Τενερίφη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 28°19′00″N 16°34′00″W / 28.31667°N 16.56667°W / 28.31667; -16.56667

Τενερίφη
Tenerife
Γεωγραφία
ΤοποθεσίαΑτλαντικός Ωκεανός
ΑρχιπέλαγοςΚανάριες Νήσοι
Έκταση2.034,38 km²
Υψόμετρο3.718 μ
Υψηλότερη κορυφήΤέιδε
Χώρα
ΠεριφέρειαΚανάριες Νήσοι
ΕπαρχίαΕπαρχία Σάντα Κρουθ Ντε Τενερίφε
ΠρωτεύουσαΣάντα Κρουθ ντε Τενερίφε (πληθ. 221.956)
Δημογραφικά
Πληθυσμός948.815 (απογραφής 2023)
Πυκνότητα432,2 /χλμ2
Πρόσθετες πληροφορίες
Ιστοσελίδαwww.tenerife.es
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Δορυφορική εικόνα της Τενερίφης.

Η Τενερίφη (ισπανικά:Tenerife), είναι νησί της Ισπανίας, το μεγαλύτερο από τα επτά Κανάρια Νησιά στον Ατλαντικό απέναντι από τις ακτές της Βορείου Αφρικής. Ο πληθυσμός του νησιού, ανέρχεται στους 948.815 κατοίκους (σύμφωνα με την απογραφή του 2023).[1] Είναι το πολυπληθέστερο νησί της Ισπανίας. Η Τενερίφη είναι τμήμα της επαρχίας Σάντα Κρουθ δε Τενερίφε.

Η Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε είναι η πρωτεύουσα του νησιού και έδρα της cabildo insular (κυβέρνηση του νησιού). Είναι επίσης η πρωτεύουσα της αυτόνομης κοινότητας των Καναρίων Νήσων μαζί με τη Λας Πάλμας δε Γκραν Κανάρια, μαζί με την οποία μοιράζεται τους κυβερνητικούς θεσμούς όπως την Προεδρία και τα Υπουργεία. Το νησί είναι η έδρα του «Πανεπιστημίου Λα Λαγούνα» που ιδρύθηκε το 1792.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το νησί βρίσκεται στον 28ο βόρειο παράλληλο και στον 16ο δυτικό μεσημβρινό, με έκταση επιφανείας 2.034 τ.χλμ. Όπως και τα υπόλοιπα γειτονικά νησιά, έτσι κι εκείνο είναι ηφαιστειογενούς προέλευσης. Η τελευταία από τις εκρήξεις που δημιούργησαν το νησί έγινε πριν περίπου 3,5 εκατομμύρια έτη, αν και ακούγονται ακόμη μικρά «μουγκρητά». Ο πιο πρόσφατος σεισμός ήταν μεγέθους 4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ το έτος 2002.

Η ψηλότερη κορυφή της Ισπανίας, η Τέιδε στα 3.718 μ., βρίσκεται στην Τενερίφη. Το νησί από μόνο του διαιρείται στο αρκετά ξηρό νότιο τμήμα του, και στον πολύ υγρό και καταπράσινο βορρά. Το νησί συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, καθώς έχει το Εθνικό Πάρκο του Τέιδε, που είναι το πιο επισκέψιμο εθνικό πάρκο της Ισπανίας, όπου κανείς συναντά πλούσια βλάστηση και το τρίτο μεγαλύτερο ηφαίστειο του κόσμου, το Τέιδε.[2]

Το 2015 η Ανάγα ανακηρύχθηκε Καταφύγιο Βιόσφαιρας από την UNESCO.[3]

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τενερίφη παρουσιάζει ένα ήπιο και ξηρό κλίμα καθόλη τη διάρκεια του έτους στο μεγαλύτερο μέρος του νησιού, ενώ στα μεγαλύτερα υψόμετρα το κλίμα είναι δροσερότερο με μεγαλύτερες βροχοπτώσεις. Με μια μέση ετήσια θερμοκρασία περίπου στους 21.5°C στα θερμότερα σημεία του νησιού, οι θερμοκρασίες είναι συγκρίσιμες με αυτές της Λίνδου στη Ρόδο.

