Χρήστης:Fainomenon/πρόχειρο

Ο Σκύλος του Σουλίου ή Αγριοχοιροθήρας του Σουλίου είναι μία αρχαία ελληνική φυλή σκύλου. Αποτελεί την εξέλιξη του αρχαιοελληνικού κυνηγετικού Μολοσσού της Ηπείρου. Στην αρχαία εποχή αναφερόταν απλά ως θηρευτικός Μολοσσός ("τοις θηρίοις"), σε αντιδιαστολή με τον ποιμενικό ("τοις προβάτοις"), ενώ στην Δύση έγινε ευρύτερα γνωστός ως Σκύλος του Σουλίου, από το Σούλι Θεσπρωτίας. Στις μέρες μας χρησιμοποιείται συνήθως σε καθήκοντα φύλαξης κοπαδιών, κυνηγίου μεγαλόσωμων θηραμάτων (αγριοχοίρου) και σαν φύλακας του σπιτιού.

Ιστορικά Στοιχεία

Εξαιρετικά μεγαλόσωμοι αγριοχοιροθήρες εμφανίζονται στον ελλαδικό χώρο από πολύ παλιά (Μυκηναϊκή τοιχογραφία από την Τίρυνθα, 14ος-13ος π.Χ. αι.[1]). Είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή η εμφάνιση σε αυτές τις τοιχογραφίες αγριοχοιροθήρων με χρωματισμό αρλεκίνου που ομοιάζουν με πρώιμους Μεγάλους Δανούς/Γερμανικούς Μολοσσούς (Κυνήγι Αγριοχοίρου από το νεότερο ανάκτορο της Τίρυνθας, 13ος π.Χ. αι.[2],[3]

Στα κατοπινά χρόνια συναντάμε διάφορες άλλες αναπαραστάσεις από την αρχαϊκή [Μελανόμορφη Αρύβαλλος που απεικονίζει το Κυνήγι του Καλυδώνιου Κάπρου, περί το 580 π.Χ.,Μουσείο του Λούβρου [4], [Μελανόμορφη Βοιωτική Κάνθαρος που απεικονίζει το κυνήγι της Κυρηναϊκής Ελάφου, 560-550 π.Χ., Κέιμπριτζ, Μουσεία Τέχνης του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ [5], την κλασσική [Αθηναϊκός ερυθρόμορφος αμφορέας, 520-510 π.Χ., Μουσείο του Λούβρου [6] και την ελληνιστική εποχή [Μουσείο της Περγάμου[7] στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, που επιβεβαιώνουν την εξάπλωση αυτού του τύπου σκύλου, καθώς και διάφορες μαρτυρίες που αφορούν την χρήση του στο κυνήγι μεγαλόσωμων θηραμάτων αλλά και στον πόλεμο. Το μεγάλο μέγεθος που τον χαρακτηρίζει, οδηγεί τους αρχαίους καλλιτέχνες να ταυτίσουν την μορφή του σκύλου αυτού, σε αρκετές περιπτώσεις, με τον μυθολογικό Κέρβερο [Αγγειογραφία, ο Ηρακλής με τον Κέρβερο, Μουσείο του Λούβρου [8].

