Κατάλογος μοναρχών της Πολωνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο θυρεός της Πολωνίας (αετός) και της Λιθουανίας (ιππέας).

Την Πολωνία διοικούσαν κατά περιόδους δούκες/πρίγκιπες (10ος-14ος αι.) ή βασιλείς (11ο-18ο αι.). Κατά τη δεύτερη περίοδο, η παράδοση της ελεύθερης εκλογής του μονάρχη, την έκαναν τη μόνη χώρα στην Ευρώπη με εκλεγμένο ηγεμόνα (16ος-18ος αι.).

Ημιμυθικοί δούκες των Πολωνών και της Μεγάλης (Παλαιάς) Πολωνίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οίκος των Πιαστ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όνομα
βασιλεία
διάρκεια
Εικόνα Zωή
ηλικία
Οίκος
Γονείς
Σύζυγος Τέκνα
Πιαστ ο Τροχοποιός
9ος αι.
9ος αι. Χοστσίσκο Ζεπίχα Σιεμόβιτ
Σιεμόβιτ
9ος αι.
9ος αι. Πιαστ ο Τροχοποιός και
Ζεπίχα
μία αγνώστου ονόματος Λέστεκ
Λέστεκ
9ος-10ος αι.
9ος-10ος αι. Σιεμόμυσλ και
αγνώστου ονόματος
μία της Μοραβίας ή της Σαξονίας Σιεμόμυσλ
Σιεμόμυσλ
10ος αι.
10ος αι. Λέστεκ και
μία της Μοραβίας ή της Σαξονίας
Γκόρκα; των Λεντζάνιε; Μιέσκο Α΄ της Πολωνίας
...

Ιστορικοί μονάρχες της Πολωνίας: δούκες ή βασιλείς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οίκος των Πιαστ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όνομα
βασιλεία
διάρκεια
Εικόνα Zωή
ηλικία
Οίκος
Γονείς
Σύζυγος Τέκνα
Μιέσκο Α΄
π.960-992 δούκας
32
940 - 992
52
Σιεμόμυσλ και
Γκόρκα; των Λεντζάνιε;
1.Ντουμπράβκα της Βοημίας
2.Όντα του Χάλντενσλεμπεν
Μπολέσλαφ Α΄ ο Γενναίος
Σβιεντόπελκ Μιεσκόβιτς, κ.ά.
Μπολέσλαφ Α΄ ο Γενναίος
992-1025 δούκας, 1025 βασιλιάς
33 δούκας, 1 βασιλιάς
967 - 1025
59
Μιέσκο Α΄ της Πολωνίας και
Ντουμπράβκα της Βοημίας
1.Χουνίλντα
2.Ιουδήθ της Ουγγαρίας
3.Εμνίλντα της Λουσατίας
4.Όντα του Μάισσεν
Μπέζπρυμ
Μιέσκο Β΄ Λάμπερτ
Όθων
....
Μιέσκο Β΄ Λάμπερτ
1025-1031 βασιλιάς, 1032-34 δούκας
6 βασιλιάς, 2 δούκας
1105 - 1159
54
Μπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος και
Εμνίλντα της Λουσατίας
Ρίχετσα της Λοθαριγγίας Μπολέσλαφ ο Λησμονημένος;
Καζίμιρ Α΄ ο Αποκαταστάτης
...
Μπέζπρυμ
1031-1032 δούκας
1
π.986 - 1032
46
Μπολέσλαφ Α΄ ο Γενναίος και
Ιουδήθ της Ουγγαρίας
- -
Όθων
1032 δούκας
1
1000 - 1033
33
Μπολέσλαφ Α΄ ο Γενναίος και
Εμνίλντα της Λουσατίας
- -
Ντύτρυκ
1032-1032/33 δούκας
1
μ.992 - μ.1032
40
Σβιεντόπελκ Μιεσκόβιτς - -
Μπολέσλαφ ο Λησμονημένος
1034-1038/39 δούκας
4/5
1016 - 1038/39
22/23
Μιέσκο Β΄ Λάμπερτ; - -
Καζίμιρ Α΄ ο Αποκαταστάτης
1039-1058 δούκας
19
π.1016 - 1058
42
Μιέσκο Β΄ Λάμπερτ και
Ρίχετσα της Λοθαριγγίας
Μαρία Ντομπρονιέγκα του Κιέβου Μπολέσλαφ Β΄ ο Γενναιόδωρος
Βλάντισλαφ Α΄ Χέρμαν
...
Μπολέσλαφ Β΄ ο Γενναιόδωρος
1058-76 δούκας, 1076-79 βασιλιάς
18, 3
1141/42 - 1081/82
40
Καζίμιρ Α΄ ο Αποκαταστάτης και
Μαρία Ντομπρονιέγκα του Κιέβου
Βυσεσλάβα του Κιέβου -
Βλάντισλαφ Α΄ Χέρμαν
1079-1102 δούκας
23
π.1044 - 1102
58
Καζίμιρ Α΄ ο Αποκαταστάτης και
Μαρία Ντομπρονιέγκα του Κιέβου
1.Ιουδήθ της Βοημίας
2.Ιουδήθ της Σουαβίας
Ζμπίγκνιεφ
Μπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος
...
Ζμπίγκνιεφ
1102-1107 δούκας
5
1073 - 1113
40
Βλάντισλαφ Α΄ Χέρμαν και
Ιουδήθ της Βοημίας
- -
Μπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος
1107-1138 δούκας
31
1086 - 1138
52
Βλάντισλαφ Α΄ Χέρμαν και
Ιουδήθ της Βοημίας
1.Ζμπυσλάβα του Κιέβου
2.Σαλώμη του Μπεργκ
Βλάντισλαφ Β΄ ο Εξόριστος
Μπολέσλαφ Δ΄ ο Σγουρός
Μιέσκο Γ΄ ο Γηραιός
Καζίμιρ Β΄ ο Δίκαιος
...

