Δυτική Ουκρανία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αρκετές περιφέρειες συμπεριλαμβάνονται στον ορισμό της "Δυτικής Ουκρανίας" σήμερα:
  Κόκκινο - Περιοχές που περιλαμβάνονται πάντα στους ορισμούς της Δυτικής Ουκρανίας
  Καφέ - Περιφέρειες που περιλαμβάνονται συχνά στους ορισμούς της Δυτικής Ουκρανίας
  Πορτοκαλί - Περιφέρειες που περιλαμβάνονται μερικές φορές στους ορισμούς της Δυτικής Ουκρανίας

Η Δυτική Ουκρανία (ουκρανικά: Західна Україна‎‎ Ζαχίντνα Ουκραγίνα, ή ουκρανικά: Захід України‎‎ Ζαχίντ Ουκραγίνι) είναι γεωγραφικός και ιστορικός όρος που αναφέρεται στις δυτικές περιοχές της Ουκρανίας. Το έδαφος περιλαμβάνει πολλές ιστορικές περιοχές όπως η Υπερκαρπαθία, η Χαλιτσίνα συμπεριλαμβανομένης της Ποκουτίας (ανατολικό τμήμα της ανατολικής Γαλικίας), το μεγαλύτερο μέρος της Βολχινίας, τη βόρεια Μπουκοβίνα, καθώς και τη δυτική Ποντολία. Οι κύριες περιοχές της δυτικής Ουκρανίας είναι η Βολχινία και η Ρωσία, γνωστότερη ως Γαλικία (Χαλιτσίνα στα ουκρανικά).

Η Ρωσία στη δυτική Ουκρανία δεν σχετίζεται με τη μεγάλη χώρα ανατολικά της Ουκρανίας.. Η μοσχοβίτικη Ρωσία προσάρτησε τη δυτική Ουκρανία τον 20ό αιώνα, την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ήταν γνωστή ως Σοβιετική Ένωση και μαζί με τη Ναζιστική Γερμανία συμμετείχε στον νέο διαμελισμό της Πολωνίας. Λιγότερο συχνά η Δυτική Ουκρανία περιλαμβάνει περιοχές της ανατολικής Βολχινίας, της Ποντολίας και μικρό τμήμα της βόρειας Βεσσαραβίας (ανατολική περιοχή της περιφέρειας Τσερνίβτσι). Η πόλη του Λβιβ είναι το κύριο πολιτιστικό κέντρο της περιοχής και ιστορική πρωτεύουσα του βασιλείου και του παλατινάτου της Ρωσίας. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι το Μπουχάτς, το Τσερνίβτσι, το Ντροχόμπιτς, το Χαλίτς (απ'όπου βγαίνει το Χαλιτσίνα), το Ιβάνο-Φρανκίβσκ, το Χοτίν, το Λουτσκ, το Μουκάτσεβε, το Ρίβνε, το Τερνοπίλ, το Ουζχορόντ και άλλες. Μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπήρχε μια ισχυρή σύνδεση της περιοχές με το ρουθηνικό έθνος (συμπεριλαμβανομένων των Ρουθηνών της Καρπαθίας και της Γαλικίας). Η περιοχή δεν είναι διοικητική κατηγορία στην Ουκρανία.

Ο όρος χρησιμοποιείται περισσότερο στην ευρωπαϊκή ιστορία για τους πολέμους του 20ού αιώνα και τις εδαφικές αλλαγές. Η Γαλικία και η Ρουθηνία των Καρπαθίων ήταν μέρος της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας πριν από την κατάρρευση της τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέρος της πολωνικής επικράτειας ενσωματώθηκε στην ουκρανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία (УРСР),[1][2][3] μετά τις εκλογές που πραγματοποιήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1939,[4] ενώ το 1944 η σοβιετική κυβέρνηση κατέλαβε τη Ρουθηνία των Καρπαθίων (σημερινή Υπερκαρπαθία) μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ιστορικό υπόβαθρο κάνει τη Δυτική Ουκρανία διαφορετική από την υπόλοιπη Ουκρανία και συμβάλλει στον ξεχωριστό χαρακτήρα της, αλλά και στο γεγονός ότι τα ουκρανικά έχουν περισσότερο κύρος εκεί.[5]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κέρμα του 1382 που γράφει "Moneta Rvssiє", βασισμένο στο γρόσια
Πίνακας της ιστορίας της Δυτικής Ουκρανίας (η Μπουκοβίνα δεν συμπεριλαμβάνεται)

Μετά τον τους πολέμους Γαλικίας-Βολχινίας τον 14ο αιώνα, το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής μεταφέρθηκε στην κυριαρχία της Πολωνίας του Καζίμιρου του Μέγα, ο οποίος έλαβε τα εδάφη νόμιμα από μια συμφωνία το 1340, μετά τον θάνατο του ανιψιού του Μπολέσουαφ-Γιέζι Β΄. Η ανατολική Βολχινία και το μεγαλύτερο μέρος της Ποντολίας προστέθηκε στο έδαφος του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας από τον Λιουμπάρτας.

