Συμμετοχή της Ισπανίας στη Eurovision 2023

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision 2023
Χώρα Ισπανία
Εθνική επιλογή
Διαδικασία επιλογήςBenidorm Fest 2023
Ημερομηνία επιλογήςΗμιτελικοί:
31 Ιανουαρίου 2023
2 Φεβρουαρίου 2023
Τελικός:
4 Φεβρουαρίου 2023
Επιλεγμένος συμμετέχωνΜπλάνκα Παλόμα
Επιλεγμένο τραγούδι"Eaea"
Επιλεγμένος τραγουδοποιός
  • Μπλάνκα Παλόμα Ράμος
  • Χοσέ Πάμπλο Πόλο
  • Άλβαρο Τάτο
Συμμετοχή της Ισπανίας στη Eurovision
20222023

Η Ισπανία θα συμμετάσχει στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2023 στο Λίβερπουλ του Ηνωμένου Βασιλείου με το τραγούδι "Eaea" σε ερμηνεία της Μπλάνκα Παλόμα. Ο ισπανικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας Radiotelevisión Española (RTVE), μαζί με την Generalitat Valenciana, οργάνωσε το Benidorm Fest για να επιλέξει την Ισπανική συμμετοχή του διαγωνισμού του 2023. Το Benidorm Fest αποτελούταν από δύο ημιτελικούς στις 31 Ιανουαρίου και στις 2 Φεβρουαρίου και τον τελικό στις 4 Φεβρουαρίου 2023. Συνολικά δεκαοκτώ καλλιτέχνες και τραγούδια συμμετείχαν και ο νικητής καθορίστηκε με συνδυασμό ψήφων από κριτική επιτροπή ειδικών, δημοσκοπικό πάνελ και τηλεψηφοφορία.

Ως μέλος των "Μεγάλων Πέντε", η Ισπανία προκρίνεται απευθείας για να διαγωνιστεί στον τελικό του Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από τον διαγωνισμό του 2022, η Ισπανία είχε συμμετάσχει στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision εξήντα φορές από την πρώτη της συμμετοχή στο 1961.[1] Το έθνος κέρδισε τον διαγωνισμό σε δύο περιπτώσεις: το 1968 με το τραγούδι "La, la, la" που ερμήνευσε η Μασσιέλ και το 1969 με το τραγούδι "Vivo cantando" που ερμήνευσε η Σαλομέ, με την τελευταία να έχει κερδίσει σε τετραπλή ισοπαλία με τη Γαλλία, την Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Ισπανία έχει επίσης τερματίσει δεύτερη τέσσερις φορές, με την Καρίνα το 1971, τους Mocedades το 1973, τη Μπέτι Μισιέγο το 1979 και την Άναμπελ Κόντε το 1995. Το 2022, η Ισπανία κατέλαβε την τρίτη θέση με το τραγούδι "SloMo" που ερμήνευσε η Σανέλ, την καλύτερη θέση που είχε καταλάβει η χώρα μετά τη δεύτερη θέση το 1995.

Ο ισπανικός εθνικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός, Televisión Española (TVE), μεταδίδει την εκδήλωση εντός της Ισπανίας και οργανώνει τη διαδικασία επιλογής για την συμμετοχή της χώρας. Το TVE επιβεβαίωσε τις προθέσεις του να συμμετάσχουν στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2023 στις 13 Ιουνίου 2022.[2] Για τη συμμετοχή του το 2023, ο ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός ανακοίνωσε ότι θα διοργανώσει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά το Benidorm Fest, μετά την επιτυχία της προηγούμενης χρονιάς. Στις 19 Ιουλίου 2022, διεξήχθη μια συνέντευξη τύπου σχετικά με τις ημερομηνίες, τη μορφή, τους διαγωνιζόμενους και την παρουσίαση του Benidorm Fest 2023.[3]