Κατάτμηση του βασιλείου της Πολωνίας, 1138-1314[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υψηλοί δούκες της Πολωνίας, από τον Οίκο των Πιαστ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όνομα
βασιλεία
διάρκεια
Εικόνα Zωή
ηλικία
Οίκος
Γονείς
Σύζυγος Τέκνα
Βλάντισλαφ Β΄ ο Εξόριστος
1138-1146
8
1105 - 1159
54
κλάδος Σιλεσίας
Μπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος και
Ζμπυσλάβα του Κιέβου
Αγνή των Μπάμπενμπεργκ Μπολέσλαφ Α΄ ο Υψηλός
Μιέσκο Δ΄ ο Λεπτόπους
...
Μπολέσλαφ Δ΄ ο Σγουρός
1146-1173
27
π.1125 - 1173
48
Μπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος και
Σαλώμη του Μπεργκ
Βιατσεσλάβα του Νόβγκοροντ ...
Μιέσκο Γ΄ ο Γηραιός
1173-77, 1190, 1198-99, 1199-1202
8
π.1127-1202
75
Μπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος και
Σαλώμη του Μπεργκ
1.Ελισάβετ της Ουγγαρίας
2.Ευδοξία του Κιέβου
Βλάντισλαφ Γ΄ ο Μακροσκελής
...
Καζίμιρ Β΄ ο Δίκαιος
1177-90, 90-94
7
π.1138 - 1194
56
Μπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος και
Σαλώμη του Μπεργκ
Ελένη του Ζνόιμο Λέσεκ Α΄ ο Λευκός
Κορράδος
...
Λέσεκ Α΄ ο Λευκός
1194-98, 99, 1202-10, 11-25, 25-27
28
π.1186 - 1227
41
Καζίμιρ Β΄ ο Δίκαιος και
Ελένη του Ζνόιμο
Γκζιμισλάβα των Ρουρικιδών Μπολέσλαφ Ε΄ ο Αγνός
...
Βλάντισλαφ Γ΄ ο Μακροσκελής
1202, 27-29
3
π.1161/66 - 1231
65-70
Μιέσκο Γ΄ ο Γηραιός και
Ευδοξία του Κιέβου
Λουτσία του Ρύγκεν -
Μιέσκο Δ΄ ο Λεπτόπους
1210-11
1
π.1130 - 1211
81
κλάδος Σιλεσίας
Βλάντισλαφ Β΄ ο Εξόριστος και
Αγνή των Μπάμπενμπεργκ
Λουντμίλα ...
Ερρίκος Α΄ ο Γενειοφόρος
1225, 32-38
7
π.1165 - 1238
73
κλάδος Σιλεσίας
Μπολέσλαφ Α΄ ο Υψηλός και
Χριστίνα
Χέντβιχ της Σιλεσίας Ερρίκος Β΄ ο Ευσεβής
...
Κορράδος
1229-32, 41-43
5
π.1187/88 - 1247
49-50
Καζίμιρ Β΄ ο Δίκαιος και
Ελένη του Ζνόιμο
Αγκάφια των Ρως Καζιμίρ Α΄ της Κουγιάβια
Γιούντιτ της Μαζοβίας
...
Ερρίκος Β΄ ο Ευσεβής
1238-41
3
π.1196 - 1241
45
κλάδος Σιλεσίας
Ερρίκος Α΄ ο Γενειοφόρος και
Χέντβιχ της Σιλεσίας
Άννα της Βοημίας Κωνσταντία του Βρότσλαφ
Μπολέσλαφ Β΄ ο Φαλακρός
...
Μπολέσλαφ Β΄ ο Φαλακρός
1241
1
π.1220 - 1278
58
κλάδος Σιλεσίας
Ερρίκος Β΄ ο Ευσεβής και
Άννα της Βοημίας
... ...
Μπολέσλαφ Ε΄ ο Αγνός
1243-79
36
1226 - 1279
53
Λέσεκ Α΄ ο Λευκός και
Γκζιμισλάβα του Κιέβου
- -
Λέσεκ Β΄ ο Μέλας
1279-88
9
π.1241 - 1288
47
Καζιμίρ Α΄ της Κουγιάβια και
Κωνσταντία του Βρότσλαφ
Γκρυφίνα της Γαλικίας -
Μπολέσλαφ Β΄ της Μαζοβίας
1288, 89
2
π.1251 - 1313
62
Σιεμόβιτ Α΄ της Μαζοβίας και
Περεγιασλάβα της Γαλικίας
Γκαουντεμούντα της Λιθουανίας ...
Ερρίκος Δ΄ ο Ενάρετος
1288-90
1
1257/58 - 1290
32-33
κλάδος Σιλεσίας
Ερρίκος Γ΄ ο Λευκός και
Γιούντιτ της Μαζοβίας
1.Κωνσταντία
2.Ματθίλδη του Βρανδεμβούργου
-

