Pola (καταδρομικό)

Αυτό είναι ένα καλό λήμμα. Πατήστε εδώ για περισσότερες πληροφορίες.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Pola
Το καταδρομικό Pola εν πλω.
Πληροφορίες
ΟνομασίεςΚαταδρομικό κλάσης Zara.
ΝαυπηγείοOdero-Terni-Orlando (στο Λιβόρνο)
Έναρξη ναυπήγησης17 Μαρτίου 1931
Καθέλκυση5 Δεκεμβρίου 1931
Ένταξη σε υπηρεσία21 Δεκεμβρίου 1932
Δίδυμα σκάφηZara, Fiume, Gorizia
Κατάληξηβυθίστηκε στη ναυμαχία του Ταινάρου, στις 29 Μαρτίου 1941, μαζί με τα αδελφά πλοία Zara και Fiume
Γενικά χαρακτηριστικά
Εκτόπισμα13,944 LT (με πλήρες φορτίο)
Μήκος182,8 m
Πλάτος20,6 m
Βύθισμα7,2 m
Ταχύτητα32 kn
Αυτονομία5361 ναυτικά μίλια (9,929 km)
Πλήρωμα841 αξιωματικοί και ναύτες
Οπλισμός8 πυροβόλα των 203 mm
16 πυροβόλα των 100 mm
4 πυροβόλα των 40 mm
8 πολυβόλα των 12,7 mm
Θωράκιση70 mm (μέγιστη) στο κατάστρωμα
150 mm (μέγιστη) στην κύρια ζώνη θωράκισης
150 mm στους πύργους των κύριων πυροβόλων
Σημειώσεις
Το καταδρομικό μετέφερε επίσης έως και δύο αναγνωριστικά υδροπλάνα IMAM Ro.43
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Pola ήταν ιταλικό βαρύ καταδρομικό, το τρίτο της κλάσης Zara. Ναυπηγήθηκε στο ναυπηγείο Odero-Terni-Orlando στο Λιβόρνο στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και εντάχθηκε στη δύναμη του Ιταλικού Βασιλικού Ναυτικού (Regia Marina) το 1932. Είχε κατασκευαστεί σαν ναυαρχίδα και είχε μεγαλύτερο πύργο και γέφυρα από τα αδελφά πλοία, προκειμένου να καλύπτει της ανάγκες ενός ναυάρχου και του επιτελείου του. Όπως και τα άλλα πλοία της κλάσης του, είχε οπλισμό αποτελούμενο από οκτώ πυροβόλα των 203 mm και μέγιστη ταχύτητα 32 kn.

Το καταδρομικό συμμετείχε σε αρκετές επιχειρήσεις στην αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν η ναυαρχίδα της 2ης Μοίρας και επικεφαλής της στις ναυμαχίες της Καλαβρίας και του Cape Spartivento τον Ιούνιο και τον Νοέμβριο του 1940. Έπειτα διατέθηκε στην 3η Μεραρχία μαζί με τα άλλα τρία σκάφη της κλάσης του. Συμμετείχε στη ναυμαχία του Ταινάρου στα τέλη Μαρτίου 1941 κατά τη διάρκεια της οποίας ακινητοποιήθηκε έπειτα από αεροπορική επίθεση των Βρετανών. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 29ης Μαΐου, έπειτα από συμπλοκή με τον Βρετανικό Στόλο της Μεσογείου, το Pola βυθίστηκε όπως επίσης και τα καταδρομικά Zara, Fiume και δύο αντιτορπιλικά.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Καταδρομικό κλάσης Zara
Διάγραμμα του καταδρομικού Pola.

Το Pola είχε μήκος 182,8 m, πλάτος 20,62 m και βύθισμα 7,2 m. Το εκτόπισμα ήταν 13.944 LT με πλήρες φορτίο. Προωθούνταν από δύο ατμοστρόβιλους Parsons, που απέδιδαν έως και 95000 shp και είχε μέγιστη ταχύτητα 32 kn. Το πλήρωμα αποτελούνταν από 841 αξιωματικούς και ναύτες.[1] Σχεδιάστηκε σαν ναυαρχίδα και είχε μεγαλύτερη εμπρόσθια υπερκατασκευή σε σχέση με τα άλλα πλοία της κλάσης του.[2]

