Ιστορία της Κορσικής
Η ιστορία της Κορσικής είναι στενά συνδεδεμένη με την τοποθεσία του νησιού στο κέντρο της δυτικής Μεσογείου. Απέχοντας 170 χιλιόμετρα από τη Νίκαια, 10 χιλιόμετρα από τη Σαρδηνία, 50 χιλιόμετρα από το νησί Έλβα (Τοσκάνη) και 80 χιλιόμετρα από την ακτή της Τοσκάνης, η Κορσική κατέχει στρατηγική θέση εντός του μεσογειακού γεωπολιτικού χώρου.
Η Κορσική έχει πληθυσμό 334.938 κατοίκους (2017) και πρωτεύουσα το Αιάκειο. Με επιφάνεια 8.722 τετραγωνικών χιλιομέτρων, είναι το τέταρτο νησί της Μεσογείου, μετά τη Σικελία, τη Σαρδηνία και την Κύπρο.
Επί αιώνες διατήρησε ισχυρούς ιστορικούς δεσμούς με την Ιταλία όντας για 5 αιώνες στην κυριαρχία της Γένουας και από το 1769 αποτελεί τμήμα της Γαλλίας. Η Κορσική έχει μοναδική ομορφιά και διατηρεί τον δικό της ιδιαίτερο πολιτισμό, στοιχεία που αποτελούν πόλο έλξης και δικαιολογούν τη σταθερή αύξηση του τουρισμού ετησίως.
Προϊστορία και αρχαιότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η προϊστορία της Κορσικής είναι ανάλογη με την προϊστορία των άλλων νησιών της Μεσογείου, όπως η Σικελία, η Σαρδηνία, η Μάλτα και η Κύπρος, τα οποία μπορούσαν να προσεγγιστούν μόνο από θαλάσσης και ανέπτυξαν ιδιαίτερο πολιτισμό.
Στην Κορσική κατοίκησαν πολύ νωρίς λαοί κατά πάσα πιθανότητα ιβηρικής και κελτολιγουρικής καταγωγής. Από τις αρχές της 3ης χιλιετίας οι απόγονοί τους συμμετείχαν στον μεγαλιθικό πολιτισμό. Ανάμεσα στον 14ο και 12ο αιώνα, εμφανίστηκαν νέοι εισβολείς που ονομάστηκαν Torréens, δηλαδή κατασκευαστές πύργων, επειδή κατασκεύασαν οχυρώσεις.
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο,[1] την 1η χιλιετία π.Χ. στο νησί, που ήταν γνωστό με το όνομα Κύρνος, έφτασαν Φοίνικες έμποροι. Οι Φωκαείς, που ήδη από το 600 π.Χ. είχαν ιδρύσει τη Μασσαλία, το 565 π.Χ. ίδρυσαν την Αλάλια στην ανατολική ακτή. Το 535 κατέφθασαν Ετρούσκοι, που απομάκρυναν τους Φωκαείς, Συρακούσιοι στα νότια και Καρχηδόνιοι. Όλοι αυτοί οι εισβολείς κατέλαβαν διαφορετικά τμήματα του νησιού αποκομμένα μεταξύ τους.
Ανάμεσα στα προϊστορικά μνημεία που σώζονται στην Κορσική πολύ ενδιαφέροντα είναι αυτά που ανάγονται στον μεγαλιθικό πολιτισμό, κυρίως στα νότια του νησιού, στην πεδιάδα του Ταράβο, στη Φιλιτόζα κ.ά. Υπάρχουν πολλά μενίρ με ανθρώπινες μορφές, αγάλματα-στήλες με διαμορφωμένα πρόσωπα και σκαλισμένα όπλα. Από την εποχή των πυργοειδών κατασκευαστών στα μέσα της 2ης χιλιετίας υπάρχουν κυκλώπεια τείχη και κυκλικά μνημεία με αίθουσες και στοές, στο Τόρε, Φιλιτόζα και Κουκουρούτσου. Σώζονται επίσης τάφοι με ντολμέν και λειασμένες πέτρες.