Προσπάθειες επανένωσης του βασιλείου της Πολωνίας, 1232-1305[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όνομα
βασιλεία
διάρκεια
Εικόνα Zωή
ηλικία
Οίκος
Γονείς
Σύζυγος Τέκνα
Πσέμυσλ
1290-91 υψηλός δούκας, 95-96 βασιλιάς
1, 1
1257 - 1296
39
ΟΙΚΟΣ ΠΙΑΣΤ
Πσέμισλ Α΄ της Μεγάλης Πολωνίας και
Ελισάβετ του Βρότσλαφ
1.Λουντγκάρντα του Μεκλεμβούργου
2.Ριτσέζα της Σουηδίας
3.Μαργαρίτα του Βρανδεμβούργου
Ελισάβετ-Ριτσέζα της Πολωνίας
Βεγκέσλαος Α΄
1291-1300 υψηλός δούκας, 1300-1305 βασιλιάς
9, 5
1271 - 1305
34
ΟΙΚΟΣ ΠΡΕΜΥΣΛΙΔΩΝ
Ότακαρ Β΄ της Βοημίας και
Κουνιγκούντα της Γαλικίας
1.Ιουδήθ των Αψβούργων
2.Ελισάβετ-Ριτσέζα της Πολωνίας
Βεγκέσλαος Β΄
...
Βεγκέσλαος Β΄
1305-1306 βασιλιάς
1
1289 - 1306
17
ΟΙΚΟΣ ΠΡΕΜΥΣΛΙΔΩΝ
Βεγκέσλαος Α΄ και
Ιουδήθ των Αψβούργων
Βιόλα του Τέσεν -

