Κοβαλτίτης
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
 Κοβαλτίτης. Προέλευση: Tunaberg, Σουηδία | |
| Γενικά | |
|---|---|
| Κατηγορία | Θειοαρσενικούχα, ομάδα κοβαλτίτη |
| Χημικός τύπος | CoAsS |
| Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά | |
| Πυκνότητα | 6,3 gr/cm3 |
| Χρώμα | Ασημόλευκο, ενίοτε με ερυθρωπή ή ιώδη απόχρωση, μαύρο |
| Σύστημα κρυστάλλωσης | Ρομβικό (Ψευδοκυβικό) |
| Κρύσταλλοι | Κοινοί (ψευδο)κυβικοί ή σε (ψευδο)οκτάεδρα |
| Υφή | Συμπαγής, κοκκώδης |
| Διδυμία | {111} ψευδοκυβικής μορφής, ελασματοειδής |
| Σκληρότητα | 5,5 |
| Σχισμός | Τέλειος {001} |
| Θραύση | Ανώμαλη |
| Λάμψη | Μεταλλική |
| Γραμμή κόνεως | Γκριζομέλαινα |
| Πλεοχρωισμός | Ασθενέστατος στα όρια των κόκκων σε κοκκώδεις υφές |
| Διαφάνεια | Αδιαφανής |
Ο Κοβαλτίτης ή Κοβαλτίνης (αγγλ. cobaltite) είναι θειοαρσενικούχο ορυκτό του κοβαλτίου. Το όνομά του προέρχεται από την γερμανική λέξη "Kobold" (=ξωτικό), λόγω της αδυναμίας σωστής καμίνευσης των κοβαλτιούχων ορυκτών από τους αλχημιστές, οι οποίοι πίστευαν ότι στο ορυκτό περιεχόταν κάποιο ξωτικό, που δεν επέτρεπε την καμίνευσή του.
Η δομή του παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες με αυτήν του σιδηροπυρίτη. Στον κοβαλτίτη οι δεσμοί μεταξύ ατόμων θείου (S-S) αντικαθίστανται από δεσμούς θείου - αρσενικού (S-As), εξηγώντας το διαφορετικό σύστημα κρυστάλλωσης (ρομβικό αντί κυβικού). Η εξωτερική συμμετρία, ωστόσο, παραμένει παρόμοια με αυτήν του κυβικού (για το λόγο αυτό το ορυκτό αναφέρεται ως «ψευδοκυβικής συμμετρίας») και οι κρύσταλλοί του, εξωτερικά, προσομοιάζουν πολύ με αυτούς του σιδηροπυρίτη, διαφέροντας μόνον ως προς το χρώμα.
Ανευρίσκεται σε υδροθερμικές αποθέσεις υψηλών θερμοκρασιών και σε φλέβες ή παρενεσπαρμένος σε πετρώματα μεταμόρφωσης επαφής. Σχετίζεται με όλα τα ορυκτά της ομάδας μικτών θειούχων (σφαλερίτης, σιδηροπυρίτης, χαλκοπυρίτης), μαγνητίτη, τιτανίτη και πολυάριθμα θειούχα - αρσενικούχα ορυκτά του κοβαλτίου και του νικελίου.
Παραλλαγές του αποτελούν τα ορυκτά γλαυκόδοτο (glaucodot) και αλλοκλασίτης (alloclasite).
Εξαλλοιώνεται, συνήθως, προς ερυθρίτη (Co3(AsO4).2-8(H2O)), που έχει έντονο ερυθρό χρώμα. Τα προϊόντα εξαλλοίωσής του έχουν όλα έντονα χρώματα και αποκαλούνται «μπουμπούκια του κοβαλτίου» (cobalt blooms), χρησιμεύουν δε ως ενδείκτες ύπαρξης πρωτογενών μεταλλευμάτων κοβαλτίου.
Είναι από τα βασικά μεταλλεύματα για την παρασκευή καθαρού κοβαλτίου, το οποίο έχει ευρύτατες βιομηχανικές εφαρμογές. Απαντά στη Σουηδία (περιοχές Tunaberg, Nyköping, Södermanland), τη Νορβηγία, τη Βρετανία (Κορνουάλλη), τη Γερμανία, το Μαρόκο, τον Καναδά και την Αυστραλία.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks, READ BOOKS, 2008 ISBN 1443742244
- Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988 ISBN 039591096X
- Walter Schumann, R. Bradshaw, K. A. G. Mills, Handbook of Rocks, Minerals and Gemstones, Houghton Mifflin Harcourt, 1993 ISBN 0395511372