Εκλογές στη Ρουάντα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Εκλογές διεξάγονται στη Ρουάντα για πρόεδρο και για κοινοβούλιο. Οι πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν το 2010 και οι βουλευτικές το 2013. Ο πρόεδρος εκλέγεται από το λαό για επταετή θητεία. Το κοινοβούλιο (Inteko Ishinga Amategeko) αποτελείται από την Άνω Βουλή ή Γερουσία και την Κάτω Βουλή. Η Κάτω Βουλή ή Βουλή των Αντιπροσώπων (Umutwe w'Abadepite, γαλλικά: Chambre des Deputes) που συστάθηκε το 2003 και αποτελείται από 80 μέλη. Από αυτά, τα 53 εκλέγονται για πενταετή θητεία με απλή αναλογική και τα υπόλοιπα 24 εκλέγονται από τα συμβούλια των επαρχιών. Η Άνω Βουλή ή Γερουσία (Sena) αποτελείται από 26 μέλη, τα οποία εκλέγονται ή διορίζονται για θητεία 8 ετών. Από τα 26 μέλη, τα 12 εκλέγονται από τα συμβούλια των επαρχιών ή των διαμερισμάτων, 8 διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και 4 από το Φόρουμ των Πολιτικών Κομμάτων, ενώ 2 εκλέγονται από το προσωπικό των πανεπιστημίων. Πρώην πρόεδροι μπορούν να αιτηθούν ώστε να γίνουν μέλη της γερουσίας. [1]

Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[2]

Προεδρικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2010[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 9 Αυγούστου 2010 πρόεδρος εξελέγη ο Πολ Καγκάμε με ποσοστό 93%.[3]

ε • σ  Πρόεδρος της Ρουάντα, 9 Αυγούστου 2010
Υποψήφιοι – Κόμματα Ψήφοι %
Πολ ΚαγκάμεΠατριωτικό Μέτωπο της Ρουάντα 4.638.560 93,08
Ζαν Νταμασέν ΝταγουκουριργιάγιοΣοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 256.488 5,15
Προσπέρ Ιζιρό – Φιλελεύθερο Κόμμα 68.235 1,37
Αλβέρα ΜουκαμπαράμπαΚόμμα για την Πρόοδο και την Ομόνοια 20.107 0,40
Σύνολο - έγκυρα ψηφοδέλτια 4.983.390 100,0
Άκυρα/Λευκά
Σύνολο ψήφων
Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι 5.178.492
Πηγή: Εθνική Εκλογική Επιτροπή της Ρουάντα[νεκρός σύνδεσμος] (PDF)

1965[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι γενικές εκλογές του 1965 (προεδρικές και βουλευτικές) έγιναν στις 10 Μαρτίου 1965 και ήταν οι πρώτες μετά την ανεξαρτησία, το 1962. Το μοναδικό νόμιμο πολιτικό κόμμα στη Ρουάντα ήταν τότε το MDR-Parmehutu με αρχηγό τον Γκρεγκουάρ Καγιμπαντά, ο οποίος ήταν ο μοναδικός υποψήφιος και εξελέγη πρόεδρος χωρίς αντίπαλο.Η συμμετοχή ήταν 87,6%.[4]

1969[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπό καθεστώς μονοκομματισμού έγιναν και οι εκλογές του 1969, προεδρικές και βουλευτικές, στις 29 Σεπτεμβρίου. Ο πρόεδρος Καγιμπαντά εξελέγη ξανά με ποσοστό 100% ως μοναδικός υποψήφιος. Η συμμετοχή ήταν 90,9%.[4]

1978, 1983 και 1988[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι προεδρικές εκλογές του 1978 έγιναν στις 24 Δεκεμβρίου, μία εβδομάδα μετά την έγκριση ενός νέου συντάγματος με δημοψήφισμα. Το 99% των ψηφισάντων ψήφισε υπέρ του μοναδικού υποψηφίου προέδρου (και νέου ισχυρού άντρα της χώρας από το 1973), Ζουβενάλ Χαμπιαριμανά.[5] Ακολούθησε η επανεκλογή του μοναδικού υποψηφίου Χαμπιαριμανά στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 19 Δεκεμβρίου 1983, οπότε έλαβε το 99,97% και στις 19 Δεκεμβρίου 1988, όπου απέσπασε ποσοστό 99,98% των ψήφων.

