Σάμιουελ Φούλερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σάμιουελ Φούλερ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Samuel Fuller (Αγγλικά)
Γέννηση12 Αυγούστου 1912 (1912-08-12)
Γούστερ (Μασαχουσέτη)[1]
Θάνατος30 Οκτωβρίου 1997 (85 ετών)
Χόλυγουντ
Εθνικότητα Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[2]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΑγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[3][4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου[5]
ηθοποιός[6]
σεναριογράφος[6][5]
παραγωγός ταινιών[5]
μυθιστοριογράφος
μοντέλο
σκηνοθέτης[7]
παραγωγός[7]
Περίοδος ακμής1936 - 1899[8]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΑμερικανικός Στρατός
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΧάλκινος Αστέρας
Πορφυρή Καρδιά
Αργυρός Αστέρας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Σάμιουελ Φούλερ (αγγλικά: Samuel Michael Fuller‎‎), (12 Αυγούστου 1912 - 30 Οκτωβρίου 1997) [9] ήταν Αμερικανός σεναριογράφος, μυθιστοριογράφος και σκηνοθέτης, γνωστός για ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού, με αμφιλεγόμενα θέματα, που συχνά γυρίζονταν εκτός των συμβατικών στούντιο. Ο Φούλερ έγραψε το πρώτο του σενάριο για το Hats Off το 1936 και έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με το γουέστερν Πυροβόλησα τον Τζέσε Τζέιμς (I Shot Jesse James, 1949). Θα συνέχιζε να σκηνοθετεί πολλά άλλα γουέστερν και πολεμικά θρίλερ καθ 'όλη τη δεκαετία του 1950.

Ο Φούλερ μεταπήδησε από τα γουέστερν και τα πολεμικά θρίλερ τη δεκαετία του 1960 με το θρίλερ χαμηλού προϋπολογισμού Shock Corridor το 1963, ακολουθούμενο από το νεο-νουάρ Το γυμνό φιλί (The Naked Kiss , 1964). Ήταν αδρανής στη κινηματογραφική παραγωγή για το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1970, πριν γράψει και σκηνοθετήσει το πολεμικό έπος The Big Red One (1980) και το δράμα White Dog (1982), το σενάριο του οποίου συνέγραψε μαζί με τον Κέρτις Χάνσον.

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σάμιουελ Μάικλ Φούλερ γεννήθηκε στο Γουόρτσεστερ της Μασαχουσέτης από Εβραίους γονείς, τη Ρεμπέκα (το γένος Μπάουμ) και τον Μπέντζαμιν Φούλερ. Ο πατέρας του πέθανε το 1923 όταν ο Σάμιουελ ήταν 11 ετών. Μετά τη μετανάστευση στις Ηνωμένες Πολιτείες, το επώνυμο της οικογένειας άλλαξε από Ραμπίνοβιτς σε Φούλερ, ένα όνομα πιθανότατα εμπνευσμένο από τον Σάμιουελ Φούλερ, έναν γιατρό που έφτασε στην Αμερική με το πλοίο Mayflower.[10] Ο Φούλερ αναφέρει στην αυτοβιογραφία του, A Third Face (2002), ότι δεν μιλούσε μέχρι τα πέντε του. Η πρώτη του λέξη ήταν «Σφυρί!».[11]

Μετά το θάνατο του πατέρα του, η οικογένεια μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου σε ηλικία 12 ετών, άρχισε να εργάζεται ως αντιγραφέας εφημερίδων. Έγινε αστυνομικός ρεπόρτερ στη Νέα Υόρκη σε ηλικία 17 ετών, εργαζόμενος στην New York Evening Graphic, όπου μεταξύ αλλων κάλυψε την ιστορία του θανάτου της Τζέιν Ίγκελς.[12] Έγραψε λαϊκά μυθιστορήματα, συμπεριλαμβανομένης της Σκοτεινής Σελίδας (1944 επανεκδόθηκε το 2007 με εισαγωγή του Βιμ Βέντερς), [13] που αργότερα έγινε κινηματογραφική προσαρμογή ως Δολοφόνος ή Ντετέκτιβ (Scandal Sheet, 1952).

