Εκκλησία του Χριστού Αντιφωνητή

Εκκλησία του Χριστού Αντιφωνητή
	Εκκλησία του Χριστού Αντιφωνίτη, 2014.
Είδος	εκκλησία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	35°19′39″N 33°37′9″E
Διοικητική υπαγωγή	Επαρχία Κερύνειας
Χώρα	Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου και Κύπρος
Έναρξη κατασκευής	12ος αιώνας
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Συντεταγμένες: 35°19′38.57″N 33°37′9.24″E / 35.3273806°N 33.6192333°E / 35.3273806; 33.6192333

Η Εκκλησία του Χριστού Αντιφωνητή είναι μια θολωτή εκκλησία στην Κύπρο, στην Επαρχία Κερύνειας, η οποία βρίσκεται στα βουνά κοντά στο χωριό Καλογραία. Είναι προσβάσιμη από ένα δίκτυο δρόμων και χωματόδρομων στην περιοχή Ερμπαρίου και Αγίου Αμβροσίου. Είναι υπό τον ντε φάκτο έλεγχο της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου.

Το θεωνύμιο «Αντιφωνητής» σημαίνει «που Απαντά» ή «Εγγυητής».^[1] Σύμφωνα με την παράδοση, κάποιος δανειστής κατηγόρησε τον οφειλέτη ότι δεν του είχε επιστρέψει τα χρήματα. Τότε ο οφειλέτης ζήτησε να λύσουν τη διαφορά τους μπροστά σε μια εικόνα η οποία ανταποκρίθηκε και διαβεβαίωσε ότι η οφειλή είχε εξοφληθεί.

Το όνομα μαρτυρείται στα τέλη της μεσαιωνικής περιόδου. Τον δέκατο έκτο αιώνα, ο Στέφανος Λουζινιάν αναφέρει στο βιβλίο του Περιγραφή όλου του νησιού της Κύπρου (Description de toute l'isle de Cypre, Παρίσι, 1580) ότι ο Αντιφωνητής ήταν φέουδο που ανήκε στην οικογένειά του και ότι το μοναστήρι του Αντιφωνητή ίδρυσε η μητρική γιαγιά του Ιζαμπέλα Πέρες Φαμπρίσιους (Isabella Perez Fabricius), καθώς και ότι εκεί πέθανε ο αδελφός του Ιωάννης, ο οποίος είχε γίνει μοναχός με το όνομα Ιλαρίων.^[2]

Το μοναστήρι του Αντιφωνητή κτίστηκε κατά τη Βυζαντινή περίοδο, στα τέλη του 12ου αιώνα, ως καθολικό μονής και διακοσμήθηκε με τοιχογραφίες. Στα τέλη του 15ου - αρχές 16ου αιώνα το κτίριο τροποποιήθηκε. Προστέθηκε στον ναό ο νάρθηκας στα δυτικά, μια ανοικτή στοά στη νότια πλευρά της εκκλησίας, καθώς και ακόμη μια μεγαλύτερη σειρά τοιχογραφιών.^[3]

Εκκλησία του Χριστού Αντιφωνίτη, άποψη εσωτερικού διάκοσμου.
Εκκλησία του Χριστού Αντιφωνίτη, Άγιος Ένδοξος, 12ος αι., όπως φωτογραφήθηκε το 2010.
Εκκλησία του Χριστού Αντιφωνητή, άποψη από τα νοτιοανατολικά, 1973.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ «αντιφωνητής ο. Eγγυητής· (εδώ ως προσων. του Χριστού, βλ. Henrich 1987: 137-8): Ηξεύρει τ’ Αντιφωνητής ετούτα να τα κρίνει (). [<αντιφωνώ + κατάλ. ‑τής. H λ. τον 6. αι. (DGE)· βλ. και LBG]». Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας – Πύλη για την Ελληνική γλώσσα. Αρχειοθετήθηκε 2022-04-29 στο Wayback Machine.
↑ Enlart, Camille, and David Hunt, Gothic art and the Renaissance in Cyprus (London: Trigraph in association with the A.G. Leventis Foundation, 1987): 207.
↑ «Πρωτοχριστιανικές θέσεις, Βυζαντινές/Μεταβυζαντινές εκκλησίες και μοναστήρια, μεσαιωνικά μνημεία». Τμήμα Αρχαιοτήτων Κυπριακής Δημοκρατίας. Ανακτήθηκε 29 Απριλίου 2022.

[1] «αντιφωνητής ο. Eγγυητής· (εδώ ως προσων. του Χριστού, βλ. Henrich 1987: 137-8): Ηξεύρει τ’ Αντιφωνητής ετούτα να τα κρίνει (). [<αντιφωνώ + κατάλ. ‑τής. H λ. τον 6. αι. (DGE)· βλ. και LBG]». Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας – Πύλη για την Ελληνική γλώσσα. Αρχειοθετήθηκε 2022-04-29 στο Wayback Machine.

[2] Enlart, Camille, and David Hunt, Gothic art and the Renaissance in Cyprus (London: Trigraph in association with the A.G. Leventis Foundation, 1987): 207.

[3] «Πρωτοχριστιανικές θέσεις, Βυζαντινές/Μεταβυζαντινές εκκλησίες και μοναστήρια, μεσαιωνικά μνημεία». Τμήμα Αρχαιοτήτων Κυπριακής Δημοκρατίας. Ανακτήθηκε 29 Απριλίου 2022.

[1]

[2]

[3]