Αρμάντ Μπεζάρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αρμάντ Μπεζάρ
Πορτρέτο της Αρμάντ Μπεζάρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Armande Béjart (Γαλλικά)
Γέννηση1650 (περίπου)[1][2]
Θάνατος30  Νοεμβρίου 1700[1][3] ή 1700[2]
Παρίσι
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία[4]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός θεάτρου
ηθοποιός[5]
Οικογένεια
ΣύζυγοςGuérin d'Estriché (από 1677)
Μολιέρος (1662–1673)
ΤέκναNicolas Guérin d'Estriché
Εσπρί Μαντλέν Ποκλέν
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαSociétaire of the Comédie-Française (1680–1694)[6]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Αρμάντ Μπεζάρ (πλήρες όνομα στα γαλλικά: Armande-Grésinde-Claire-Élisabeth Béjart) ήταν Γαλλίδα ηθοποιός του 17ου αιώνα, γνωστή και με το καλλιτεχνικό όνομα Δεσποινίς Μολιέρ. Η ημερομηνία και ο τόπος γέννησής της είναι αβέβαια, πέθανε στο Παρίσι στις 30 Νοεμβρίου 1700. Ήταν για έντεκα χρόνια η σύζυγος του Μολιέρου, σε έργα του οποίου ερμήνευσε πολλούς ρόλους, και ανέλαβε τη διεύθυνση του θιάσου για αρκετά χρόνια μετά τον θάνατό του.[7]

Υπήρξε μια από τις πιο διάσημες ηθοποιούς του θεάτρου 17ου αιώνα. Το ταλέντο της, τόσο στην τραγωδία όσο και στην κωμωδία, αναγνωρίστηκε από τους συγχρόνους της, δέχθηκε όμως συκοφαντίες για την ηθική της.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αρμάντ Μπεζάρ

Δεν είναι γνωστό εάν η Αρμάντ Μπεζάρ ήταν το μικρότερο παιδί του ηθοποιού Ζοζέφ Μπεζάρ ή το παιδί της μεγαλύτερης κόρης του Μαντλέν Μπεζάρ, της μακροχρόνιας συντρόφου και συνεργάτιδας του Μολιέρου. Δεδομένης της ημερομηνίας θανάτου του Ζοζέφ Μπεζάρ (1643) και της ηλικίας της Μαντλέν (γενν. 1618), και οι δύο υποθέσεις είναι πιθανές. Πρέπει να σημειωθεί ότι η διαθήκη του Μπεζάρ αναφέρει μεταξύ των παιδιών του ένα αβάφτιστο κοριτσάκι που θα μπορούσε να είναι η Αρμάντ. Επίσης ότι η Μαντλέν από τη σχέση της με τον Εσπρί ντε Ρεμόν, ιππότη της Μόντενα και επιμελητή υποθέσεων του Γκαστόν της Ορλεάνης, απέκτησε εκτός γάμου μια κόρη το 1638 και, πιθανόν, ένα δεύτερο παιδί το 1641, το οποίο θεωρείται ότι ήταν η Αρμάντ.[8]

Οι σύγχρονοι γενικά πίστευαν ότι η Αρμάντ ήταν η κόρη της Μαντλέν και οι αντίπαλοι του Μολιέρου απέδιδαν ακόμη και την πατρότητά της σ' αυτόν, με βάση συκοφαντίες που είχαν κυκλοφορήσει από τον ανταγωνιστικό θίασο του θεάτρου του Μεγάρου της Βουργουνδίας. Κατά συνέπεια, όταν ο Μολιέρος παντρεύτηκε την Αρμάντ το 1662, όταν εκείνος ήταν 40 και εκείνη περίπου 20 ετών, τον κατηγόρησαν για αιμομιξία. Ο Μολιέρος μετά από αυτή την κατηγορία παρουσίασε το πιστοποιητικό γέννησής της στον Λουδοβίκο ΙΔ΄, το οποίο έχει πλέον χαθεί. Ο βασιλιάς βάφτισε το πρώτο τους παιδί λίγο αργότερα.[9]

Ο Μολιέρος, πίνακας του Νικολά Μινιάρ (1656)

Με τον Μολιέρο απέκτησαν τρία παιδιά: τον Λουί (19 Ιανουαρίου – 11 Νοεμβρίου 1664), τη Μαρί Μαντλέν Εσπρί (3 Αυγούστου 1665 – 23 Μαΐου 1723), η μόνη που ενηλικιώθηκε, και τον Πιέρ Ζαν-Μπατίστ Αρμάν ( 15 Σεπτεμβρίου – 11 Οκτωβρίου 1672).

Ωστόσο, κανείς δεν ήταν ευχαριστημένος στο ζευγάρι: η σύζυγος ήταν φιλάρεσκη και πιθανόν άπιστη, ο σύζυγος ζήλευε. Το ζευγάρι χώρισε μετά τη γέννηση της κόρης τους το 1665 και οι σχέσεις τους περιορίστηκαν στη συνεργασία τους μόνο στο θέατρο μέχρι το 1671. Αλλά ο Μολιέρος δεν μπόρεσε να αντισταθεί στη γοητεία και τη χάρη που γοήτευε τους άλλους, και συμφιλιώθηκαν.[10]

Το 1677 παντρεύτηκε τον δεύτερο σύζυγό της, τον ηθοποιό Εστάς Φρανσουά Γκερέν (1636–1728) και απέκτησε έναν γιο (1678–1708).

