Γιάροσλαβ Κουρτσβάιλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιάροσλαβ Κουρτσβάιλ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Jaroslav Kurzweil (Αγγλικά) και Jaroslav Kurzweil (Τσεχικά)
Γέννηση7 Μαΐου 1926
Πράγα[1][2]
Θάνατος17 Μαρτίου 2022
Χώρα πολιτογράφησηςΤσεχία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΤσεχικά[3]
Αγγλικά[3]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Καρόλου[4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός[5][6][7]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςμετάλλιο Αξίας της Δημοκρατίας της Τσεχίας (1997)
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Μάζαρυκ (2001)[8]
κρατικό βραβείο Κλέμεντ Γκότβαλντ (1964)
Česká hlava (2006)

Ο Γιάροσλαβ Κουρτσβάιλ (Jaroslav Kurzweil, 7 Μαΐου 1926 Πράγα - 17 Μαρτίου 2022[9]) ήταν Τσέχος μαθηματικός που ασχολήθηκε κυρίως με τη θεωρία των συνήθων διαφορικών εξισώσεων. Ανακάλυψε το ολοκλήρωμα των Χένστοκ - Κουρτσβάιλ (Henstock-Kurzweil) το οποίο φέρει και το όνομά του.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην οικογένεια ενός υπαλλήλου της Τράπεζας Prague Credit Bank. Επηρεάστηκε από την εμπειρία του πατέρα του Γιάροσλαβ, ο οποίος έζησε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο Ανατολικό Μέτωπο ως Τσεχοσλοβάκος λεγεωνάριος. Μεταξύ 1945 και 1949, σπούδασε μαθηματικά στη Σχολή Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Καρόλου. Το 1950, υπό την επίβλεψη του Βόιτσεχ Τζάρνικ, υποστήριξε την αυστηρή διατριβή του σχετικά με τη μετρική θεωρία των διοφαντικών προσεγγίσεων (RNDr.). Την 1η Ιουλίου 1951 ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Κεντρικό Ινστιτούτο Μαθηματικών, το οποίο ενσωματώθηκε στο Ινστιτούτο Μαθηματικών της Τσεχοσλοβακικής Ακαδημίας Επιστημών το 1953, όπου επηρεάστηκε κυρίως από τον Έντουαρντ Τσέχ[10].

Το 1953, ο Κουρτσβάιλ ήταν ο πρώτος Τσέχος υποψήφιος που στάλθηκε στην Πολωνία στο πλαίσιο ακαδημαϊκής ανταλλαγής. Μεταξύ των Πολωνών μαθηματικών, επηρεάστηκε από τους Καζιμιέρζ Κουρατόφσκι, Μαρσέλι Σταρκ και κυρίως από τον Βλάντισλαβ Όρλιτς. Υπό την καθοδήγησή του στο Πόζναν, εργάστηκε πάνω σε αναλυτικές πράξεις σε χώρους Μπάναχ. Ο Όρλιτς έδωσε τη δυνατότητα στον Κουρτσβάιλ να παρουσιάσει τα αποτελέσματά του σε άλλα πολωνικά πανεπιστήμια, τα οποία στη συνέχεια δημοσιεύτηκαν στο Studia Mathematica. Στο Πόζναν, ο Κουρτσβάιλ δημιούργησε επίσης επαφές με τους μαθητές του Όρλιτς, τον Τζέρζι Άλμπριχτ και τον Αντρέι Αλεξίεβιτς. Ο Κουρτσβάιλ δεν χρησιμοποίησε τις επαφές που σύναψε στην Πολωνία μόνο για τον εαυτό του, αλλά τις μετέδωσε στους συναδέλφους του. Κατά τη διάρκεια της πρακτικής του άσκησης στην Πολωνία, γνώρισε επίσης τη μελλοντική του σύζυγο Στεφανία.[11]

