Έντουαρντ Τσεχ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έντουαρντ Τσεχ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Eduard Čech (Τσεχικά)
Γέννηση29 Ιουνίου 1893
Stračov[1][2][3] ή Stračov[4]
Θάνατος15 Μαρτίου 1960
Πράγα[5][6][3] ή Πράγα[4]
Τόπος ταφήςVršovice Cemetery (50°4′12″ s. š., 14°28′11″ v. d.)[7]
Χώρα πολιτογράφησηςΤσεχοσλοβακία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΤσεχικά[8][9]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Καρόλου (1912–1920)[10]
Πανεπιστήμιο του Τορίνο (1921–1922)[10]
Σχολή Καλών Τεχνών τοιυ Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα[11]
εξεταστική επιτροπή για Καθηγητές σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου του Καρόλου[11]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός[12][4]
τοπολόγος
καθηγητής[4]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Καρόλου (1922–1923)[10]
Πανεπιστήμιο Μάζαρυκ (1923–1941)[10]
Αυστροουγγρικός Στρατός (1915–1918)[10]
Πανεπιστήμιο του Καρόλου (1945–1960)[13]
Αξιοσημείωτο έργοpreclosure operator
Čech cohomology
Stone–Čech compactification
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΑ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤάγμα της Δημοκρατίας[14]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Εντουάρντ Τσεχ (Eduard Čech, 29 Ιουνίου 1893, Στρατσόβ - 15 Μαρτίου 1960, Πράγα)[15] ήταν Τσέχος μαθηματικός. Είναι γνωστός στα μαθηματικά κυρίως για την εισαγωγή της λεγόμενης συνομολογίας Τσεχ.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Εντουάρντ Τσεχ γεννήθηκε στο Στράτσοβ της Βοημίας. Ο πατέρας του ήταν ο Τσενέκ Τσεχ, χωροφύλακας, και η μητέρα του η Άννα Τσεχόβα, το γένος Κλεπλόβα[16]. Αφού αποφοίτησε από το γυμνάσιο του Hradec Králové, ο Έντουαρντ Τσεχ άρχισε να σπουδάζει μαθηματικά στη Σχολή Τεχνών του Πανεπιστημίου Charles-Ferdinand στην Πράγα το 1912. Το 1915 αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του λόγω του πολέμου, καθώς κλήθηκε στο στρατό. Αφού γύρισε από τον πόλεμο, επέστρεψε στο σχολείο και ολοκλήρωσε κανονικά τις πανεπιστημιακές του σπουδές. Προκειμένου να μπορέσει να ασκήσει το επάγγελμα του καθηγητή, πέρασε επίσης το τεστ καταλληλότητας εκπαιδευτικών εκείνη την εποχή και έλαβε έγκριση στα μαθηματικά και την περιγραφική γεωμετρία. Στη συνέχεια δίδαξε για μικρό χρονικό διάστημα στο σχολείο της Πράγας-Holešovice. Το 1920 υπέβαλε μια επαγγελματική μαθηματική πραγματεία με θέμα "Το καμπυλόγραμμο και επιφανειακό στοιχείο τρίτης τάξης" και βάσει αυτής της εργασίας ανακηρύχθηκε διδάκτορας της φιλοσοφίας. Χάρη σε μια υποτροφία, ο Εντουάρντ Τσεχ είχε τη δυνατότητα να περάσει το σχολικό έτος 1921-1922 στο Τορίνο της Ιταλίας, όπου εμβάθυνε τις γνώσεις του, ιδίως στον τομέα των προβολικών ιδιοτήτων των γεωμετρικών σχημάτων, υπό τον καθηγητή του Γκουίντο Φουμπίνι. Κατά την επιστροφή του από το εξωτερικό, ο Τσεχ υπέβαλε αίτηση για υφηγεσία. Το 1922, έγινε πράγματι κάτοχος του τίτλου από το Πανεπιστήμιο της Πράγας για την προβολική διαφορική γεωμετρία. Ένα χρόνο αργότερα διορίστηκε έκτακτος καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Μασάρικ στο Μπρνο, όπου είχε δημιουργηθεί κενή θέση μετά τον θάνατο του Μαθάιας Λερχ.[17]

