Δραπέτες της Κολάσεως

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δραπέτες της Κολάσεως
(Passage to Marseille)
Η αυθεντική κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαΜάικλ Κερτίζ[1][2][3]
ΠαραγωγήΧαλ Ουόλις
ΣενάριοΚέισι Ρόμπινσον και Jack Moffitt
ΠρωταγωνιστέςΧάμφρεϊ Μπόγκαρτ[2][3], Μισέλ Μοργκάν[2], Κλοντ Ρέινς[2], Πίτερ Λόρε, Σίντνεϊ Γκρίνστριτ, Χέλμουτ Νταντίν, Τζορτζ Τομπάιας, Τζον Λόντερ, Victor Francen, Εντουάρντο Τσανέλι, Philip Dorn[2], Βλαντίμιρ Σοκόλοφ, Φρανκ Πούλια, Ζαν ντελ Βαλ, Konstantin Shayne, Μαρκ Στίβενς, Μόντε Μπλου, Χανς Κόνραϊτ[4], Jay Silverheels[4], Πήτερ Μάιλς[4], Φρεντ Γκράχαμ[4], Φρεντ Όλντριχ[4] και Μαρσέλ Κορντέ
ΜουσικήΜαξ Στάινερ
ΦωτογραφίαΤζέιμς Γούνγκ Χάου
ΜοντάζΌουεν Μαρκς
ΕνδυματολόγοςΛιά Ρόουντς
Εταιρεία παραγωγήςWarner Bros.
ΔιανομήWarner Bros. και Netflix
Πρώτη προβολή1944
Διάρκεια109 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά

Οι Δραπέτες της Κολάσεως (Πρωτότυπος τίτλος: Passage to Marseille) είναι δραματική πολεμική ταινία Αμερικανικής παραγωγής του 1944 σε σκηνοθεσία Μάικλ Κερτίζ και σενάριο των Κέισι Ρόμπινσον και Τζακ Μοφτ βασισμένο στο μυθιστόρημα Sans Patrie (Άνθρωποι χωρίς Χώρα) των Τσαρλς Νόρντχοφ και Τζέιμς Νόρμαν Χαλ. Πρωταγωνιστούν οι Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Μισέλ Μοργκάν και Κλοντ Ρέινς.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία ξεκινά με τη φράση:

«Αυτή είναι η ιστορία μιας ελεύθερης Γαλλικής Μοίρας. Είναι επίσης η ιστορία της Γαλλίας. Σε ένα έθνος υπάρχουν όχι μόνον οι χάρτες και τα σύνορα αλλά και οι καρδιές των ανθρώπων. Για εκατομμύρια Γάλλους η Γαλλία πότε δεν παραδόθηκε. Και σήμερα, ζει αθάνατη και προκλητική στο πνεύμα της ελεύθερης Γαλλικής Αεροπορίας καθώς μεταφέρει τον πόλεμο της στους ουρανούς της Ρηνανίας.»

Το 1942, ο πολεμικός ανταποκριτής Μάνινγκ φτάνει σε μια αγγλική αεροπορική βάση για να μάθει για τους ελεύθερους Γάλλους που πολεμούν τους Γερμανούς. Μαζί με τον διοικητή Φράισινε, παρακολουθούν τα γαλλικά πληρώματα των βομβαρδιστικών καθώς αυτά προετοιμάζονται για μια επιδρομή. Το ενδιαφέρον του Μάνινγκ επικεντρώνεται στον Ζαν Ματράκ, έναν πυροβολητή και ο Φράισινε αρχίζει να αφηγείται την ιστορία του Ματράκ:

Όταν ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ο Φράισινε είχε προγραμματίσει να επιστρέψει στη Γαλλία από τη Νοτιοανατολική Ασία με το φορτηγό πλοίο "Πόλη της Νανσύ". Ο Γάλλος Ταγματάρχης Ντιβάλ ήταν επίσης επί του πλοίου. Αφού διέσχισαν τη διώρυγα του Παναμά, συνάντησαν μια βάρκα με πέντε άντρες. Αυτοί ισχυρίστηκαν ότι ήταν απλοί χρυσωρύχοι από τη Βενεζουέλα που ταξιδεύαν για τη Γαλλία. Ωστόσο, ο Ντιβάλ ήταν πεπεισμένος ότι οι άντρες έφυγαν από το νησί του Διαβόλου, μια αποικία καταδίκων. Ο Πλοίαρχος Μαλό του "Πόλη της Νανσύ" σε αντίθεση με τις προειδοποιήσεις του Ντιβάλ αποφασίζει να τους πάρει πάνω στο πλοίο του. Αργότερα, ένας από τους άνδρες που ονομάζεται Ρενό παραδέχεται στον Φράισινε ότι στην πραγματικότητα είναι κατάδικοι που απέδρασαν από το νησί του Διαβόλου. Ο ίδιος κατέληξε ως απελπισμένος στο νησί, δύο από τους άλλους, ο Γκαρού και ο Πετί, στάλθηκαν στην αποικία καταδικασμένοι για ανθρωποκτονίες, ένας άλλος που ονομάζεται Μάριους ήταν κλέφτης. Ο αρχηγός τους Ζαν Ματράκ, ωστόσο, ήταν πολιτικός κρατούμενος. Λόγω των τρομερών συνθηκών στο νησί, σχεδίαζαν να αποδράσουν.

