Χωροδεσποτεία
Η χωροδεσποτεία [1] υπήρξε ευρωπαικό μεσαιωνικό πολιτικό και κοινωνικό-οικονομικό σύστημα, σύμφωνα με το οποίο γινόταν η οργάνωση και διοίκηση των κτημάτων του κλήρου και των αριστοκρατών. Αυτό το σύστημα διακυβέρνησης βρήκε άνθηση τόσο στην Ευρώπη, όσο και σε διάφορα μέρη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, της Ιαπωνίας και αλλού κάτω από διαφορετικές ονομασίες και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Αποτέλεσε πρόδρομο του φεουδαρχικού συστήματος στην Ευρώπη. Η κυριαρχία των μεγαλογαιοκτημόνων ήταν μια απαραίτητη συνθήκη εκείνη την εποχή των διαρκών αναταραχών και των συνεχών βαρβαρικών επιδρομών κατά τον 5ο και 6ο αιώνα. Ήταν ο μόνος τρόπος προστασίας της γης και των ανθρώπων εκείνης της εποχής.
Τρόπος λειτουργίας των κοινωνιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε αυτό το σύστημα οι κατώτερες κοινωνικά ομάδες των κτημάτων, οι οποίοι ήταν δούλοι, κυρίως εργάτες και χειρώνακτες που ζούσαν γύρω από την κυρίως έπαυλη του άρχοντά τους, συγκροτώντας έτσι μια αγροτική συνοικία. Αυτοί οι εργάτες δούλευαν αποκλειστικά για τον ιδιοκτήτη της έπαυλης, ο οποίος τους προσέφερε προστασία και μερικές φορές το δικαίωμα να δουλεύουν ξεχωριστά κομμάτια γης για την κάλυψη δικών τους αναγκών. Το κέντρο κάθε χωροδεσποτικής κοινωνίας ήταν η προσωπική κατοικία του ιδιοκτήτη της συνοικίας, όπου και γινόταν συναντήσεις για θέματα κανόνων, διασκέδασης και διοίκησης. Οι κανονισμοί και τα έθιμα κάθε συνοικίας διέφεραν μεταξύ τους. Ο συνήθης δούλος δεν είχε καμία ελπίδα για οικονομική ανέλιξη, αφού ο άρχοντας είχε άμεση κυριαρχία και η εκμετάλλευση ήταν μονομερής για τους δούλους. Επιπλέον, υπήρχαν διαφορές μεταξύ όμορων δούλων σχετικά με τα καθήκοντά τους ακόμα και στην ίδια συνοικία, δεν είχαν όλοι τα ίδια προνόμια και τις ίδιες υποχρεώσεις, όλα αυτά καθοριζόταν αποκλειστικά από τον άρχοντα κάθε έπαυλης.[2]
Διαφορά με την φεουδαρχία.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχει συχνή ταύτιση χωροδεσποτείας και φεουδαρχίας, ωστόσο δεν μιλάμε για την ίδια περίσταση. Είναι δυο διαφορετικά συστήματα διοίκησης στην Μεσαιωνική Ευρώπη.
| Χωροδεσποτεία | Φεουδαρχία | |
|---|---|---|
| Τρόπος διαχείρησης της γης | Τρόπος ανταλλαγής της γης για στρατιωτικούς σκοπούς | |
| Απασχολούσε τους κοινούς ανθρώπους της εποχής (δούλους)
που δούλευαν για την γη. |
Κοινωνικό σύστημα με βάση στις σχέσεις Φεουδαρχών αριστοκρατών και υποτελών εργατών. Με μηδενική αμοιβή και όροι υποτέλειας χαρακτήριζαν τους εργάτες. |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Manorialism | Definition & Characteristics | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2023.
- ↑ Raftis, J. A. (1996). Peasant economic development within the English manorial system. Stroud, Gloucestershire [England]: Sutton Pub. ISBN 978-0-7735-6599-9. 767671438.