Ο καθηγητής Λαντισλάβ Σέιφερτ δίδασκε γεωμετρία στο Πανεπιστήμιο του Μπρνο, επομένως έμεινε στον Τσεχ να διδάξει άλγεβρα και ανάλυση. Παρόλο που ούτε η μαθηματική ανάλυση ούτε η άλγεβρα ήταν το επίκεντρο των ενδιαφερόντων του εκείνη την εποχή, διείσδυσε σε αυτά μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα και σύντομα έδωσε με επιτυχία διαλέξεις και στους δύο κλάδους. Το 1928 διορίστηκε τακτικός καθηγητής. Το 1930-1931 ήταν κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μασάρικ. Από το 1931 άρχισε να ασχολείται εντατικά με την τοπολογία. Το 1935 ο Εντουάρντ Τσεχ συμμετείχε σε ειδικό συνέδριο για τη συνδυαστική τοπολογία στη Μόσχα, όπου τα αποτελέσματα της επιστημονικής του εργασίας στην τοπολογία προσέλκυσαν μεγάλη προσοχή. Κατά συνέπεια, προσκλήθηκε να δώσει για ένα διάστημα διαλέξεις στο Μαθηματικό Κέντρο του Ινστιτούτου Προηγμένων Μελετών στο Πρίνστον. Το 1936 επέστρεψε από τις ΗΠΑ και την ίδια χρονιά ίδρυσε ένα σεμινάριο τοπολογίας στο Μπρνο, το οποίο παρήγαγε 26 επιστημονικές εργασίες σε 3 χρόνια. Η δραστηριότητα του σεμιναρίου συνεχίστηκε και μετά το κλείσιμο των τσεχικών πανεπιστημίων το 1939, αν και υπό καθεστώς περιορισμού. Οι Έντουαρντ Τσεχ, Γιόζεφ Νόβακ και Μπέντριχ Ποσπίσιλ, οι κύριοι εκπρόσωποι του τοπολογικού σεμιναρίου, συναντήθηκαν στο διαμέρισμα του Ποσπίσιλ μέχρι το 1941. Με τη σύλληψη του B. Ποσπίσιλ από την Γκεστάπο, αυτή η μορφή συλλογικής μαθηματικής έρευνας έλαβε τέλος.

Μετά τον πόλεμο, το 1945, ο Εντουάρντ Τσεχ έφυγε από το Μπρνο για τη Σχολή Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Καρόλου στην Πράγα. Το 1947 ανέλαβε επικεφαλής του Ερευνητικού Ινστιτούτου Μαθηματικών της Τσεχικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, του οποίου ηγήθηκε μέχρι το 1950, όταν διορίστηκε πρώτος διευθυντής του Κεντρικού Ινστιτούτου Μαθηματικών. Το 1952, ήταν από τους πρώτους που διορίστηκαν μέλη της Τσεχοσλοβακικής Ακαδημίας Επιστημών, και μετά την ίδρυση του Μαθηματικού Ινστιτούτου της Τσεχοσλοβακικής Ακαδημίας Επιστημών, του ανατέθηκε η διοίκησή του. Το 1954 μετακόμισε στη Σχολή Μαθηματικών και Φυσικής του Πανεπιστημίου του Καρόλου, όπου δημιούργησε το Ινστιτούτο Μαθηματικών του Πανεπιστημίου του Καρόλου.