Επανένωση του βασιλείου της Πολωνίας, 1314-1569[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οίκος των Πιαστ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όνομα
βασιλεία
διάρκεια
Εικόνα Zωή
ηλικία
Γονείς Σύζυγος Τέκνα
Βλάντισλαφ Α΄ ο Βραχύς
1289 υψηλός δούκας, 1320-1333 βασιλιάς
13
1261 - 1333
56
Καζιμίρ Α΄ της Κουγιάβια και
Ευφροσύνη του Οπόλε
Γιαντβίγκα του Κάλις Καζίμιρ Γ΄ ο Μέγας
...
Καζίμιρ Γ΄ ο Μέγας
1333-1370 βασιλιάς
37
1310 - 1370
60
Βλάντισλαφ Α΄ ο Βραχύς και
Γιαντβίγκα του Κάλις
1.Αλντόνα της Λιθουανίας
2.Αδελαΐδα της Έσσης
3.Χριστίνα Ροκιτσάνα
4.Χέντβιχ του Ζάγκαν
...

Οίκος των Καπετιδών-Ανζού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όνομα
βασιλεία
διάρκεια
Εικόνα Zωή
ηλικία
Γονείς Σύζυγος Τέκνα
Λουδοβίκος
1370-1382
12
1326 - 1382
56
Κάρολος Α΄ της Ουγγαρίας και
Ελισάβετ της Πολωνίας
1.Μαργαρίτα της Βοημίας
2.Ελισάβετ της Βοσνίας
Γιαντβίγκα
...
Γιαντβίγκα
1384-1399
15
1373 - 1399
26
Λουδοβίκος Α΄ της Ουγγαρίας και
Ελισάβετ της Βοσνίας
Βλάντισλαβ Β΄ Γιαγκιέλον -

Οίκος των Γιαγκελλόνων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όνομα
βασιλεία
διάρκεια
Εικόνα Zωή
ηλικία
Γονείς Σύζυγος Τέκνα
Βλάντισλαβ Β΄
1386-1434
48
(ως σύζυγος)
1351/62 - 1434
72/83
Αλγκίρντας και
Ουλιάνα του Τβερ
1.Γιαντβίγκα της Πολωνίας
2.Άννα του Τσέλιε
3.Ελισάβετ Γκρανόβσκα
4.Σοφία του Χαλσάνυ
Βλάντισλαβ Γ΄
Καζίμιρ Δ΄
...
Βλάντισλαβ Γ΄
1434-1444
10
1424 - 1444
20
Βλάντισλαβ Β΄ και
Σοφία του Χαλσάνυ
- -
Καζίμιρ Δ΄
1447-1492
45
1427 - 1492
65
Βλάντισλαβ Β΄ και
Σοφία του Χαλσάνυ
Ελισάβετ της Αυστρίας Ιωάννης Α΄
Αλέξανδρος
Σιγισμούνδος Α΄
...
Ιωάννης Α΄
1492-1501
9
1459 - 1501
42
Καζίμιρ Δ΄ και
Ελισάβετ της Αυστρίας
- -
Αλέξανδρος
1501-1506
5
1461 - 1506
45
Καζιίμιρ Δ΄ και
Ελισάβετ της Αυστρίας
Ελένη της Μόσχας -
Σιγισμούνδος Α΄
1506-1548
42
1467 - 1548
81
Καζίμιρ Δ΄ και
Ελισάβετ της Αυστρίας
1.Βαρβάρα Ζαπόλυα
2.Μπόνα Σφόρτσα
Σιγισμούνδος Β΄ Αύγουστος Α΄
Άννα Γιαγκελλόνων
...
Σιγισμούνδος Β΄ Αύγουστος Α΄
1548-1572
24
1520 - 1572
52
Σιγισμούνδος Α΄ και
Μπόνα Σφόρτσα
1.Ελισάβετ των Αψβούργων
2.Βαρβάρα Ραντζίβιου
-

Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όνομα
βασιλεία
διάρκεια
Εικόνα Zωή
ηλικία
Οίκος
Γονείς
Σύζυγος Τέκνα
Ερρίκος Γ΄
1574-1575
1
1551 - 1589
38
ΒΑΛΟΥΑ
Ερρίκος Β΄ της Γαλλίας και
Αικατερίνη των Μεδίκων
Λουίζα της Λωρραίνης-Βωντεμόν -
Άννα
1575-1586
11
1523 - 1596
73
ΓΙΑΓΚΙΕΛΟΝ
Σιγισμούνδος Α΄ και
Μπόνα Σφόρτσα
Στέφανος Μπάτορυ -
Στέφανος
1575-1586
11
(ως σύζυγος)
1533 - 1586
53
ΜΠΑΤΟΡΥ
Στέφανος Η΄ Μπάτορυ και
Αικατερίνη Τελέγκντι
Άννα Γιαγκελλόνων -
Σιγισμούνδος Γ΄
1587-1632
45
1566 - 1632
66
ΒΑΣΑ
Ιωάννης Γ΄ της Σουηδίας και
Αικατερίνη Γιαγκελλόνων
1.Άννα της Αυστρίας
2.Κωνσταντία της Αυστρίας
Βλάντισλαβ Δ΄
Ιωάννης Β΄ Καζίμιρ
...
Βλάντισλαβ Δ΄
1632-1648
16
1595 - 1648
53
ΒΑΣΑ
Σιγισμούνδος Γ΄ και
Άννα της Αυστρίας
1.Καικιλία Ρενάτα
2.Μαρία Λουίζα Γκοντζάγκα
...
Ιωάννης Β΄ Καζίμιρ
1648-1668
20
1609- 1672
63
ΒΑΣΑ
Σιγισμούνδος Γ΄ και
Κωνσταντία της Αυστρίας
1.Μαρία-Λουίζα Γκοντζάγκα
2.Κλωντίν-Φρανσουάζ Μινιό
-
Μιχαήλ
1669-1673
4
1640 - 1673
33
ΒΙΣΝΙΟΒΙΕΤΣΚΙ
Ιερεμίας Βισνιοβιέτσκι και
Γκρυζέλντα-Κωνστάντσια Βισνιοβιέτσκα
Ελεονώρα της Αυστρίας -
Ιωάννης Γ΄
1674-1696
12
1629 - 1696
67
ΣΟΜΠΙΕΣΚΙ
Ιάκωβος Σομπιέσκι και
Θεοφίλα-Σοφία Σομπιέσκα
Μαρία-Καζιμίρα-Λουίζα ντε Λα Γκρανζ ντ'Αρκιάν ...
Αύγουστος Β΄
1697-1705, 09-33
32
1670 - 1733
63
ΒΕΤΤΙΝ
Ιωάννης Γεώργιος Γ΄ της Σαξονίας και
Άννα Σοφία της Δανίας
Χριστιανή Εμπερχαρντίνα του Βρανδεμβούργου-Μπάυροϊτ Αύγουστος Γ΄
...
Στανίσουαφ Α΄
1705-09, 33-34
5
1677 - 1766
89
ΛΕΣΤΣΙΝΣΚΙ
Ραφαήλ Λεστσύνσκι και
Άννα Γιαμπλονόβσκα
Αικατερίνη Οπαλίνσκα ...
Αύγουστος Γ΄
1734-1763
1695 - 1763
68
ΒΕΤΤΙΝ
Αύγουστος Β΄ και
Χριστιανή Εμπερχαρντίνα του Βρανδεμβούργου-Μπάυροϊτ
Μαρία-Ιωσηφίνα των Αψβούργων ...
Στάνισουαφ Β΄ Αύγουστος
1764-1795
31
1732-1798
66
ΠΟΝΙΑΤΟΦΣΚΙ
Στανίσλαφ Πονιατόφσκι και
Κωνστάντσια Τσαρτορύσκα
- ...