Πριν τη Eurovision[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Benidorm Fest 2023 ήταν η δεύτερη έκδοση του ετήσιου Benidorm Fest, ενός τηλεοπτικού διαγωνισμού τραγουδιού που πραγματοποιήθηκε στο Μπενιδόρμ, που διοργανώθηκε και μεταδόθηκε από το RTVE. Η εκπομπή διεξήχθη μεταξύ 31 Ιανουαρίου και 4 Φεβρουαρίου 2023 και παρουσιάστηκε από τους Μόνικα Ναράνχο, Ινές Ερνάντ και Ροδρίγκο Βάθκεθ. Νικητής του διαγωνισμού ήταν το "Eaea" που ερμήνευσε η Μπλάνκα Παλόμα, η οποία θα εκπροσωπήσει την Ισπανία στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2023.

Μορφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο διαγωνισμός αποτελούταν από δύο ημιτελικούς και έναν τελικό. Συνολικά διαγωνίστηκαν 18 υποψήφια τραγούδια μοιρασμένα στους δύο ημιτελικούς, δηλαδή εννέα θα συμμετάσχουν στον καθένα.[4][5] Σε κάθε ημιτελικό, τα τέσσερα τραγούδια με τις περισσότερες ψήφους μεταξύ των επαγγελματικών επιτροπών (50%), του δημογραφικού πάνελ (25%) και του τηλεψηφοφορίας (25%), θα περάσουν απευθείας στον τελικό. Κατά τη διάρκεια του τελικού, τα οκτώ τραγούδια που προκρίθηκαν ερμηνεύθηκαν ξανά για να καθοριστεί ποιο θα εκπροσωπήσει την Ισπανία στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2023, ακολουθώντας το ίδιο σύστημα ψηφοφορίας όπως και στους ημιτελικούς.

Παρουσιαστές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 19 Ιουλίου 2022, το RTVE ανακοίνωσε την τραγουδίστρια Μόνικα Ναράνχο ως την κύρια παρουσιάστρια του Benidorm Fest 2023.[6] Η Ναράνχο θα συνοδεύεται από την προσωπικότητα του διαδικτύου και κωμικό Ινές Ερνάντ, η οποία θα επιστρέψει για να είναι συν-παρουσίαστρια, και ο δημοσιογράφος και τηλεοπτικός παρουσιαστής Ροδρίγκο Βάθκεθ.[7][8]

Μέλη της κριτικής επιτροπής ειδικών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 19 Ιουλίου 2022, το RTVE ανακοίνωσε ότι επικεφαλής της κριτικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων θα είναι ο συνθέτης, μουσικός και παραγωγός δίσκων Νάτσο Κάνο. Ανακοινώθηκε επίσης ότι ο Σουηδός τραγουδιστής και τηλεοπτικός παραγωγός Κρίστερ Μπιέρκμαν (Christer Björkman) θα είναι μεταξύ των διεθνών μελών της κριτικής επιτροπής ειδικών.[6] Στις 25 Ιανουαρίου 2023, το RTVE ανακοίνωσε την πλήρη οκταμελή σύνθεση της κριτικής επιτροπής, με πέντε διεθνή μέλη και τρία εθνικά μέλη. Ανακοινώθηκε επίσης ότι ο Cano δεν θα ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί, επικαλούμενος επαγγελματικούς λόγους προγραμματισμού.[9]

Καλεσμένοι ερμηνευτές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πληροφορίες για τους καλεσμένους ερμηνευτές αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της εβδομάδας του Benidorm Fest.

Ο πρώτος ημιτελικός άνοιξε με την παρουσιάστρια Μόνικα Ναράνχο ερμηνεύοντας το "Diva".[10] Η ενδιάμεση διαλειμματική πράξη περιλάμβανε τον Leo Rizzi να ερμηνεύει το "Arcade" και την Εδούρνε, η οποία εκπροσώπησε την Ισπανία στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2015, ερμηνεύοντας τα "Boomerang", "Te quedaste solo" και "Amores dormidos".[11][12][13]

Ο δεύτερος ημιτελικός άνοιξε με τον Miguel Poveda ερμηνεύοντας το "Eres tú", ενώ η ενδιάμεση διαλειμματική πράξη περιλάμβανε τον Άλβαρο Σολέρ να ερμηνεύει το "Candela" και η Gloria Trevi να ερμηνεύει τα "Gloria" και "Todos Me Miran".[14][15]