Μετά την επιστροφή του, ήταν ερευνητής στο Ινστιτούτο Μαθηματικών της Τσεχοσλοβακικής Ακαδημίας Επιστημών από την 1η Ιανουαρίου 1954, όπου ολοκλήρωσε τις μεταδιδακτορικές επιστημονικές του σπουδές και υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή το 1955. Λίγο αργότερα διορίστηκε επικεφαλής του τμήματος συνήθων διαφορικών εξισώσεων. Ανέπτυξε την έρευνά του στον τομέα αυτό διοργανώνοντας τακτικά σεμινάρια κάθε Πέμπτη, όπου συναντιόντουσαν μαθηματικοί από διάφορα ιδρύματα. Με αυτόν τον τρόπο ο Κουρτσβάιλ κατάφερε να δημιουργήσει στο τσεχοσλοβακικό περιβάλλον το είδος του σεμιναρίου με το οποίο είχε εξοικειωθεί στη Μόσχα κατά τη διάρκεια της πρακτικής του άσκησης το 1957: ένα περιβάλλον στο οποίο ειδικοί από διαφορετικά απομακρυσμένα μέρη συναντώνται τακτικά για να επιλύουν και να συζητούν μαθηματικά προβλήματα. Το πιο διάσημο έργο του Κουρτσβάιλ, το οποίο περιέχει έναν νέο ορισμό του ολοκληρώματος, γνωστό παγκοσμίως ως ολοκλήρωμα Henstock-Kurzweil, γράφτηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Είναι γνωστό ότι ο Κουρτσβάιλ το είχε ορίσει νωρίτερα (1957) και ανεξάρτητα από τον Ραλφ Χένστοκ (1963). Ο Κουρτσβάιλ και ο συνομήλικός του Ίβο Μπαμπούσκα (γεν. 1926) διοργάνωσαν το πρώτο διεθνές συνέδριο στην Τσεχοσλοβακία για τις διαφορικές εξισώσεις, το EQUADIFF, το 1962. Περαιτέρω συνέδρια πραγματοποιήθηκαν εναλλάξ στην Μπρατισλάβα, το Μπρνο και την Πράγα. Στον τομέα των διαφορικών εξισώσεων, ο Κουρτσβάιλ συνεργάστηκε στενά με νεότερους συναδέλφους του στο Ινστιτούτο: τους Ζντένεκ Βόρελ, Ίβο Βρκοτς, Γίρζι Γιάρνικ, Στέφαν Σβάμπικ, Γιαν Κουτσέρα. Ανέπτυξε επίσης συνεργασία με τον Σλοβάκο μαθηματικό Πάβελ Μπρουνόφσκι (ο οποίος υποστήριξε τη διατριβή του υπό την επίβλεψη του Κουρτσβάιλ) και τον Πολωνό μαθηματικό Ταντέους Βαζέφσκι, δημιουργό της σχολής διαφορικών εξισώσεων της Κρακοβίας. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 1968/69, ο Κουρτσβάιλ ήταν επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γουόργουικ στο Κόβεντρι και έμεινε στην Αγγλία με την οικογένειά του. Αποφάσισε να επιστρέψει στην Τσεχοσλοβακία λόγω της μεγάλης οικογένειάς του και του ενδιαφέροντός του για τους συναδέλφους του στο σεμινάριο. Το 1970 ήταν αρχισυντάκτης του περιοδικού "Journal for the Cultivation of Mathematics" (Εφημερίδα για την Καλλιέργεια των Μαθηματικών) (από το 1956) και μέλος του Επιστημονικού Κολλεγίου Μαθηματικών της Ακαδημίας Επιστημών της Τσεχοσλοβακίας (αντιπρόεδρος από το 1966 έως το 1970). Το 1968 διορίστηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Τσεχοσλοβακίας και πλήρες μέλος στα τέλη του 1989. Την 1η Φεβρουαρίου 1990, το προεδρείο της Τσεχοσλοβακικής Ακαδημίας Επιστημών τον διόρισε στο αξίωμα του διευθυντή του Ινστιτούτου Μαθηματικών της Τσεχοσλοβακικής Ακαδημίας Επιστημών, το οποίο αργότερα έγινε Ινστιτούτο Μαθηματικών του CAS (μέχρι το 1996).[12]

Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιάροσλαβ Κουρτσβάιλ συγκαταλέγεται στα ιδρυτικά μέλη της Learned Society της Τσεχικής Δημοκρατίας[13]. Το 1997, του απονεμήθηκε το μετάλλιο Αξίας πρώτου βαθμού. Το 2001, το Πανεπιστήμιο Μασάρικ στο Μπρνο του απένειμε τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα. Το 2006, του απονεμήθηκε το υψηλού κύρους επιστημονικό βραβείο του Τσεχικού επικεφαλής. Το 2014, το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βοημίας του απένειμε τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα[14].

Από το 1990 έως το 2000 ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Διαπίστευσης.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Evidence zájmových osob StB». Records of persons of interest.
  2. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/78228. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  3. 3,0 3,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01071031. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  4. (Αγγλικά) Mathematics Genealogy Project. 130119. Ανακτήθηκε στις 15  Αυγούστου 2023.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 174098774. Ανακτήθηκε στις 15  Αυγούστου 2023.
  6. (Τσεχικά) Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01071031. Ανακτήθηκε στις 15  Αυγούστου 2023.
  7. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01071031. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2023.
  8. www.muni.cz/o-univerzite/vyznamenani/cestne-doktoraty-udelene-mu?page=3.
  9. «Zemřel vědec Jaroslav Kurzweil, významná osobnost české matematiky | TN.cz». tn.nova.cz (στα Τσεχικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2023. 
  10. Pavlíček, Tomáš W. (2020). «Rozhovor s prof. Jaroslavem Kurzweilem». Pokroky matematiky, fyziky a astronomie 65 (2): 90–117. ISSN 0032-2423. https://www.dml.cz/handle/10338.dmlcz/148250?show=full. 
  11. «wydawnictwa.ptm.org.pl [online]. [cit. 2022-03-18]. Dostupné». wydawnictwa.ptm.org.pl. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2023. 
  12. Pavlíček, Tomáš W. (2021). «Ninety-five years of Jaroslav Kurzweil». Mathematica Bohemica 146 (2): 115–120. ISSN 0862-7959. https://dml.cz/handle/10338.dmlcz/148925. 
  13. «Kurzweil Jaroslav | Emeritní členové Učené společnosti | Členové | Učená společnost České republiky». web.archive.org. 1 Αυγούστου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2023. 
  14. «Západočeská univerzita udělila čestný doktorát rakouskému vědci» (PDF). 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]