Βοεβοδάτο Βίλνο (1926-1939)
Συντεταγμένες: 54°40′43″N 25°15′54″E / 54.67861°N 25.26500°E
| Βοεβοδάτο Βίλνο (1926-1939) | ||
|---|---|---|
| 1926–1939 | ||
| ||
 | ||
| Χώρα | Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία | |
| Διοικητική υπαγωγή | Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία | |
| Πρωτεύουσα | Βίλνιους | |
| Έκταση | 29.011 km² | |
| Πληθυσμός | 1.276.000 (1931) | |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 54°40′50″N 25°16′12″E | |
| δεδομένα () | ||
Το Βοεβοδάτο Βίλνο (πολωνικά: województwo wileńskie) ήταν ένα από τα 16 βοεβοδάτα στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία, με πρωτεύουσα το Βίλνο (τώρα Βίλνιους, Λιθουανία). Δημιουργήθηκε το 1926 και κατοικούταν κυρίως από Πολωνούς, με αξιόλογες μειονότητες Λευκορώσων, Εβραίων και Λιθουανών. Πριν από το 1926, η περιοχή του βοεβοδάτου ήταν γνωστή ως Γη του Βίλνο, είχε τα ίδια όρια και ήταν επίσης εντός των σύγχρονων συνόρων της Πολωνίας εκείνη την εποχή.
Η συνολική έκταση του Βοεβοδάτου Βίλνο ήταν 29.011 χλμ2, με πληθυσμό 1,276 εκατομμύρια κατοίκους. Μετά τη γερμανική και σοβιετική εισβολή στην Πολωνία και την αναμόρφωση της Ευρώπης, τα σύνορα της Πολωνίας επανασχεδιάστηκαν μετά από επιμονή του Σοβιετικού ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν στη Διάσκεψη της Τεχεράνης. Το Βοεβοδάτο Βίλνο ενσωματώθηκε στη Λιθουανική και τη Λευκορωσική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Πολλοί από τον πολωνικό πληθυσμό επανεγκαταστάθηκαν βίαια στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από το 1991, η πρώην επικράτεια του βοεβοδάτου αποτελεί πλέον μέρος της Λιθουανίας και της Λευκορωσίας.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στα τέλη του 19ου αιώνα, η Πολωνία ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Πολωνία προσπάθησε να αποκαταστήσει την ανεξαρτησία της, αγωνιζόμενη να αποχωριστεί από τη Λιθουανία. Το 1920 μετά τον Πολωνο-Λιθουανικό Πόλεμο και την Ανταρσία του Ζελιγκόφσκι, η περιοχή του Βίλνιους έγινε μέρος της Δημοκρατίας της Κεντρικής Λιθουανίας. Το 1922, μετά από αμφισβητούμενες εκλογές για το Σέιμ του Βίλνιους, το κοινοβούλιο ενσωμάτωσε την Κεντρική Λιθουανία στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία.
Από τις 6 Απριλίου 1922 έως τις 20 Ιανουαρίου 1926, η περιοχή ήταν γνωστή ως Γη του Βίλνο (πολωνικά: ziemia wileńska). Το Βοεβοδάτου Βίλνο δημιουργήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 1926 από τα εδάφη της Γης του Βίλνο.
Μετά τη σοβιετική εισβολή το 1939, το Βοεβοδάτου Βίλνο χωρίστηκε μεταξύ του νεοσύστατου Όμπλαστ Βιλέικα της Λευκορωσικής ΣΣΔ και της ανεξάρτητης Λιθουανίας (από το 1940 ήταν γνωστή ως Λιθουανική ΣΣΔ). Η διαίρεση αυτή δεν έγινε διεθνώς αποδεκτή. Η πολωνική εξόριστη κυβέρνηση όρισε τον Ζίγκμουντ Φεντορόβιτς το 1942 ως εκπρόσωπος της για την περιοχή Βίλνο. Συνελήφθη από το ΛΚΕΥ το 1944.
Επί του παρόντος, η πρώην επικράτεια του Βοεβοδάτου Βίλνο διαιρείται μεταξύ των επαρχιών Βίλνιους και Ουτενά στη Λιθουανία και των περιφερειών Γκρόντο, Μινσκ και Βιτσέμπσκ στη Λευκορωσία.
Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με την πολωνική απογραφή του 1931 το βοεβοδάτο κατοικούνταν από 1.276.000 άτομα. Η πλειονότητα του πληθυσμού ήταν Πολωνοί (59,7% ισχυρίστηκε ότι τα πολωνικά ήταν η μητρική τους γλώσσα). Μεταξύ των μειονοτήτων υπήρχαν: Λευκορώσοι (22,7%), Εβραίοι (8,5%), Λιθουανοί (5,5%) και Ρώσοι (3,4%). Η πυκνότητα πληθυσμού ήταν 44 άτομα ανά χλμ2 (η δεύτερη χαμηλότερη στην Πολωνία, μετά το Βοεβοδάτο Πολεσίας).[1] Η απογραφή έχει επικριθεί ως ανακριβής λόγω μεροληψίας εναντίον των Λευκορώσων και Λιθουανών.[2][3]
Ύστερα από τις πολωνικές εδαφικές αλλαγές μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα σημαντικό μέρος του πολωνικού πληθυσμού επαναπατρίστηκε στη νεοσύστατη Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας, καθώς το Βοεβοδάτο Βίλνο διασπάστηκε και ενσωματώθηκε στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λιθουανίας και της Λευκορωσίας.[4][5] Πολλοί αντιμετώπισαν δυσκολίες στη διαδικασία επαναπατρισμού και δεν τους επιτρεπόταν να φύγουν.[4] Ο πολωνικός πληθυσμός που παρέμεινε στη Λιθουανία υποβλήθηκε σε προσπάθειες λιθουανοποίησης (τη δεκαετία του 1950), οι οποίες ματαιώθηκαν από τη Μόσχα[5] και σε πολιτικές εκρωσισμού και σοβιετοποίησης.[4]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r» (στα πολωνικά). Statystyka Polski D (34). 1939.
- ↑ Ghetto In Flames. KTAV Publishing House, Inc. GGKEY:48AK3UF5NR9. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011.
- ↑ Piotr Eberhardt (2003). Ethnic groups and population changes in twentieth-century Central-Eastern Europe: history, data, and analysis. M.E. Sharpe. σελίδες 199–202. ISBN 978-0-7656-0665-5. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Timothy Snyder (2004). The reconstruction of nations: Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569-1999. Yale University Press. σελίδες 92–. ISBN 978-0-300-10586-5. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011.
- ↑ 5,0 5,1 Dovile Budryte (2005). Taming nationalism?: political community building in the post-Soviet Baltic States. Ashgate Publishing, Ltd. σελίδες 147–148. ISBN 978-0-7546-4281-7. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011.
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ζίγκμουντ, Γκλόγκερ (1900). Geografia historyczna ziem dawnej Polski (στα Πολωνικά). Κρακοβία: Spółka Wydawnicza Polska. ISBN 83-214-0883-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2022.
- Maly Rocznik Statystyczny, Βαρσοβία 1939 (πολωνικά)