Το έδαφος της Μπουκοβίνας ήταν μέρος της Μολδαβίας από τον σχηματισμό του βασιλείου της Μολδαβίας από τον βοϊβόδα Ντράγκος, ο οποίος ανεχώρησε από το Βασίλειο της Ουγγαρίας, κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα.

Μετά τους διαμελισμούς της Πολωνίας (πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία) η επικράτεια της Δυτικής Ουκρανίας διαιρέθηκε μεταξύ της Αυστρίας των Αψβούργων και η Ρωσική Αυτοκρατορία. Η σύγχρονη νοτιοδυτική Δυτική Ουκρανία έγινε μέρος του βασιλείου της Γαλικίας και Λοδομερίας, ενώ το 1804 έγινε περιοχή του στέμματος της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Το βόρειο τμήμα της Δυτικής Ουκρανίας με το Λουτσκ και το Ρίβνε προσαρτήθηκε στη Ρωσία το 1795 με τον τρίτο και τελικό διαμελισμό της Πολωνίας. Καθ'όλη την ύπαρξή της η Ρωσική Πολωνία πέρασε πολλές περιόδους βίας και ατίμωσης, ξεκινώντας με τις σφαγές του 1794, τις κλοπές γης και τις απελάσεις των εξεγέρσεων του Νοεμβρίου και του Ιανουαρίου.[6] Αντίθετα, η Αυστριακή Πολωνία με τη Σέιμ της Γης στο Λβιβ και Στανισλάβιφ (Ιβάνο-Φρανκίβσκ) ήταν πιο ελεύθερη πολιτικά ίσως επειδή είχε πολύ λιγότερη οικονομική σημασία για τη χώρα.[7] Η αυστριακή κυβέρνηση δεν δίωξε τις ουκρανικές οργανώσεις.[8] Στα ύστερα χρόνια της ύπαρξής της η Αυστροουγγαρία ενθάρρυνε ντε φάκτο την ύπαρξη των ουκρανικών πολιτικών οργανώσεων ως αντίβαρο στην επιρροή του πολωνικού πολιτισμού στη Γαλικία. Το νότιο μισό της Δυτικής Ουκρανίας παρέμεινε υπό Αυστριακή διοίκηση μέχρι την κατάρρευση του Οίκου των Αψβούργων, στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1918.[8]

Το 1775, μετά το ρωσοτουρκική Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, το βορειοδυτικό τμήμα της Μολδαβίας (οποίο σήμερα είναι γνωστό ως Μπουκοβίνα) προσαρτήθηκε στην Αυστρία και παρέμεινε υπό αυστριακή διοίκηση μέχρι το 1918, όταν προσαρτήθηκε στη Ρουμανία.

Μεσοπόλεμος και Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την ήττα της Ουκρανικής Λαϊκής Δημοκρατίας (1918) στον Ουκρανοσοβιετικό πόλεμο του 1921, η Δυτική Ουκρανία διαμελίστηκε σύμφωνα με τη Συνθήκη της Ρίγας μεταξύ Πολωνίας, Τσεχοσλοβακίας, Ουγγαρίας και Σοβιετικής Ρωσίας (η οποία ενεργούσε εξ ονόματος της Σοβιετικής Λευκορωσίας και της Ουκρανικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας με πρωτεύουσα στο Χάρκοβο). Η Σοβιετική Ένωση απέκτησε τον έλεγχο του συνόλου της Ουκρανικής Λαϊκής Δημοκρατίας ανατολικά του συνόρου με τη Πολωνία.[9] Στο μεσοπόλεμο το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας της σημερινής Δυτικής Ουκρανίας ανήκε στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία. Εδάφη όπως η Μπουκοβίνα και η Καρπαθο-Ουκρανία ανήκε στη Ρουμανία και την Τσεχοσλοβακία, αντίστοιχα.