Αποδεικνύεται ότι ο Ματράκ ήταν δημοσιογράφος στη Γαλλία μέχρι το 1938. Ως πατριώτης και αντιφασίστας, είχε επικρίνει την κυβέρνηση του Βισύ στην εφημερίδα του, η οποία σταμάτησε αμέσως τη λειτουργία της. Με τη φίλη του Πώλα, έφυγαν σε μια αγροτική περιοχή. Παντρεύτηκαν, αλλά η ευτυχία τους ήταν σύντομη, καθώς ο Μάτρακ κατηγορήθηκε ψευδώς για τη δολοφονία ενός εργάτη του τύπου και τελικά μεταφέρθηκε στο νησί του διαβόλου.

Πριν φύγουν από το νησί, ο Ματράκ, ο Ρενό και οι τρεις άλλοι ορκίστηκαν ότι θα πολεμούσαν για τη Γαλλία αν η απόδραση τους ήταν επιτυχής. Ο Φράισινε θέλει τώρα να τους βοηθήσει. Το "Πόλη της Νανσύ" υποτίθεται ότι θα είχε κατεύθυνση προς τη Μασσαλία. Ωστόσο ο Πλοίαρχος Μαλό φοβούμενος ότι το φορτίο νικελίου που μεταφέρει του θα πέσει στα χέρια των Γερμανών εκεί, αποφασίζει να αλλάξει πορεία και να δέσει σε ένα αγγλικό λιμάνι. Ωστόσο, ο Ντιβάλ και αρκετοί άλλοι υποστηρικτές του Βισύ θέλουν να το αποτρέψουν από αυτό. Προσπαθούν να καταλάβουν το πλοίο, αλλά στη συνέχεια αντιμετωπίζονται από τους ναυτικούς και τους άντρες του Ματράκ. Ένας από τους άντρες του Ντιβάλ κατορθώνει και γνωστοποιεί τη θέση του πλοίου στους Γερμανούς μέσω ραδιοφωνικού πομπού, οπότε το πλοίο δέχεται επίθεση από ένα γερμανικό αεροπλάνο. Αρκετοί άντρες σκοτώνονται στο πλοίο πριν ο Ματράκ καταφέρει να καταρρίψει το αεροπλάνο. Οι Γερμανοί πιλότοι που επέζησαν προσπαθούν να ανέβουν στα φτερά του αεροσκάφους τους που επιπλέουν στη θάλασσα, αλλά ο Ματράκ τους πυροβολεί ανελέητα.

Μετά την αγκυροβόληση του "Πόλη της Νανσύ" στην Αγγλία, ο Ματράκ μαθαίνει ότι έχει αποκτήσει έναν γιο με την Πώλα. Ως πυροβολητής στη μοίρα βομβαρδιστικών του Φράισινε, προσπάθει να πετά πάνω από το σπίτι της Πώλα στη Γαλλία όσο το δυνατόν συχνότερα και να της ρίχνει γράμματα. Μια νύχτα το αεροπλάνο του χτυπήθηκε άσχημα από τους Γερμανούς. Ο Ματράκ πέθανε κρατώντας ένα γράμμα προς τον γιο του, του οποίου το πατριωτικό μήνυμα ο Φράισινε εκφωνεί στην κηδεία του.

Διανομή ρόλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μισέλ Μοργκάν ως Πώλα

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Δραπέτες της Κολάσεως επανένωσε μεγάλο μέρος του καστ της Καζαμπλάνκα (1942), σε σκηνοθεσία επίσης του Κέρτις, συμπεριλαμβανομένων των Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Κλοντ Ρέινς, Σίντνεϊ Γκρίνστριτ, Πίτερ Λόρε και Χέλμουτ Ντάντιν. Άλλοι ηθοποιοί που συνδέονται με τις δύο παραγωγές ήταν η Μισέλ Μόργκαν, η οποία ήταν η αρχική επιλογή για τον Α' γυναικείο ρόλο για την Καζαμπλάνκα αντί της Μπέργκμαν, καθώς και οι Βίκτωρ Φράνσεν, Φίλιπ Ντορν, Κορίνα Μούρα και Τζορτζ Τομπαΐας.

