Χρήστης:Ioannapts/πρόχειρο

Το Οικοχωριό Σκάλα https://www.skalaecovillage.com/el/ αποτελεί μια «προσπάθεια διαμόρφωσης και υλοποίησης ενός οικολογικού και κοινοτικού τρόπου ζωής»^[1], η οποία ξεκινάει ήδη από τη δεκαετία του 1990 από τον Νικηφόρο Περτσινίδη και την Άννα Φιλίππου, τους εμπνευστές και ιδρυτές του οικοχωριού. Βρίσκεται περίπου 50 χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Θεσσαλονίκης, κοντά στο ομώνυμο φαράγγι Σκάλα, στο Ζαγκλιβέρι, και οι εγκαταστάσεις του εκτείνονται σε ένα αγρόκτημα περίπου 60 στρεμμάτων. Το 2016 ο πληθυσμός του οικοχωριού φτάνει στους οκτώ ενήλικες και τέσσερα παιδιά, ενώ το 2018 στους τρεις ενήλικες και δύο παιδιά. Τον Μάιο του 2021, σύμφωνα με τη σελίδα που διατηρεί το οικοχωριό στο Facebook https://www.facebook.com/skalaecovillage/, ο πληθυσμός του ανέρχεται στους τέσσερις ενήλικες και τρία παιδιά. Τέλος, το Οικοχωριό Σκάλα είναι μέλος του Global Ecovillage Network https://ecovillage.org/, ενός παγκόσμιου δικτύου το οποίο φέρνει κοντά εγχειρήματα ανά τον κόσμο, όπως αυτό του Οικοχωριού Σκάλα στην Ελλάδα.

Ιστορικό δημιουργίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία ^[2] του Οικοχωριού Σκάλα ξεκινάει από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Την περίοδο αυτή οι εμπνευστές του ξεκινούν την έρευνά τους γύρω από διάφορα μοντέλα οικοχωριών τα οποία συναντώνται σε διάφορα μέρη ανά τον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα ασχολούνται και με τον σχεδιασμό της ίδιας της κοινότητας. Το 1998 πραγματοποιείται η αγορά του αγροκτήματος στο οποίο σήμερα είναι εγκατεστημένο το οικοχωριό, ενώ το 2004 ανεγείρεται το πρώτο βιοκλιματικό οίκημά του. Το 2010 κατασκευάζονται ορισμένα συμπληρωματικά κτίσματα, ενώ ένα χρόνο αργότερα, το 2011, πραγματοποιείται και η μόνιμη εγκατάστασή στο οικοχωριό Σκάλα, οπότε και ξεκινάει η κοινοτική ζωή σε αυτό.

Αξίες, στόχοι και όραμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όραμα των εμπνευστών του Οικοχωριού Σκάλα είναι αυτό να καταφέρει να αποτελέσει «μια ζωντανή και ανοιχτή κοινωνική πρόταση» στο πλαίσιο της οποίας θα καταστεί δυνατό «να αντικατασταθούν οι συμβατικές δομές του ανταγωνισμού και του φόβου από τις σταθερές της εμπιστοσύνης, της αλληλεγγύης, της συνεργασίας, της υπευθυνότητας απέναντι στον εαυτό μας αλλά και στην ίδια τη ζωή». Παράλληλα, οι ιδρυτές του χωριού αντιλαμβάνονται τη ζωή στο πλαίσιο της κοινότητας ως ένα πεδίο το οποίο με τη σειρά του μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για το σύνολο της κοινωνίας, για τη δημιουργία ενός εναλλακτικού τρόπου ύπαρξης και διαβίωσης, πέραν του συμβατικού. Σε αυτό το πλαίσιο, μέσω της δημιουργίας ενός χωριού, το οποίο είναι οικολογικό, το οποίο βασίζεται στις αρχές της αυτάρκειας και της βιωσιμότητας και στο οποίο ο κάθε συμμετέχοντας και η κάθε συμμετέχουσα αντιλαμβάνεται ότι έχει ευθύνη πέρα από τη δική του/ης ζωή και για την ίδια τη ζωή της κοινότητας και των υπόλοιπων μελών της, στόχος τους είναι να δημιουργήσουν τις απαραίτητες συνθήκες ώστε να κληροδοτηθεί στις επόμενες γενιές ένα μέλλον το οποίο θα τους εξασφαλίζει μία υγιή, αξιοπρεπή και ελεύθερη διαβίωση. Επίσης, σχετικά με τις αξίες οι οποίες φιλοδοξείται να προαχθούν μέσω του Οικοχωριού Σκάλα, αυτές μπορούν να συνοψιστούν σε τρεις πυλώνες, έτσι όπως παρουσιάζονται και στην ιστοσελίδα του οικοχωριού: ^[3]