Το 1688 κυκλοφόρησε ένα συκοφαντικό ανώνυμο φυλλάδιο σε μορφή μυθιστορηματικής βιογραφίας, Η διάσημη ηθοποιός, που την παρουσίαζε ως αδιάφορη και αχάριστη προς τον Μολιέρο και πιθανώς άπιστη, καθώς αναφέρεται στις υποτιθέμενες ερωτικές της περιπέτειες κατά τη διάρκεια του έγγαμου βίου της.[11]

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πορτρέτο που αποδίδεται στη Αρμάντ Μπεζάρ, Πιέρ Μινιάρ (1660)

Έπαιξε τον πρώτο της σημαντικό ρόλο στον θίασο του Μολιέρου τον Ιούνιο του 1663 στην Κριτική του σχολείου των γυναικών. Έμεινε εκτός σκηνής για λίγο το 1664, όταν απέκτησε το πρώτο της παιδί με τον Μολιέρο. Η μητέρα της είχε σχέση με τον Μολιέρο, η οποία πιθανότατα συνεχίστηκε και μετά τον γάμο της μαζί του. Η μακρά λίστα με τους σημαντικούς ρόλους της περιλαμβάνει τις ερμηνείες: πριγκίπισσα στην Πριγκίπισσα της Ήλιδας (1664), Σελιμέν στον Μισάνθρωπο (1666), Ερριέτ στις Σοφολογιότατες (1672), Ανζελίκ στον Κατά φαντασία ασθενή (1673). Διακρίθηκε επίσης ως Ελμίρα στην πρώτη παράσταση του Ταρτούφου (1664) και ως Λουσίλ στον Αρχοντοχωριάτη (1670). Όλοι αυτοί οι ρόλοι γράφτηκαν από τον σύζυγό της για να αναδείξει το ταλέντο της με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και εκείνη αξιοποίησε στο έπακρο τις ευκαιρίες της. [12]

Ερμήνευσε επίσης ορισμένες τραγωδίες των Πιέρ Κορνέιγ και Ρακίνα που περιλαμβάνονταν στο ρεπερτόριο του θιάσου του Μολιέρου.

Μετά τον θάνατο του Μολιέρου το 1673, η επί κεφαλής του θιάσου Αρμάντ Μπεζάρ και ο ηθοποιός Λα Γκρανζ (πιστός φίλος του Μολιέρου) αντιμετώπισαν μεγάλες δυσκολίες. Μερικοί ηθοποιοί τους εγκατέλειψαν για να συμμετάσχουν σε ανταγωνιστικούς θιάσους, στη συνέχεια ο Λουδοβίκος ΙΔ' αφαίρεσε την αίθουσα όπου έπαιζαν και την παραχώρησε στον Ζαν-Μπατίστ Λυλί, ο οποίος άρχισε να ανεβάζει μεγαλειώδεις όπερες. Τέλος, ο πρώην θίασος του Μολιέρου συγχωνεύτηκε με τον ανταγωνιστικό θίασο του Μαραί. Το 1680, ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ δημιούργησε την Κομεντί-Φρανσαίζ που συγκέντρωσε τον θίασο του Μεγάρου της Βουργουνδίας και τους πρώην θιάσους του Μολιέρου και του Μαραί και συνεχίζει έως σήμερα. Η Αρμάντ Μπεζάρ και ο σύζυγός της ήταν από τα πρώτα μέλη της Κομεντί Φρανσαίζ. [13]

Τελευταία χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1694 αποσύρθηκε με ετήσια επιχορήγηση 1000 λιρών. Τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Μολιέρου, η Αρμάντ πλήρωσε 5.400 λίρες για ένα σπίτι στο Μεντόν, προάστιο του Παρισιού. Αυτό το σπίτι ήταν προηγουμένως ιδιοκτησία του χειρουργού Αμπρουάζ Παρέ από το 1550. Έζησε εκεί με τον δεύτερο σύζυγό της, μέχρι τον θάνατό της στις 30 Νοεμβρίου 1700. Το σπίτι είναι τώρα το Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας του Μεντόν.[14]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb131829231. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. pna20231206153. Ανακτήθηκε στις 10  Νοεμβρίου 2023.
  3. ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Armande-Bejart. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ www.britannica.com/EBchecked/topic/58945/Armande-Bejart.
  5. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. pna20231206153. Ανακτήθηκε στις 5  Δεκεμβρίου 2023.
  6. ↑ www.comedie-francaise.fr/fr/artiste/armande-bejart.
  7. ↑ . «britannica.com/biography/Armande-Bejart». 
  8. ↑ /. «en.wikisource.org/wiki/1911_1911 Encyclopædia Britannica/Béjart». 
  9. ↑ . «lefigaro.fr/arts-expositions/dix-journees-de-la-vie-de-moliere-jean-baptiste-epouse-la-jeune-armande-bejart». 
  10. ↑ . «wikiwand.com/en/Armande_Béjart». 
  11. ↑ . «gallica.bnf.fr/ark:/La fameuse comédienne, ou Histoire de la Guérin, auparavant femme et veuve de Molière». 
  12. ↑ . «fr-academic.com/dic.nsf/Armande Béjart». 
  13. ↑ . «comedie-francaise.fr/fr/artiste/armande-bejart». 
  14. ↑ . «destination.hauts-de-seine.fr/musee-art-histoire-meudon». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Armande Béjart στο Wikimedia Commons
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρμάντ_Μπεζάρ&oldid=9764144"