Αδριανός Κομνηνός
| Αδριανός Κομνηνός | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Θάνατος | 19 Απριλίου 1105 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αξιωματικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ζωή Δούκαινα[1] |
| Τέκνα | Ευδοκία Δούκαινα Κομνηνή Ανδρόνικος Δούκας Κομνηνός Αλέξιος Δούκας Κομνηνός |
| Γονείς | Ιωάννης Κομνηνός[2] και Άννα Δαλασσηνή |
| Αδέλφια | Ισαάκιος Κομνηνός Αλέξιος Α΄ Κομνηνός Μανουήλ Κομνηνός Νικηφόρος Κομνηνός Θεοδώρα Κομνηνή Μαρία Κομνηνή Ευδοκία Κομνηνή |
| Οικογένεια | Δυναστεία Κομνηνών |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Πόλεμοι/μάχες | Βυζαντινονορμανδικοί πόλεμοι |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Μέγας Δομέστικος |
Ο Αδριανός Κομνηνός (11ος αι.) ήταν στρατηγός, αδελφός του Αλεξίου Α΄, Αυτοκράτορα των Ρωμαίων.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ήταν ο τέταρτος από τους πέντε γιους του Ιωάννη Κομνηνού δομεστίκου των Σχολών. Ο πατέρας του ήταν ο νεότερος αδελφός του Ισαακίου Α΄ Κομνηνού Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Μητέρα του ήταν η Άννα Δαλασσηνή Χάροντος[3]. Ο ιστορικός Νικηφόρος Βρυέννιος αναφέρει ότι η Άννα βρήκε διδασκάλους για τον Αδριανό και τον μικρότερο αδελφό του Νικηφόρο και απέκτησαν εγκυκλοπαιδική μόρφωση[4].
Το 1081 ο αδελφός του Αλέξιος Α΄ έγινε Αυτοκράτορας· του απένειμε τον νέο τίτλο του πρωτοσεβαστού και του παραχώρησε τις προσόδους της χερσονήσου της Κασσάνδρας στη Χαλκιδική[5]. Ο Αδριανός επιφορτίστηκε με στρατιωτικές εξουσίες στις εκστρατείες των ετών 1082-83 εναντίων των Νορμανδών του Ροβέρτου Γυισκάρδου και του Βοϊμόνδου στη Θεσσαλία[6].
Το 1086 έγινε δομέστικος των Σχολών της Δύσης στη θέση του Γρηγορίου Πακουριανού. Το 11087 πολέμησε στη μάχη της Δρίστρας εναντίον των Πετσενέγκων, διοικώντας το μισθοφορικό σώμα στο κέντρο της παράταξης· μετά την ήττα, μόλις που διέφυγε την αιχμαλωσία[6]. Στην "Αλεξιάδα" αναφέρεται ότι συμμετείχε και στην εκστρατεία του 1091 εναντίον των Πετσενέγκων και πως, μαζί με τον πρωτοστράτορα Μιχαήλ Δούκα, επέβλεψε στην κατασκευή μίας γέφυρας επάνω από τον ποταμό Έβρο[7].
Αργότερα ήρθε σε ρήξη με τον μεγαλύτερο αδελφό του Ισαάκιο: όταν ο γιος του Ισαάκιου, Ιωάννης, δούκας του Δυρραχίου, κατηγορήθηκε για συνωμοσία εναντίον του Αλεξίου Α΄, ο Ισαάκιος κατηγόρησε τον Αδριανό ως υπαίτιο[7]. Ήταν πρόεδρος το 1094 του δικαστηρίου που δίκασε τον Νικηφόρο Διογένη, γιο του Ρωμανού Δ΄, όταν αυτός αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον Αλέξιο Α΄. Το ίδιο έτος δίκασε τον Λέοντα, επίσκοπο Χαλκηδόνος, ο οποίος είχε αντιδράσει όταν ο Αυτοκράτορας οικειοποιήθηκε τα αφιερώματα των εκκλησιών για τη συγκρότηση στρατού εναντίον των Νορμανδών[8].