Αυτάρκεια και αειφορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχικά, όσον αφορά τον τομέα της ενέργειας και της ενεργειακής παραγωγής και κατανάλωσης, το Οικοχωριό Σκάλα είναι σε αρκετά σημαντικό βαθμό ενεργειακά ανεξάρτητο και αυτόνομο, ενώ προσανατολίζεται σταθερά σε μία προσπάθεια παραγωγής ήπιων μορφών ενέργειας, φιλικών προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Συγκεκριμένα, η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας για τις ανάγκες του οικοχωριού γίνεται με τη χρήση ηλιακών panels, ενώ υπάρχει και συσκευή παραγωγής βιοαερίου. Όσον αφορά δε τις κτιριακές εγκαταστάσεις οι οποίες βρίσκονται στο οικοχωριό, αυτές είναι κατασκευασμένες με υλικά τα οποία είναι, επίσης, φιλικά προς το περιβάλλον και κατ’ επέκταση στον άνθρωπο. Σχετικά με τη χρήση και τη διαχείριση του νερού, το οικοχωριό Σκάλα είναι σε μεγάλο βαθμό αυτόνομο και ανεξάρτητο και σε αυτό τον τομέα, αφού το πόσιμο νερό αντλείται από φυσικές πηγές, ενώ για τις αρδευτικές ανάγκες του οικοχωριού αξιοποιείται το βρόχινο νερό. Επίσης, αγωγοί νερού οι οποίοι έχουν κατασκευαστεί, καθώς και διάφορα δέντρα φυτά τα οποία υπάρχουν στον χώρο, λειτουργούν εν είδει βιολογικού καθαρισμού του νερού των απορριμμάτων από τις τουαλέτες treebog που υπάρχουν στον χωριό, αφού με φυσικό τρόπο τα φυτά αυτά απορροφούν τα απορρίμματα, καθιστώντας την ύπαρξη αποχετευτικού συστήματος μη απαραίτητη. ^[4] Τέλος, όσον αφορά τον τομέα της διατροφής, στο Οικοχωριό Σκάλα γίνεται χρήση κοινών χορτοφαγικών κουζινών, οι οποίες και αυτές με τη σειρά τους είναι προσανατολισμένες στις αρχές και τις αξίες της αυτάρκειας και της αυτονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο, προάγεται και ενθαρρύνεται η κατανάλωση προϊόντων προερχόμενων από τοπικούς παραγωγούς, καθώς και προϊόντων τα οποία παράγονται στο ίδιο το αγρόκτημα του οικοχωριού. Σε γενικές γραμμές, όσον αφορά το ζήτημα της διατροφής, δίνεται μεγάλη έμφαση στην τοπικότητα των προϊόντων, καθώς και στην κατανάλωση προϊόντων προερχόμενων από βιολικές μεθόδους καλλιέργειας. Απώτερος στόχος αποτελεί η μείωση του οικολογικού αποτυπώματος, καθώς και η συνετή διαχείριση των φυσικών πόρων και η προστασία του περιβάλλοντος.

Κοινωνικό επίπεδο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Οικοχωριό Σκάλα προάγεται και ενθαρρύνεται η δημιουργία σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, καθώς και η ειρηνική επίλυση όποιων διαφορών και διχογνωμιών προκύπτουν, πάντα μέσω της προώθησης ενός πλαισίου συνεργασίας, συζήτησης, διαφάνειας και αλληλοκατανόησης. Παράλληλα, όσον αφορά τις μικρότερες ηλιακά ομάδες, το όραμα του Οικοχωριού Σκάλα είναι η δημιουργία ελεύθερων και πειραματικών σχολικών χώρων, όπου θα καλλιεργούνται αξίες διαφορετικές από αυτές του ανταγωνισμού και της προσπάθειας της επαγγελματικής και οικονομικής εξασφάλισης.