Τον τελικό άνοιξε ο Μανουέλ Καράσκο ερμηνεύοντας το "Eres". Η ενδιάμεση διαλειμματική πράξη περιλάμβανε την παρουσιάστρια Μόνικα Ναράνχο να ερμηνεύει το τραγούδι της "Sobreviviré" και η Ana Mena να ερμηνεύει τα "Un clásico" και "Las 12". Επιπλέον, η προηγούμενη νικήτρια Σανέλ Τερέρο έκανε μια εμφάνιση για να δώσει το τρόπαιο στον διάδοχό της.[10][16][17]

Διαγωνιστικές συμμετοχές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το RTVE δημοσίευσε τους κανονισμούς για το Benidorm Fest 2023 στις 19 Ιουλίου 2022. Η περίοδος υποβολής άνοιξε την 1η Σεπτεμβρίου 2022, με το παράθυρο να κλείνει στις 10 Οκτωβρίου 2022. Εκτός από την ανοιχτή υποβολή, το RTVE επιφυλάχθηκε να προσκαλέσει διάσημους τραγουδιστές και τραγουδοποιούς απευθείας από την τρέχουσα μουσική σκηνή.[18] Μετά το κλείσιμο της περιόδου υποβολής, η RTVE ανακοίνωσε ότι ελήφθησαν 876 συμμετοχές, 482 από την ηλεκτρονική φόρμα και 394 από δισκογραφικές.[19]

Τα ονόματα των επιλεγμένων διαγωνιζομένων ανακοινώθηκαν επίσημα από το RTVE στις 25 Οκτωβρίου 2022, σε μια ειδική εκπομπή στο La 1 με παρουσιάστρια την Ινές Ερνάντ,[20] και ακολούθησε μια εκδήλωση παρουσίασης στις 29 Οκτωβρίου, με παρουσιαστές την Χούλια Βαρέλα και τον Ροδρίγκο Βάθκεθ επίσης στο La 1.[21] Μεταξύ των διαγωνιζόμενων καλλιτεχνών είναι η Μπλάνκα Παλόμα, η οποία συμμετείχε το 2022. Τα ανταγωνιστικά τραγούδια κυκλοφόρησαν στο RTVE Play και στον ιστότοπο του RTVE στις 18 Δεκεμβρίου 2022.[22][23]