Οι επιστημονικές εργασίες του Εντουάρντ Τσεχ σχετίζονται κυρίως με τη διαφορική γεωμετρία και την τοπολογία. Η παραμονή του στο Τορίνο κατά το σχολικό έτος 1921-1922 σηματοδότησε τη συνεργασία μεταξύ του Τσεχ και του Γκουίντο Φουμπίνι, η οποία κατέληξε σε δύο έργα, το δίτομο Geometria proiettiva differenziale (Διαφορική προβολική γεωμετρία), που εκδόθηκε διαδοχικά το 1926 και το 1927 στην Μπολόνια, και το Introduction à la géométrie projective différentielle des surfaces (Εισαγωγή στη διαφορική προβολική γεωμετρία επιφανειών), που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1931 και έφερε την αναγνώριση και των δύο μαθηματικών στον μαθηματικό κόσμο. Γύρω στο 1928, η προσοχή του Τσέχωφ αποσπάστηκε προσωρινά από τα προβλήματα της διαφορικής γεωμετρίας και άρχισε να ενδιαφέρεται περισσότερο για την τοπολογία, τόσο τη γενική όσο και την αλγεβρική.[18]

Κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Συνεδρίου Μαθηματικών στη Ζυρίχη το 1932, εισήγαγε τις ανώτερες ομάδες ομοτοπίας ανεξάρτητα από τον Hurewicz. Την ίδια χρονιά δημοσίευσε τον πρώτο μη συνδυαστικό ορισμό της κοχομολογίας, γνωστό σήμερα ως κοχομολογία του Τσεχ, που τον έκανε ιδιαίτερα διάσημο.

Συνολικά, δημοσίευσε 12 εργασίες στη γενική τοπολογία, με την πρώτη τοπολογική εργασία που δημοσιεύτηκε το 1930. Το 1936 δημοσίευσε το βιβλίο Point Sets, το οποίο είχε μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη των μαθηματικών της Τσεχοσλοβακίας. Μετά το 1945 επέστρεψε στη διαφορική γεωμετρία, πάνω στην οποία συνέχισε να εργάζεται μέχρι το θάνατό του. Το 1959 δηµοσίευσε το βιβλίο Topological Spaces, στο οποίο συνόψισε τις υπάρχουσες γνώσεις και τις επέκτεινε µε τα αποτελέσµατα του τοπολογικού σεµιναρίου του Μπρνο.

Ο Εντουάρντ Τσεχ έδωσε επίσης μεγάλη προσοχή στα θέματα των σχολικών μαθηματικών. Ήταν συγγραφέας πολλών σχολικών εγχειριδίων για το γυμνάσιο και διοργάνωνε σεμινάρια για τα μαθηματικά του γυμνασίου και του δημοτικού για τους καθηγητές του γυμνασίου.

Εργασίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • TOMEŠ, Josef, a kol. Český biografický slovník XX. století : I. díl : A–J. Praha ; Litomyšl: Paseka ; Petr Meissner, 1999. 634 s. ISBN 80-7185-245-7. S. 188.
  • VOŠAHLÍKOVÁ, Pavla, a kol. Biografický slovník českých zemí : 10. sešit : Č–Čerma. Praha: Libri, 2008. 503–606 s. ISBN 978-80-7277-367-1. S. 549–550.
  • Nekrolog v časopise pro pěstování matematiky: PDF

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Φεβρουαρίου 2017.
  2. www-history.mcs.st-and.ac.uk/Biographies/Cech.html.
  3. 3,0 3,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01021101. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/41897. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  6. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  7. 7,0 7,1 ca.billiongraves.international/grave/Eduard-%C4%8Cech/40115731.
  8. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01021101. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  9. CONOR.SI. 245508195.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 MacTutor History of Mathematics archive.
  11. 11,0 11,1 «Studenti pražských univerzit 1882–1945». Students of the Universities of Prague 1882–1945.
  12. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  13. books.google.cat/books?id=rqL5BwAAQBAJ. σελ. 11.
  14. books.google.cat/books?id=rqL5BwAAQBAJ. σελ. 12.
  15. Čech. 
  16. «Eduard Čech - Biography». Maths History (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2023. 
  17. «Eduard Čech - The Mathematics Genealogy Project». mathgenealogy.org. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2023. 
  18. «Mathematics». arxiv.org. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]