Τσουτσούκ Στάνα
| Τσουτσούκ Στάνα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1795[1] Sikole |
| Θάνατος | 1849[1] Αθήνα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | επαναστάτρια |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Βέλκο Πέτροβιτς (έως 1813) Γεωργάκης Ολύμπιος (1814–1821) |
Η Τσουτσούκ Στάνα (σερβικά κυριλλικά: Чучук Стана, μετάφραση: "Η μικρή Στάνα") ήταν Σέρβα χάιντουκ. Ήταν η δεύτερη σύζυγος του Χάιντουκ Βέλικο. Αργότερα νυμφεύτηκε τον Έλληνα πολεμιστή Γεωργάκη Ολύμπιο. Είναι χαρακτήρας της Σερβικής επικής ποίησης.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε το 1795, στο χωριό Σίκολε, το οποίο βρίσκεται κοντά στο Νεγκοτίν της Σερβίας. Ήταν κόρη μεταναστών από την Ερζεγοβίνη. Είχε δύο αδερφές, την Στόινα και την Στάμενα. Αργότερα γεννήθηκε και ο μικρότερος αδερφός της, ο Μιχαήλο. Πριν μεγαλώσει ο Μιχαήλο, οι τρεις αδερφές της οικογένειας φορούσαν ανδρικά ρούχα όταν βρίσκονταν έξω από το σπίτι, επειδή δεν είχαν ενήλικα αδερφό για να τους προστατεύσει. Της έδωσαν το ψευδώνυμο "Τσουτσούκ" (από το τουρκικό κιουτσούκ = μικρό) λόγω του μικρού της αναστήματος. Ολοκλήρωσε τις σχολικές σπουδές της στην Μπέλα Τσκρβα.
Γνώρισε τον Χάιντουκ Βέλικο το 1812.[2] Οι δυο τους έζησαν μαζί, παρόλο που ο Βέλικο ήταν παντρεμένος και με μια άλλη γυναίκα. Ωστόσο, παντρεύτηκαν σε μια εποχή όπου η έκδοση διαζυγίου ήταν ουσιαστικά αδύνατη, καθώς η Σερβία βρισκόταν σε σοβαρή αναταραχή λόγω της Σερβικής Επανάστασης. Ο Βέλικο σκοτώθηκε το 1813 και η Στάνα μετακόμισε στο Πάντσεβο.
Η Στάνα παντρεύτηκε αργότερα τον καπετάνιο και ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης Γεωργάκη Ολύμπιο. Λόγω του γάμου η Στάνα μετακόμισε αρχικά στη Βλαχία και αργότερα στο Βουκουρέστι. Το ζευγάρι απέκτησε τρία παιδιά: τον Μιλάνο, τον Αλέξανδρο και την Ευφροσύνη. Όταν ο Γεωργάκης σκοτώθηκε κατά τη μάχη του μοναστηριού Σέκου στη Μολδαβία στις 23 Σεπτεμβρίου 1821 (κατά τους πρώτους μήνες της Ελληνικής Επανάστασης), η Στάνα, προφασιζόμενη την ασφάλεια των παιδιών της, μετακόμισε στο Χοτίν της Ρωσίας, όπου βρήκαν καταφύγιο πολλοί Σέρβοι που ενεπλάκησαν στη Σερβική Επανάσταση.
Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, η Στάνα με τα παιδιά της μετακόμισαν στην Αθήνα, όπου λάμβανε μια μικρή σύνταξη από το κράτος ως χήρα του Γεωργάκη Ολυμπίου.[3] Πέθανε το 1849 ή 1850.[4]
Το 1907 γράφτηκε ένα θεατρικό έργο για τη ζωή της. Η μουσική για το θεατρικό έργο συντέθηκε από τον Στέβαν Χρίστιτς. Το 1972 γυρίστηκε μια γιουγκοσλαβική τηλεταινία με τίτλο "Τσουτσούκ Στάνα", βασισμένη στο θεατρικό έργο για τη ζωή της. Τον ρόλο της Τσουτσούκ Στάνα υποδύθηκε η Σβετλάνα Μπόικοβιτς.[5]
Το 1981, ο Ντούσιτσα Πόποβιτς Στόικοβιτς δημοσίευσε ένα βιβλίο για τη ζωή της, με τίτλο Čučuk Stana, 1795-1849 - žena Hajduk Veljka i grčkog narodnog heroja Georgakisa Olimpiosa (μετάφραση: Τσουτσούκ Στάνα, 1795-1849 - η γυναίκα του Χάιντουκ Βέλικο και του Έλληνα λαϊκού ήρωα Γεωργάκη Ολυμπίου).[6]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Faceted Application of Subject Terminology. 107580. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Sa Hajduk Veljkom se upoznala u kući negotinskog prote 1812. godine. Prišla mu je i drsko zapitala: „Zar tvoji momci ne znaju Turke ubijati, nego devojačke darove krasti?“ Veljko je zastao zbunjen, jer sa njim nijedna žena tako nije razgovarala. Brzo su mu odmah objasnili da su njegovi momci poharali nekoliko sela i greškom odneli i devojačku spremu one koja je stajala pred njim. Zatim ju je Veljko darovao darovima i zaprosio rečima „Sada sam te ja darovao, sada si moja!“ (Vuk Karadžić: Life of Hajduk Veljko)
- ↑ [Δημήτρης Φωτιάδης,Επανάσταση του 21, τ.Α,σ.445]
- ↑ Stacks. «Čučuk Stana, 1795-1849 : žena Hajduk Veljka i grčkog narodnog heroja Georgakisa Olimpiosa in SearchWorks catalog». Searchworks.stanford.edu. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ https://www.imdb.com/title/tt0490575/
- ↑ https://openlibrary.org/b/OL3197838M/Čučuk_Stana_1795-1849
|