Η κύρια θωρακισμένη ζώνη του ήταν πάχους 150 mm στο μέσο του πλοίου, ενώ η θωράκιση του καταστρώματος ήταν πάχους 70 mm στο κεντρικό μέρος του πλοίου και μόνο 20 mm στην πλώρη και την πρύμνη. Οι πύργοι των κύριων πυροβόλων και η γέφυρα του πλοίου είχαν πλευρές με θωράκιση πάχους 150 mm.[1]

Ο κύριος οπλισμός αποτελούνταν από οκτώ πυροβόλα των 203 mm, τοποθετημένα ανά δύο σε τέσσερις πύργους, δύο στην πλώρη και δύο στην πρύμνη. Ο αντιαεροπορικός οπλισμός αποτελούνταν από 16 πυροβόλα των 100 mm τοποθετημένα σε ζεύγη, οκτώ πολυβόλα των 12,7 mm επίσης σε ζεύγη, καθώς και τέσσερα πυροβόλα των 40 mm. Το καταδρομικό μετέφερε επίσης δύο αναγνωριστικά υδροπλάνα IMAM Ro.43, τα οποία εκτοξεύονταν με καταπέλτη.[1][2]

Ο δευτερεύων οπλισμός άλλαξε τα επόμενα χρόνια: Δύο από τα πυροβόλα των 100 mm καθώς και όλα τα όπλα των 40 mm και 12,7 mm αντικαταστάθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1930 από οκτώ πυροβόλα των 37 mm και άλλα τόσα πολυβόλα των 13,2 mm. Δύο ακόμα πυροβόλα των 120 mm προστέθηκαν το 1940.[1]

Επιχειρησιακή ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Pola (τρίτο από δεξιά) μαζί με τα Zara και Fiume στην Νάπολη (1938)

Το πλοίο πήρε το όνομα του από την ομώνυμη πόλη Πούλα (ιταλ. Pola) που προσαρτήθηκε στην Ιταλία μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ναυπηγήθηκε στο ναυπηγείο Odero-Terni-Orlando στο Λιβόρνο. Οι εργασίες ξεκίνησαν στις 17 Μαρτίου 1931 και το πλοίο καθελκύστηκε στις 5 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους. Ολοκληρώθηκε ταχύτατα, και ένα μόλις χρόνο μετά εντάχθηκε στη δύναμη του Ιταλικού Βασιλικού Ναυτικού.[2] Στη μεγάλη ναυτική επιθεώρηση, που έλαβε χώρα στον κόλπο της Νάπολης στις 7 Ιουλίου 1933, στο Pola επέβαινε ο ηγέτης της φασιστικής Ιταλίας, Μπενίτο Μουσολίνι. Στις 29 Ιουλίου 1934, δόθηκε στο πλοίο η πολεμική του σημαία, σε τελετή στην Πούλα. Την 3η Σεπτεμβρίου 1936, άφησε τον λιμένα της Γκαέτα,με προορισμό τα ισπανικά νερά. Ενεπλάκη στον Ισπανικό Εμφύλιο, συμμετέχοντας στη δύναμη επιβολής της ζώνης μη επέμβασης. Από τις 10 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 3 Οκτωβρίου παρέμεινε στον λιμένα της Πάλμα ντε Μαγιόρκα,για να προστατέψει τα ιταλικά συμφέροντα στην περιοχή. Επέστρεψε στην Γκαέτα στις 4 Οκτωβρίου.[3]

Το Pola, με επιβαίνοντες τον Μουσολίνι και τον πρίγκηπα Luigi Amedeo, δούκα της Σαβοΐας-Αόστα επισκέφθηκε από τις 10 ως τις 12 Μαρτίου 1937 την ιταλοκρατούμενη Λιβύη. Στις 7 Ιουνίου συμμετείχε στη ναυτική επιθεώρηση που πραγματοποιήθηκε στον κόλπο της Νάπολης προς τιμήν του Γερμανού στρατάρχη Βέρνερ φον Μπλόμπεργκ. Συμμετείχε, επίσης, στη μεγάλη ναυτική επιθεώρηση που έγινε στις 5 Μαΐου 1938 στα πλαίσια της επίσημης επίσκεψης του Αδόλφου Χίτλερ.[3] Στις 7 Μαρτίου 1939 το Pola και τα αδελφά του πλοία απέπλευσαν από τον ναύσταθμο του Τάραντα με σκοπό να αναχαιτίσουν ναυτική δύναμη των Ισπανών Δημοκρατικών, αποτελούμενη από τρία καταδρομικά και οκτώ αντιτορπιλικά, που επιχειρούσαν να φτάσουν στη Μαύρη Θάλασσα. Τα ιταλικά πλοία είχαν εντολή να μην ανοίξουν πυρ αλλά να εξαναγκάσουν τα ισπανικά να ελλιμενιστούν στην Αυγούστα της Σικελίας. Ο Ισπανός διοικητής αρνήθηκε και αντί αυτού οδήγησε τη δύναμη του για ελλιμενισμό στην Μπιζέρτα της γαλλικής Τυνησίας.[4]