Κλιματικά δεδομένα Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε (1981–2010), Ρεκόρ (1920 – σήμερα)
Μήνας Ιαν Φεβ Μάρ Απρ Μάι Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Έτος
Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F) 28.4 31.2 35.4 35.2 36.4 37.1 42.6 40.4 39.3 38.1 34.0 28.2 42,6
Μέση Μέγιστη °C (°F) 21.0 21.2 22.1 22.7 24.1 26.2 28.7 29.0 28.1 26.3 24.1 22.1 24,6
Μέση Μηνιαία °C (°F) 18.2 18.3 19.0 19.7 21.0 22.9 25.0 25.5 24.9 23.4 21.3 19.4 21,5
Μέση Ελάχιστη °C (°F) 15.4 15.3 15.9 16.5 17.8 19.5 21.2 21.9 21.7 20.3 18.4 16.6 18,4
Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F) 9.4 8.1 9.5 9.4 12.0 13.4 16.5 14.6 16.5 14.6 10.1 10.0 8,1
Βροχόπτωση mm (ίντσες) 31,5 35,4 37,8 11,6 3,6 0,9 0,1 2 6,8 18,7 34,1 43,2 225,7
υγρασίας 64 65 62 61 61 61 58 60 64 66 65 66 62,8
Μέσες ημέρες βροχόπτωσης (≥ 1.0 mm) 8.0 7.2 6.9 5.5 2.9 0.9 0.2 0.8 2.7 6.1 8.8 9.4 59,4
Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας 178 186 221 237 282 306 337 319 253 222 178 168 2.887
Πηγή #1: Agencia Estatal de Meteorología [4]
Πηγή #2: Agencia Estatal de Meteorología [5]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από την άφιξη των Ισπανών κατακτητών, το νησί κατοικήθηκε από τους Γουάντσε. Ζούσαν στα νησιά για πάνω από 2.000 χρόνια, μέχρι τον 15ο αιώνα, οπότε υποτάχθηκαν από τους Ισπανούς κατακτητές. Οι Γουάντσε είχαν έρθει από τη Βόρεια Αφρική και είχαν πλούσια μυθολογία, με πολλούς θεούς και δαίμονες. Επίσης, ειδικά στην Τενερίφη, μουμιοποιούσαν τους νεκρούς τους.[6]

Μούμια Γκουάχε, Μουσείο της Φύσης και του Ανθρώπου, Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε.
Σαν Κριστόμπαλ ντε Λα Λαγούνα, πρώην πρωτεύουσα του νησιού και σήμερα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Μετά την κατάκτηση, το αρχιπέλαγος των Καναρίων, και ιδιαίτερα το νησί της Τενερίφης, έγιναν ένα ουσιαστικό βήμα στη θαλάσσια διαδρομή μεταξύ της Ισπανίας και της Αμερικής. Από εδώ ξεκινά μια έντονη εμπορική ανταλλαγή μεταξύ των Καναρίων Νήσων και της Αμερικής, όπου η Τενερίφη ήταν το ηγεμονικό νησί.[7]

Αρχικά η πρωτεύουσα του νησιού ιδρύθηκε στο Σαν Κριστόμπαλ ντε Λα Λαγούνα, που αργότερα θα γινόταν και πρωτεύουσα ολόκληρου του αρχιπελάγους, λόγω της παρουσίας εκεί του στρατηγού των Καναρίων Νήσων.

Μετά από ενάμιση αιώνα σχετικής ανάπτυξης, γύρω στο έτος 1670, το περίπλοκο εξωτερικό εμπόριο του αμπελο-οινικού τομέα οδήγησε στη μετανάστευση πολλών οικογενειών, ιδιαίτερα στη Βενεζουέλα και την Κούβα. Επιπλέον, περίπου εκείνη την εποχή, προέκυψε ενδιαφέρον από την πλευρά του Ισπανικού Στέμματος να εποικίσει αυτές τις κενές περιοχές της Αμερικής, προκειμένου να αποφευχθεί η κατοχή τους από άλλες δυνάμεις.

Το 1792 ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο της Λα Λαγούνα, το πρώτο πανεπιστήμιο του αρχιπελάγους. Το 1797 ο Άγγλος ναύαρχος Οράτιος Νέλσον προσπάθησε να εισβάλει στο νησί επιτιθέμενος στην πόλη Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε, αλλά η επίθεση αποκρούστηκε από τους ντόπιους.[8] Το 1799 ο φυσιοδίφης Αλεξάντερ φον Χούμπολτ ανέβηκε στην κορυφή του Τέιδε και σχολίασε την ομορφιά του νησιού.

Το 1822 η Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε κηρύχθηκε πρωτεύουσα των Καναρίων Νήσων. Πολλοί τουρίστες άρχισαν να επισκέπτονται την Τενερίφη από τη δεκαετία του 1890, ειδικά τις βόρειες πόλεις.