Δουκάτο της Βαρσοβίας 1807-1815[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όνομα
βασιλεία
διάρκεια
Εικόνα Zωή
ηλικία
Οίκος
Γονείς
Σύζυγος Τέκνα
Φρειδερίκος-Αύγουστος
1807-1815
8
1750 - 1827
77
BETTIN
Φρειδερίκος Χριστιανός της Σαξονίας και
Μαρία Αντωνία της Βαυαρίας
Αμαλία του Τσβάιμπρυκεν-Μπίρκενφελντ ...

Σημειώσεις στην αρίθμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αρίθμηση δεν συνεχίζεται ομαλά για τα ονόματα Μπολέσλαφ, Βλάντισλαφ και Ερρίκος. Εδώ ισχύει ότι: α.η αρίθμηση σε κάθε κλάδο αρχίζει από την αρχή και β.δεν έγιναν όλοι μονάρχες, π.χ. ο Ερρίκος Γ΄ της Σιλεσίας.

Έτσι οι Μπολέσλαφ του κλάδου των Πιαστ είναι Α, Β1, Γ, Δ, Ε, του κλάδου Σιλεσίας είναι Β2 και του κλάδου Μαζοβίας είναι Β3 Οι Μπολέσλαφ Α΄ της Σιλεσίας και Μπολέσλαφ Α΄ της Μαζοβίας δεν έγιναν μονάρχες της Πολωνίας). Έτσι η σειρά όλων χρονολογικά είναι Α, Β1, Γ, Δ, Β2, Ε, Β3.

Από τον κλάδο Πιαστ είναι οι Βλάντισλαφ Α1, Β1, Γ1. Από τον κλάδο Μαζοβίας είναι ο Βλάντισλαφ Α2. Αυτοί του οίκου των Γιαγκιελλόνων συνέχισαν παραδόξως την αρίθμηση από τον τελευταίο: Βλάντισλαφ Β2, Γ2. Έτσι η σειρά λοιπόν χρονολογικά είναι Α1, Β1, Γ1, Α2, Β2, Γ2.

Οι τρεις πρώτοι με το όνομα Ερρίκος είναι του κλάδου της Σιλεσίας: Ερρίκος Α, Β, Δ της Πολωνίας (ο Ερρίκος Γ΄ της Σιλεσίας δεν έγινε μονάρχης της Πολωνίας). Ο επόμενος είναι των Βαλουά: Ερρίκος Γ΄ της Γαλλίας. Η σειρά τους χρονολογικά λοιπόν είναι Α, Β, Δ, Γ.

Μπορούμε να αφήσουμε έτσι την αρίθμηση, για να μη δημιουργηθεί σύγχυση. Αλλιώς ο Βλάντισλαφ Β2 (Β΄ της Σιλεσίας) πρέπει να γίνει Ε΄ της Πολωνίας, ο Βλάντισλαφ Ε΄ των Πιαστ να γίνει Βλάντισλαφ ΣΤ΄ και ο Βλάντισλαφ Β3 (Β΄ της Μαζοβίας) να γίνει Βλάντισλαφ Ζ΄· όμοια για τους άλλους, προτιμούμε όμως να το αποφύγουμε.

Παρατήρηση: Μεταξύ των Μπολέσλαφ Α και Β1 υπάρχει ένας Μπολέσλαφ που ήταν τόσο αδίστακτα ωμός, που οι διάδοχοί του αποφάσισαν να τον αφαιρέσουν (ξεχάσουν) από τον κατάλογο των βασιλέων (damnatio memoriae): είναι ο Μπολέσλαφ ο Λησμονημένος και έμεινε εκτός αρίθμησης.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ντούτσμαλ Μ., Jagiellonowie. Βιογραφικό λεξικό, Κρακοβία 1996.
  • Ντιμπκόφσκα Α., Ζάριν Γ., Ζάριν Μ., Polskie dzieje. Od czasów najdawniejszych po współczesność, τόμος. 2, Βαρσοβία 1995. ISBN 83-01-11870-9
  • Γκιερόφσκι Α., Rzeczpospolita w dobie złotej wolności (1648–1763), Κρακοβία 2001. ISBN 83-85719-56-3
  • Γκροντζίσκι Σ., Polska w czasach przełomu (1764–1815), Κρακοβία 2001. ISBN 83-85719-45-8