2003[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έπειτα από την έγκριση ενός νέου συντάγματος, διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές, για πρώτη φορά έπειτα από 15 χρόνια, κατά τα οποία συντελέστηκαν η γενοκτονία της Ρουάντα και ο εμφύλιος πόλεμος. Οι εκλογές έγιναν στις 25 Αυγούστου και πρόεδρος εξελέγη με ποσοστό 95,1% των ψήφων ο Πολ Καγκάμε, έναντι 3,6% για τον Φαουστέν Τουαγκιραμούγκου και 1,3 για τον Ζαν Νεπομισίν Ναϊζιρά.[6] Ήταν οι πρώτες πολυκομματικές προεδρικές εκλογές στην ιστορία της χώρας.[7]


Βουλευτικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2018[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πιο πρόσφατες βουλευτικές εκλογές διενεργήθηκαν στις 3 Σεπτεμβρίου 2018.[8]

1954 και 1957[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έμμεσες εκλογές έγιναν στη Ρουάντα πριν την ανεξαρτησία το 1954 και το 1957, με ένα περίπλοκο εκλογικό σύστημα, που εισήγαγε το Βέλγιο (με διάταγμα του 1952), αποικία του οποίου ήταν τότε η αφρικανική χώρα. Οι εκλογές έγιναν σε 7 στάδια και αναδείχθηκαν τελικά τα μέλη του Ανωτάτου Συμβουλίου (Conseil Superieur du Pays).[9] Στις εκλογές του 1957 επετράπη σε όλους τους άντρες ηλικίας 18 ετών και άνω να ψηφίσουν, ενώ στις προηγούμενες η ψηφοφορία ήταν περιορισμένη στα εξέχοντα πρόσωπα.

1961[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις εκλογές που έγιναν στις 25 Σεπτεμβρίου 1961 παράλληλα με το δημοψήφισμα για το μέλλον της μοναρχίας, κέρδισε το MDR-Parmehutu, με 35 έδρες από τις συνολικά 44 στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η συμμετοχή ήταν 95,6%.[10] Ήταν οι τελευταίες πολυκομματικές εκλογές που διεξήχθησαν στη Ρουάντα ως το 2003.

1965[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές μετά την ανεξαρτησία έγιναν ταυτόχρονα με τις προεδρικές, τον Μάρτιο του 1965. Εξελέγησαν τα 47 μέλη της Εθνοσυνέλευσης σε 10 πολυεδρικές περιφέρειες. Οι ψηφοφόροι είχα τη δυνατότητα να εγκρίνουν σύσσωμη τη λίστα του μοναδικού νόμιμου κόμματος MDR-Parmehutu, ή να δώσουν στον υποψήφιο της αρεσκείας τους μία ψήφο.[11]

1969[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις βουλευτικές εκλογές του 1969 ακολουθήθηκε το ίδιο σύστημα με εκείνες του 1965. Και οι 47 βουλευτές ανήκαν στο μοναδικό νόμιμο κόμμα της εποχής, το MDR-Parmehutu.

1981[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές (ξανά υπό μονοκομματικό καθεστώς) στις 28 Δεκεμβρίου 1981 ήταν οι πρώτες από το 1969. Η Νομοθετική Συνέλευση αυξήθηκε από 47 στις 64 έδρες και 2 υποψήφιοι διεκδίκησαν την ίδια εκλογική περιφέρεια.[12] Η συμμετοχή ήταν 96%. Μοναδικό νόμιμο πολιτικό κόμμα ήταν το Εθνικό Επαναστατικό Κίνημα για τη Δημοκρατία.

1983[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βουλευτικές εκλογές έγιναν ξανά μόλις σε διάστημα 2 ετών από εκείνες του 1981, στις 26 Δεκεμβρίου 1983. Αυτό έγινε γιατί η θητεία του προέδρου θεωρήθηκε ότι άρχισε τον Ιανουάριο του 1979, συνεπώς η πενταετία του έβαινε προς το τέλος. Ο αριθμός των εδρών αυξήθηκε από 64 σε 70 και ξανά μία ίδια εκλογική περιφέρεια διεκδικήθηκε από ένα ζευγάρι υποψηφίων.[13] Συνολικά 17 βουλευτές έχασαν την έδρα τους και η συμμετοχή διαμορφώθηκε στο 97,1%.