Στρατιωτική θητεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Φούλερ εντάχθηκε στον αμερικανικό στρατό και υπηρέτησε στο 16ο Σύνταγμα Πεζικού, της 1η Μεραρχίας Πεζικού και πήρε μέρος σε σκληρές μάχες. Συμμετείχε σε αποστολές στην Αφρική, τη Σικελία και τη Νορμανδία, και επίσης πολέμησε στο Βέλγιο και την Τσεχοσλοβακία.

Το 1945, ήταν παρών στην απελευθέρωση ενός γερμανικού στρατοπέδου συγκέντρωσης στο Φάλκανεου και γύρισε πλάνα 16 χιλ, γνωστά ως VE +1 , που αργότερα ενσωματώθηκαν στο γαλλικό ντοκιμαντέρ Falkenau: The Impossible (1988). Το 2014, το υλικό επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών.[14] Για τη στρατιωτική του θητεία, ο Φούλερ βραβεύτηκε με το Ασημένιο Αστέρι, το Χάλκινο Αστέρι, την Πορφυρή Καρδιά και το Παράσημο Πολεμικού Πεζικού. Έφτασε μέχρι τη βαθμίδα του στρατηγού.[15] Ο Φούλερ χρησιμοποίησε τις εμπειρίες του κατά τη διάρκεια του πολέμου ως υλικό στις ταινίες του, ειδικά στο The Big Red One (1980). Μετά τον πόλεμο, ο Φούλερ ήταν συν-συγγραφέας μιας ιστορικής περιπέτειας του 16ου Πεζικού.[16]

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συγγραφή και σκηνοθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Hats Off (1936) σηματοδότησε την πρώτη δουλειά του Φούλερ ως σεναριογράφου. Έγραψε πολλά σενάρια καθ 'όλη τη διάρκεια της καριέρας του, όπως το Gangs of the Waterfront το 1945. Δεν εντυπωσιάστηκε από τη σκηνοθεσία του Ντάγκλας Σερκ για το σενάριο των Εραστών του πεπρωμένου (Shockproof) και έκανε το άλμα ως συγγραφέας/σκηνοθέτης αφού του ζητήθηκε να γράψει το σενάριο για τρεις ταινίες από τον ανεξάρτητο παραγωγό Ρόμπερτ Λίπερτ. Ο Φούλερ συμφώνησε ύπο τον όρο να του επιτρεπόταν να τα σκηνοθετήσει. Ο Λίπερτ συμφώνησε. Η πρώτη ταινία του Φούλερ κάτω από αυτή την συμφωνία ήταν το Πυροβόλησα τον Τζέσε Τζέιμς (1949), και ακολούθησε ο Βαρώνος της Αριζόνας με πρωταγωνιστή τον Βίνσεντ Πράις.[17]

Το 1953 σκηνοθέτησε και έγραψε τον Πορτοφολά (Pickup on South Street), ένα φιλμ νουάρ με πρωταγωνιστή τον Ρίτσαρντ Γουίντμαρκ, το οποίο έγινε μια από τις πιο γνωστές ταινίες του.[18] Άλλες ταινίες που σκηνοθέτησε τη δεκαετία του 1950 περιλαμβάνουν το House of Bamboo, το Forty Guns και την China Gate, που οδήγησαν σε διαμαρτυρίες από τη γαλλική κυβέρνηση και σε φιλία με τον συγγραφέα Ρομάν Γκαρί. Οι ταινίες του Φούλερ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ήταν γενικά ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού και εξερευνούσαν αμφιλεγόμενα θέματα. Το Shock Corridor (1963) διαδραματίζεται σε ψυχιατρικό νοσοκομείο, ενώ το The Naked Kiss (1964) παρουσιάζει μια πόρνη που προσπαθεί να αλλάξει τη ζωή της δουλεύοντας σε ένα παιδιατρικό θάλαμο.[19]

