Υψηλότατος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Υψηλότατος είναι προσφώνηση που χρησιμοποιείται για να απευθυνθεί ή να αναφερθεί σε ορισμένα μέλη βασιλικών οικογενειών, συνήθως πρίγκιπες ή πριγκίπισσες.

Όταν χρησιμοποιείται ως άμεση μορφή ομιλίας, προφορική ή γραπτή, παίρνει τη μορφή Βασιλική Υψηλότατη. Όταν χρησιμοποιείται ως αναφορά σε τρίτο πρόσωπο, είναι συγκεκριμένο για το φύλο (Αυτού Βασιλική Υψηλότητα ή Αυτής Βασιλική Υψηλότητα, και τα δύο συντομογραφία ΑΒΥ) και στον πληθυντικό, Αυτών Βασιλικές Υψηλότητες.

Προέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τον 17ο αιώνα, όλοι οι τοπικοί άρχοντες στην Ιταλία υιοθέτησαν η προσφώνηση της Υψηλότητας, το οποίο κάποτε χρησιμοποιούσαν μόνο βασιλιάδες και αυτοκράτορες. Σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια του Ντενί Ντιντερό, η προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας δημιουργήθηκε με την επιμονή του Αρχιδούκα Φερδινάνδου της Αυστρίας, Καρδινάλιου, Αρχιεπισκόπου του Τολέδο, Πρίγκιπα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας και Κυβερνήτη των Ισπανικών Κάτω Χωρών, νεότερου γιου του Βασιλιά Φιλίππου Γ' της Ισπανίας. Ο Αρχιδούκας ταξίδευε μέσω της Ιταλίας στο δρόμο του προς τις Κάτω Χώρες και, όταν συνάντησε τον Βίκτωρ Αμαντέους Α', Δούκα της Σαβοΐας, αρνήθηκε να τον προσφωνήσει ως Υψηλότητα, εκτός εάν ο Δούκας τον προσφωνούσε ως Βασιλική Υψηλότητα. Έτσι, η πρώτη χρήση της προσφώνησης Βασιλικής Υψηλότητας καταγράφηκε το 1633. Ο Γκαστόν, Δούκας της Ορλεάνης, νεότερος γιος του Βασιλιά Ερρίκου Δ' της Γαλλίας, συνάντησε την προσφώνηση στις Βρυξέλλες και την υιοθέτησε και ο ίδιος. Τα παιδιά του αργότερα χρησιμοποίησαν την προσφώνηση, θεωρώντας το προνόμιό τους ως εγγόνια της Γαλλίας.

Μέχρι τον 18ο αιώνα, η Βασιλική Υψηλότητα είχε γίνει η κυρίαρχη προσφώνηση για τα μέλη Βασιλικών Οικογενειών της Ηπειρωτικής Ευρώπης, της οποίας ο επικεφαλής έφερε τον κληρονομικό τίτλο του βασιλιά ή της βασίλισσας. Οι τίτλοι των μελών της οικογένειας των μη κληρονομικών ηγεμόνων (π.χ. ο Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Βασιλιάς της Πολωνίας, οι Πρίγκιπες της Μολδαβίας και της Βλαχίας - ακόμα και οι συγγενείς των Πριγκίπων της Οράγγης που κατείχαν κληρονομική ηγεσία αν και όχι μοναρχική θέση σε μεγάλο μέρος της Ολλανδίας) ήταν λιγότερο σαφείς, ποικίλλοντας έως ότου κατέστησαν αμφισβητούμενες τον 19ο αιώνα.

Μετά τη διάλυση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 1806, αρκετοί από τους Πρίγκιπες-Εκλέκτορες της Γερμανίας και άλλοι κυρίαρχοι πλέον ηγεμόνες ανέλαβαν τον τίτλο του Μέγα Δούκα και μαζί με αυτόν, για τους ίδιους, τους μεγαλύτερους γιους και τις συζύγους τους, την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας.

Ανά χώρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε αντίθεση με ορισμένα άλλα ευρωπαϊκά βασίλεια, το Βασίλειο της Δανίας επιφυλάσσει την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας μόνο στα παιδιά του Μονάρχη και στα παιδιά του Διαδόχου.

