Εθνικό Συμβούλιο του Αζερμπαϊτζάν

Το Εθνικό Συμβούλιο του Αζερμπαϊτζάν (αζέρικα: Azərbaycan Milli Şurası) ήταν το πρώτο (διορισμένο) νομοθετικό σώμα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, που λειτούργησε από τις 27 Μαΐου 1918 έως τις 17 Ιουνίου 1918 και εκ νέου από τις 16 Νοεμβρίου 1918 έως τις 3 Δεκεμβρίου 1918. Το διαδέχθηκε το Κοινοβούλιο (Parlament), ένα νομοθετικό σώμα που σχηματίστηκε μέσα από εθνικές βουλευτικές εκλογές.

Υπόβαθρο

Μετά την Επανάσταση του Φεβρουαρίου, όπως πολλές άλλες εθνικές μειονότητες της «ετοιμόρροπης» Ρωσικής Αυτοκρατορίας, οι Αζέροι άρχισαν να κινητοποιούνται με στόχο την πολιτική αυτονομία από τη Ρωσία. Στις επαρχίες και τις περιοχές όπου οι Αζέροι αποτελούσαν ένα σημαντικό πληθυσμό διαμορφώθηκαν τοπικά Μουσουλμανικά Εθνικά Συμβούλια (MNC) . Στις 27 Μαρτίου 1917 οι εκπρόσωποι των Συμβουλίων συγκεντρώθηκαν για τη σύσταση Προσωρινής Εκτελεστικής Επιτροπής. Ο Μαμάντ Χασάν Χατζίνσκι έγινε επικεφαλής αυτής της επιτροπής, η οποία περιελάμβανε επίσης τον Μαμέντ Αμίν Ρασουλζάντε, τον Αλιμαρντάν Τοπτσουμπάσοφ, τον Φατάλι Χαν Κογιόσκι και άλλους μελλοντικούς ιδρυτές της Λαϊκής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση ο νότιος Καύκασος χωρίστηκε από την ηπειρωτική Ρωσία, ενώ το Υπερκαυκάσιο Κομισαριάτο που σχηματίστηκε στην Τυφλίδα ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Λαϊκής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Υπερκαυκασίας. Οι Αζέροι αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη φατρία στο νομοθετικό σώμα που σχηματίστηκε, αριθμώντας 44 μέλη.

Σχηματισμός

Μετά τις σφαγές της 31ης Μαρτίου-2ας Απριλίου στο Μπακού, η Προσωρινή Εκτελεστική Επιτροπή διαλύθηκε, ο ηγέτης της Αλιμαρντάν Τοπτσουμπάσοφ συνελήφθη, ενώ η Τιφλίδα έγινε η νέα έδρα του Εθνικού Κινήματος του Αζερμπαϊτζάν. Μετά την πτώση της Δημοκρατίας της Υπερκαυκασίας στις 26 Μαΐου 1918 και τη διάλυση των νομοθετικών σωμάτων της, οι βουλευτές που εκπροσωπούσαν το Αζερμπαϊτζάν εντάχθηκαν στο λεγόμενο Εθνικό Συμβούλιο του Αζερμπαϊτζάν. Ανέλαβαν αμέσως κοινοβουλευτικά καθήκοντα και ανακήρυξαν την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν στις 28 Μαΐου 1918. Στις 16 Ιουνίου, το Εθνικό Συμβούλιο του Αζερμπαϊτζάν μετέβη στη Γκαντζά και την ανακήρυξε προσωρινή πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, εν αναμονή της πτώσης της Σοβιετικής Κομμούνας του Μπακού. Το Συμβούλιο συνάντησε την αντίσταση των υπερεθνικιστών, που το κατηγόρησαν ότι ήταν υπερβολικά αριστερό, και την μισαλλοδοξία του Οθωμανού Διοικητή Νουρί Πασά. Αναγκάστηκε να διαλυθεί την επόμενη μέρα, αφήνοντας όλη την εξουσία στο Συμβούλιο Υπουργών με επικεφαλής τον Φατάλι Χαν Κογιόσκι.

Δεύτερη σύγκληση

Μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την απόσυρση των οθωμανικών δυνάμεων από το Αζερμπαϊτζάν, η δύναμη των υπερεθνικιστών που προηγουμένως υποστηρίζονταν από τον Νουρί Πασά μειώθηκε καταλυτικά. Το γεγονός αυτό επέτρεψε την αποκατάσταση του Εθνικού Συμβουλίου του Αζερμπαϊτζάν και την έναρξη διαπραγματεύσεων με τις βρετανικές δυνάμεις κατοχής. Το Συμβούλιο καταργήθηκε πλήρως μετά την έναρξη λειτουργίας του Κοινοβουλίου στις 7 Δεκεμβρίου 1918. Το Κοινοβούλιο του Αζερμπαϊτζάν περιελάμβανε εκπροσώπους από την πλειοψηφία των κομμάτων της χώρας, καθώς και βουλευτές από τις μειονότητες των Ρώσων, των Αρμενίων, των Πολωνών, των Γερμανών και των Εβραίων. Υπήρχαν ακόμη εκπρόσωποι που αντιπροσώπευαν συνδικαλιστικές οργανώσεις.