Επιλεγμένες συμμετοχές[24][25]
Καλλιτέχνης Τραγούδι Γλώσσα Συνθέτης/Στιχουργός
Άγκονι "Quiero arder" Ισπανικά Άγκονι Ερνάντεθ Μοράλες, Αντρές Ουέλμο Λόπεθ, Μάρτα Μαρτίνεθ Λόπεθ
Άλφρεντ Γκαρθία "Desde que tú estás" Ισπανικά Άλφρεντ Γκαρθία Καστίγιο, Ραούλ Γκόμεθ
Alice Wonder [es] "Yo quisiera" Ισπανικά Αλίθια Κλιμέντ Μπαριούσο
Aritz [es] "Flamenco" Ισπανικά, Αγγλικά Κάρλος Μάρκο, Φρίντα Αμιούντσεν, Κάτσι Μπράουν, Σαμ Γκρέϊ, Τονίνο Σπετσιάλε
Μπλάνκα Παλόμα "Eaea" Ισπανικά Άλβαρο Τάτο, Μπλάνκα Παλόμα Ράμος, Χοσέ Πάμπλο Πόλο
E'Femme "Uff!" Ισπανικά, Αγγλικά Αντόνιο Εσκομπάρ Νούνιεθ, Μπάρμπαρα Ρεϋθάμπαλ, Καρλότα Σοτέλο Μαρτίνεθ, Μελάνια Μεδέλ Γκονθάλεθ, Σάντρα Μαρτίν Βαλένθια, Σάρα Φρίας Λόπεθ
Famous [it] "La Lola" Ισπανικά Αδριάν Χιάρδο, Αντρές Σεμπαστιάν Ραμίρεθ, Χόρχε ντε λα Κρούθ Κόρεα
Fusa Nocta [an] "Mi familia" Ισπανικά Κάρλος Παντίγια, Ιγκάθιο Μορένο Γκονθάλεθ, Λουίς Νάρες Σίνιες, Μύριαμ Νάρες Σίνιες, Ρόσμπελι Μολίνα, Τερέσα ντε λα Γκάνταρα, Βέρα Μαρτί Νάρες
Χοσε Οτέρο "Inviernos en Marte" Ισπανικά Γκάμπριελ Ορέ Λαπίδες, Χοσε Αντρές Οτέρο Πέρεθ, Κάρεν Μέντεθ, Κένια Σαίθ Γκάγιο, Μαουέλ Χαλούδ
Karmento "Quiero y duelo" Ισπανικά Κάρμεν Τολέδο
Megara "Arcadia" Ισπανικά Ισραέλ Ντάντε Ράμος, Ρομπέρτο Λα Λουέτα Ρουίθ, Σάρα Χιμένεθ Μοράλ
Meler "No nos moverán" Ισπανικά Φρανθίσκο Χαβιέρ Παγκαλντάι Γκονθάλεθ, Τζόναθαν Τζεράιντ Μπερτ, Χοσέ Έκτορ Πορτίγια Ροδρίγκεθ, Νατάλια Νέβα Μαρτίν, Όλιβερ Γκαρθία Θερόν
Rakky Ripper "Tracción" Ισπανικά Αλέιξ Μαρτίν Φοντ, Χοάν Βαλς Πανίθα, Ρακέλ Γκαρθία Καμπρερίθο, Ρουμπέν Πέρεθ Πέρεθ
Sharonne "Aire" Ισπανικά Αλεχάνδρο Μπαρόσο Σότο, Κριστόμπαλ Γκαρίδο Πίντο, Ιβάν Τόρεντ Γιαβέρο
Siderland [ca] "Que esclati tot" Καταλανικά Άλμπερτ Σορτ Κρέους, Αντρέ Μάνιος Ραμίς, Οριόλ Πλάνα Πεδρέτ, Ρόγκερ Αρχεμί Τουτουσάους
Σοφία Μαρτίν "Tuki" Ισπανικά Κλαούδιο Μασεγί, Φάνι Σοφία Καραμπίας Μαρτίν, Φρέντι Ρότσοου
Twin Melody "Sayonara" Ισπανικά, Αγγλικά[α] Αϊτάνα Ετσεβερία, Φερνάντο Μπόιξ, Τζόναθαν Τζεράιντ Μπερτ, Νατάλια Νέβα Μαρτίν, Πάουλα Ετσεβερία
Vicco "Nochentera" Ισπανικά Χοάν Βαλς Πανίθα, Ρουμπέν Πέρεθ Πέρεθ, Βικτόρια Ρίμπα

Ημιτελικοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

The two semi-finals will be held on 31 January and 2 February 2023. The running order of the semi-finals, which was decided by the organizers, was revealed on the day of each of the shows.[26]

Ημιτελικός 1[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώτος ημιτελικός πραγματοποιήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2023. Οι Άγκονι, Alice Wonder, Fusa Nocta και Megara προκρίθηκαν στον τελικό.[27] Συνολικά ελήφθησαν 10.285 τηλεψηφοφορίες κατά τη διάρκεια του ημιτελικού, εκ των οποίων 7.507 μέσω SMS και 2.778 μέσω τηλεφωνικής κλήσης.[28]

Ημιτελικός 1 – 31 Ιανουαρίου 2023[13]
Σειρά Καλλιτέχνης Τραγούδι Κριτική επιτροπή ειδικών Δημοσκοπική κριτική επιτροπή Τηλεψηφοφορία Σύνολο Θέση
1 Sharonne "Aire" 45 20 22 87 6
2 Aritz "Flamenco" 50 22 35 107 5
3 Σοφία Μαρτίν "Tuki" 22 13 13 48 9
4 Άγκονι "Quiero arder" 86 35 40 161 1
5 Megara "Arcadia" 51 30 30 111 4
6 Alice Wonder "Yo quisiera" 79 15 25 119 2
7 Meler "No nos moverán" 29 40 15 84 7
8 Fusa Nocta "Mi familia" 65 25 28 118 3
9 Twin Melody "Sayonara" 29 28 20 77 8