Η ρωμαϊκή κατάκτηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 162 π.Χ., οι Ρωμαίοι κατέλαβαν ολόκληρο το νησί, που ονόμασαν Κόρσικα, παρά την αντίσταση των Κορσικανών στους πολέμους που κράτησαν 80 περίπου χρόνια (238-162 π.Χ.). Ο λατινικός πολιτισμός επεκτάθηκε ταχύτατα στο νησί και οι Ρωμαίοι ίδρυσαν νέες πόλεις. Εκμεταλλεύτηκαν τις πλουτοπαραγωγικές πηγές του τόπου, ίδρυσαν αγορές, λουτρά αξιοποιώντας τις θερμές πηγές και πολλά άλλα δημόσια κτίρια. Μνημεία της ρωμαϊκής εποχής σώζονται στην Αλερία, κατάλοιπα κτιρίων και κεραμικά κυρίως, και στην αποικία Μαριάνα που ίδρυσε οΓάιος Μάριος στην ανατολική ακτή.
Μεσαίωνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με την πτώση της Ρώμης, οι μεταναστεύσεις των βαρβαρικών λαών στη δυτική και νότια Ευρώπη επηρέασαν και την Κορσική. Οι Βάνδαλοι ήταν οι πρώτοι που εμφανίστηκαν, από το νότο της Ισπανίας, μέσω του Μαγκρέμπ, της Σικελίας και της Σαρδηνίας και κυριάρχησαν σε ολόκληρο το νησί.[2]
Οι Βάνδαλοι εκδιώχθηκαν το 533 από τους Βυζαντινούς, που κατέλαβαν ολόκληρη το νησί μέχρι το 552 πριν εμφανισθούν οι Οστρογότθοι. Τέλος, οι Λομβαρδοί, οι οποίοι ήρθαν από τις Άλπεις, κατέλαβαν το νησί μόνο για τρεις δεκαετίες αλλά κατάφεραν να κωδικοποιήσουν την τοπική χρήση του «χρέους αίματος», της μελλοντικής βεντέτας.
Από το 704, οι Σαρακηνοί πραγματοποίησαν τις πρώτες επιδρομές τους ενάντια στην Κορσική, οι οποίες διήρκεσαν περισσότερο από πέντε αιώνες. Τον 9ο και 10ο αιώνα, που οι επιθέσεις και λεηλασίες των Σαρακηνών πολλαπλασιάστηκαν, οι ακτές της Κορσικής εγκαταλείφθηκαν από τους κατοίκους, οι οποίοι αναζήτησαν καταφύγιο στο εσωτερικό του νησιού για ασφάλεια. Μετά την οριστική εκδίωξη των Σαρακηνών το 1078, τη διοίκηση του νησιού ανέλαβε ο αρχιεπίσκοπος της Πίζας. Την εποχή της κυριαρχίας της Πίζας, νέοι δρόμοι διανοίχθηκαν και ανεγέρθηκαν εκκλησίες.
Η Πίζα διατηρούσε τον έλεγχο του νησιού κατά το μεγαλύτερο μέρος του Μεσαίωνα, αλλά το 1284 μετά τη μάχη της Μελόρια ο έλεγχος του νησιού πέρασε στη δημοκρατία της Γένουας, η οποία κυριάρχησε στην Κορσική, με μικρές διακοπές, για 5 αιώνες.
Η εποχή χαρακτηρίζεται από πρωτότυπα ρομανικά κτίσματα κυρίως στα βόρεια του νησιού, όπως οι μεγάλες τρίκλιτες εκκλησίες Κανόνικα στη Μαριάνα, των αρχών του 12ου αιώνα και ο καθεδρικός ναός του Νέμπιο στο Σαιν-Φλοράν, του ίδιου αιώνα. Τον 12ο αιώνα ανεγέρθηκαν επίσης πολλά παρεκκλήσια, που σώζονται σήμερα, κυρίως έξω από χωριά.