1988[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές στις 26 Δεκεμβρίου 1988 ήταν οι τελευταίες πριν τον πολυκομματισμό. Τις 70 έδρες στη νομοθετική συνέλευση διεκδίκησαν 139 υποψήφιοι του μοναδικού νόμιμου κόμματος (Εθνικό Επαναστατικό Κίνημα για τη Δημοκρατία), ενώ η συμμετοχή ήταν 98,5%.[14] Έχασαν την έδρα τους συνολικά 36 βουλευτές.

2003[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με συμμετοχή 96,5% διεξήχθησαν οι πρώτες βουλευτικές εκλογές από το 1988 και οι δεύτερες πολυκομματικές εθνικές εκλογές στην ιστορία της χώρας. Η ψηφοφορία έγινε στο διάστημα από 29 Σεπτεμβρίου ως τις 3 Οκτωβρίου 2003. Οι εκλογές διενεργήθηκαν με βάση το νέο σύνταγμα που είχε εγκριθεί με δημοψήφισμα λίγο νωρίτερα. Ο συνασπισμός υπό το Πατριωτικό Μέτωπο της Ρουάντα κέρδισε τις εκλογές, εξασφαλίζοντας τις 40 από τις συνολικά 53 έδρες στη νέα Βουλή των Αντιπροσ΄σπων και 18 από τις συνολικά 27 που προορίζονταν για τις γυναίκες, τη νεολαία και τους ανάπηρους.[15]

Κόμμα Ψήφοι % Έδρες
Εκλεγέντες Με κράτηση (προορίζονται για γυναίκες, νεολαία και ανάπηρους) Σύνολο
Πατριωτικό Μέτωπο της Ρουάντα συνασπισμός* 2.774.661 73,78 40 18 58
Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 463.067 12,31 7
Φιλελεύθερο Κόμμα 396.978 10,56 6
Κόμμα για Πρόοδο και Ομόνοια 83.563 2,25 0
Ανεξάρτητοι 42.333 1,13 0
Άκυρα/λευκά 58.001 - - -
Σύνολο 3.818.603 100 53 27 80
Πηγή: African Elections Database

* Ο συνασπισμός με επικεφαλής το RPF συμπεριελάμβανε το Πατριωτικό Μέτωπο της Ρουάντα (33 έδρες), το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (3 έδρες), το Ισλαμικό Δημοκρατικό Κόμμα (2 έδρες), τη Δημοκρατική Ένωση του Λαού της Ρουάντα (1 έδρα) και το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ρουάντα (1 έδρα)

2008[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές διενεργήθηκαν από τις 15 ως τις 18 Σεπτεμβρίου 2008. Από τις συνολικά 80 έδρες που διεκδικήθηκαν, οι 53 εξελέγησαν άμεσα και οι 27 έμμεσα.[16][17] Στις εκλογές δεν έλαβε μέρος κάποιο κόμμα από την αντιπολίτευση.[17] Έπειτα από τις εκλογές γεννήθηκε το πρώτο εθνικό κοινοβούλιο στον κόσμο όπου η πλειοψηφία των μελών του είναι γυναίκες.[18] Οι γυναίκες εξασφάλισαν 45 έδρες και ποσοστό 56,25% και για πρώτη φορά δεν αποτελούσαν μειοψηφία.[19]

Η ΕΕ έστειλε μια αποστολή από παρατηρητές,[20][21] όπως έπραξαν και η Κοινοπολιτεία των Εθνών, η Αφρικανική Ένωση, η COMESA και η Νομοθετική Συνέλευση Ανατολικής Αφρικής.[21] Το κυβερνών Πατριωτικό Μέτωπο της Ρουάντα (FPR) κατήλθε στις εκλογές με έναν συνασπισμό που περιελάμβανε 6 άλλα μικρότερα κόμματα: το Ισλαμικό Δημοκρατικό Κόμμα (PDI), (PDI), το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (PDC), το Κόμμα για Πρόοδο και Ομόνοια (PPC), το Κόμμα Ευημερίας και Αλληλεγγύης (PSP), τη Δημοκρατική Ένωση του Λαού της Ρουάντα (UPDR) και το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ρουάντα (PSR).[22] Εκτός από το συνασπισμό του FPR μόνο 2 κόμματα έλαβαν μέρος στις εκλογές το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και το Φιλελεύθερο Κόμμα. Αμφότερα τα κόμματα υποστήριζαν τον πρόεδρο Καγκάμε, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει συμμετοχή από την αντιπολίτευση στις εκλογές. Τα μέλη της αντιπολίτευσης παρέμειναν σε εξορία.[17] Εκτός από τα πολιτικά κόμματα κατήλθε και ένας ανεξάρτητος υποψήφιος.[17][21]