Στυλ και θέμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το έργο του Φούλερ έχει περιγραφεί ως πρωτόγονο από τον Λουκ Μουλέ και από τους σημαντικούς Αμερικανούς κριτικούς Μάνι Φάρμπερ και Άντριου Σάρις.[20] Η Γκραντ Τρέισι έχει χρησιμοποιήσει τον όρο «αφηγηματικό ταμπλόιντ» για να αναφερθεί στο στυλ κινηματογράφησης του Φούλερ.[21] Αυτό ήταν το αποτέλεσμα των συχνά χαμηλότερων προϋπολογισμών του, αλλά αντανακλούσε επίσης τη γραφή του Φούλερ που ήταν εμπνευσμένη από τις ιστορίες χαρτοπολτού.

Ο Φούλερ ήταν γνωστός για τη χρήση έντονων κοντινών λήψεων, εκτός κεντρικού πεδίου και μοντάζ σε πολλές από τις ταινίες του, οι οποίες αφορούσαν συχνά άνδρες που αντιμετωπίζουν το θάνατο στη μάχη. Αυτές οι σκηνές ήταν και βίαιες και τραγικές. Ο Φούλερ χαρακτήριζε συχνά περιθωριοποιημένους χαρακτήρες στις ταινίες του. Ο χαρακτήρας του Σκιπ Μακόι στον πορτοφολά ανεφέρεται σε έναν μικροκακοποιό που κρατά την μπύρα του στο ποτάμι αντί σε ψυγείο. Το Underworld USA (1961) επικεντρώνεται σε ένα ορφανό θύμα μαφιόζων. Οι πρωταγωνίστριες του πορτοφολά, του China Gate και του The Naked Kiss αφορούν ιερόδουλες. Αυτοί οι χαρακτήρες μερικές φορές βρίσκουν αντίποινα για τις αδικίες εναντίον τους. Το White Dog και The Crimson Kimono (1959) έχουν καθορισμένα αντιρατσιστικά στοιχεία. Το The Steel Helmet , που διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια του πολέμου της Κορέας, περιέχει διάλογο σχετικά με την φυλάκιση των Ιαπωνών-Αμερικανών και τον διαχωρισμό του αμερικανικού στρατού στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και διαθέτει ένα φυλετικά μεικτό καστ.

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο Φούλερ, μαζί με τη σύζυγό του, Κρίστα και την κόρη τους Σαμάνθα, εγκαταστάθηκαν σε ένα μικρό διαμέρισμα στον αριθμό 61 της οδού Reuilly στο 12ο διαμέρισμα του Παρισιού[22], αλλά αφού υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο το 1994, επέστρεψε στην Αμερική το επόμενο έτος.[23] Κατοικούσαν στο Λος Άντζελες, όπου διέμενε ο Φούλερ μέχρι που πέθανε στο σπίτι του από φυσικά αίτια. Τον Νοέμβριο του 1997, το Directors Guild πραγματοποίησε ένα μνημόσυνο προς τιμήν του, με οικοδεσπότη τον Κέρτις Χάνσον, τον παλιό φίλο και συν-συγγραφέα του στο White Dog.[24]

Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρόλο που οι ταινίες του Φούλερ δεν θεωρούνταν σπουδαίες στην εποχή τους, αργότερα απέκτησαν σεβασμό απο τους κριτικούς στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Ο Φούλερ καλωσόρισε αυτό το γεγονός και εμφανίστηκε σε ταινίες άλλων σκηνοθετών και συνδέθηκε με νεότερους κινηματογραφιστές.