Από την αρχαιότητα λοιπόν σώζονται διαπιστωμένες μαρτυρίες για την καλλιέργεια γιγαντόσωμων σκύλων φύλαξης, προστασίας των κοπαδιών από αρπακτικά (λύκους, αρκούδες) και κυνηγιού μεγάλων θηραμάτων στην Ήπειρο και ιδιαίτερα την Μολοσσία [9]. Την εποχή της Τουρκοκρατίας οι σκύλοι αυτοί εμφανίζονται ιδιαίτερα εντοπισμένοι στην οχυρή περιοχή του Σουλίου, όπου αποκτούν ιδιαίτερη σημασία και φήμη οι αμυντικές & μαχητικές τους ικανότητες όχι μόνο στην εξασφάλιση των περιουσιών και των κοπαδιών των κατοίκων, αλλά και στις πολεμικές τους επιχειρήσεις. "Επίσης είναι γνωστός και ως Σουλιώτικος Αγριοχοιροθήρας. Αυτή η (εξαφανισμένη) φυλή εχρησιμοποιείτο ως φύλακας περιουσιών καθώς και για την προστασία στρατηγικών επάλξεων κατά την διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων. Οι Σουλιώτες ήταν μία φυλή που κατοικούσε κατά την διάρκεια των 17ου και 18ου αιώνων στην Βόρειο-Δυτική περιοχή της σύγχρονης Ελλάδας, κοντά στην ορεινή περιοχή της σημερινής Πάργας. Ο σκύλος αυτός ήταν ο εντυπωσιακός τους φύλακας. Αποτελούσε μία τοπική έκδοση των προγόνων της φυλής που σήμερα αποκαλούμε Great Dane. Περιγράφεται ως σκύλος με "γεμάτο στόμα", εκφοβιστικό χαρακτήρα, με σκληρή εμφάνιση και σκληρό τρίχωμα. Αυτό το σκληροτράχηλο σκυλί φημολογείται ότι έφθανε τα 4 πόδια σε ύψος, ή 1,21 μ. Ο μεγαλύτερος σκύλος φύλακας που είχε υπάρξει ποτέ. Οταν εκτελούσε καθήκοντα φύλακα τα αυτιά του, σύμφωνα με παλαιά παράδοση, ήταν κομμένα".[1840, Dogs, Canidae or Genus Canis of Authors, including The Genera Hyaena and Proteles, Vol. II., Mammalia Vol.X, by Lieut-Col. Chas Hamilton Smith, with Portrait and Memoir of Don Felix D'azara|[10]