Ηνωμένο Βασίλειο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Σύνταγμα του Ηνωμένου Βασιλείου, η χρήση της προσφώνησης «Βασιλική Υψηλότητα» επιτρέπεται μόνο με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας επιστολών. Από το 1917, η προσφώνηση περιορίζεται συνήθως στα παιδιά του Μονάρχη ή στα αρσενικά εγγόνια. Συνήθως συνδέεται με τον βαθμό του Πρίγκιπα ή της Πριγκίπισσας (αν και αυτό δεν ίσχυε πάντα, εξαίρεση αποτελεί ο Πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου, ο οποίος έλαβε την προσφώνηση το 1947 πριν από το γάμο του με την Πριγκίπισσα Ελισάβετ, αλλά δεν έλαβε μέχρι το 1957 τον τίτλο του Βρετανού Πρίγκιπα). Όταν ένας πρίγκιπας έχει έναν άλλο τίτλο όπως ο Δούκας (ή μια πριγκίπισσα τον τίτλο της Δούκισσας), μπορεί να προσφωνείται Βασιλική Υψηλότητα. Όταν ο Βασιλιάς Εδουάρδος Η΄ παραιτήθηκε από τον θρόνο το 1936, του απονεμήθηκε ο τίτλος και η προσφώνηση, Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Δούκας του Ουίνδσορ. Η γυναίκα που παντρεύτηκε στη συνέχεια έγινε Δούκισσα του Ουίνδσορ, αλλά της αρνήθηκαν την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητα. Ο Εδουάρδος για μεγάλο μέρος της υπόλοιπης ζωής του προσπάθησε ανεπιτυχώς να πείσει το Στέμμα να της αποδώσει την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας.

Σύμφωνα με το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας επιστολών που εκδόθηκε από τον Βασιλιά Γεώργιο Ε΄ το 1917, οι γιοι και οι κόρες του Μονάρχη και τα αρσενικά εγγόνια του Μονάρχη δικαιούνται την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας. Αυτός είναι ο λόγος που οι κόρες του Πρίγκιπα Ανδρέα Δούκα της Υόρκης, η Πριγκίπισσα Βεατρίκη και η Πριγκίπισσα Ευγενία, φέρουν την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας, αλλά τα παιδιά της Βασιλικής Πριγκίπισσας Άννας, Πίτερ Φίλιπς και Ζάρα Τίνταλ, όχι.

Ο Ιάκωβος Μαουντμπάττεν-Ουίνδσορ και η Λουίζα Μαουντμπάττεν-Ουίνδσορ, εγγόνια της Βασίλισσας Ελισάβετ Β', κατόπιν αιτήματος των γονιών τους, του Πρίγκιπα Εδουάρδο, Δούκα του Εδιμβούργου και της Σοφίας Δούκισσας του Εδιμβούργου, χαρακτηρίζονται ως παιδιά Δούκα, και ως εκ τούτου είναι γνωστά ως κυρία Λαίδη Λουίζα Μαουντμπάττεν-Ουίνδσορ και Ιάκωβος Κόμης του Ουέσσεξ. Σύμφωνα με το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας επιστολών που εκδόθηκε από τον Βασιλιά Γεώργιο Ε΄, μόνο ο μεγαλύτερος γιος του μεγαλύτερου εν ζωή γιου του Πρίγκιπα της Ουαλίας είχε επίσης δικαίωμα στην προσφώνηση, αλλά όχι οι νεότεροι γιοι ή οι κόρες του μεγαλύτερου εν ζωή γιου του Πρίγκιπα της Ουαλίας. Η Βασίλισσα Ελισάβετ Β' το άλλαξε το 2012, πριν από τη γέννηση του Πρίγκιπα Γεωργίου της Ουαλίας, έτσι ώστε όλα τα παιδιά του μεγαλύτερου εν ζωή γιου του Πρίγκιπα της Ουαλίας να φέρουν την προσφώνηση, επιστρέφοντας στη θέση που είχε καθιερώσει η Βασίλισσα Βικτώρια το 1898[1]. Δεν γίνεται αναφορά σε νεότερους εν ζωή γιους του Πρίγκιπα της Ουαλίας, με αποτέλεσμα τα παιδιά του Πρίγκιπας Χάρι, Δούκα του Σάσσεξ, Άρτσι και Λίλιμπετ, να μην είναι αυτόματα Πρίγκιπας και Πριγκίπισσα με την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας. Μετά τον θάνατο της Βασίλισσας Ελισάβετ Β', και τα δύο παιδιά απέκτησαν το δικαίωμα της προσφώνησης της Βασιλικής Υψηλότητας και τον τίτλο του Πρίγκιπα και της Πριγκίπισσας αντίστοιχα. Ο Δούκας και η Δούκισσα του Σάσεξ επιβεβαίωσαν ότι τα παιδιά τους θα χρησιμοποιούσαν αυτούς τους τίτλους τον Μάρτιο του 2023[2].

