Ζακ Ριβιέρ

Ζακ Ριβιέρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Jacques Rivière (Γαλλικά)
Γέννηση	15  Ιουλίου 1886 Μπορντώ
Θάνατος	14  Φεβρουαρίου 1925 Παρίσι
Αιτία θανάτου	τυφοειδής πυρετός
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Κατοικία	rue Froidevaux
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Γαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά
Σπουδές	Λύκειο Λακανάλ Πανεπιστήμιο του Παρισιού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μυθιστοριογράφος εκδότης συγγραφέας κριτικός λογοτεχνίας μουσικός κριτικός
Εργοδότης	La Nouvelle Revue française Κολλέγιο Στανισλάς
Αξιοσημείωτο έργο	La Nouvelle Revue française
Οικογένεια
Σύζυγος	Isabelle Fournier Rivière
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	αρχισυντάκτης (1919–1925, La Nouvelle Revue française)
Βραβεύσεις	βραβείο Μπλούμενταλ

Ο Ζακ Ριβιέρ (Jacques Rivière, 15 Ιουλίου 1886 – 14 Φεβρουαρίου 1925) ήταν Γάλλος «άνθρωπος των γραμμάτων» — συγγραφέας, κριτικός και συντάκτης-επιμελητής, που υπήρξε «μείζων δύναμη στη διανοητική ζωή της Γαλλίας στη χρονική περίοδο αμέσως μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο». Επιμελήθηκε το περιοδικό La Nouvelle Revue Française (= «Νέα Γαλλική Επιθεώρηση», NRF) από το 1919 μέχρι τον πρόωρο θάνατό του. Η επίδρασή του ήταν σημαντική στη γενική δημόσια αποδοχή του Μαρσέλ Προυστ ως σημαντικού συγγραφέως. Φίλος και γυναικαδελφός του ήταν ο Αλαίν-Φουρνιέ (Henri Alban-Fournier), με τον οποίο είχε ανταλλάξει ογκώδη αλληλογραφία.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Ριβιέρ γεννήθηκε στο Μπορντώ και ήταν γιος διακεκριμένου ιατρού. Στο Λύκειο Λακανάλ στο Σω (νότιο προάστιο των Παρισίων) έγινε φίλος με τον Ανρί-Αλμπάν Φουρνιέ (αργότερα γνωστό με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Αλαίν-Φουρνιέ). Αμφότεροι προετοιμάσθηκαν για τις εισαγωγικές εξετάσεις για την École normale supérieure και απέτυχαν. Το 1905 ο Ριβιέρ επέστρεψε στο Μπορντώ και από τότε μέχρι τον θάνατό του διατηρούσε συχνή αλληλογραφία με τον Αλαίν-Φουρνιέ.

Ο Ριβιέρ πήρε πτυχίο στις τέχνες στο Μπορντώ, υπηρέτησε τη στρατιωτική θητεία του και το 1907 επέστρεψε στο Παρίσι. Εκεί έγραψε μια διατριβή στη Σορβόννη με θέμα τη Θεοδικία του Φενελόν, ενώ βιοποριζόταν ως δάσκαλος στο Κολέγιο Στανισλάς. Η σκέψη του επηρεάσθηκε από τον Μωρίς Μπαρές, τον Αντρέ Ζιντ και τον Πωλ Κλωντέλ, με τον οποίο αλληλογραφούσε. Στις 24 Αυγούστου 1909 ο Ριβιέρ πήρε ως σύζυγό του την Ιζαμπέλ Αλμπάν-Φουρνιέ (Isabelle Alban-Fournier), νεότερη αδελφή του φίλου του. Το 1913 ο Ριβιέρ διακήρυξε απερίφραστα τη χριστιανική του πίστη.

Αρχικώς έγραφε στη λογοτεχνική επιθεώρηση L'Occident και μετά έγινε βοηθός συντάκτη στη Nouvelle Revue Française το 1912. Επίσης άρχισε να γράφει κριτική της λογοτεχνίας, την οποία συγκέντρωσε και δημοσίευσε υπό τον τίτλο Études (= «Μελέτες»). Τα δοκίμια σε αυτό το έργο αποκαλύπτουν την εξαιρετική αίσθηση της ψυχολογίας από τον Ριβιέρ.

Ο Ριβιέρ επιστρατεύθηκε το 1914 στο 220ό Σύνταγμα πεζικού και συνελήφθη αιχμάλωτος σε μια από τις πρώιμες μάχες του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, στις 24 Αυγούστου. Κρατήθηκε αρχικώς σε στρατόπεδο κοντά στο Καίνιξμπρυκ της Σαξονίας, αλλά επεχείρησε να αποδράσει αρκετές φορές, με αποτέλεσμα να μεταφερθεί σε στρατόπεδο στο Χύλσμπεργκ, κοντά στο Αννόβερο. Τελικώς αρρώστησε και μεταφέρθηκε στην Ελβετία, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος του πολέμου. Τα απομνημονεύματά του από την αιχμαλωσία του εκδόθηκαν το 1918 υπό τον τίτλο L'Allemand : souvenirs et réflexions d'un prisonnier de guerre (= «Ο Γερμανός: αναμνήσεις και σκέψεις ενός αιχμαλώτου πολέμου»).

Λίγο μετά τη λήξη του πολέμου, ο Ριβιέρ επανεξέδωσε τη Nouvelle Revue Française, η έκδοση της οποίας είχε σταματήσει κατά τη διάρκεια του πολέμου. Υπό τη διεύθυνσή του επανέλαβε την έκδοσή της την 1η Ιουνίου 1919 και δημοσίευσε αργότερα έργα συγγραφέων όπως οι Μαρσέλ Προυστ, Φρανσουά Μωριάκ, Πωλ Βαλερύ, Σαιν-Τζον Περς, Ζαν Ζιρωντού και Ζυλ Ρομαίν. Σήμερα πολλοί θυμούνται τον Ριβιέρ κυρίως για την αλληλογραφία του με τον Αντονέν Αρτώ τα έτη 1923–1924, όπου με αξιοσημείωτους τρόπους ο Αρτώ ανθίσταται στις προσπάθειες του Ριβιέρ στην κριτική, λογοτεχνική και ψυχολογική αναγωγή. Εκείνη την εποχή ο Ριβιέρ είχε σχεδόν εγκαταλείψει τη δική του σταδιοδρομία ως συγγραφέως, γράφοντας ένα μόνο σύντομο ψυχολογικό μυθιστόρημα, το Aimé (1922). Με την επιμονή του Προυστ, ο Ριβιέρ τιμήθηκε με το Βραβείο Μπλυμεντάλ το 1920.

Ο Ριβιέρ πέθανε από τυφοειδή πυρετό σε ηλικία 38 ετών στο Παρίσι. Μετά τον θάνατό του, η χήρα του αφιερώθηκε στη μεταθανάτια ταξινόμηση και έκδοση πολλών από τα έργα του.

Εργογραφία

• Études (1912)
• L’Allemand : souvenirs et réflexions d'un prisonnier de guerre (1918)
• Aimée (1922)
• À la trace de Dieu (1925)
• Correspondance de Jacques Rivière et Alain-Fournier (1926–1928)
• Correspondance avec Paul Claudel (1926)
• Carnet de guerre (1929)
• Rimbaud (1931)
• Moralisme et Littérature, dialogue avec Ramon Fernández (1932)
• Florence (ημιτελές μυθιστόρημα, 1935)
• Carnets 1914-1917 (1977)