Από τις 7 ως τις 9 Απριλίου το Pola παρείχε υποστήριξη στις ιταλικές δυνάμεις που αποβιβάστηκαν και κατέλαβαν την Αλβανία.[3]

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την είσοδο της Ιταλίας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στις 10 Ιουνίου 1940, το Pola έγινε ναυαρχίδα του διοικητή της 2ης Μοίρας, ναυάρχου, Ρικάρντο Παλαντίνι (Riccardo Paladini). Στην εν λόγω δύναμη περιλαμβάνονταν 17 αντιτορπιλικά, η 2η Μεραρχία που είχε τα τρία βαρέα καταδρομικά κλάσης Trento και η 7η Μεραρχία που είχε τρία ελαφρά καταδρομικά.[5] Η πρώτη πολεμική αποστολή του ήταν να καλύψει ομάδα ναρκοθέτιδων τη νύχτα 10/11 Ιουνίου.[6] Ανεφοδιάστηκε με καύσιμα στη Μεσσήνη και αναχώρησε στις 12 Ιουνίου,[3] μαζί με την υπόλοιπη δύναμη της 2ης και της 1ης Μοίρας, προς αντιμετώπιση βρετανικών επιθέσεων στις ιταλικές θέσεις στη Λιβύη.[7] Στις 6 Ιουλίου η 2η Μοίρα ανέλαβε την συνοδεία νηοπομπής που κατευθύνονταν στη Βόρεια Αφρική. Την επομένη ιταλικά αναγνωριστικά ανέφεραν την άφιξη βρετανικών καταδρομικών στη Μάλτα. Η Ανώτατη Ναυτική Διοίκηση (Supermarina) διέταξε καταδρομικά και αντιτορπιλικά της 1ης Μοίρας να ενισχύσουν τη δύναμη προστασίας της νηοπομπής. Τα θωρηκτά Conte di Cavour και Giulio Cesare παρείχαν κάλυψη από απόσταση. Δύο ημέρες αργότερα τα θωρηκτά ενεπλάκησαν για σύντομο χρονικό διάστημα με τον Βρετανικό Στόλο της Μεσογείου, χωρίς αποτέλεσμα, ανοιχτά της Καλαβρίας.[8] Κατά τη διάρκεια της αποστολής συνοδείας το Pola ενεπλάκη με βρετανικά καταδρομικά, όμως καμιά από τις δύο πλευρές δεν κατάφερε να πλήξει τον αντίπαλο. Την 30ή Ιουλίου και την 1η Αυγούστου το Pola καθώς και τα καταδρομικά Trento και Gorizia, συνόδευσαν άλλη νηοπομπή με προορισμό τη Λιβύη. Στις 16 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε εκπαίδευση με πραγματικά πυρά ανοιχτά της Νάπολης και στα τέλη του μήνα μεταφέρθηκε από τη Νάπολη στον Τάραντα.[3]

Στα τέλη του Σεπτέμβρη, ο ιταλικός στόλος, συμπεριλαμβανομένου του Pola, επιχείρησε να αναχαιτίσει βρετανική νηοπομπή που απέπλευσε από την Αλεξάνδρεια με προορισμό τη Μάλτα, χωρίς όμως να εντοπίσει βρετανικά πλοία.[9] Το καταδρομικό βρίσκονταν στον Τάραντα όταν οι Βρετανοί επιτέθηκαν στον ναύσταθμο τη νύχτα 11/12 Νοεμβρίου αλλά δεν επλήγη.[10] Όλος ο στόλος απέπλευσε, την επομένη, με προορισμό τον ασφαλέστερο λιμένα της Νάπολης.[3]