Ισπανία Πλατεία, Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε.

Το 1936 ο στρατηγός Φρανθίσκο Φράνκο εξαπέλυσε το πραξικόπημά του από την Τενερίφη, όπου είχε διοριστεί αρχικά. Αυτό το γεγονός ξεκίνησε τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο.

Το 1975, μετά την επιστροφή στη δημοκρατία, η Τενερίφη και τα υπόλοιπα νησιά του αρχιπελάγους απέκτησαν μεγαλύτερη αυτονομία, και ο τουρισμός άρχισε να αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία.

Το χειρότερο ατύχημα στην ιστορία της παγκόσμιας πολιτικής αεροπορίας έλαβε χώρα στο Καταστροφή στο αεροδρόμιο της Τενερίφης (Los Rodeos) στις 27 Μαρτίου 1977.[9]

Το 1982 οι Κανάριοι Νήσοι απέκτησαν το καθεστώς αυτόνομης κοινότητας της Ισπανίας. Οι πόλεις Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε και Λας Πάλμας ντε Γκραν Κανάρια μοιράζονται την έδρα της κυβέρνησης της αυτόνομης κοινότητας, αναλαμβάνοντας εκ περιτροπής αυτή την ευθύνη κάθε τέσσερα χρόνια.

Θρησκεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βασιλική της Παναγία της Κανδελάριας, προστάτιδας των Καναρίων Νήσων.
Άγιος Πέδρο ντε Μπετανκούρ, πρώτος άγιος των Καναρίων Νήσων.

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι καθολικοί, αλλά υπάρχουν και μεγάλες κοινότητες Μουσουλμάνων, Προτεσταντισμό, Εβραίων και Ινδουιστών. Κάθε χρόνο τον Αύγουστο πραγματοποιείται προσκύνημα των πιστών σε ολόκληρο το αρχιπέλαγος στη Βασιλική της Κανδελάριας, όπου τιμάται η Παναγία της Κανδελάριας, προστάτιδας των Καναρίων Νήσων.[10][11]

Στην Τενερίφη γεννήθηκαν δύο από τους σημαντικότερους ιεραπόστολους, που τιμώνται ως άγιοι από την Καθολική εκκλησία: ο Πέδρο ντε Σαν Χοσέ Μπετανκούρ και ο Χοσέ ντε Αντσιέτα. Ο πρώτος, γεννημένος στο Βιλαφλόρ, στα νότια του νησιού, ήταν ιεραπόστολος στη Γουατεμάλα.[12] Ο δεύτερος γεννήθηκε στο Σαν Κριστόμπαλ ντε Λα Λαγούνα και ήταν ιεραπόστολος στη Βραζιλία, ιδρυτής του Σάο Πάολο και ένας από τους ιδρυτές του Ρίο ντε Τζανέιρο.[13] Μια άλλη σημαντικότατη θρησκευτική προσωπικότητα είναι η μοναχή Μαρία του Λεόν Μπέγιο και Ντελγάδο, που γεννήθηκε στο Ελ Σαουθάλ, και το σκήνωμα της οποίας έχει παραμείνει μέχρι σήμερα άφθαρτο.

Οι πιο πολυπληθείς πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο δημοφιλή πολιτισμό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φωτογραφίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Instituto Nacional de Estadística, Madrid, 2023.
  2. «Parque nacional del Teide» [Teide National Park]. Tenerife Tourism Authority. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2009. 
  3. El macizo de Anaga alberga mayor concentración de endemismos de toda Europa
  4. «Valores Climatológicos Normales. Santa Cruz De Tenerife». 
  5. «Valores Climatológicos Extremos. Santa Cruz de Tenerife». 
  6. «g». Nido Language Travel. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2008. 
  7. «El comercio canario-americano en el siglo XVIII (I parte)». canariascnnews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2017. 
  8. (in ισπανική) Instituto de Historia y Cultura Militar de Canarias [νεκρός σύνδεσμος]
  9. «ASN Aircraft accident Boeing 727-46 G-BDAN Esperanzo Forest». 
  10. Artículo periodístico de El Día
  11. Título y dignidad de Basílica para la iglesia de la Patrona de Canarias
  12. «Pedro de San José Betancurt, Santo». Es.catholic.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2015. 
  13. «José de Anchieta, Santo». Es.catholic.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2015. 
  14. El rodaje de 'Bourne 5' convierte a la ciudad de Santa Cruz de Tenerife en Atenas

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]