Στις 18 Ιανουαρίου 2020, η Βασίλισσα Ελισάβετ Β' ανακοίνωσε ότι, ο Δούκας και η Δούκισσα του Σάσεξ, δεν θα χρησιμοποιούν πλέον την προσφώνηση της Αυτού/της Βασιλικής Υψηλότητας λόγω της απόφασής τους να παραιτηθούν ως εργαζόμενα μέλη της βασιλικής οικογένειας, αν και εξακολουθούν να δικαιούνται νομικά την προσφώνηση[3].

Στις 13 Ιανουαρίου 2022, ανακοινώθηκε ότι ο Πρίγκιπας Ανδρέας, Δούκας της Υόρκης δεν θα χρησιμοποιούσε πλέον την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας, μετά από μια αγωγή εναντίον του[4].

Ισπανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Ισπανία, ο Πρίγκιπας ή η Πριγκίπισσα των Αστουριών, η ή ο σύζυγός του ή της και οι Κόρες της Ισπανίας ή τέκνα της Ισπανίας (infante de España) φέρουν την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας[5]. Οι Κόρες της Ισπανίας ή τέκνα της Ισπανίας (infante de España) είναι τα παιδιά του Μονάρχη και τα παιδιά του Πρίγκιπα ή της Πριγκίπισσας των Αστουριών. Οι σύζυγοί τους δεν είναι τέκνα της Ισπανίας από γάμο και δεν φέρουν την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας, αν και συνήθως φέρουν τον τίτλο του Δούκα της συζύγου τους, που χρησιμοποιείται επίσης από τα παιδιά τους[6].

Ο σύζυγος μιας Βασίλισσας φέρει τον τίτλο του Πρίγκιπα και την προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας, αν και ο τελευταίος άνδρας σύζυγος, ήταν ο σύζυγος της Βασίλισσας Ισαβέλλας Β', Φραγκίσκος, που ανυψώθηκε ως Βασιλικός Σύζυγος με την προσφώνηση της Μεγαλειότητας[7].

Τέλος, ένας Αντιβασιλέας που ορίζεται εκτός της Βασιλικής Οικογένειας στις περιπτώσεις που προβλέπει ο Νόμος θα έφερε την απλούστερη προσφώνηση της Υψηλότητας[8].

Νορβηγία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη Νορβηγία η προσφώνηση της Βασιλικής Υψηλότητας προορίζεται μόνο για τα παιδιά του Μονάρχη και το μεγαλύτερο παιδί του Διαδόχου. Άλλα παιδιά του Διαδόχου έχουν την προσφώνηση της Υψηλότητας, π.χ. Πρίγκιπας Σβέρε Μάγκνους της Νορβηγίας[9].

Σουηδία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν η Διάδοχος Πριγκίπισσα Βικτώρια της Σουηδίας παντρεύτηκε τον Όλοφ Δανιήλ Βέστλινγκ, το 2010, η Σουηδική Βασιλική Αυλή ανακοίνωσε ότι ο Βέστλινγκ θα γινόταν «Πρίγκιπας Δανιήλ της Σουηδίας» και «Δούκας του Βέστεργκετλαντ», που θα αντιστοιχούσε σε προσφώνηση και τίτλο Σουηδού Πρίγκιπα από γέννηση, όπως ο νεόετερος αδελφός της Πρίγκιπας Κάρολος Φίλιππος, Δούκα του Βέρμλαντ. Έτσι ο Βέστλινγκ έγινε Πρίγκιπας της Σουηδίας και του απονεμήθηκε η προσφώνηση Βασιλικής Υψηλότητας, καθιστώντας τον επίσημο Μέλος της Σουηδικής Βασιλικής Οικογένειας.