Το Γαλλικό Νέο Κύμα ισχυρίστηκε ότι ο Φούλερ είχε σημαντική στιλιστική επιρροή,[25] ειδικά στον Λουκ Μουλέ.[26] Το οπτικό του στυλ και ο ρυθμός του θεωρήθηκαν σαφώς αμερικανικοί και επαινέθηκαν για την ενεργητική απλότητά τους. Ο Μάρτιν Σκορσέζε επαίνεσε την ικανότητα του Φούλερ να καταγράφει την δράση μέσω της κίνησης της κάμερας.[27] Στο ντοκιμαντέρ The Typewriter, the Rifle & the Movie Camera του Άνταμ Σίμον το 1996 , ο Κουέντιν Ταραντίνο και ο Τζιμ Τζάρμους θεωρούν ότι ο Φούλερ έχει επιρροή στα έργα τους..[28]

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Amiel, Olivier. Samuel Fuller. Paris: Henri Veyrier, 1985.
    • A detailed biography of Fuller, describing his narrative style, mise en scene, production, the critical and commercial reception of his films, and his ambitions in directing and screenwriting.
  • Dombroski, Lisa, If You Die, I'll Kill You: the Films of Samuel Fuller, Wesleyan University Press, 2008.
  • Fuller, Samuel with Christa Lang Fuller and Jerome Henry Rudes. A Third Face : My Tale of Writing, Fighting and Filmmaking. New York: A. Knopf, 2002
    • Sam Fuller's autobiography
  • Server, Lee. Sam Fuller. Film Is a Battleground. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, Inc. 1994.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 13  Δεκεμβρίου 2014.
  2. (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 43111. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11903733g. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. CONOR.SI. 10869859.
  5. 5,0 5,1 5,2 (Αγγλικά) HOLLIS. Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. id.lib.harvard.edu/alma/99156331248903941/catalog. Ανακτήθηκε στις 11  Αυγούστου 2022.
  6. 6,0 6,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  7. 7,0 7,1 www.acmi.net.au/creators/77765.
  8. 8,0 8,1 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/29750. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2022.
  9. Samuel Fuller, with Christa Fuller and Jerome Rudes, A Third Face: My Tale of Writing, Fighting, and Filmmaking (Hal Leonard Corporation, 2002) p7
  10. p.7 Fuller, Samuel. A Third Face. Alfred A Knopf (2002)
  11. Liukkonen, Petri. «Samuel Fuller». Books and Writers (kirjasto.sci.fi). Finland: Kuusankoski Public Library. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Δεκεμβρίου 31, 2014. 
  12. p.51 Fuller
  13. Library of Congress LCCN Permalink for 44009240. loc.gov. 1944. 
  14. «Cinematic Treasures Named To National Film Registry». Library of Congress. 17 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2017. 
  15. Biography Αρχειοθετήθηκε September 7, 2008, στο Wayback Machine. at Litweb.net
  16. «Archived copy» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις Ιανουαρίου 2, 2015. Ανακτήθηκε στις Ιανουαρίου 2, 2015. 
  17. Eclipse Series 5: The First Films of Samuel Fuller from The Criterion Collection website
  18. DVD of the Week: Pickup on South Street|The New Yorker
  19. DVD of the Week: “The Naked Kiss” | The New Yorker
  20. Dombrowski, Lisa (2008). If You Die, I'll Kill You: the Films of Samuel Fuller. Wesleyan University Press. σελ. 8. 
  21. The Narrative Tabloid of Samuel Fuller by Grant Tracey, from imagesjournal.com
  22. «THE BIG RED ONE - MOVIE LEGEND SAM FULLER SHOWS AND TELLS – IN CANNES AND PARIS». americancinemapapers.com. 
  23. «Un troisième visage» (PDF). editions-allia.com. 
  24. Thomas, Kevin (November 24, 1997). «Celebrating Fuller to the Fullest, at Last». Los Angeles Times: σελ. F1. 
  25. Scope Book Review Michael Brian Faucette
  26. Moullet, Luc. "Sam Fuller-sur les brisees de Marlowe" Cahiers du Cinema93, March 1959
  27. Martin Scorsese, "Samuel Fuller, ou le mouvement comme émotion", Les Cahiers du Cinéma 519, december 1997, p. 44-45
  28. MrBlonde-22 (28 Ιουνίου 1996). «The Typewriter, the Rifle & the Movie Camera (1996)». IMDb. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]