Από ένα χειρόγραφο μαθαίνουμε ότι αποσύρθηκε σε μονή με το όνομα Ιωάνης και απεβίωσε στις 19 Απριλίου 1105. Το όνομά του δεν αναφέρεται σε κατάλογο τεθνεώτων του 1118, αναφέρεται όμως στο Τυπικόν του Παντοκράτορος του 1136· ο ιστορικός Βασίλειος Σκουλάτος θεωρεί ότι απεβίωσε το διάστημα 1118-1136[9][10].
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αδριανός νυμφεύτηκε τη Ζωή Δούκαινα, κόρη του Κωνσταντίνου Ι΄ Αυτοκράτορα (1059-1067)[9]. Όταν γέρασαν, μάλλον ακολούθησαν τον μοναστικό βίο με το όνομα Ιωάννης και Άννα αντίστοιχα.
Σε ένα ταφικό μνημείο στο ναό της Παμμακαρίστου στην Κωνσταντινούπολη, επιγραφή αναφέρει ότι ο Ιωάννης Κομνηνός και η Άννα Δούκαινα, ιδρυτές του ναού[11][12], είχαν τέκνα[11]:
- Ευδοκία, παντρεύτηκε τον Αλέξιο Ταρχανειώτη.
- Ανδρόνικος, νυμφεύτηκε την Ευδοκία Δούκαινα.
- Αλέξιος σεβαστός, νυμφεύτηκε την Ειρήνη Συναδινή. Η κόρη του Άννα Κομνηνή παντρεύτηκε τον Αλέξιο Παλαιολόγο και είχαν γιο τον Γεώργιο. Ο Γεώργιος Παλαιολόγος είχε κόρη την Ειρήνη Παλαιολογίνα, σύζυγο του Ισαακίου Β΄ Αγγέλου.
- Αδριανός, μοναχός.
- Άννα (;).
- Αλεξία (;), παντρεύτηκε π. το 1102 τον Γκριμάλντο Β΄ κύριο του Μονακό (Μόνοικον).
Οι ιστορικοί Κωνσταντίνος Βάρζος, Πωλ Μαγκνταλίνo και Ζαν-Κλωντ Σενέ (Cheynet) ταυτίζουν τους ιδρυτές με τον Αδριανό και τη Ζωή, θεωρώντας ότι η Ζωή έγινε μοναχή με το όνομα Άννα.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ p22157.htm#i221562. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ Kazhdan 1991, σελίδες 1143, 1145; Skoulatos 1980, σελ. 5.
- ↑ Skoulatos 1980, σελ. 5.
- ↑ Skoulatos 1980, σελίδες 5–7.
- ↑ 6,0 6,1 Skoulatos 1980, σελίδες 5–6.
- ↑ 7,0 7,1 Skoulatos 1980, σελ. 6.
- ↑ Skoulatos 1980, σελίδες 6–7.
- ↑ 9,0 9,1 Polemis 1968, σελ. 55.
- ↑ Skoulatos 1980, σελ. 7.
- ↑ 11,0 11,1 Cawley 2011, Ioannes Komnenos.
- ↑ Cheynet & Vannier 1986, σελ. 150.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βαρζός, Κωνσταντίνος (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών (PDF). A. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών. OCLC 834784634.
- Cawley, Charles (14 Φεβρουαρίου 2011). «Byzantium, Nobility: Chapter 1. Komnenos, Emperors 1057–1059, 1081–1185». Medieval Lands: Byzantium 395-1057. Foundation for Medieval Genealogy. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2012.
- Cheynet, Jean-Claude· Vannier, Jean-François (1986). Études Prosopographiques (στα French). Paris: Publications de la Sorbonne. ISBN 978-2-85944-110-4.
- Kazhdan, Alexander (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. New York and Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-504652-6.
- Polemis, Demetrios I. (1968). The Doukai: A Contribution to Byzantine Prosopography. London: The Athlone Press.
- Skoulatos, Basile (1980). Les personnages byzantins de l'Alexiade. Analyse prosopographique et synthèse (στα French). Louvain-la-Neuve: Nauwelaerts.