Ημιτελικός 2[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο δεύτερος ημιτελικός πραγματοποιήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023. Οι Μπλάνκα Παλόμα, Χοσέ Οτέρο, Karmento και Vicco προκρίθηκαν στον τελικό.[29] Συνολικά ελήφθησαν 11.224 τηλεψηφοφορίες κατά τη διάρκεια του ημιτελικού, εκ των οποίων 7.808 μέσω SMS και 3.416 μέσω τηλεφωνικής κλήσης.[30]

Ημιτελικός 2 – 2 Φεβρουαρίου2023[15]
Σειρά Καλλιτέχνης Τραγούδι Κριτική επιτροπή ειδικών Δημοσκοπική κριτική επιτροπή Τηλεψηφοφορία Σύνολο Θέση
1 Famous "La Lola" 46 28 13 87 7
2 Χοσέ Οτέρο "Inviernos en Marte" 63 22 20 105 4
3 Karmento "Quiero y duelo" 47 30 35 112 3
4 Rakky Ripper "Tracción" 24 13 15 52 9
5 Μπλάνκα Παλόμα "Eaea" 92 35 40 167 1
6 E’Femme "Uff!" 17 25 22 64 8
7 Siderland "Que esclati tot" 48 15 25 88 6
8 Άλφρεντ Γκαρθία "Desde que tú estás" 52 20 30 102 5
9 Vicco "Nochentera" 67 40 28 135 2

Τελικός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τελικός πραγματοποιήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2023. Η σειρά διεξαγωγής του τελικού αποφασίστηκε με κλήρωση που πραγματοποιήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2023.[31][17] Συνολικά ελήφθησαν 34.997 τηλεψηφοφορίες κατά τη διάρκεια του τελικού, εκ των οποίων 24.553 μέσω SMS και 10.444 μέσω τηλεφωνικής κλήσης.[32]

Σειρά Καλλιτέχνης Τραγούδι Κριτική επιτροπή ειδικών Δημοσκοπική κριτική επιτροπή Τηλεψηφοφορία Σύνολο Θέση
Ποσοστό Βαθμοί Ποσοστό Βαθμοί
1 Karmento "Quiero y duelo" 35 TBA 20 6.77% 25 80 6
2 Megara "Arcadia" 50 28 8.31% 28 106 4
3 Alice Wonder "Yo quisiera" 53 16 4.41% 20 89 5
4 Fusa Nocta "Mi familia" 24 25 5.01% 22 71 8
5 Άγκονι "Quiero arder" 80 30 27.19% 35 145 2
6 Μπλάνκα Παλόμα "Eaea" 94 35 28.28% 40 169 1
7 Χοσέ Οτέρο "Inviernos en Marte" 37 22 2.79% 16 75 7
8 Vicco "Nochentera" 59 40 17.23% 30 129 3

Ακροαματικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προβολή αριθμών ανά εκπομπή
Σόου Ημερομηνία Θεατές
(εκατομ.)
Ποσοστό
(%)
Ημιτελικός 1 31 Ιανουαρίου 2023 1.044[33] 10%
Ημιτελικός 2 2 Φεβρουαρίου 2023 1.020[34] 9.4%
Τελικός 4 Φεβρουαρίου 2023 1.887[35] 14.7%

