Αρχοντικό Γάσπαρη

Αρχοντικό Γάσπαρη
Αρχοντικό Γάσπαρη: Η παλαιά πτέρυγα
Είδος	κτήριο
Διεύθυνση	Κυρρήστου 19 και Φλέσσα 4, Πλάκα, Αθήνα, Ελλάδα
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°58′24″N 23°43′46″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Αθηναίων
Χώρα	Ελλάδα
Ένοικοι	Στρατής Στρατήγης
Διαχειριστής	Στρατής Στρατήγης
Προστασία	διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα
δεδομένα (π)

Το Αρχοντικό Γάσπαρη, κτίσμα της Τουρκοκρατίας, βρίσκεται στη συμβολή των οδών Κυρρήστου 19 και Φλέσσα 4 στην Πλάκα. Υπήρξε η κατοικία του Δημητρίου Γάσπαρη, πρόξενου της Γαλλίας στην Αθήνα, καταγόμενου από παλαιότατη επιφανή οικογένεια της Κορσικής.

Όπως αναφέρει ο Ιωάννης Μπενιζέλος (1735 - 1807), συγγραφέας της Ιστορίας των Αθηνών, "ο δε Δημήτριος Γάσπαρης είχε το κονσουλάτον (προξενείο) της Γαλλίας... Ούτος γέννημα μεν και θρέμμα των Αθηνών και από προγόνων Αθηναίων και ευπατριδών έλκων το γένος, πρό χρόνων δε πλείστων ευρίσκετο η αυτού γενεά υπό την προτετζιόνε (προστασία) της γαλλικής βασιλείας..., ο δε πάππος αυτού και ομώνυμος Δημήτριος είχε το αυτό κονσουλάτον της Γαλλίας... Ο άνθρωπος ήτον αληθινός, φιλήσυχος και αγαθής υπολήψεως, διήγε δε τον βίον αυτού εξ εμπορίας".

Το αρχοντικό του Γάσπαρη αποτελείται από δύο κτίσματα: το πιο παλαιό στην οδό Κυρρήστου, ένα διώροφο κτίσμα της εποχής της Τουρκοκρατίας, είναι κτισμένο στις αρχές του 18ου αιώνα, με μια μαρμάρινη σκάλα στην εσωτερική αυλή του, γνωστή ως "η σκάλα του Γάσπαρη". Το δεύτερο κτίσμα επί της οδού Φλέσσα χρονολογείται από τα μέσα του 19ου αιώνα.

Αρχοντικό Γάσπαρη: Η νέα πτέρυγα

Στο αρχοντικό αυτό, όταν στην Αθήνα είχε ενσκήψει στα 1788-1789 επιδημία πανώλους, ο Γάσπαρης, "κόνσολος Φραντζέζος", όπως περιγράφει και πάλι ο Ιωάννης Μπενιζέλος στην Ιστορία του, "εις το περιβόλι του όντας, διεμοίραζεν ο ίδιος εις τους ερχόμενους πτωχούς τας αναγκαίας τροφάς και χρήματα. Τον είδα πολλάκις ώρα μεσημβρίας, εις τον καύσωνα του ηλίου, να στέκει εις την πόρταν του περιβολίου του... διά να μην ήθελε τον λανθάσει κανένας από τους πτωχούς και αναχωρήσει, χωρίς να λάβει τα αναγκαία".

Στο αρχοντικό του Γάσπαρη είχε φιλοξενηθεί ο Γάλλος ποιητής Λαμαρτίνος, όταν είχε επισκεφθεί την Ελλάδα το 1832. Ο ίδιος περιγράφει την άφιξη και φιλοξενία του στο σπίτι του Γάσπαρη, ως εξής: "Αφού περπατήσαμε κανένα τέταρτο ανάμεσα σε σκηνές ερήμωσης και σωρούς από γκρεμισμένους τοίχους και στέγες, φτάσαμε στην ταπεινή κατοικία του κ. Γάσπαρη, υπαλλήλου στο ελληνικό προξενείο της Αθήνας. Του είχα στείλει το πρωί μία συστατική επιστολή που με έθετε υπό την ευγενική του προστασία... Ο κ. Γάσπαρης μας δέχτηκε... μία από τις θυγατέρες του, όμορφη και χαριτωμένη Αθηναία, πρότυπο της κληρονομικής ομορφιάς των γυναικών του τόπου της, μας σέρβιρε, πρόθυμη και καταδεχτική, δροσερή πορτοκαλάδα μέσα σε πήλινα κανάτια με αρχαία σχήματα".

Σήμερα βρίσκεται ακόμα στην ιδιοκτησία της οικογένειας και συγκεκριμένα στον εξ αγχιστείας απόγονο αυτής, Στρατή Στρατήγη, πρώην βουλευτή και δικηγόρο.

Πηγές

• Κάτια Μητροπούλου: Αθήνα: Μνήμες και κτήρια, α' έκδοση, Εκδόσεις "Ι. Σιδέρις", Αθήνα, Ιούλιος 2004.
• Ιωάννης Μπενιζέλος: Ιστορία των Αθηνών, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., Αθήνα, 1986.
• Τρεις Γάλλοι Ρομαντικοί στην Ελλάδα: Λαμαρτίνος-Νερβάλ-Γκωτιέ (πρόλογος Παν. Μουλλάς, μετάφραση Βάσω Μέντζου), Εκδόσεις ΟΛΚΟΣ, Αθήνα, 1990.