Βασιλική Ιοβιανού Παλαιόπολης

Οι ανασκαφές στην πεντάκλιτη Βασιλική του Ιοβιανού στην Παλαιόπολη έφεραν στο φως σημαντικά αποτελέσματα σχετικά με τη χρονολόγηση και τα κτηριακή διάρθρωση της αρχαίας Αγοράς της Κέρκυρας. Η ευρεθείσα στη θέση πρωτοκορινθιακή κεραμική (τέλη 8ου-αρχές 7ου π.Χ. αιώνα) προέρχεται από την φάση του κορινθιακού αποικισμού. Τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα καλύπτουν το διάστημα από την αρχαϊκή μέχρι την ρωμαϊκή εποχή και αναδεικνύουν την υψηλή θρησκευτική και κοσμική σημασία που είχε η θέση στην Αρχαιότητα.

Στην Παλαιόπολη, οι ανασκαφές στο σημαντικότερο παλαιοχριστιανικό μνημείο της πόλης, την πεντάκλιτη Βασιλική του Ιοβιανού ή Αγίας Κέρκυρας (5ος αιώνας, βλ. σχετικό λήμμα), έφεραν στο φως αρχαιότερα στρώματα που σχετίζονται με την αγορά της Αρχαίας Κέρκυρας.

Η ιστορία των ανασκαφών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1936 η Αρχαιολογική Εταιρεία ξεκίνησε υπό τη διεύθυνση των Ανδρέα Ξυγγόπουλου και Ιωάννου Παπαδημητρίου συστηματικές ανασκαφές στη Βασιλική του Ιοβιανού, που συνέχισε το 1939 ο Έφορος Ιωάννης Παπαδημητρίου. Το διάστημα 1955-1959 ο Έφορος Βασίλειος Καλλιπολίτης διενήργησε συστηματικές ανασκαφές, οι οποίες πέραν του χριστιανικού μνημείου επικεντρώθηκαν στα αρχαία στρώματα, και κόμισαν, μέσω της αποκαλυφθείσας κεραμικής, σημαντικά αποτελέσματα σχετικά με τους ιδρυτικούς χρόνους της πόλης. Επιπλέον, ερευνήθηκαν λείψανα κτηρίων που φωτίζουν την ιστορία του χώρου, ο οποίος ταυτίζεται με την αρχαία Αγορά. Μεταγενέστερες έρευνες διενήργησε και η Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Η θέση έδωσε πληθώρα κεραμικής, η οποία χρονολογείται από το τελευταίο τρίτο του 8ο π.Χ. αιώνα μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια, πράγμα αναμενόμενο καθώς η περιοχή αποτελεί τμήμα της Αγοράς της αρχαίας πόλης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρώιμη κεραμική. Σε αδιατάρακτα στρώματα κάτω από το λεγόμενο καμπυλόγραμμο κτήριο (βλ. παρακάτω) βρέθηκαν όστρακα υστερογεωμετρικής και πρωτοκορινθιακής εποχής. Τα δεύτερα, που μελετήθηκαν αυτοτελώς από τον Καλλιπολίτη, προέρχονται κυρίως από μικρά αγγεία (κοτύλες, σκύφοι, κύλικες, πυξίδες κ.ά.), αλλά και από μεγαλύτερα, όπως κρατήρες. Διακοσμούνται με γραμμικά θέματα (ακτίνες στη βάση, κάθετες γραμμές στις λαβές, σιγμοειδή κοσμήματα). Κάποια αγγεία προέρχονται από τοπικά εργαστήρια, τα οποία μιμούνται την προωτοκορινθιακή κεραμεική, άλλα είναι εισηγμένα από την Κόρινθο, ενώ υπάρχουν και κάποια μεμονωμένα ευβοϊκά όστρακα. Η πλειονότητα χρονολογείται στη στροφή του 8ου προς τον 7ο π. Χ. αιώνα και σχετίζεται με τον κορινθιακό αποικισμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ευρήματα αυτά ήταν τα πρώτα που έδωσαν πληροφορίες σχετικά με την αρχαιότερη φάση της πόλης. Έκτοτε εμπλουτίζονται από ευρήματα νεότερων ανασκαφών.

Στη Βασιλική του Ιοβιανού έχουν κατά κόρον χρησιμοποιηθεί ή ενσωματωθεί προϋπάρχουσες δομές ή αρχιτεκτονικά spolia κτηρίων που κατελάμβαναν τη θέση στην Αρχαιότητα.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Π. Γ. Καλλιγάς, ΑΔ 24, 1969 (1970) Β2, Χρον., 260-264, σχ. 3.
Π. Γ. Καλλιγάς, Κέρκυρα, αποικισμός και έπος, ASAtene 60, N.S. 44, 1982, 57-68.
Β. Γ. Καλλιπολίτης, Ανασκαφή εν Παλαιοπόλη της Κερκύρας, ΠΑΕ 1955, 187-192.
Έργον 1956, 68-71.
Β. Γ. Καλλιπολίτης, Ανασκαφή εν Παλαιοπόλη της Κερκύρας, ΠΑΕ 1956, 158-163.
Έργον 1957, 46-50.
Β. Γ. Καλλιπολίτης, Ανασκαφή εν Παλαιοπόλη της Κερκύρας, ΠΑΕ 1957, 79-84.
Β. Γ. Καλλιπολίτης, Ανασκαφή Παλαιοπόλεως, ΠΑΕ 1958, 114-118.
Έργον 1959, 77-80.
Β. Γ. Καλλιπολίτης, Ανασκαφή εν Παλαιοπόλη της Κερκύρας, ΠΑΕ 1959, 115-118.
Β. Γ. Καλλιπολίτης, Κεραμεική της αρχαίας πρωτοκορινθιακής περιόδου από την Κέρκυρα, σε: Δ. Παντερμαλής κ.ά. (επιμ.), Κέρνος. Τιμητική προσφορά στον καθηγητή Γεώργιο Μπακαλάκη (Θεσσαλονίκη 1972), 53-57.
Β. Γ. Καλλιπολίτης, Κεραμικά ευρήματα από την Κέρκυρα, ASAtene 60, N.S. 44, 1982, 69-75.
Α. Κ. Ορλάνδος (επιμ.), Έργον 1958, 103-106.
Α. Ξυγγόπουλος – Ι. Παπαδημητρίου, Έρευναι εν Παλαιοπόλη της Κερκύρας, ΠΑΕ 1936, 99-110.
Ι. Παπαδημητρίου, Ανασκαφαί εν Κερκύρα, ΠΑΕ 1939, 92-99, εικ. 1-11.
Έργον 1955, 62-66.
Παπαδημητρίου Δ., Νομίσματα της ανασκαφής στην παλαιοχριστιανική βασιλική του Ιοβιανού στην Παλαιόπολη Κερκύρας την περίοδο 1998-2000, NomChron 27, 2008-2009, 59-68.
Κ. Πρέκα-Αλεξανδρή, Οι αρχαιότητες της Κέρκυρας (Αθήνα 2010), 24-27. 100-101, εικ. 142-143.
Α. Χωρέμη-Σπετσιέρη, Τα νησιά του Ιονίου Πελάγους κατά τους ιστορικούς χρόνους, Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, αρ. 269 (Αθήνα 2011), 91-92, εικ. 62.

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

http://ww2.archetai.gr/index.php?p=exchavations&poi=140&type=0&title=Βασιλική%20Ιοβιανού%20-%20Παλαιόπολη^{[νεκρός σύνδεσμος]}