Άλφα Τραπέζης
| α Τραπέζης | ||
|---|---|---|
| Αστερισμός: | Τράπεζα | |
| Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): | α = 6h:10m:14,5s , δ = −74°.45΄.11΄΄ | |
| Φαινόμενο μέγεθος: | 5,09 | |
| Φασματικός τύπος: | G7 V | |
| Απόσταση από τη Γη: | 33,26 ± 0,04 έτη φωτός | |
| Ονομασίες σε καταλόγους | HR 2261, HD 43834, SAO 256274,HIP 29271, CD −74°294 | |
Ο α (άλφα) Τραπέζης (Alpha Mensae, συντομογραφικά α Men) είναι ο φωτεινότερος αστέρας (όπως φαίνεται από τη Γη) του νότιου αστερισμού Τράπεζα. Με φαινόμενο μέγεθος +5,09 είναι ο λιγότερο φωτεινός από όλους τους αστέρες που είναι ο καθένας ο φωτεινότερος στον αστερισμό του. Εξαιτίας της πολύ νότιας αποκλίσεώς του, μόλις 15 μοίρες από τον Νότιο Ουράνιο Πόλο, είναι αόρατος από την Ελλάδα και ολόκληρη την ηπειρωτική Ευρώπη, τη Β. Αμερική και όλη σχεδόν την Ασία, και ορατός καλύτερα από τη νότια Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, τη Νότια Αφρική, το νότιο μέρος της Νότιας Αμερικής και την Ανταρκτική.
Αστροφυσικά χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο φασματικός τύπος του α Τραπέζης αντιστοιχεί σε αστέρα της Κύριας ακολουθίας, δηλαδή παράγει ενέργεια με πυρηνική σύντηξη υδρογόνου σε ήλιο στην κεντρική περιοχή του. Οι διαστάσεις του είναι παρόμοιες με αυτές του Ήλιου (μόλις 1% διαφορά στη διάμετρο), η μάζα του είναι λίγο μεγαλύτερη της ηλιακής (κατά 10%), αλλά έχει μικρότερη επιφανειακή θερμοκρασία από τον Ήλιο, περίπου 5.587 K, και επομένως το 83% της απόλυτης λαμπρότητας του Ήλιου. Συνεπώς το απόλυτο μέγεθος του α Τραπέζης είναι 5,03. Η μεταλλικότητα του α Τραπέζης είναι ελαφρώς μεγαλύτερη της ηλιακής (κατά 12%). Η ηλικία του αστέρα εκτιμάται σε 5,4 δισεκατομμύρια έτη και η γραμμική ταχύτητα περιστροφής του στον ισημερινό του ισούται με μόλις 1,7 χιλιόμετρο ανά δευτερόλεπτο.[1]
Ο α Τραπέζης, εξαιτίας και της μικρής αποστάσεώς του από τη Γη, έχει μία σχετικώς μεγάλη ιδία κίνηση. Η άλλη συνιστώσα της κινήσεώς του στον χώρο, η ακτινική ταχύτητα, είναι θετική, δηλαδή ο αστέρας απομακρύνεται το Ηλιακό Σύστημα, με ταχύτητα 34,9 km/sec (χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο)[2] ή 125.600 χιλιόμετρα την ώρα. Αυτό σημαίνει ότι κάποτε πέρασε πολύ πιο κοντά από τη Γη και τον Ήλιο. Συγκεκριμένα, πριν από περίπου 250 χιλιάδες χρόνια βρισκόταν σε μία ελάχιστη απόσταση 10 ως 11 ετών φωτός περίπου, λιγότερο από το ένα τρίτο της σημερινής.[3]
Γύρω από τον α Τραπέζης έχει ανιχνευθεί μία περίσσεια υπέρυθρου, η οποία το πιθανότερο είναι ότι οφείλεται στην ύπαρξη ενός περιαστρικού δίσκου σκόνης σε απόσταση άνω των 147 αστρονομικών μονάδων (AU). Η θερμοκρασία αυτής της σκόνης είναι χαμηλότερη των 22 K.[4] Μέχρι σήμερα δεν έχουν ανακαλυφθεί πλανητικών διαστάσεων σώματα γύρω από τον α Τραπέζης. Υπάρχει ένας ερυθρός νάνος σε γωνιακή απόσταση 3,05 δευτερολέπτων της μοίρας από τον α Τραπέζης και λογικά πρέπει να συναποτελεί μαζί του διπλό αστρικό σύστημα, αφού αυτή η γωνία αντιστοιχεί σε γραμμική απόσταση μόλις 30 AU.[5][6][7]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Valenti, Jeff A.; Fischer, Debra A. (Ιούλιος 2005). «Spectroscopic Properties of Cool Stars (SPOCS). I. 1040 F, G, and K Dwarfs from Keck, Lick, and AAT Planet Search Programs». The Astrophysical Journal Supplement Series 159 (1): 141–166. doi:. Bibcode: 2005ApJS..159..141V. Σημ.: Βλ. τον VizieR J/ApJS/159/141.
- ↑ Evans, D.S.: «The Revision of the General Catalogue of Radial Velocities» στο Determination of Radial Velocities and their Applications, Proceedings from IAU Symposium no. 30, University of Toronto, June 20–24, 1966
- ↑ Bailer-Jones, C.A.L. (Μάρτιος 2015), «Close encounters of the stellar kind», Astronomy & Astrophysics 575: 13, doi:, A35
- ↑ Eiroa, C. και άλλοι. (Ιούλιος 2013). «DUst around NEarby Stars. The survey observational results». Astronomy & Astrophysics 555: A11. doi:. Bibcode: 2013A&A...555A..11E.
- ↑ «LTT 2490 -- High proper-motion star». SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2010.
- ↑ Eggenberger, A. και άλλοι. (2007). «The impact of stellar duplicity on planet occurrence and properties. I. Observational results of a VLT/NACO search for stellar companions to 130 nearby stars with and without planets». Astronomy and Astrophysics 474 (1): 273–291. doi:. Bibcode: 2007A&A...474..273E.
- ↑ «HD 43834B – Star». SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2010. (λεπτομέρειες των αστρικών παραμέτρων του συνοδού αστέρα)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο αστέρας στο SolStation.com
- Kaler, Jim: «Alpha Mensae» στο Stars (Πανεπιστήμιο του Ιλινόι)