Οι νέοι βουλευτές εξελέγησαν στις 6 Οκτωβρίου.[23]

ε • σ 
Κόμματα Ψήφοι % Έδρες
Συνασπισμός Πατριωτικό Μέτωπο της Ρουάντα (Front patriotique rwandais) 3.655.956 78,76 42
Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (Parti démocratique chrêtien)
Ισλαμικό Δημοκρατικό Κόμμα (Parti démocratique islamique)
Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ρουάντα (Parti socialiste rwandais)
Κόμμα Ευημερίας και Αλληλεγγύης (Parti de la Solidarité et du Progrès)
Κόμμα για Πρόοδο και Ομόνοια (Parti du Progrès et de la Concorde )
Δημοκρατική Ένωση του Λαού της Ρουάντα (Union démocratique du People rwandais)
Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (Parti social démocrate) 609.327 13,12 7
Φιλελεύθερο Κόμμα (Parti libéral) 348.186 7,5 4
Harelimana J.M.V. 27.848 0,6
Γυναίκες αντιπρόσωποι 24
Αντιπρόσωποι από τη νεολαία 2
Αντιπρόσωποι από τους αναπήρους 1
Έγκυρα ψηφοδέλτια 4.641.317 98,8
Άκυρα ψηφοδέλτια 56.372 1,2
Σύνολο (συμμετοχή 98,5 %) 4.697.689 100,0 80
Πηγή: CNE

2013[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 16 και 18 Σεπτεμβρίου 2013, το κυβερνών Πατριωτικό Μέτωπο της Ρουάντα κέρδισε 41 επί συνόλου 80 εδρών στη Βουλή των Αντιπροσώπων, διατηρώντας έτσι την πλειοψηφία.

Δημοψηφίσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2015[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 18 Δεκεμβρίου 2015 οι πολίτες με ποσοστό γύρω στο 98% υπερψήφισαν σε δημοψήφισμα την αναθεώρηση του συντάγματος, ώστε να επιτραπεί στον πρόεδρο Πολ Καγκάμε να διεκδικήσει και 3η θητεία στις προεδρικές εκλογές του 2017. Οι Ρουαντανοί που ζουν στο εξωτερικό ψήφισαν στις 17 Δεκεμβρίου.[24] Με τις τροποποιήσεις που εγκρίθηκαν η θητεία του προέδρου μειώθηκε κατά 2 χρόνια (από τα 7 στα 5 έτη), αλλαγή που θα αρχίσει να ισχύει από το έτος 2024 και μετά.[24][25]

Επιλογή Ψήφοι %
Υπέρ 6.157.922 98,3
Κατά 105.260 1,7
Άκυρα/λευκά ψηφοδέλτια 22.171
Σύνολο 6.285.353 100
Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή 6.392.867 98,3
Πηγή: NEC

1961[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρώτο δημοψήφισμα στη Ρουάντα διεξήχθη στις 25 Σεπτεμβρίου 1961 για το πολιτειακό. Το δημοψήφισμα συνέπεσε με τις βουλευτικές εκλογές και αποτελείτο από 2 ερωτήματα: το ένα αφορούσε τη διατήρηση ή μη της μοναρχίας μετά την ανεξαρτησία των επόμενη χρονιά και το άλλο για το αν θα παρέμενε βασιλιάς ο Κιγκελί Ε΄. Αμφότερες οι προτάσεις απορρίφθηκαν από τους ψηφοφόρους σε ποσοστό 80%, με συμμετοχή 95%.[5]