Η απόπειρα των Ιταλών να αναχαιτίσουν μια ακόμα βρετανική νηοπομπή στα τέλη Νοεμβρίου οδήγησε στη ναυμαχία του Spartivento. Ο ιταλικός στόλος απέπλευσε στις 26 Νοεμβρίου και ενώ κατευθύνονταν προς τον βρετανικό, το Pola και το θωρηκτό Vittorio Veneto δέχθηκαν την επίθεση των τορπιλοπλάνων Swordfish του αεροπλανοφόρου HMS Ark Royal, καταφέρνοντας να αποφύγουν τις τορπίλες. Οι δύο στόλοι συγκρούστηκαν για μία ώρα περίπου.[11] Κατά τη διάρκεια της σύντομης εμπλοκής το Pola έπληξε δύο φορές το καταδρομικό HMS Berwick, με αποτέλεσμα να τεθεί εκτός μάχης ένας από τους κύριους πύργους του.[12] Ο ναύαρχος Καμπιόνι (Campioni) εσφαλμένα επέλεξε να απεμπλακεί, διότι νόμιζε ότι αντιμετώπιζε ισχυρότερη βρετανική δύναμη, λόγω των ανεπαρκών πληροφοριών που του έδωσαν τα αναγνωριστικά[11]

Ο στόλος αναδιοργανώθηκε στις 9 Δεκεμβρίου και το Pola μαζί με τα άλλα τρία πλοία της κλάσης του εντάχθηκαν στην 3η Μεραρχία της 1ης Μοίρας που διοικούνταν τον ναύαρχο Angelo Iachino.[13] Βρετανική αεροπορική επιδρομή της 14ης Δεκεμβρίου στη Νάπολη προκάλεσε κάποιες αβαρίες στο πλοίο. Μπήκε σε δεξαμενισμό στις 16 του μήνα και παρέμεινε για επισκευές μέχρι την 7η Φεβρουαρίου 1941. Επέστρεψε στον Τάραντα στις 13 Φεβρουαρίου και πραγματοποίησε εκτεταμένες ασκήσεις από τις 11 μέχρι τις 17 Μαρτίου. Επίσης έγινε εκπαιδευτική άσκηση τη νύχτα 23/24 Μαρτίου.[3]

Ναυμαχία του Ταινάρου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Ναυμαχία του Ταινάρου
Χάρτης με τις κινήσεις του ιταλικού και του βρετανικού στόλου κατά την διάρκεια της ναυμαχίας

Ο ιταλικός στόλος αποπειράθηκε να αναχαιτίσει βρετανική νηοπομπή νότια της Κρήτης στα τέλη Μαρτίου. Η επιχείρηση είχε σαν αποτέλεσμα τη σύγκρουση με τον βρετανικό στόλο, στο διάστημα 27-29 Μαρτίου. Το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας το Pola και η υπόλοιπη 3η Μεραρχία δεν ενεπλάκησαν άμεσα, γιατί βρίσκονταν στην απομακρυσμένη, από τα βρετανικά πλοία, πλευρά της ιταλικής παράταξης. Το Vittorio Veneto τορπιλίστηκε από αεροσκάφη του αεροπλανοφόρου HMS Formidable και αναγκάστηκε να αποσυρθεί, με την 3η Μεραρχία να δρα σαν δύναμη προκαλύψεως σε περίπτωση άλλης βρετανικής επίθεσης.[14] Δεύτερη αεροπορική επίθεση των Βρετανών δεν εντόπισε το θωρηκτό αλλά κατά τη διάρκειά της επλήγη με μια τορπίλη το Pola. Μέσα στη σύγχυση της μάχης το καταδρομικό παραλίγο να συγκρουστεί με το Fiume και αναγκάστηκε να σταματήσει για να το αποφύγει, με αποτέλεσμα να μην μπορέσει την κρίσιμη στιγμή να κάνει ελιγμούς για να αποφύγει την τορπίλη.[15] Η ζημιά από τον τορπιλισμό ήταν πολύ σοβαρή: τρία διαμερίσματα γέμισαν νερό, πέντε λέβητες και η κύρια γραμμή τροφοδοσίας των ατμοστροβίλων με ατμό αχρηστεύθηκαν, με αποτέλεσμα το πλοίο να ακινητοποιηθεί.[15][16]