Κατά την έναρξη της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα από τη Ναζιστική Γερμανία, η περιοχή κατελήφθη από τη Ναζιστική Γερμανία το 1941. Το νότιο μισό της Δυτικής Ουκρανίας, ενσωματώθηκε στην ημιαποικιακή Επαρχία της Γαλικίας (Distrikt Galizien) η οποία δημιουργήθηκε στις 1 Αυγούστου 1941 (Έγγραφο αρ. 1997-PS, στις 17 Ιουλίου 1941 από τον Αδόλφο Χίτλερ) με έδρα στο Χέουμ Λουμπέλσκι, το οποίο γειτνίαζε με το Γενικό Κυβερνείο προς τη δύση. Το βόρειο τμήμα (Βολχινία) προσαρτήθηκε στο ραϊχσκομισαριάτ Ουκρανίας τον Σεπτέμβριο του 1941. Ειδικότερα, η Περιοχή της Γαλικίας ήταν μια ξεχωριστή διοικητική μονάδα από το ραϊχσκομισαριάτ Ουκρανίας με πρωτεύουσα το Ρίβνε. Για τους Ναζί η Γαλικία και η Ουκρανία ήταν ξεχωριστές διοικητικά περιοχές.[10] Η διαίρεση ήταν διοικητική. Στο βιβλίο του "Από το Πουτίβλ μέχρι τα Καρπάθια" ο Σιτνίρ Κοβπάκ δεν ανέφερε κάτι σχετικά με διαιρέσεις σχετικά με τα σύνορα. Η Μπουκοβίνα ελεγχόταν από το φιλοναζιστικό βασίλειο της Ρουμανίας. Μετά την ήττα της Γερμανίας τον Μάιο του 1945, η Σοβιετική Ένωση ενσωμάτωσε τη Δυτική Ουκρανία στην Ουκρανική ΣΣΔ.[11]

Η δυτική Ουκρανία περιλαμβάνει τα εδάφη της Υπερκαρπαθίας (Καρπατάλια), της Βολυνίας, της Γαλικίας (Πρυκαρπαθία, Ποκουτία), της Βουκοβίνας, της Πολεσίας και της Ποδολίας. Σημειώστε ότι μερικές φορές η περιφέρεια Χμελνίτσκι θεωρείται μέρος της κεντρικής Ουκρανίας, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της ανήκει στη δυτική Ποδολία.

Η ιστορία της Δυτικής Ουκρανίας σχετίζεται στενά με την ιστορία των παρακάτω περιοχών:

Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

"Προφανώς, αν η Ουκρανία δεν είχε τις δυτικές περιοχές της με το Λβιβ στο κέντρο, θα ήταν εύκολη η μετατροπή της χώρας σε μια άλλη Λευκορωσία. Αλλά η Χαλίτσινα (Γαλικία) και η Βουκοβίνα, η οποία έγινε μέρος της Σοβιετικής Ουκρανίας με το Σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, έφεραν στη χώρα ένα επαναστατικό και ελεύθερο πνεύμα."

Αντρέι Κούρκοφ, σε άρθρο γνώμης σχετικά με το Γιουρομάινταν στο BBC News Online (28 Ιανουαρίου 2014)[12]

Διαφορές με την υπόλοιπη Ουκρανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γεωγραφική διαίρεση της Ουκρανίας που χρησιμοποιεί το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου για τις δημοσκοπήσεις του.

Η ουκρανική γλώσσα είναι η κυρίαρχη γλώσσα στην περιοχή. Στα σχολεία της Ουκρανικής ΣΣΔ η εκμάθηση της ρωσικής ήταν υποχρεωτική ενώ επί του παρόντος, στη σύγχρονη Ουκρανία, τα σχολεία κάνουν τα μαθήματά τους στα ουκρανικά και προσφέρονται μαθήματα και σε άλλες μειονοτικές γλώσσες.[13][14]

