Pragmatica sanctio της Μπουρζ

Η Pragmatica sanctio της Μπουρζ - (Caroli Septimi Frankorum Regis Pragmatica Sanctio ^[1]) - εκδόθηκε από τον βασιλιά Κάρολο Ζ΄ της Γαλλίας στις 7 Ιουλίου 1438, με σκοπό να περιορίσει τις εξουσίες του Πάπα της Ρώμης. ^[2]

Η Σύνοδος της Βασιλείας (1431- 14377) ευνόησε τις προσπάθειες αναμόρφωσης της Καθολικής Εκκλησίας, και εξέδωσε μια σειρά διαταγμάτων που περιόριζαν την παπική εξουσία και προσπαθούσαν να αναβιώσουν τις συνοδικές λειτουργίες της πρώτης δυτικής εκκλησίας. Σφοδρός αντίπαλος αυτών των προσπαθειών ήταν ο Πάπας Ευγένιος Δ΄. Όταν η Σύνοδος της Βασιλείας κατέστη άκαρπη εξαιτίας των αντιμαχιών, και οι δυο πλευρές, Πάπας και Συμβούλιο της Συνόδου αναζήτησαν νέους τρόπους υπεροχής. Ο Πάπας, αποκήρυξε τη Σύνοδο της Βασιλείας, (η Σύνοδος αυτή δεν αναγνωρίζεται από την Καθολική Εκκλησία μέχρι σήμερα) και διακήρυξε νέα σύνοδο στη Φερράρα, με τους Επισκόπους που του έμειναν πιστοί.

Οι διαφωνούντες επίσκοποι αναζήτησαν την προστασία του Γάλλου βασιλιά, ο οποίος συγκάλεσε για αυτό τον σκοπό ένα Εθνικό συμβούλιο που διέταξε να συνέλθει στη Μπουρζ τον Μάιο του 1438. Στις 7 Ιουλίου 1438, ο βασιλιάς εξέδωσε το διάταγμα, Caroli Septimi Frankorum Regis Pragmatica Sanctio, στην οποίο αποδέχτηκε τις αποφάσεις του Εθνικού συμβουλίου της Γαλλίας και διέταξε την τήρησή τους. Ουσιαστικά περιέχει τις αρχές της υπεροχής μιας οικουμενικής συνόδου έναντι του Πάπα, της τακτικής διεξαγωγής γενικών συνόδων και του περιορισμού των παπικών επιφυλάξεων και απαιτήσεων φόρου.

Με αυτό το διάταγμα ο Γάλλος βασιλιάς εξέδωσε νόμο της κοσμικής νομοθετικής αρχής σε καθαρά εκκλησιαστικά θέματα. Η αναγνώριση της εξουσίας του Συμβουλίου της Βασιλείας ήταν μόνο τυπική, διότι η εγκυρότητα των αποφάσεών του στη Γαλλία βασιζόταν αποκλειστικά στο διάταγμα του βασιλιά. Καθώς ο νόμος καταγράφηκε στα κοινοβούλια, αυτά, ιδιαίτερα η Βουλή των Παρισίων, έλαβαν το δικαίωμα να παρέμβουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Εκκλησίας. Ο Πίος Β' (1458-64) την κήρυξε ως παραβίαση των δικαιωμάτων της παπικής έδρας και κάλεσε τους Γάλλους επισκόπους να βοηθήσουν στην καταστολή της. Ο Κάρολος Ζ' άσκησε έφεση εναντίον αυτού σε ένα γενικό συμβούλιο. Ο διάδοχός του Λουδοβίκος ΙΔ' υποσχέθηκε στον πάπα να καταργήσει την κύρωση, αλλά η Βουλή του Παρισιού και το πανεπιστήμιο αντιστάθηκαν, και ο βασιλιάς άφησε το θέμα να πέσει. Το 1499 ο Λουδοβίκος XII με ρητή δήλωση ανανέωσε την επιβολή της κύρωσης.

Η Pragmatica sanctio της Μπουρζ τελικά αντικαταστάθηκε το 1516 από τις αποφάσεις του Κονκορδάτο της Μπολόνια - μεταξύ Πάπα Λέων 10ου και αυτοκράτροα Φραγκίσκου Α' που επανακαθόρισε τις εξουσίες των δυο μερών.