Τον 18ο αιώνα, αρκετά δείγματα της φυλής φτάνουν στη Δυτική Ευρώπη, όπου εντυπωσιάζουν με το τεράστιο μέγεθός τους και αποκτούν φήμη ως σκύλοι του Σουλίου, αρχικά μαζί με στρατιώτες που πήραν μέρος στον Αυστροτουρκικό πόλεμο και αργότερα, μετά την υποταγή του Σουλίου στους Τούρκους, σαν δώρα μεταξύ ευγενών. Το 1886 ο Μ.Β.Wynn, γράφοντας την ιστορία του Βρεtτανικού Μαστίφ σχολιάζει: "Ο πραγματικός Μολοσσός...είναι πανομοιότυπος η σχεδόν πανομοιότυπος με τον σύγχρονο Αγριοχοιροθήρα των Σουλιωτών". ["Dogs the Ultimate Dictionary of over 1000 Dog Breeds" , Desmond Morris, 2001, Random House UK, Σελ 618]. Ο David Hancock, σε άρθρο του στο περιοδικό "Dogs Monthly", Αύγουστος 2001, και στο βιβλίο του "Mastiffs, The Big Game Hunters" αναφέρει τον Σκύλο των Σουλιωτών σε σχέση με μία μαρτυρία του Λόρδου Τρούρο: "Οι Γερμανικοί σκύλοι που εχρησιμοποιούντο για το κυνήγι αγριογούρουνου κατά των Μεσαίωνα, έφθαναν αρχικά το ύψος των 28 ιντσών (71 εκατοστών στο ακρώμιο). Το επιπλέον ύψος επετεύχθη αργότερα με την πρόσμιξη αίματος από τον Σκύλο των Σουλιωτών, ο οποίος είχε αρχικά εισαχθεί ως 'σκύλος επίδειξης' κατά την διάρκεια των στρατιωτικών παρελάσεων των ευρωπαϊκών συνταγμάτων. Ο Λόρδος Τρούρο εισήγαγε ένα από αυτά τα σκυλιά. Ηταν ένας τεράστιος κυνηγός μεγάλου θηράματος. Τα Όρη του Σουλίου ευρίσκονται στην περιοχή γνωστή ως Μολοσσία, η οποία ήταν φημισμένη για τους τεράστιους κυνηγετικούς της σκυλους και τους εξαιρετικά επιθετικούς σκύλους φύλαξης κοπαδιών. Η επιδίωξη/επιθυμία για την δημιουργία ενός γιγαντιαίου σκύλου, οδήγησε στην διασταύρωση των Γερμανικών Αγριοχοιροθηρών με αυτά τα σκυλιά των Σουλιωτών." Η Juliette Cunliffe (“The Encyclopedia of Dog Breeds”, Parragon Publications 1999,US Edition 2003, Barnes and Noble Books) αναφέρεται σε αποσπάσματα από το έργο "Naturalist's Library" του W.H.Lizards(1840) : "Ο Lizards εξoμοιωνει τον Αγριοχοιροθήρα των Σουλιωτών με τον Γερμανικό Αγριοχοιροθήρα, μια από τις πιο μεγαλόσωμες φυλές που ήταν γνωστή την εποχή αυτή και τον οποίο θεωρούσε τον πραγματικό Μολοσσό της αρχαιότητας. Είχε φαρδύ στόμα, σκληροτράχηλο και εκφοβιστικό χαρακτήρα και σκληρό τρίχωμα. Κανένα δεν είχε παρατηρηθεί χωρίς κομμένα αυτιά. Η ουρά είχε σκληρό και ακατάστατο τρίχωμα. Το χρώμα ήταν πύρινο με μαύρο η καφέ στην πλάτη, τους ώμους και γύρω από τα αυτιά. Πολλοί τέτοιοι σκύλοι χρησιμοποιούνταν από τους Τούρκους, κατά την διάρκεια των Αυστρο-Τουρκικών πολέμων, για την φύλαξη παραμεθoρίων περιοχών. Κατά την διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων πολλά δείγματα αιχμαλωτίσθηκαν και υιοθετήθηκαν από τις Αυστριακές Αυτοκρατορικές δυνάμεις και χρησιμοποιήθηκαν ως κατοικίδιοι σκύλοι στους στρατώνες. Ένα δείγμα που παρουσιάσθηκε στον Βασιλέα της Νάπολης, σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, ήταν ο πιό υψηλός/μεγαλόσωμος σκύλος στον κόσμο, με ύψος 1.22 μ. Τα λίγα δείγματα που είχαν παρατηρηθεί περιεγράφοντο ως λίγο κοντότερα από Πόνυ Σέτλαντ. Το κεφάλι του Σουλιώτικου Σκύλου έμοιαζε περισσότερο με αυτό του σύγχρονου Great Dane, παρά με αυτό του σύγχρονου Βρετανικού Μαστίφ".

Στο "The Sporting Review, 1848, edited by "Craven" (ψευδώνυμο του John William Carleton), Λονδίνο, βρίσκουμε δύο πολύ σημαντικές αναφορές στον Σκύλο του Σουλίου: ο συγγραφέας αναφέρει ότι συνάντησε ό ίδιος ένα τέτοιο σκύλο στο Εδιμβούργο της Σκωτίας, ο οποίος, σε ηλικία οκτώ-εννέα μηνών, είχε ύψος 72 εκ. στο ακρώμιο. (Η αναφορά αυτή είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και σε συνδυασμό με την αναφορά του David Hancock για την συνεισφορά του Σκύλου του Σουλίου στην αναβίωση του Ιρλανδικού Λυκοθήρα, μέσω του δείγματος το οποίο εχάρισε ο βασιλεύς της Νεαπόλεως στην Κόμησσα του Μπλέσσινγτον, στην Ιρλανδία. Η αναβίωση αυτή πραγματοποίηθηκε με συζεύξεις σκύλων από την Ιρλανδία και την Σκωτία). Αναφέρει επίσης ότι εικονογράφηση του σκύλου αυτού υπάρχει στα έργα του Ελβετού φυσιοδίφη Conrad Gessner (1516 – 1565). [11] [12] [13] [14] [15]