Όσον αφορά τη θρησκεία, η πλειοψηφία των κατοίκων ακολουθεί το βυζαντινό τελετουργικό του Χριστιανισμού, όπως και στην υπόλοιπη Ουκρανία, αλλά επειδή η περιοχή ενσωματώθηκε στην Ουκρανία το 1945 και έτσι γλίτωσε τις σοβιετικές διώξεις εναντίον των θρησκευτικών ομάδων τις δεκαετίες του 1920 και το 1930, η επιρροή της θρησκείας στην κοινωνία και η προσέλευση στις εκκλησίες είναι αρκετά μεγαλύτερη. Λόγω της περίπλοκης θρησκευτικής διαμάχης μεταξύ διαφόρων θρησκευτικών ομάδων και των πιστών τους μετά την ανεξαρτησία το 1991, η ιστορική επιρροή έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σημερινής θρησκευτικής συμπεριφοράς των Δυτικών Ουκρανών. Στις επαρχίες της Γαλικίας, η Ουκρανική Ελληνοκαθολική Εκκλησία έχει την ισχυρότερη παρουσία στην Ουκρανία, και το μεγαλύτερο μερίδιο περιουσίας και πιστών. Στις υπόλοιπες περιοχές: τη Βολυνία (Βολχινία), την Μπουκοβίνα και την Υπερκαρπαθία η Ορθοδοξία είναι πιο διαδεδομένη. Έξω από τη Δυτική Ουκρανία, η μεγαλύτερη εκκλησία σε όλους τους τομείς είναι η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας). Στις αναφερόμενες περιοχές (και ειδικότερα μεταξύ των Ορθοδόξων πιστών στη Γαλικία) το υπό ρωσική επιρροή πατριαρχείο του Κιέβου είναι πιο αδύναμο εκεί. Στη Γαλικία η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο του Κιέβου) και η Ουκρανική Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία έχουν μεγαλύτερη επιρροή. Στις περιοχές της Ουκρανικής Ελληνοκαθολικής Εκκλησίας, τη μεγαλύτερη Ανατολική Καθολική Εκκλησία, συχνά τα παιδιά των ιερέων γίνονταν ιερείς και παντρεύονταν με άτομα της κοινωνικής ομάδας του ιδρύοντας μια σφιχτά δεμένη κληρονομική ομάδα.[15]

Μερικές αξιοσημείωτες διαφορές στον πολιτισμό της περιοχές (σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ουκρανία και ειδικά τη Νότια Ουκρανία και την Ανατολική Ουκρανία) είναι οι περισσότερες "αρνητικές απόψεις" για τη ρωσική γλώσσα[16][17] και τον Ιωσήφ Στάλιν[18] και οι περισσότερες θετικές απόψεις για τον ουκρανικό εθνικισμό.[19] Υπολογίζοντας τις ψήφους υπέρ ως μέρος του συνολικού εκλογικού σώματος, βρίσκουμε ότι μεγαλύτερο ποσοστό όλων (των πιθανών) ψηφοφόρων στη Δυτική Ουκρανία ψήφισαν υπέρ της ουκρανικής ανεξαρτησίας στο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας του 1991 απ'ότι στην υπόλοιπη χώρα.[20][21]

Σε μια δημοσκόπηση που διεξήχθη από το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου το πρώτο μισό του Φεβρουαρίου 2014, το 0.7% των ερωτηθέντων στη Δυτική Ουκρανία πίστευαν ότι η Ουκρανία και η Ρωσία έπρεπε να ενωθούν σε ένα κράτος, ενώ πανουκρανικά το ποσοστό ήταν 12.5%.[22]

Κατά τη διάρκεια την εκλογών οι ψηφοφόροι των Δυτικών περιφερειών ψηφίζουν κυρίως για κόμματα (Η Ουκρανία Μας, Πανουκρανική Ένωση "Πατρίδα")[23] και προεδρικούς υποψήφιους (Βίκτορ Γιούστσενκο, Γιούλια Τιμοσένκο) με φιλοδυτική κατεύθυνση και πλατφόρμα μεταρρύθμισης του δημοσίου.[24][25][26] Από τις περιοχές της Δυτικής Ουκρανίας, η Γαλικία είναι πιο φιλοδυτική και φιλοεθνικιστική. Η πολιτική της Βολχινίας (ή Βολυνίας) είναι παρόμοια αλλά όχι τόσο φιλοδυτική και φιλοεθνικιστική σαν αυτή της Γαλικίας. Στη Μπουκοβίνα-Τσέρνιβτσι η πολιτική είναι πιο ανάμεικτη και επιδρά και η ρουμανική μειονότητα. Τέλος, η πολιτική στην Υπερκαρπαθία τείνει να είναι πιο ανταγωνιστική όπως μια κεντρική ουκρανική περιφέρεια. Αυτό οφείλεται στη διακριτή ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα της περιφέρειας, καθώς και τη σημαντική ουγγρική και ρουμανική μειονότητα. Η πολιτική στην περιφέρεια κυριαρχείται από το Ενωμένο Κέντρο, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Ουκρανίας, το φιλορωσικό αυτονομιστικό κίνημα των Ποντκαρπαθιανών Ρουθηνών υπό την ηγεσία του Ντιμίτρι Σιντόρ (αρχιεπισκόπου της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας) και του φιλοουγγρικού Δημοκρατικού Κόμματος.

Δημογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θρησκεία στη δυτική Ουκρανία (2016)[27]

  Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία (57.0%)
  Ελληνοκαθολικοί (30.9%)
  Απλά Χριστιανοί (4.3%)
  Προτεσταντισμός (3.9%)
  Ρωμαιοκαθολικοί (1.6%)
  Ιουδαϊσμός (0.2%)
  Μη πιστοί (2.1%)
Το ποσοστό των Ουκρανών σε κάθε περιφέρεια της Ουκρανίας, σύμφωνα με την απογραφή του 2001.

Σύμφωνα με μια έρευνα που διεξήγαγε το κέντρο Ραζούμκοφ σχετικά με τη θρησκεία στην Ουκρανία, περίπου το 93% των ερωτηθέντων στη Δυτική Ουκρανία αυτοπροσδίζονταν ως πιστοί, 0.9% ως μη-πιστοί και 0.2% ως μη άθεοι.

Από τον συνολικό πληθυσμό, το 97.7% των κατοίκων δήλωσαν Χριστιανοί (57.0% Ορθόδοξοι, 30.9% μέλη της Ουκρανικής Ελληνικής Καθολικής Εκκλησίας, 4.3% Χριστιανοί, 3.9% μέλη Προτεσταντικών εκκλησιών και 1.6% Καθολικοί του λατινικού τελετουργικού), όντας πολύ πιο πιστοί στη θρησκεία από την υπόλοιπη Ουκρανία. Ένα 0.2% ήταν Εβραίοι. Οι μη πιστοί και άλλοι πιστοί που ταυτίζονται με άλλα θρησκεύματα αποτελούσαν περίπου το 2.1% του πληθυσμού.

Επίσης, η Δυτική Ουκρανία έχει μεγαλύτερο ποσοστό γεννητικότητας από την υπόλοιπη Ουκρανία, και τείνει να έχει χαμηλότερα ποσοστά ρωσόφωνων από τις άλλες περιοχές της χώρας.