Η εποχή των Γενουατών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.svg)
Από το 1132, στην Κορσική άρχισαν να εγκαθίστανται Γενουάτες, οι οποίοι αντικατέστησαν στην εξουσία τους άρχοντες της Πίζας, παρά τις προσπάθειες για ενότητα και ανεξαρτησία από πλευράς των Κορσικανών. Η Κορσική κυβερνήθηκε από τη Γένουα από το 1284, παρά τις συγκρούσεις και τη διαρκή αντίσταση των Κορσικανών, η οποία αποδείχθηκε ατελέσφορη λόγω του διαμελισμού της χώρας και της διχόνοιας που επικρατούσε ανάμεσά τους. Το 1359, το βορειοανατολικό τμήμα της Κορσικής ήρθε σε συμφωνία με τη Γένουα και στη διακυβέρνηση συμμετείχε εξαμελές συμβούλιο Κορσικανών που εγγυόταν την ασφάλεια και τη δικαιοσύνη. Αυτή η περιοχή ήταν η Terra del comune, στην οποία δεν συμπεριλαμβανόταν ο Νότος.
Το 1396, οι πολλές διενέξεις με τη Γένουα οδήγησαν σε προσφυγή στον βασιλιά της Γαλλίας. Ο Κάρολος ΣΤ' έστειλε τον στρατάρχη Μπουσικώ, που κυβέρνησε την Κορσική από το 1401 έως το 1409. Στις αρχές του 15ου αιώνα για σύντομο διάστημα την Κορσική κατέλαβαν οι βασιλείς της Αραγώνας. Με το τέλος της αραγωνικής κυριαρχίας το 1434, η Γένουα ανέθεσε τη διοίκηση στην Τράπεζα του Αγίου Γεωργίου, η οποία, μετά από σύντομη κυριαρχία της ηγεμονίας του Μιλάνου 1463-1478, ήρθε σε βίαιες συγκρούσεις κατά των φεουδαρχών του νότου, κατά τη διάρκεια των οποίων ο Φραγκίσκος Α' της Γαλλίας ίδρυσε ένα κορσικανικό σύνταγμα (1485-1505). Η Κορσική πέρασε προσωρινά στην κυριαρχία των Γάλλων το 1553, αλλά με τη συνθήκη του Κατώ-Καμπρεζί το 1559 το νησί επέστρεψε στη Γένουα.Το 1571 η καθιέρωση των Statuti civili e criminali ρύθμισε για μεγάλο διάστημα τις σχέσεις του νησιού με τη Γένουα.[3]
Στη διάρκεια της κατοχής των Γενουατών, στις κορσικανικές ακτές κατασκευάστηκαν πύργοι-παρατηρητήρια και οχυρωμένες ακροπόλεις, που υπάρχουν ακόμη στις κυριότερες κοινότητες, Αιάκειο, Καλβί, Πόρτο-Βέκιο, Μπονιφάτσιο, Μπαστιά και Σαιν-Φλοράν.
Η ελληνική κοινότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά τον Τουρκοβενετικό πόλεμο 1645-1669, οι Τούρκοι προσπάθησαν να καταλάβουν την περιοχή της Μάνης και αρκετοί Μανιάτες αποφάσισαν να μεταναστεύσουν. Απεσταλμένος των Μανιατών ο Ιωάννης Στεφανόπουλος έφτασε στη Γένουα, όπου του υπέδειξαν ως τόπο εγκατάστασης την Κορσική. Έτσι, τον Μάρτιο 1676 έφθασαν στο νησί 730 Μανιάτες, εγκαταστάθηκαν σε χωριά και επιδόθηκαν στην καλλιέργεια της γης. Το 1729 κατά την εξέγερση των Κορσικανών κατά της Γένουας, οι Μανιάτες αρνήθηκαν να βοηθήσουν τους επαναστάτες και αναγκάστηκαν να φύγουν από τα χωριά τους καταφεύγοντας για ασφάλεια στο Αιάκειο. Όταν η Κορσική προσαρτήθηκε στη Γαλλία το 1769, ο Γάλλος διοικητής κόμης Μαρμπέφ έκτισε το χωριό Καργκέζε και εκεί εγκαταστάθηκαν οι Έλληνες το 1775. Η παροικία διατηρείται στο Καργκέζε μέχρι σήμερα και έχει διαφυλάξει τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα των προγόνων τους.[4]
Ο πόλεμος της ανεξαρτησίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1729 οι Κορσικανοί εξεγέρθηκαν λόγω της υπερβολικής φορολογίας, της αποδιοργάνωσης της οικονομίας και της άρνησης της Γένουας να επιτρέψει τη συμμετοχή Κορσικανών στη διακυβέρνηση. Οι εξεγέρσεις συνεχίστηκαν μέχρι το 1768.