Ο Lachino δεν έμαθε για την κατάσταση στο Pola μέχρι τις 20:10 της 28ης Μαρτίου. Μόλις πληροφορήθηκε τι συνέβη διέταξε το Fiume, το Zara και τέσσερα αντιτορπιλικά να καλύψουν το Pola. Εκείνη την ώρα περίπου, το βρετανικό καταδρομικό HMS Orion εντόπισε με το ραντάρ του το Pola και ανέφερε τη θέση του.[17] Ο βρετανικός στόλος, κύρια δύναμη του οποίου αποτελούσαν τα θωρηκτά HMS Valiant, HMS Warspite και HMS Barham, απείχε μόλις 50 ναυτικά μίλια από το Pola.[18] Τα βρετανικά πλοία, καθοδηγούμενα από ραντάρ, πλησίασαν τα ιταλικά. Στις 22:10 το Pola απείχε μόλις 6 ναυτικά μίλια από το HMS Valiant. Οι οπτήρες του ιταλικού καταδρομικού είδαν τα εχθρικά πλοία αλλά νόμιζαν ότι ήταν δικά τους σκάφη και έριξαν κόκκινη φωτοβολίδα για να τα καθοδηγήσουν. Σχεδόν 20 λεπτά αργότερα, οι Βρετανοί φώτισαν το Zara και λίγο αργότερα το Fiume με τους προβολείς τους και τα θωρηκτά τα τίναξαν στον αέρα, όπως και δύο ιταλικά αντιτορπιλικά, από πολύ μικρή απόσταση.[19]

Το Pola αρχικά δεν ενεπλάκη, όμως ο πλοίαρχος του, υποθέτοντας ότι θα είναι ο επόμενος στόχος των βρετανικών θωρηκτών, διέταξε την εγκατάλειψη και αυτοβύθιση του πλοίου.[20] Περίπου δέκα λεπτά αργότερα το αντιτορπιλικό HMS Havock εντόπισε το ακινητοποιημένο Pola στο σκοτάδι. Στολίσκος βρετανικών αντιτορπιλικών έσπευσε στο σημείο, εντόπισε πρώτα το εγκαταλελειμμένο Zara -που επέπλεε ακόμα- και το HMS Jervis το τορπίλισε. Αφού συνέλεξαν ναυαγούς τα αντιτορπιλικά συναντήθηκαν με το HMS Havock και ετοιμάστηκε ομάδα ναυτών που θα επιβιβάζονταν και θα καταλάμβανε το Pola. Το μεγαλύτερο μέρος του πληρώματος του ιταλικού καταδρομικού είχε ήδη πηδήξει στη θάλασσα και όσοι είχαν απομείνει ήταν έτοιμοι να παραδοθούν. Οι 23 αξιωματικοί και οι 236 ναύτες που επέβαιναν ακόμα στο Pola επιβιβάστηκαν στο αντιτορπιλικό HMS Jervis. Στη συνέχεια το HMS Nubian τορπίλισε το καταδρομικό ενώ το Jervis το φώτιζε με τους προβολείς του. Οι αποθήκες οπλισμού του Pola εξερράγησαν και το πλοίο βυθίστηκε στις 4:03 της 29ης Μαρτίου.[21][22] Χάθηκαν 328 άνδρες.[20] Το Pola επισήμως διαγράφηκε από τη δύναμη του ναυτικού στις 18 Οκτωβρίου 1946.[3]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Gardiner & Chesneau 1980, σελ. 292.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Brescia 2012, σελ. 76.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Hogg & Wiper 2004, σελ. 54.
  4. ↑ Hogg & Wiper 2004, σελ. 18.
  5. ↑ Brescia 2012, σελίδες 42-43.
  6. ↑ Rohwer 2005, σελ. 26.
  7. ↑ Rohwer 2005, σελ. 28.
  8. ↑ Rohwer 2005, σελ. 32.
  9. ↑ Rohwer 2005, σελ. 43.
  10. ↑ Lowry & Wellham 2000, σελ. 119.
  11. ↑ 11,0 11,1 Rohwer 2005, σελ. 50.
  12. ↑ Brescia 2012, σελ. 77.
  13. ↑ Rohwer 2005, σελ. 51.
  14. ↑ Bennett 2003, σελίδες 121-124.
  15. ↑ 15,0 15,1 O'Hara 2009, σελ. 91.
  16. ↑ Stephen 1988, σελ. 61.
  17. ↑ O'Hara 2009, σελ. 92.
  18. ↑ Smith 2008, σελ. 138.
  19. ↑ O'Hara 2009, σελίδες 93-94.
  20. ↑ 20,0 20,1 O'Hara 2009, σελ. 97.
  21. ↑ Rohwer 2005, σελ. 66.
  22. ↑ Bennett 2003, σελίδες 129-131.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Pola (ship, 1932) στο Wikimedia Commons
π • σ • ε Καταδρομικά κλάσης Zara
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Pola_(καταδρομικό)&oldid=10302305"