto» (στα πορτογαλικά). O Globo Online. 31 Αυγούστου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-01-18. https://web.archive.org/web/20070118223822/http://oglobo.globo.com/esportes/brasileiro2006/mat/2006/08/31/285493789.asp. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2010. 
  22. «São Paulo State Championship 2007». RSSSF. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2012. 
  23. «Zé Roberto seals return to Bayern». Μπάγερν Μονάχου. 22 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2007. 
  24. «Bayern wait on duo». FIFA. 29 Ιανουαρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  25. «Ze Roberto leaves Bayern». Soccer News. 3 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  26. «Klinsmann lässt Butt ran» (στα Γερμανικά). kicker.de. 9 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2009. 
  27. «HSV verpflichtet Zé Roberto» (στα Γερμανικά). hsv.de. 2 Ιουλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2009. 
  28. «HSV seal Zé Roberto signature». UEFA.com. 2 Ιουλίου 2009. http://www.uefa.com/uefaeuropaleague/news/newsid=843893.html. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2010. 
  29. «Report: Ze Roberto not as free as initially thought». The Earth Times. 31 Αυγούστου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-11-29. https://web.archive.org/web/20211129092511/http://www.earthtimes.org/articles/show/283413,report-ze-roberto-not-as-free-as-initially-thought.html. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2010. 
  30. «Zé Roberto to leave HSV». hsv.de. 6 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2011. [νεκρός σύνδεσμος]
  31. «Zé Roberto hat noch nicht genug» (στα Γερμανικά). kicker.de. 10 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2011. 
  32. «Ze Roberto extends Gremio deal». Soccerway. 11 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2012. 
  33. «Grêmio confirma saída de Zé Roberto». Globo Esporte. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2014. 
  34. «Palmeiras anuncia acordo com Zé Roberto até dezembro de 2015». Lancenet (στα Πορτογαλικά). 22 Δεκεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2014. 
  35. «Zé Roberto acerta renovação de contrato com o Palmeiras até final de 2016» (στα πορτογαλικά). S.E. Palmeiras. 19 Οκτωβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-01-05. https://web.archive.org/web/20160105100058/http://www.palmeiras.com.br/noticias/ler/36662-ze-roberto-acerta-renovacao-de-contrato-com-o-palmeiras-ate-final-de-2016#.ViXLPX6rTDc. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2015. 
  36. «Zé Roberto: "Nicht der Zeitpunkt aufzuhören"». kicker (στα Γερμανικά). 28 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2016. 
  37. «Former Real Madrid star Ze Roberto signs new contract – at age 42!». Goal. 9 Δεκεμβρίου 2016. http://www.goal.com/en/news/584/brazil/2016/12/09/30339642/former-real-madrid-star-ze-roberto-signs-new-contract-at-age. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2017. 
  38. «Brazil's Ze Roberto announces retirement at the age of 43». ESPN FC. 24 Νοεμβρίου 2017. http://www.espnfc.com/brazil/story/3284440/brazils-ze-roberto-announces-retirement-at-the-age-of-43. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2017. 
  39. «Brazil». Travel Notes. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2012. 
  40. «For Brazil, anything less than title is a disappointment». Sports Illustrated. 20 Μαρτίου 2006. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  41. «Recognition at last for Ze Roberto». FIFA. 20 Ιανουαρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2016. 
  42. «Brazil – France 0:3». FIFA. 12 Ιουλίου 1998. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  43. «Host nation routs Brazilians 3–0 in World Cup final». Sports Illustrated. 1 Δεκεμβρίου 1998. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  44. «Romario left out of Brazil's squad». Sports Illustrated. 6 Μαΐου 2002. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  45. «Ronaldo became the highest scorer in World Cup finals history as Brazil beat Ghana to book a quarter-final place against France». BBC Sport. 27 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  46. «Final». RSSSF. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2012. 
  47. «Brazil – Argentina 4:1». FIFA. 29 Ιουνίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012. 
  48. «Zé Roberto Profile». Μπάγερν Μονάχου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2005. 
  49. Persaud, C.H.K. (2004). Famous People Speak about Jesus: A Compendium of Expressions of Praise and Reverence. Xlibris Corporation. ISBN 1465325751. 
  50. Robert Manrud (17 Σεπτεμβρίου 2010). «José Roberto da Silva Júnior "Zé Roberto" – International Appearances». www.rsssf.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2018. 
  51. «Zé Roberto». Soccerway. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2014. 
  52. «Bundesliga Historie 1999/2000» (στα Γερμανικά). kicker. 
  53. «Bundesliga Historie 2001/02» (στα Γερμανικά). kicker. 
  54. «Bundesliga Historie 2007/08» (στα Γερμανικά). kicker. 
  55. «The FIFA TSG nominates 23 players for the MasterCard All-Star squad». FIFA. 7 Ιουλίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2015. 
  56. «Bola de Prata Placar 2012». Placar (στα Πορτογαλικά). 11 Απριλίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2015. 
  57. «Bola de Prata Placar 2014». Placar (στα Πορτογαλικά). 11 Δεκεμβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2015. 
  58. «Finalistas, Palmeiras e Santos dominam a seleção do Paulistão» [Finalists, Palmeiras and Santos dominate Paulistão's team of the year]. Globo Esporte (στα Πορτογαλικά). 30 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2015. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]