Η Γένουα ζήτησε αρχικά τη βοήθεια της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στη συνέχεια της Γαλλίας, η οποία προσπάθησε μάλλον να συνενώσει τους Κορσικανούς παρά να καταπνίξει την εξέγερση.
Εμβληματικό πρόσωπο του αγώνα της ανεξαρτησίας της Κορσικής ο αρχιστράτηγος Πασκουάλε Πάολι, το 1755 οργάνωσε την εξέγερση που γενικεύθηκε και οδήγησε το νησί σε σύντομη ανεξαρτησία. Συντάχθηκε ένα πρώτο σύνταγμα εμπνευσμένο από το πνεύμα του Διαφωτισμού, το οποίο έκανε την Κορσική ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος (1755-1769).[5]Αυτή την εποχή ιδρύθηκε το πανεπιστήμιο της Κορσικής στο Κορτέ, σε λειτουργία και σήμερα και το μόνο Πανεπιστήμιο που υπάρχει στην Κορσική. [6]
Προσάρτηση στη Γαλλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά όμως τη συνθήκη των Βερσαλλιών του 1768, η Κορσική παραχωρήθηκε από τους Γενουάτες στη Γαλλία. Οι Κορσικανοί αντιστάθηκαν στους Γάλλους αλλά η ήττα τους από τα γαλλικά στρατεύματα στο Πόντε-Νόβο το 1769 σηματοδότησε και το τέλος της ανεξαρτησίας της Κορσικής και ο Πασκουάλε Πάολι διέφυγε στο Λονδίνο όπου δημιούργησε ισχυρούς δεσμούς με το αγγλοσαξονικό βασίλειο. Η Γαλλική επανάσταση ψήφισε την ένωση της Κορσικής με τη Γαλλία με νόμο που θεσπίστηκε το 1789. Με τη βοήθεια των Άγγλων ο Πάολι κατάφερε να κάνει μια τελευταία απόπειρα ανεξαρτησίας και να πολεμήσει ξανά τους Γάλλους το 1794 και δημιούργησε ένα πολύ σύντομο βασίλειο της Αγγλο-Κορσικής, όπου το ανεξάρτητο νησί συνδέθηκε με την Αγγλία. Το προσωρινό αυτό βασίλειο εξαφανίστηκε το 1796 όταν οι Άγγλοι εκδιώχθηκαν από τους Γάλλους με τη βοήθεια του πολύ νεαρού στρατηγού Ναπολέοντα Βοναπάρτη, που γεννήθηκε στο Αιάκειο. Κατά τη διάρκεια της Α' Γαλλικής αυτοκρατορίας, με τα διατάγματα Μιό στην Κορσική παραχωρήθηκε ένα προνομιακό φορολογικό και τελωνειακό καθεστώς λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα της περιοχής.
Σύγχρονη εποχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τη διάρκεια του 19ου και του πρώτου μισού του 20ού αιώνα το νησί υπέφερε από μεγάλη οικονομική κρίση, καθώς η βιομηχανική παραγωγή ήταν ανύπαρκτη και η γεωργία καθυστερημένη. Μια μαζική μετανάστευση ερήμωσε κυρίως τα ορεινά χωριά αλλά και τις πόλεις. Πολλοί Κορσικανοί για να ξεφύγουν από τη φτώχεια εγκατέλειψαν τη χώρα τους για να μεταβούν στη Γαλλία ή στις υπερπόντιες κτήσεις της.
Κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, όταν η Κορσική κατελήφθη από τους Ιταλούς, αναπτύχθηκε αντιστασιακό κίνημα και μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας στις 8 Σεπτεμβρίου 1943 οι Κορσικανοί τους εκδίωξαν από το νησί. Υποστηριζόμενοι από τον στρατηγό Ζιρώ και γαλλικά στρατεύματα η Κορσική απελευθερώθηκε και από τους Γερμανούς τον Οκτώβριο του 1943.