Στη Eurovision[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τους κανόνες της Eurovision, όλες οι συμμετέχουσες χώρες, εκτός από τη διοργανώτρια χώρα και τις "Μεγάλες Πέντε", που αποτελούνται από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, έπρεπε να προκριθούν σε έναν από τους δύο ημιτελικούς για να διαγωνιστούν για τον τελικό, με τις 10 πρώτες χώρες από τους αντίστοιχους ημιτελικούς τους να προκρίνονται στον τελικό.[36] Ως μέλος των "Μεγάλων Πέντε", η Ισπανία προκρίθηκε αυτόματα για να διαγωνιστεί στον τελικό στις 13 Μαΐου 2023. Εκτός από τη συμμετοχή της στον τελικό, η Ισπανία έπρεπε επίσης να μεταδώσει και να ψηφίσει σε έναν από τους δύο ημιτελικούς. Αυτό αποφασίστηκε μέσω της κλήρωσης που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της κλήρωσης κατανομής των ημιτελικών στις 31 Ιανουαρίου 2023, όταν ανακοινώθηκε ότι η Ισπανία θα ψήφιζε στον πρώτο ημιτελικό.[37]

Σημειώσεις και παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Περιέχει φράσεις στα Βασκικά, στα Γαλλικά και στα Ιαπωνικά.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Spain Country Profile». EBU. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2015. 
  2. Jiandani, Sanjay (Sergio) (13 Ιουνίου 2022). «Spain: RTVE confirms participation at Eurovision 2023». EscToday. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2023. 
  3. Jiandani, Sanjay (Sergio) (19 Ιουλίου 2022). «Spain: Benidorm Fest 2023 dates, rules, host and format unveiled». EscToday. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2023. 
  4. Fuster, Luis (2022-07-19). «Benidorm Fest 2023: Grand final date set for February 4» (στα αγγλικά). https://wiwibloggs.com/2022/07/19/benidorm-fest-2023-grand-final-date-set-for-february-4/272956/. Ανακτήθηκε στις 2022-07-19. 
  5. Llanos Martínes, Héctor (19 Ιουλίου 2022). «Mónica Naranjo presentará un Benidorm Fest 2023 todavía más grande para encontrar a la nueva Chanel». El País (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2022. 
  6. 6,0 6,1 «Conoce las fechas y los cambios que habrá: presentadores y jurado». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 19 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2022. 
  7. «Máximo Huerta y Alaska se caen del Benidorm Fest pero "seguirán ligados" al certamen con programas paralelos». Redacción verTele (στα Ισπανικά). eldiario.es. 15 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  8. Paredes, Mónica (18 Νοεμβρίου 2022). «Estos son los tres presentadores del 'Benidorm Fest 2023'» (στα Ισπανικά). La Vanguardia. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2022. 
  9. «El jurado profesional del Benidorm Fest 2023 estará compuesto por ocho profesionales». RTVE (στα Ισπανικά). 25 Ιανουαρίου 2023. 
  10. 10,0 10,1 «Mónica Naranjo abrirá y cerrará el Benidorm Fest 2023 con dos icónicas actuaciones». formulatv.com (στα Ισπανικά). 31 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2023. 
  11. «Edurne y Gloria Trevi, artistas invitadas de las Semifinales del Benidorm Fest 2023». formulatv.com (στα Ισπανικά). 29 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2023. 
  12. «Sorpresa en la primera semifinal del Benidorm Fest: los tres artistas invitados de la noche». La Vanguardia (στα Ισπανικά). 31 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2023. 
  13. 13,0 13,1 Casanova, Verónica (31 Ιανουαρίου 2023). «Primera semifinal del Benidorm Fest 2023: Agoney arrasa y Megara da la sorpresa». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2023. 
  14. «Sorpresa en la primera semifinal del Benidorm Fest: los tres artistas invitados de la noche». La Vanguardia (στα Ισπανικά). 31 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2023. 
  15. 15,0 15,1 Casanova, Verónica (3 Φεβρουαρίου 2023). «Benidorm Fest, segunda semifinal: Blanca Paloma arrasa y Karmento se cuela en la final dejando fuera a Alfred». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2023. 
  16. Rodríguez, Gabi (1 Φεβρουαρίου 2023). «Ana Mena y Manuel Carrasco, invitados de la final del Benidorm Fest 2023». eurovision-spain.com (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2023. 
  17. 17,0 17,1 Casanova, Verónica (5 Φεβρουαρίου 2023). «Blanca Paloma, directa a Eurovisión: resumen de la final de Benidorm Fest». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2023. 
