Υγρά φορτία πλοίων

Τα κυριότερα υγρά φορτία που μεταφέρονται σε μεγάλες ποσότητες με πλοία και συγκεκριμένα με δεξαμενόπλοια είναι κυρίως προϊόντα υδρογονανθράκων, δηλαδή πετρελαιοειδή όπως:

• Το ακατέργαστο πετρέλαιο, λεγόμενο διεθνώς κρουντ όιλ (Crude oil).
• Οι διάφοροι τύποι βενζίνες, (π.χ. benzin, aviation spirit, jet fuel, motor spirit, petrol gazoline, white spirit κ.λπ.
• Τα πετρέλαια καύσης, στα οποία περιλαμβάνονται fuel oil, diesel oil, gas oil, furnace oil, και η kerosene.
• Το Κάρμπον μπλακ, (carbon black) πρόκειται για παχύρευστο κατάλοιπο του πετρελαίου.
• Η Άσφαλτος (asfalt)
• Τα λιπαντικά έλαια, (lubricating oils).
• Το κριεζώτον, (Creosote).
• Τα φυτικά έλαια, (vegetable oil) και ψαρέλαια (fish oil).
• Οι μελάσσες, και βεβαίως
• Το νερό

Στα υγρά φορτία περιλαμβάνονται επίσης και τα υγραέρια τα οποία μεταφέρονται ακριβώς σε υγρή κατάσταση. Τα φορτία αυτά μεταφέρονται ανάλογα με το είδος τους με πετρελαιοφόρα, ή υγραεριοφόρα και το τελευταίο με υδροφόρα. Η φόρτωση μεταφορά και η εκφόρτωση των παραπάνω φορτίων απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή λόγω της επικινδυνότητάς τους. Η μεταφορά των περισσοτέρων εξ αυτών γίνεται υπό σταθερή θερμοκρασία που επιτυγχάνεται με ειδικό δίκτυο θέρμανσης που φέρουν τα πλοία στις δεξαμενές φορτίου.

Σε πολύ μικρές ποσότητες υγρά φορτία μεταφέρονται και με άλλους τύπους φορτηγών πλοίων με ειδικά βεβαίως οχήματα μεταφοράς ή σε βαρέλια ή άλλες μεταλλικές συσκευασίες.

Μέτρα ασφαλείας

Τα ειδικά μέτρα ασφαλείας κατά τη φόρτωση και εκφόρτωση πετρελαιοειδών καθώς επίσης των εργασιών καθαρισμού των δεξαμενών πριν τη παραλαβή νέου φορτίου όπως και κατά τον ερματισμό ή αφερματισμό πρέπει να λαμβάνονται με κάθε σχολαστικότητα προς αποφυγή του κινδύνου πυρκαγιάς ή εκρήξεων καθώς και ετοιμότητα απομάκρυνσης του πλοίου από τις εγκαταστάσεις φορτοεκφόρτωσης και ειδικότερα όταν πρόκειται για βενζίνες.

Οι λιμένες, αλλά και όλες οι εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών τηρούν ειδικούς κανονισμούς για δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν παραπάνω φορτία που παρακολουθούνται αυστηρά. Τυχόν παραβίαση αυτών εκτός της επιβολής αυστηρών κυρώσεων μπορεί να επιφέρει και τη διακοπή της φορτοεκφόρτωσης. Κυριότερα τέτοια μέτρα είναι:

• Η αυστηρή απαγόρευση καπνίσματος σε όλους τους χώρους των εγκαταστάσεων εκτός συγκεκριμένων κλειστών χώρων, καπνιστήρια, ασφαλώς απομονωμένων. Οι ενδεικτικές πινακίδες "No smoking", ή και ακόμα "No Visitors", πρέπει να είναι εμφανείς.
• Οι ηλεκτρικοί φανοί (φακοί) πρέπει να είναι ειδικής κατασκευής κατά εκρηκτικών αερίων.
• Όταν τα πλοία δεν έχουν πιστοποιητικό απαλλαγμένου αερίων (μετά την εκφόρτωση ή πριν τη φόρτωση) δηλαδή δεν έχουν λάβει το λεγόμενο "πιστοποιητικό γκας φρη" απαγορεύεται η χρήση ηλεκτρικών εργαλείων στο κατάστρωμα. Όλα δε τα χρησιμοποιούμενα εργαλεία (ξύστρες ματσακόνια κ.λπ.) θα πρέπει να είναι από ειδικό μέταλλο που να μη παράγουν σπινθήρες (no sparking tools).
• Όλα τα επιστόμια κατάσβεσης κάθε δεξαμενής θα πρέπει να είναι ανοικτά και κλειστό μόνο το κύριο επιστόμιο. Επίσης ο ατμός κατάσβεσης (steam smothering) θα πρέπει να είναι σε ετοιμότητα.
• Οι οθόνινοι σωλήνες πυρκαγιάς θα πρέπει να είναι συνδεδεμένες με το δίκτυο και απλωμένες έξω από τις πυροσβεστικές φωλιές.
• Το δίκτυο πυρόσβεσης διοξειδίου του άνθρακα θα πρέπει και αυτό να είναι σε πλήρη ετοιμότητα, τη δε χρήση του συστήματος αυτού καθώς και όλων των φορητών πυροσβεστήρων του πλοίου και των εγκαταστάσεων θα πρέπει να γνωρίζουν πολύ καλά όλοι οι εργαζόμενοι και απασχολούμενοι στους χώρους αυτούς.