Αποφάσεις και εργασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο οικοχωριό Σκάλα η κοινότητα γίνεται κατανοητή ως ένα «εργαστήρι ζύμωσης», όπου προάγεται ο σεβασμός και ενθαρρύνεται η αξιοποίηση των ιδιαιτεροτήτων και των ταλέντων του καθενός και της καθεμίας. Στο πλαίσιο αυτό, η διαδικασία λήψης αποφάσεων στο οικοχωριό Σκάλα γίνεται μέσω του αξιακού συστήματος της σοσιοκρατίας. Όπως αναφέρεται και στην ιστοσελίδα του οικοχωριού, η σοσιοκρατία μπορεί να γίνει κατανοητή ως ένα μοντέλο οργάνωσης μίας κοινότητας ανθρώπων, όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται από κοινού από το σύνολο των ενδιαφερομένων, πάντα σε ένα πλαίσιο ισοτιμίας, καθώς και σεβασμού για τις απόψεις, τις γνώμες και τις ανάγκες των εμπλεκομένων. Σκοπός αυτής της διαδικασίας είναι οι αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται να είναι αποδοτικές και προσανατολισμένες προς την επίτευξη των στόχων οι οποίοι έχουν τεθεί μετά από διάλογο και με την ενεργό συμμετοχή του καθενός και της καθεμίας. Τέλος, σημαντικό είναι και το κομμάτι της οικονομίας και της εργασίας. Το Οικοχωριό Σκάλα, μέσα από τις δραστηριότητες και τις εργασίες του, αυτό το οποίο φιλοδοξεί να επιτύχει είναι να δημιουργήσει επαγγελματικές προοπτικές στους ανθρώπους οι οποίοι ζουν στην ίδια την κοινότητα του οικοχωριού ή και στον ευρύτερο χώρο της γειτονιάς, οι οποίες θα είναι βιώσιμες. Οι εργασίες αυτές, με τη σειρά τους, είναι προσανατολισμένες στον σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Επίσης, μεγάλο ενδιαφέρον και υποστήριξη υπάρχει για εγχειρήματα τα οποία είναι βασισμένα στον συνεργατισμό και τις συνεργατικές αξίες, σε πρωτοβουλίες εναλλακτικών νομισμάτων και εν γένει στην ανταλλακτική και την κοινή οικονομία, δηλαδή σε πρωτοβουλίες και εγχειρήματα τα οποία κινούνται πέρα από τη συμβατική (καπιταλιστική) αγορά και τα οποία ενθαρρύνουν ένα νέο τρόπο ανταλλαγής, παραγωγής, κατανάλωσης και διαχείρισης των φυσικών πόρων και αγαθών.

Δραστηριότητες, εκδηλώσεις, εθελοντισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την τρέχουσα περίοδο, λόγω της πανδημίας του Covid-19 οι εκδηλώσεις και οι δραστηριότητες οι οποίες συνήθως λαμβάνουν χώρα στο Οικοχωριό Σκάλα, υπό κανονικές συνθήκες, έχουν ανασταλεί προσωρινά. Ωστόσο, παλαιότερα, το οικοχωριό Σκάλα διοργάνωνε αρκετές εκδηλώσεις και δραστηριότητες κάθε χρόνο. Ενδεικτικά αναφέρεται το εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε το 2017 σε συνεργασία με το Κέντρο Φυσικής Καλλιέργειας με θέμα «Φυσική Καλλιέργεια και δημιουργία Κοινότητας». ^[5] Επίσης, το οικοχωριό Σκάλα δέχεται συχνά εθελοντές/ριες. Στο πλαίσιο του «ανοίγματος» του οικοχωριού σε εθελοντές/ριες, αυτοί/ες έχουν τη δυνατότητα και την ευκαιρία να συμμετέχουν ενεργά στην καθημερινή ζωή και στις καθημερινές δραστηριότητες του οικοχωριού και του αγροκτήματος. Οι δραστηριότητες αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία φυσικών κήπων, την υγιεινή διατροφή και κουζίνα και τη δημιουργία χώρων συγκράτησης νερού. Σημαντικό κομμάτι στο πλαίσιο της δραστηριοποίησης εθελοντών στο Οικοχωριό Σκάλα είναι η κοινωνικοποίηση, η γνωριμία και η δημιουργία σχέσεων μεταξύ των εθελοντών και των κατοίκων του οικοχωριού. Για αυτό ακριβώς τον λόγο, κατά τη διάρκεια της διαμονής των εθελοντών στο οικοχωριό διοργανώνονται «κύκλοι μοιράσματος» ή «κύκλοι καρδιάς», όπου οι συμμετέχοντες/ουσες έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, να κοινωνικοποιηθούν, να γνωριστούν και να αναπτύξουν σχέσεις ^[6].