Αντόνιο Αμπατίνι

Αντόνιο Αμπατίνι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	26  Ιανουαρίου 1595 Τσιττά ντι Καστέλλο
Θάνατος	Μάρτιος 1679 Τσιττά ντι Καστέλλο
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συνθέτης
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	αρχιμουσικός εκκλησιαστικής μουσικής (1626–1628, Άγιος Ιωάννης του Λατερανού)

Ο Αντόνιο Μαρία Αμπατίνι (Antonio Maria Abbatini, Τσιτά ντι Καστέλο 26 Ιανουαρίου 1595 – εντ. μετά τις 15 Μαρτίου 1679) ήταν Ιταλός συνθέτης και θεωρητικός της μουσικής, που έζησε στον 17ο αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Αμπατίνι γεννήθηκε στην σημερινή Τσιτά ντι Καστέλο της Κ. Ιταλίας που, εκείνη την εποχή, ονομαζόταν Τιφέρνο (Tiferno). Στην αρχή ήταν ίσως μαθητής του θείου του Λορέντσο και, στη συνέχεια, των αδελφών Νανίνο (Giovanni Maria και Giovanni Bernardino Nanino). Υπηρέτησε ως διευθυντής παρεκκλησίου/χοράρχης (maestro di cappella) της Λατερανής Βασιλικής της Ρώμης (1626-1628) και στον καθεδρικό ναό στο Ορβιέτο (1633). Ενδιάμεσα, υπηρέτησε το 1629 στον Καθεδρικό Ναό της γενέτειράς του, όπου και νυμφεύτηκε στις 30 Οκτωβρίου 1631, την Δωροθέα Τζουστίνι (Dorotea Giustini). Επίσης, εργάστηκε στην Βασιλική της Santa Maria Maggiore στη Ρώμη (1640-1646, 1649-1657 και 1672-1677. Μεταξύ 1638 και 1653 συνεισέφερε στην συγγραφή του έργου Musurgia Universalis, του θεωρητικού Κίρχερ. Ο Αντόνιο Τσέστι υπήρξε ένας από τους μαθητές του.

Η όπερά του Εκ του Κακού το Καλό (Dal male il bene) χαρακτηρίζεται από την χρήση του ρετσιτατίβο σέκο. Αποτελεί μία από τις πρωιμότερες κωμικές όπερες στην ιστορία της δυτικής μουσικής και -ιστορικά σημαντικές- λόγω της εισαγωγής του final ensemble. Το 1931, με πρωτοβουλία του Carlo Liviero, επισκόπου της Τσιτά ντι Καστέλο, ιδρύθηκε η σχολή Schola Cantorum της Βασιλικής Εκκλησίας, στην οποία δόθηκε το όνομα του συνθέτη "Anton Μαρία Abbatini".

• Ο Αμπατίνι θεωρείται καινοτόμος για την εποχή του, καθώς η «ιερή πολυφωνία» του απέκλινε από το εξαιρετικά άκαμπτο και αυστηρό ύφος που κυριαρχούσε τότε και ήταν σύμφωνο με τις συνθέσεις του Παλεστρίνα.

Κυριότερα έργα

Όπερες

• Εκ του Κακού το Καλό (Dal male il bene, Ρώμη, 1653), σε συνεργασία με τον Μ. Μαρατζόλι (Marco Marazzoli), ο οποίος έγραψε την δεύτερη πράξη. Το λιμπρέτο ανήκει στον καρδινάλιο Τ. Ροσπιλιόζι, μετέπειτα Πάπα Κλήμη Θ΄.
• Ιόνη (Ione, Βιέννη 1664 ή Ρώμη 1666), σε κείμενο Α. Ντράγκι (Antonio Draghi)
• Η Κωμωδία του Ουρανού (La comica del cielo ή Baltasara, Ρώμη 1668)

Διάφορα

• 16φωνη Λειτουργία (Missa sexdecim vocibus concinenda, Ρώμη, 1627)
• Ο Θρήνος του Ροντομόντε (Il Pianto di Rodomonte), 4φωνη καντάτα/δραματικό μαδριγάλι (Ορβιέτο, 1633)
• Ιερά Άσματα (Sacre canzioni) σε 3 βιβλία (1634, 1638, 1653)
• Αμφίβολος Εραστής (Amante dubioso) σονέτο για 1 φωνή και μπάσο κοντίνουο (1662)

Επίσης, δημοσίευσε

• 3 βιβλία με Λειτουργίες για 4, 8, 12 και 16 φωνές (Ρώμη, 1638-1650)
• 5 βιβλία με Μοτέτα για 2 και 5 φωνές με μπάσο κοντίνουο (Ρώμη 1635-8)
• 5 βιβλία με Ψαλμούς για 4, 8, 12 και 16 φωνές (Ρώμη 1630-5),
• Μαδριγάλια χωρίς μπάσο κοντίνουο
• 24μερή Αντίφωνα για 12 τενόρους και 12 μπάσους.

Θεωρητικά

• Διάλογοι ή Ακαδημαϊκές Διαλέξεις (Discorsi o lezioni accademiche), χειρόγραφο φυλασσόμενο στο Ωδείο της Μπολόνια

Σημειώσεις

i. ^{^} Άλλες πηγές αναφέρουν ως έτος γέννησης του συνθέτη, το 1609 ή 1610 και έτος θανάτου, το 1699

ii. ^{^} Τα σύνολα των πρωταγωνιστών στο φινάλε της α’ και της γ’ πράξης είναι από τα αρχαιότερα γνωστά στην ιστορία του λυρικού θεάτρου

Πηγές

• «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
• Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
• Γιώργος Λεωτσάκος, επιμέλεια λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα», έκδοση 1981, τόμος 8, σ. 17
• Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
• Eric Blom The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
• Garvard Concise Dictionary of Music and Musicians, Abatini, Antonio Maria, 1999