Οι περισσότεροι κάτοικοι της Δυτικής Ουκρανίας είναι Ουκρανοί, με μειονότητες Ρώσων (σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα από την κεντρική και ειδικά τη νότια και την ανατολική Ουκρανία) και άλλων εθνοτήτων. Στην Υπερκαρπαθία υπάρχουν μειονότητες Ούγγρων (κοντά στα σύνορα με την Ουγγαρία), στην περιφέρεια Τσερνίβτσι κάποιες μειονότητες Ρουμάνων (η περιοχή αποτελούσε ρουμανική επικράτεια το 1918-1940) και σε όλη τη δυτική Ουκρανία υπάρχουν μειονότητες Πολωνών, Λευκορώσων, Ρομά, Εβραίων και άλλων.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Jan T. Gross (2002). Western Ukraine. Princeton University Press. σελίδες 48 / 99 / 114. ISBN 0691096031. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2013. 
  2. ↑ Myron Weiner, Sharon Stanton Russell (1 Ιουνίου 2001). Western Ukraine. Berghahn Books. σελίδες 313 / 322. ISBN 157181339X. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2013. 
  3. ↑ Philipp Ther, Ana Siljak (2001). Forced Migration from Poland's Former Eastern Territories. Rowman & Littlefield. σελίδες 136–. ISBN 0742510948. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2013. 
  4. ↑ Alfred J. Rieber (2013). Forced Migration in Central and Eastern Europe, 1939-1950. Routledge. σελ. 30. ISBN 978-1135274825. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2014. 
  5. ↑ Rudolph Joseph Rummel (1996). Lethal Politics: Soviet Genocides and Mass Murders Since 1917. Transaction Publishers. σελ. 129. ISBN 1412827507. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2014. 
  6. ↑ Norman Davies (2005), God's Playground. A History of Poland, II: 1795 to the Present, Oxford University Press, σελ. 60–82, ISBN 0199253404 
  7. ↑ David Crowley (1992), National Style and Nation-state: Design in Poland from the Vernacular Revival to the International Style, Manchester University Press ND, 1992, σελ. 12, ISBN 0-7190-3727-1, https://books.google.com/books?id=DHy7AAAAIAAJ&q=%22bieda+galicyjska%22&pg=PA12 
  8. ↑ 8,0 8,1 Serhy Yekelchyk Ukraine: Birth of a Modern Nation, Oxford University Press (2007), (ISBN 978-0-19-530546-3)
  9. ↑ Eastern Europe and the Commonwealth of Independent States: 1999, Routledge, 1999, (ISBN 1857430581) (page 849)
  10. ↑ Arne Bewersdorf. «Hans-Adolf Asbach. Eine Nachkriegskarriere» (PDF). Band 19 Essay 5 (στα Γερμανικά). Demokratische Geschichte. σελίδες 1–42. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2013. 
  11. ↑ Eastern Europe and the Commonwealth of Independent States: 1999, Routledge, 1999, (ISBN 1857430581) (page 849)
  12. ↑ Viewpoint: Ukrainian writer Andrey Kurkov on the protests, BBC News (28 January 2014)
  13. ↑ Serhy Yekelchyk Ukraine: Birth of a Modern Nation, Oxford University Press (2007), (ISBN 978-0-19-530546-3)
  14. ↑ The Educational System of Ukraine Αρχειοθετήθηκε 2020-07-12 στο Wayback Machine., Nordic Recognition Network, April 2009.
  15. ↑ Subtelny, Orest (2009). Ukraine: a history (4th έκδοση). Toronto [u.a.]: University of Toronto Press. σελίδες 214–219. ISBN 978-1-4426-9728-7. 
  16. ↑ The language question, the results of recent research in 2012, RATING (25 May 2012)
  17. ↑ http://www.kyivpost.com/content/ukraine/poll-over-half-of-ukrainians-against-granting-official-status-to-russian-language-318212.html
  18. ↑ (in ουκρανική) Ставлення населення України до постаті Йосипа Сталіна Attitude population Ukraine to the figure of Joseph Stalin, Kyiv International Institute of Sociology (1 March 2013)
  19. ↑ Who’s Afraid of Ukrainian History? by Timothy D. Snyder, The New York Review of Books (21 September 2010)
  20. ↑ Ukrainian Nationalism in the 1990s: A Minority Faith by Andrew Wilson, Cambridge University Press, 1996, (ISBN 0521574579) (page 128)
  21. ↑ Ivan Katchanovski. (2009). Terrorists or National Heroes? Politics of the OUN and the UPA in Ukraine Paper prepared for presentation at the Annual Conference of the Canadian Political Science Association, Montreal, June 1–3, 2010
  22. ↑ How relations between Ukraine and Russia should look like? Public opinion polls’ results, Kyiv International Institute of Sociology (4 March 2014)
  23. ↑ Центральна виборча комісія України - WWW відображення ІАС "Вибори народних депутатів України 2012" Αρχειοθετήθηκε 2012-10-16 στο Wayback Machine.[https://web.archive.org/web/20140813233711/http://en.for-ua.com/news/2012/08/30/111349.html Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 2014-08-13 στο Wayback Machine. CEC Πρότυπο:Not a typo Tymoshenko, Lutsenko in voting papers]
  24. ↑ Communist and Post-Communist Parties in Europe by Uwe Backes and Patrick Moreau, Vandenhoeck & Ruprecht, 2008, (ISBN 978-3-525-36912-8) (page 396)
  25. ↑ Ukraine right-wing politics: is the genie out of the bottle? Αρχειοθετήθηκε 2017-10-14 στο Wayback Machine., openDemocracy.net (3 January 2011)
  26. ↑ Eight Reasons Why Ukraine’s Party of Regions Will Win the 2012 Elections by Taras Kuzio, The Jamestown Foundation (17 October 2012) UKRAINE: Yushchenko needs Tymoshenko as ally again Αρχειοθετήθηκε 2013-05-15 στο Wayback Machine. by Taras Kuzio, Oxford Analytica (5 October 2007)
  27. ↑ РЕЛІГІЯ, ЦЕРКВА, СУСПІЛЬСТВО І ДЕРЖАВА: ДВА РОКИ ПІСЛЯ МАЙДАНУ (Religion, Church, Society and State: Two Years after Maidan), 2016 report by Razumkov Center in collaboration with the All-Ukrainian Council of Churches. pp. 27-29.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Δυτική_Ουκρανία&oldid=9824013"