Μυθολογία των Γουάντσε
Η μυθολογία των Γουάντσε (ισπανικά: Mitología guanche) είναι το σύνολο των πεποιθήσεων που αποτελούσαν την προχριστιανική θρησκεία του ιθαγενούς λαού Γουάντσε (Κανάρια Νησιά). Το πώς η μυθολογία των Γουάντσε μεταδόθηκε και μεταβλήθηκε από τους χριστιανούς κατακτητές, πώς οι πεποιθήσεις, οι στάσεις και οι αυθεντικές θρησκευτικές πρακτικές άλλαξαν δεν μπορεί να προσδιοριστεί με βεβαιότητα. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι η σχετική σημασία των διαφόρων θεοτήτων και δαιμονίων ποικίλλει ανά τόπο και χρόνο.
Το μεγαλύτερο μέρος της μυθολογίας αυτής έφτασε στις μέρες μας προφορικά, από στόμα σε στόμα και ένα σημαντικό κομμάτι της χάθηκε, ωστόσο μερικά αποσπάσματά της αποτυπώθηκαν σε γραπτή μορφή από τους κατακτητές και ορισμένους μορφωμένους χριστιανούς.
Όσον αφορά τις πεποιθήσεις, η αστρική λατρεία ήταν διαδεδομένη. Παράλληλα ήταν μία ανιμιστική θρησκεία που θεοποιούσε ορισμένα αντικείμενα, όπως για παράδειγμα το βουνό Τέιδε στην Τενερίφη. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη ήταν η λατρεία των νεκρών, που διαπιστώνεται από τη μουμιοποίηση των πτωμάτων. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η κατασκευή ειδώλων από πηλό και πέτρα.
Θρύλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η δημιουργία του κόσμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με το μύθο ο Ατσαμάν δημιούργησε τη γη και το νερό, τη φωτιά και τον αέρα, και όλα τα ζώα του κόσμου. Μια μέρα, θαυμάζοντας τη δημιουργία του στην κορυφή του ηφαιστείου Τέιδε, αποφάσισε ότι θα πρέπει να την μοιραστεί με κάποιον και έτσι δημιούργησε τον άνθρωπο για να μπορεί να την απολαμβάνει κι εκείνος και επίσης για να αναλάβει τη φροντίδα της.
Ατσαμάν και Γκουαγιότα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ένας άλλος μύθος λέει ότι ο Ατσαμάν (Ανώτατος Θεός) έσωσε τον Μαχέκ (θεό του ήλιου) ο οποίος είχε απαχθεί από τον Γκουαγιότα (διάβολος). Ο Ατσαμάν απελευθέρωσε τον Μαχέκ και αντί αυτού κλείδωσε τον Γκουαγιότα μέσα στο ηφαίστειο Τέιδε.
Σημαντικότερες θεότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παρά το γεγονός ότι υπάρχει ένα πλήθος δαιμόνων, θεών και πνευμάτων σε κάθε ένα από τα νησιά, οι σημαντικότερες θεότητες είναι οι εξής:
- Ατσαμάν - Ανώτατος Θεός του ουρανού.
- Γκουαγιότα - Δαίμονας.
- Μαχέκ - Θεός του Ήλιου.
- Τσαξιράξι - Μητέρα Θεά.
Είδωλα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στα Κανάρια νησιά βρέθηκαν πολλά ειδώλια συνήθως από πηλό ή πέτρα. Σε γενικές γραμμές, τα είδωλα αναπαριστούν συχνά τη γονιμότητα διαμέσου της μητέρας γης ή πνεύματα - προστάτες.
Μεταξύ των πιο σημαντικών είναι το είδωλο του ελ Γκουατιμάκ που βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του νησιού της Τενερίφης και πιστεύεται ότι αναπαριστάνει ένα προστατευτικό πνεύμα. Εξίσου σημαντικό είναι το Είδωλο της Τάρα[1] στην Γκραν Κανάρια, ένα ειδώλιο από τερακότα που πιστεύεται ότι αντιπροσωπεύει τη γονιμότητα.
Τα είδωλα είναι παρόμοια με τα είδωλα της Νεολιθικής που βρέθηκαν στην Ελλάδα, την Κρήτη ή την Αρχαία Αίγυπτο.[2]
Η ιεροτελεστία της μουμιοποίησης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το έθιμο αυτό είχε ως στόχο να διατηρήσει το σώμα του νεκρού με ταρίχευση με τεχνικές παρόμοιες με εκείνες που χρησιμοποιήθηκαν από άλλους αρχαίους πολιτισμούς. Ο σκοπός του, που συνδέεται με θρησκευτικές πεποιθήσεις, ήταν να προστατεύσει το σώμα και να διακρίνει την κοινωνική σημασία του. Υπήρχαν διάφορες μορφές ταρίχευσης. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη με τη μέθοδο του άνθρακα-14, οι ταφές ανάγονται σε χρονικά διαστήματα που καλύπτουν την περίοδο από τον τρίτο αιώνα μ.Χ. μέχρι τη στιγμή της κατάκτησης των Καναρίων Νήσων κατά τον δέκατο πέμπτο αιώνα μ.Χ.
Στο Μουσείο της Φύσης και του Ανθρώπου στη Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε, εκτίθενται οι περισσότερες από αυτές τις μούμιες. Ορισμένες κοσμούν άλλα μουσεία.
Ανθρωποθυσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι επιβεβαιωμένη η ύπαρξη της Ανθρωποθυσίας. Στην Τενερίφε, κατά τη διάρκεια του θερινού ηλιοστασίου ένα παιδί θυσιάστηκε στον ήλιο και ρίχτηκε από ένα γκρεμό.[3]
Επίσης στην Τενερίφη ήταν γνωστά και άλλα είδη ανθρωποθυσιών που συνδέονταν με το θάνατο αρχηγού ή βασιλιά, κατά τις οποίες ενήλικοι άνδρες ρίχνονταν στη θάλασσα.[4] Οι ταριχευτές που ετοίμαζαν τις μούμιες συνήθιζαν να πέφτουν στη θάλασσα ένα χρόνο μετά το θάνατο του βασιλιά. Στην Γκραν Κανάρια ανακαλύφθηκαν οστά παιδιών ανακατεμένα με οστά προβάτων και κατσικιών, ενώ στην Τενερίφη βρέθηκαν αμφορείς που περιείχαν απομεινάρια μικρών παιδιών. Αυτό υποδηλώνει ένα άλλο είδος τελετουργικής ανθρωποθυσίας, διαφορετικό από το ρίξιμο στη θάλασσα.[5]
Θυσιάζονταν επίσης ζώα, όπως πρόβατα και κατσίκια.[6]
Στην εποχή μας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Επί του παρόντος, Εκκλησία των Γουάντσε προσπαθεί να διασώσει και να διαδώσει την ειδωλολατρική θρησκεία του Γουάντσε.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ El mal llamado Ídolo de Tara
- ↑ «Historia del Arte Canario» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2014.
- ↑ Sacrificios entre los Aborígenes canarios
- ↑ Sacrificios entre los Aborígenes canarios
- ↑ Sacrificios entre los Aborígenes canarios
- ↑ Sacrificios entre los Aborígenes canarios