  18. «Cómo participar en el Benidorm Fest 2023: Consulta las bases de la preselección para Eurovisión». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 19 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2022. 
  19. «Benidorm Fest 2023: RTVE recibe 876 canciones para su preselección de Eurovisión». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 11 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2022. 
  20. «RTVE anunciará esta noche el cartel del Benidorm Fest 2023». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 25 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2022. 
  21. «RTVE presentará a los artistas del Benidorm Fest el sábado 29 de octubre». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 24 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2022. 
  22. «RTVE Play estrenará en exclusiva las 18 canciones del Benidorm Fest 2023 este domingo». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 15 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2022. 
  23. «Escucha todas las canciones del Benidorm Fest 2023, en exclusiva en RTVE Play». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 18 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2022. 
  24. «Estos son los títulos de las canciones de los concursantes del Benidorm Fest 2023». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 2 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2022. 
  25. «El jurado de RTVE que escogió los candidatos del Benidorm Fest puntuó más alto a Aritz, Alice Wonder y José Otero y clasificó en los últimos lugares a Agoney, Siderland y Karmento · Maldita.es - Periodismo para que no te la cuelen». Maldita.es — Periodismo para que no te la cuelen (στα Ισπανικά). 19 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2023. 
  26. «Este será el orden de actuación de la Primera Semifinal del Benidorm Fest 2023: Sharonne abre la gala y Twin Melody la cierra». rtve.es. RTVE. 31 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2023. 
  27. Bauge, Samuel George (31 Ιανουαρίου 2023). «Benidorm Fest 2023: Agoney wins semi-final 1, topping jury and televote». wiwibloggs.com (στα Αγγλικά). Wiwibloggs. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2023. 
  28. «Los votos recibidos por el sistema de televoto fueron 10.285: SMS: 7.507 📞 2.778». Twitter (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2023. 
  29. Jiandani, Sanjay (3 Φεβρουαρίου 2023). «Spain: The Benidorm Fest 2023 Grand Final line up is complete!». esctoday.com (στα Αγγλικά). ESCToday. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2023. 
  30. Ruiz, Adrián· Pérez, Laura (3 Φεβρουαρίου 2023). «TVE valora las audiencias del Benidorm Fest 2023 y desvela las cifras del televoto de la segunda semifinal». eldiario.es (στα Ισπανικά). El Diario. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2023. 
  31. Urrea, Isaac (3 Φεβρουαρίου 2023). «¡Karmento abre y Vicco cierra la gran final del Benidorm Fest 2023!». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2023. 
  32. Saiz, David (5 Φεβρουαρίου 2023). «TVE desglosa el resultado del televoto del 'Benidorm Fest': Blanca Paloma solo tuvo 383 votos más que Agoney» (στα Ισπανικά). El Economista. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2023. 
  33. Zárate, Pedro (2023-02-01). «El Benidorm Fest 2023 (10%) arranca con menos fuerza que el año pasado con su primera semifinal en La 1». eldiario.es. https://vertele.eldiario.es/audiencias-tv/martes-31-enero-2023-benidorm-fest-arranca-menos-fuerza-ano-pasado-primera-semifinal-la-1_1_9913905.html. Ανακτήθηκε στις 2023-02-01. 
  34. Urrea, Isaac (4 Φεβρουαρίου 2023). «¡La segunda semifinal del Benidorm Fest mantiene el nivel con un 9,4% y 1.020.000 espectadores!». eurovision-spain.com (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2023. 
  35. Romero, Gabriel Arias (5 Φεβρουαρίου 2023). «La final del Benidorm Fest 2023 (14.7%) lidera e impulsa las audiencias de TVE con menos 'vuelo' que su primera edición». Vertele (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2023. 
  36. «Rules–Eurovision Song Contest». European Broadcasting Union (EBU). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2022. 
  37. «Eurovision 2023: Allocation Draw results». Eurovision.tv. EBU. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2023.