Αυτονομιστικά κινήματα - Εγκληματικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά το 1967 και παρά τις προσπάθειες της Γαλλίας για αναστήλωση της οικονομίας του νησιού, αναπτύχθηκαν αυτονομιστικά κινήματα ανεξαρτητοποίησης της Κορσικής. Τα πιο ριζοσπαστικά από αυτά, όπως το Εθνικό Μέτωπο Απελευθέρωσης της Κορσικής (F.N.L.C.) προέβαιναν σε πράξεις βίας, κυρίως ανατινάζοντας αστυνομικά τμήματα και ξενοδοχεία στα παραθεριστικά κέντρα.
Έπειτα από 4 δεκαετίες ένοπλης δράσης, οι επιθέσεις άρχισαν να αραιώνουν την δεκαετία του 1990 και αυτή η υποχώρηση της εθνικιστικής βίας στην Κορσική οφείλεται στο ότι πολλοί από τους αυτονομιστές μαχητές του νησιού είτε κατέληξαν στην φυλακή είτε άλλαξαν τακτική και μπήκαν στην τοπική πολιτική. [7] Από το 2014, το F.N.L.C. έχει ανακοινώσει την αναστολή της ένοπλης δράσης του και το 2016 δήλωσε την αποστρατικοποίησή του.[8] Τον Οκτώβριο 2019 επανήλθε στο προσκήνιο απειλώντας με επιστροφή στη βία αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματα για μεγαλύτερη αυτονομία.[9]
Συγχρόνως όμως έχει αυξηθεί η εγκληματικότητα, η Κορσική έχει τη θλιβερή πρωτιά να έχει την υψηλότερη κατά κεφαλήν εγκληματικότητα στην Ευρώπη και το οργανωμένο έγκλημα είχε λάβει τεράστιες διαστάσεις στο νησί.[10]
Η Κορσική σε Ιδιαίτερο Καθεστώς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1982, η γαλλική κυβέρνηση παραχώρησε στην Κορσική Ιδιαίτερο καθεστώς. Αποτελώντας μια εδαφική ενότητα, διοικείται ελεύθερα μέσω μιας Συνέλευσης από 61 συμβούλους οι οποίοι εκλέγονται για μια εξαετία με άμεση καθολική ψηφοφορία. Η Συνέλευση της Κορσικής ρυθμίζει με τις αποφάσεις της τις υποθέσεις της διοικητικής περιοχής. Ο πρόεδρος της Συνέλευσης εκλέγεται κάθε 3 χρόνια και εξασφαλίζει το εκτελεστικό έργο. Ο εκπρόσωπος του κράτους στην περιοχή της Κορσικής διορίζεται με διάταγμα του υπουργικού συμβουλίου και είναι επιφορτισμένος με την περιφρούρηση των εθνικών συμφερόντων, το σεβασμό των νόμων και τον διοικητικό έλεγχο.[3]
Το 2003 διεξήχθη δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Κορσικής και το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό, αν και με μικρή πλειοψηφία, με 50,98% ψήφους κατά της ανεξαρτησίας και 49,02% υπέρ.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Herodotus, Book I Sections 162–167.
- ↑ Philippe Pergola, Daniel Istria, S. P. P. Scalfati, Antoine-Marie Graziani, A. Venturini, 2013, Moyen-Âge, in Graziani A.-M. (dir.), Histoire de la Corse, volume 1 – Des origines à la veille des révolutions (occupations et adaptations), Éditions Alain Piazzola, Ajaccio, p. 213-491
- ↑ 3,0 3,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τομ. 35 σελ. 220
- ↑ . «mia-stagona-istoria/oi-maniates-tis-korsikis-».
- ↑ . «la-corse.travel/histoire-de-la-corse». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ . «university-of-corsica-pasquale-paoli-profile/». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ . «www.news247.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ . «www.youtube.com (ελληνικά)».
- ↑ . «iefimerida.gr/kosmos/aytonomistes-stin-korsiki».
- ↑ . «www.tovima.gr/korsiki-rekor-egklimatikotitas-stin-eyrwpi».