Παρόλο που ζητήθηκαν εξωτικές τοποθεσίες, η βασική κινηματογράφηση πραγματοποιήθηκε πραγματικά στο Λος Άντζελες και στην Αρκάντια της Καλιφόρνια, με επιπλέον λήψη τοποθεσιών στο Βίκτωρβιλ της Καλιφόρνια. Πριν ο Μπόγκαρτ άρχισε να δουλεύει στην ταινία, η προπαραγωγή ήταν σε εξέλιξη έξι μήνες νωρίτερα, καθώς ήταν απόφαση του Τζακ Γουόρνερ να βρίσκεται ο ηθοποιός στα γυρίσματα της ταινίας Θύελλα Παθών (κυκλοφόρησε το 1945, αλλά γυρίστηκε το 1943). Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο πρωταγωνιστικός του ρόλος στην ταινία να είναι αμφίβολος, με τον Ζαν Γκαμπέν να αναφέρεται ως αντικαταστάτης.[6] Ακόμα και όταν αποφασίστηκε ο ρόλος, η απεικόνιση του Μπόγκαρτ παρεμποδίστηκε από κάποιες οικογενειακές δυσκολίες και από την έλλειψη δέσμευσης για το έργο.[7]

Οι σκηνές πτήσεων δείχνουν την Ελεύθερη Γαλλική Πολεμική Αεροπορία να χρησιμοποιεί βομβαρδιστικά Boeing B-17 Flying Fortress. Η παραγωγή πήρε ελεύθερη άδεια με τις πραγματικές αποστολές βομβαρδιστικών που διεξήγαγαν οι μονάδες των Ελεύθερων Γαλλικών Δυνάμεων, οι οποίες χρησιμοποίησαν κυρίως μεσαία βομβαρδιστικά όπως το Martin B-26 Marauder. Η χρήση του πανταχού παρόν B-17 οφείλεται στο ότι ήταν αναγνωρίσιμο από το αμερικανικό κοινό.[8]

Κυκλοφορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Ελλάδα η ταινία κυκλοφόρησε στις 29 Σεπτεμβρίου 1963 στις κινηματογραφικές αίθουσες Πάνθεον και Πτι Παλαί στην Αθήνα. [9]

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Box office[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τα αρχεία της Warner Bros., η ταινία κέρδισε στο box office 2.157.000 δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες και 1.629.000 δολάρια στο εξωτερικό.[10]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

O Μπόσλεΐ Κράουδερ των The New York Times θεώρησε ότι η ταινία ήταν ένα «σκληρό και βαρύ μελόδραμα», που πολλά από τα οποία προκαλούσαν σύγχυση. Η πλοκή της ταινίας φαίνεται επίσης «αμφισβητήσιμη» και «κατασκευασμένη». Η σκηνοθεσία του Μάικλ Κέρτις είναι και πάλι «βαριά» και «μελοδραματική». [11] Σύμφωνα με το Variety, η ταινία έπαιξε σταθερά καλά. Ωστόσο, ο Κλοντ Ρέινς ξεχωρίζει μεταξύ των ηθοποιών.[12] Ο κριτικός της ταινίας Λεονάρντ Μάλτιν είπε αναδρομικά ότι η ταινία «καταστράφηκε» από τις συγκεχυμένες αναδρομές. Το αποτέλεσμα ήταν «όχι μια κακή πολεμική ταινία», αλλά ήταν «πολύ λεκτική» και, δεδομένου του καστ, «μια απογοήτευση».[13]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Dolan, Edward F. Jr. Hollywood Goes to War. London: Bison Books, 1985. (ISBN 0-86124-229-7).
  • Hardwick, Jack and Schnepf, Ed. "A Buff's Guide to Aviation Movies". Air Progress Aviation, Vol. 7, No. 1, Spring 1983.
  • Meyers, Jeffrey. Bogart: A Life in Hollywood. London: Andre Deutsch Ltd., 1997. (ISBN 0-233-99144-1).
  • Sperber, A.M. and Lax, Eric. Bogart. New York: William Morrow & Co., 1997. (ISBN 0-688-07539-8).

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. www.imdb.com/title/tt0037166/. Ανακτήθηκε στις 19  Μαΐου 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=10659.html. Ανακτήθηκε στις 19  Μαΐου 2016.
  3. 3,0 3,1 www.filmaffinity.com/en/film413455.html. Ανακτήθηκε στις 19  Μαΐου 2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  5. McCarty, Clifford (1965). Bogey - The Films of Humphrey Bogart (1st έκδοση). New York, N.Y.: Cadillac Publishing Co., Inc. σελ. 116. 
  6. Sperber and Law 1997, pp. 217–218.
  7. Sperber and Law 1997, p. 218.
  8. Hardwick and Schnepf 1983, p. 14.
  9. «Η ζωή της πόλεως» (PDF). Ψηφιακό Αρχείο Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου - Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Εφημερίδα Ελευθερία. 29 Σεπτεμβρίου 1963. σελ. 2η. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2023. 
  10. Warner Bros financial information in The William Shaefer Ledger. See Appendix 1, Historical Journal of Film, Radio and Television, (1995) 15:sup1, 1-31 p 24 DOI: 10.1080/01439689508604551
  11. Κράουδερ, Μπόσλεΐ. «Passage to Marseille,' a Heavy Action Drama in Which Free Frenchmen Figure, With Bogart, at the Hollywood» (στα Αγγλικά). nytimes.com. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2021. 
  12. Vgl. Passage to Marseille. In: Variety, 1944.
  13. “WW2 Devil’s Island escape film marred by flashback-within-flashback confusion. Not a bad war film, just too talky; a disappointment considering the cast.” Leonard Maltin: Leonard Maltin’s 2005 Movie & Video Guide. Plume, 2004, S. 1063.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]