Η Πριγκίπισσα Μαγδαληνή, Δούκισσα του Χέλσινγκλαντ και του Γιέστρικλαντ παντρεύτηκε τον βρετανο-αμερικανό τραπεζίτη Κρίστοφερ Ο'Νηλ, το 2013, αλλά δεν υιοθέτησε το επώνυμο Ο'Νηλ και αντ' αυτού διατήρησε το επώνυμο Μπερναντότ όπως και τα παιδιά της και διατήρησε το στυλ της Βασιλικής Υψηλότητας. Ο Κρίστοφερ Ο'Νηλ κράτησε το όνομά του, σε αντίθεση με τον κουνιάδο του, Πρίγκιπα Δανιήλ και δεν έλαβε το βασιλικό καθεστώς και παρέμεινε ιδιώτης, καθώς επιθυμούσε να διατηρήσει τη Βρετανική και την Αμερικανική υπηκοότητα και την επιχείρησή του. Αρνήθηκε τη Σουηδική υπηκοότητα και για αυτόν τον λόγο δεν μπορούσε να είναι μέλος της Σουηδικής Βασιλικής Οικογένειας ή Δούκας του Χέλσινγκλαντ και του Γιέστρικλαντ. Για να παραμείνουν στη σειρά Διαδοχής στο Θρόνο της Σουηδίας, τα παιδιά του ζευγαριού θα πρέπει να μεγαλώσουν στη Σουηδία και ως μέλη της Εκκλησίας της Σουηδίας.

Τρεις από τις αδερφές του Βασιλιά Καρόλου ΙΣΤ΄ Γουσταύου έλαβαν τιμητικούς τίτλους Πριγκίπισσας (χωρίς εθνικότητα) όταν παντρεύτηκαν απλούς αλλά έχασαν το καθεστώς της Βασιλικής Υψηλότητας, όπως και δύο από τους θείους του νωρίτερα τον 20ο αιώνα.

Τον Οκτώβριο του 2019, τα εγγόνια του Βασιλιά Καρόλου ΙΣΤ΄ Γουσταύου διατήρησαν τους τίτλους του Πρίγκιπα ή της Πριγκίπισσας, αλλά έχασαν το στυλ της Βασιλικής Υψηλότητας, εκτός από τα παιδιά της Διαδόχου Πριγκίπισσας Βικτώριας[10][11].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Royal Styles and Titles of Great Britain: Documents». www.heraldica.org. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2024. 
  2. «Prince Archie and Princess Lilibet: royal titles for Prince Harry's kids» (στα αγγλικά). Reuters. 2023-03-08. https://www.reuters.com/world/uk/prince-archie-princess-lilibet-royal-titles-prince-harrys-kids-2023-03-08/. Ανακτήθηκε στις 2024-02-15. 
  3. «Harry and Meghan drop royal duties and HRH titles» (στα αγγλικά). 2020-01-18. https://www.bbc.com/news/uk-51163865. Ανακτήθηκε στις 2024-02-15. 
  4. «Prince Andrew loses military titles and use of HRH» (στα αγγλικά). 2022-01-13. https://www.bbc.com/news/uk-59987935. Ανακτήθηκε στις 2024-02-15. 
  5. «BOE-A-1987-25284 Real Decreto 1368/1987, de 6 de noviembre, sobre régimen de títulos, tratamientos y honores de la Familia Real y de los Regentes». www.boe.es. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2024. 
  6. «BOE-A-1987-25284 Real Decreto 1368/1987, de 6 de noviembre, sobre régimen de títulos, tratamientos y honores de la Familia Real y de los Regentes». www.boe.es. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2024. 
  7. «Persona - Borbón, Francisco de Asís (1822-1902, rey consorte de España)». PARES. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2024. 
  8. «BOE-A-1987-25284 Real Decreto 1368/1987, de 6 de noviembre, sobre régimen de títulos, tratamientos y honores de la Familia Real y de los Regentes». www.boe.es. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2024. 
  9. «The Royal Family». www.royalcourt.no (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2024. 
  10. McGann, Hilary (8 Οκτωβρίου 2019). «Swedish royals: Five of King's grandchildren no longer official members». CNN (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2024. 
  11. «Swedish King Carl Gustaf removes grandchildren from royal house» (στα αγγλικά). 2019-10-07. https://www.bbc.com/news/world-europe-49958085. Ανακτήθηκε στις 2024-02-15.