Βαλκανική κουζίνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το πασχαλινό πρωινό τρώγεται στη Σερβία για το Ορθόδοξο Πάσχα. Είναι επίσης δημοφιλές στη Βόρεια Μακεδονία, στο Μαυροβούνιο και στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Παρόμοιο γεύμα τρώγεται στη Σλοβενία αλλά με σλοβενική πότιτσα αντί για κέικ.

Η βαλκανική κουζίνα είναι είδος τοπικής κουζίνας που συνδυάζει χαρακτηριστικά της ευρωπαϊκής κουζίνας με μερικά από αυτά της Δυτικής Ασίας. Συναντάται στη Βαλκανική Χερσόνησο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, μια περιοχή χωρίς σαφή όρια αλλά που γενικά θεωρείται ότι περιλαμβάνει τουλάχιστον τις σύγχρονες χώρες της Αλβανίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ελλάδας και της πρώην Γιουγκοσλαβίας, με πιθανή εξαίρεση τη Σλοβενία και τη βόρεια ενδοχώρα της Κροατίας.[1] Η βαλκανική κουζίνα μπορεί επίσης να βρεθεί στη Βιέννη ως αποτέλεσμα της μετανάστευσης σε αυτήν την πόλη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.[2] Η Γερμανία διαθέτει εστιατόρια που σερβίρουν βαλκανική κουζίνα, τα οποία ονομάζονταν συχνά γιουγκοσλαβικά εστιατόρια μέχρι το ξέσπασμα των Γιουγκοσλαβικών Πολέμων.[3] Η κουζίνα των Ρομά, το παραδοσιακό φαγητό των Ρομά, περιλαμβάνει πιάτα από την παραδοσιακή βαλκανική κουζίνα.[4]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Βαλκάνια έχουν μια ιστορία ξένης κυριαρχίας και εσωτερικών αγώνων εξουσίας, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια ποικίλη κουζίνα στην οποία οι επιρροές έχουν συγχωνευθεί ως αποτέλεσμα της πολιτιστικής ανταλλαγής.[5] Το ιστορικό θεμέλιο της σύγχρονης βαλκανικής κουζίνας είναι η οθωμανική κουζίνα, η οποία επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την αραβική λεβαντική κουζίνα και τη μεσαιωνική βυζαντινή κουζίνα.[6] Η Οθωμανική Αυτοκρατορία εισήγαγε τη χρήση της πιπεριάς στην περιοχή και έφερε επίσης το μπουρέκι, ένα φύλλο με προέλευση που μπορεί να βρίσκεται στην αρχαία ρωμαϊκή κουζίνα.[5] Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής παρουσίας εισήχθησαν πιάτα όπως το τσεβάπι και η πλιεσκαβίτσα, μαζί με τον τούρκικο καφέ.[7] Την ίδια περίοδο το χοιρινό έγινε δημοφιλές στη βόρεια Σερβία, καθώς οι χοίροι δεν φορολογούνταν σύμφωνα με τον οθωμανικό ισλαμικό νόμο.[5]

Τα συστατικά της βαλκανικής κουζίνας προέρχονται επίσης από τις παραδοσιακές κουζίνες της Ελλάδας, της Περσίας, των αραβικών χωρών και της Τουρκίας, καθώς και της ίδιας της περιοχής των Βαλκανίων[8] και έχει γίνει κάποιος δανεισμός από τη μεσογειακή κουζίνα, την αρμενική κουζίνα και τις κουζίνες της Βορειοδυτικής Αφρικής και της Κεντρικής Ευρώπης.[9] Τα κοινά σημεία μπορούν να βρεθούν με τη γερμανική κουζίνα, την ουγγρική κουζίνα και τη σλαβική κουζίνα.[10] Η εμπλοκή της Αυστρίας, της Ουγγαρίας και της Ιταλίας στα Βαλκάνια οδήγησε στην εισαγωγή των πιάτων με πανέ και του γκούλας, καθώς και στην έμφαση στα θαλασσινά.[7] Η επίδραση της περσικής κουζίνας φαίνεται από τη χρήση γιαουρτιού στα πιάτα με κρέας.[11] Υπάρχουν επίσης ορισμένες συνεισφορές από την εβραϊκή κουζίνα, όπως το πάτισπανια (patišpanja), το παντεσπάνι που βρίσκεται στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.[12]

Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βαλκανική κουζίνα χαρακτηρίζεται από ποικίλα, δυνατά και πικάντικα φαγητά.[9] Τα λαχανικά τουρσί και οι μικρές καυτερές πιπεριές είναι κοινά συστατικά,[13] με τις πιπεριές να εμφανίζονται στο άλειμμα άιβαρ.[5] Το τυρί φέτα είναι επίσης ένα δημοφιλές συστατικό.[1] Τα πιάτα χρησιμοποιούν συχνά γεμιστά λαχανικά,[7] όπως σάρμα που φτιάχνεται με γεμιστά αμπελόφυλλα. Επίσης δημοφιλής είναι ο μουσακάς, ένα πιάτο που φτιάχνεται με μελιτζάνες ή πατάτες.[1] Πολλά πιάτα σερβίρονται με την παχύρρευστη κρέμα γνωστή ως καϊμάκι[14] και η σάλτσα αυγολέμονο επίσης χρησιμοποιείται ευρέως.[15] Οι μεζέδες σερβίρονται συχνά ως ορεκτικά όπως και στη λεβαντική και την καυκάσια κουζίνα.[16] Στα δημοφιλή επιδόρπια περιλαμβάνονται ο μπακλαβάς και ο χαλβάς[1] και η ρακή με κονιάκ φρούτων πίνεται συχνά. Το μαγείρεμα γίνεται συνήθως χρησιμοποιώντας ένα σατς, ένα είδος καπακιού ψησίματος που καλύπτεται με ζεστά κάρβουνα ή στάχτη,[7] μια τεχνική που χρονολογείται από την αρχαία ελληνική κουζίνα.[17]

Ποικιλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ομοιότητες στη βαλκανική κουζίνα οφείλονται εν μέρει στο κοινό φυσικό περιβάλλον των Βαλκανίων που παρέχει παρόμοια συστατικά τροφίμων.[9] Πολλά πιάτα και συνταγές σε όλη την περιοχή των Βαλκανίων αναφέρονται χρησιμοποιώντας το ίδιο λεξιλόγιο, αν και με εθνικές παραλλαγές.[18] Τα κοινά χαρακτηριστικά της βαλκανικής κουζίνας φαίνονται πιο εύκολα στην κουζίνα υψηλής γαστρονομίας των εστιατορίων. Αντίθετα, τα γεύματα που παρασκευάζονται εγχώρια αποκαλύπτουν τη γεωγραφική παραλλαγή της κουζίνας,[1] που περιλαμβάνει μια σειρά από ενδιάμεσες κουζίνες που κυμαίνονται από εκείνες της Βόρειας και Μεσογειακής Ευρώπης έως εκείνη της Μέσης Ανατολής.[19] Οι διαφορετικές εθνικότητες στα Βαλκάνια δημιουργούν τις δικές τους παραλλαγές[20] και ένα πιάτο με το ίδιο όνομα μπορεί να έχει διαφορετικά συστατικά και μεθόδους παρασκευής σε διαφορετικές χώρες.[7] Η σοκολάτα, τα κέικ και τα γλυκά είναι δημοφιλή στα Βόρεια Βαλκάνια, αλλά στα νότια είναι τα θαλασσινά, τα μελωμένα γλυκά και τα ζυμαρικά που υποδηλώνουν το πιο μεσογειακό στυλ της περιοχής.[20]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bradatan, Cristina E (January 2003). Cuisine and Cultural Identity in Balkans. 21, σελ. 43–47. https://www.researchgate.net/publication/265888755. 
  2. ↑ Brook, Stephen (2012). DK Eyewitness Travel Guide: Vienna. Dorling Kindersley Ltd. σελ. 200. ISBN 9781409384397. 
  3. ↑ Heinzelmann, Ursula (2008). Food Culture in Germany. ABC-CLIO. σελ. 124. ISBN 9780313344947. 
  4. ↑ Sullivan, Meghan Collins (16 May 2014). «Introducing Roma Cuisine, The Little-Known 'Soul Food' Of Europe». NPR. https://www.npr.org/sections/thesalt/2014/05/16/311894460/introducing-roma-cuisine-the-little-known-soul-food-of-europe?t=1629563918088. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Garcevic, Srdjan (31 Δεκεμβρίου 2018). «Delicious Histories of Favourite Balkan Foods». Balkan Insight. 
  6. ↑ Gostin, Alina-Ioana, επιμ. (2021). Nutritional and Health Aspects of Food in the Balkans. Academic Press. σελ. 21–22. ISBN 9780128207864. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Bills, John William (29 Αυγούστου 2018). «7 Things You Didn't Know About Balkan Cuisine». The Culture Trip. 
  8. ↑ Miljkovic, Ema (2020). The Balkans: Everyday Life and Culture. Livre de Lyon. σελ. 3. ISBN 9782490773459. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Gostin, Bogueva & Kakurinov (2021).
  10. ↑ Byrd, Melanie· Dunn, John P. (2020). Cooking through History: A Worldwide Encyclopedia of Food with Menus and Recipes. ABC-CLIO. σελ. 302. ISBN 9781610694568. 
  11. ↑ Roufs, Timothy G.· Roufs, Kathleen Smyth (2014). Sweet Treats around the World: An Encyclopedia of Food and Culture. ABC-CLIO. σελ. 24. ISBN 9781610692212. 
  12. ↑ Goldstein, Darra (2005). Culinary Cultures of Europe: Identity, Diversity and Dialogue. Council of Europe. σελ. 384. ISBN 9789287157447. 
  13. ↑ Dalby, Andrew· Dalby, Rachel (2017). Gifts of the Gods: A History of Food in Greece. Reaktion Books. σελίδες 155,184. ISBN 9781780238630. 
  14. ↑ Carman, Tim (22 January 2013). «Prepping Balkan cuisine for its Capitol Hill debut». Washington Post. https://www.washingtonpost.com/lifestyle/food/prepping-balkan-cuisine-for-its-capitol-hill-debut/2013/01/21/36b8311c-603e-11e2-b05a-605528f6b712_story.html. 
  15. ↑ Kaneva-Johnson, Maria (1995). Balkan Food and Cookery. σελ. 349. ISBN 0-907325-57-2. 
  16. ↑ Coxall, Malcolm (2014). «1.1 History of the tapa». Traditional Vegetarian Tapas Recipes of Spain. Malcolm Coxall. ISBN 9788494178337. 
  17. ↑ Sparkes, B. A. (1962). «The Greek Kitchen». The Journal of Hellenic Studies 82: 121–137. doi:10.2307/628548. 
  18. ↑ Jianu, Angela, επιμ. (2018). Earthly Delights: Economies and Cultures of Food in Ottoman and Danubian Europe, c. 1500–1900. Brill. σελ. 4. ISBN 9789004367548. 
  19. ↑ Anderson, E. N. (2005). Everyone Eats: Understanding Food and Culture. NYU Press. σελ. 193. ISBN 9780814707401. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Roufs & Roufs (2014).
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βαλκανική_κουζίνα&oldid=9699924"