1978[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 17 Δεκεμβρίου 1978 έγινε δημοψήφισμα για σύνταγμα, με το οποίο το πολίτευμα μεταβλήθηκε σε Προεδρική Δημοκρατία χωρίς όρια θητειών για τον πρόεδρο και επιβλήθηκε ο μονοκομματισμός. Μοναδικό νόμιμο πολιτικό κόμμα έγινε το Εθνικό Επαναστατικό Κίνημα για την Ανάπτυξη. Το 89,1% των πολιτών ενέκρινε το νέο σύνταγμα. Το προηγούμενο μοναδικό νόμιμο κόμμα, το MDR-Parmehutu διαλύθηκε από το 1973, όταν πρόεδρος έγινε ο Ζουβενάλ Χαμπιαριμανά, έπειτα από πραξικόπημα.[5]

2003[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα νέο σύνταγμα εγκρίθηκε με δημοψήφισμα στις 26 Μαΐου 2003. Με το νέο σύνταγμα συστάθηκε μια προεδρική δημοκρατία με κοινοβούλιο που αποτελείται από δύο σώματα, ενώ απαγορεύτηκε η υποκίνηση του φυλετικού μίσους. Το 93% των ψηφοφόρων ενέκριναν το νέο σύνταγμα και η συμμετοχή έφτασε το 90%.[5] Έπειτα από την έγκριση του συντάγματος, διεξήχθησαν προεδρικές (25 Αυγούστου) και βουλευτικές εκλογές (29-30 Σεπτεμβρίου).



Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Κοινοβούλιο της Ρουάντα Αρχειοθετήθηκε 2015-12-26 στο Wayback Machine., επίσημος δικτυακός τόπος.
  2. CIA World Factbook Αρχειοθετήθηκε 2018-12-24 στο Wayback Machine., Rwanda.
  3. ΒΒC, Rwanda President Kagame wins election with 93% of vote, 11-8-2010.
  4. 4,0 4,1 Nohlen, D, Krennerich, M & Thibaut, B (1999) Elections in Africa: A data handbook, p735 ISBN 0-19-829645-2
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Elections in Rwanda African Elections Database
  6. Στήθηκαν κάλπες στη Ρουάντα, newsbeast.gr, 9-8-2010, ανάκτηση 20-12-2015.
  7. Αμφισβητούν τη νίκη του Καγκάμε, Ριζοσπάστης, ηλεκτρονική έκδοση, 27-8-2003, ανάκτηση 20-12-2015 (σελ. 12 της έντυπης έκδοσης).
  8. Legislative elections: Parties applaud peaceful process The New Times, 3-9-2018.
  9. Sternberger et al, p1725.
  10. Nohlen, D, Krennerich, M & Thibaut, B (1999) Elections in Africa: A data handbook, p734 ISBN 0-19-829645-2
  11. Ντολφ Στέρνμπεργκερ, Μπέρνχαρτ Φόγκελ, Ντίτερ Νόλεν & Κλάους Λάντφριντ (1978) Die Wahl der Parlamente: Band II: Afrika, Zweiter Halbband, p1720
  12. Rwanda Inter-Parliamentary Union
  13. Rwanda Inter-Parliamentary Union
  14. Rwanda: Elections held in 1988 Inter-Parliamentary Union
  15. Rwanda: Elections held in 2003 Inter-Parliamentary Union
  16. "Kagame's party scoops majority of seats", Sapa-AFP (IOL),16-9-2008.
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 "Rwanda votes in election without opposition" Αρχειοθετήθηκε 2011-05-20 στο Wayback Machine., AFP, 15-9-2008.
  18. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2015. 
  19. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2015. 
  20. "European Union deploys Election Observation Mission to Rwanda", European Union press release, IP/08/1231, 1-8-2008.
  21. 21,0 21,1 21,2 "Over 1000 deployed to observe Rwandan parliamentary polls"[νεκρός σύνδεσμος], African Press Agency, 15-9-2008.
  22. "Ruling FPR assembles wide coalition" Αρχειοθετήθηκε 2008-09-09 στο Wayback Machine., Angus Reid Global Monitor.
  23. Felly Kimenyi, "Parliament Gets Female Speaker", The New Times (allAfrica.com), 7-10-2008.
  24. 24,0 24,1 Paul Kagame's third term: Rwanda referendum on 18 December BBC News, 9-12-2015
  25. Rwanda vote 'allows Kagame to extend term in office' BBC News, 19-12-2015