Συζήτηση:Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός

Αστέρι αξιόλογου λήμματος

Αυτό το λήμμα έχει επιλεγεί ως Επιλεγμένη προσωπικότητα Ορθοδοξίας στη Βικιπύλη Ορθοδοξίας.

	Αυτό το λήμμα είναι στο πλαίσιο ενδιαφέροντος της «Βικιεπιχείρησης Βιογραφία», μια προσπάθεια για την βελτίωση και εμπλουτισμό της Βικιπαίδειας με λήμματα που αφορούν αυτό τον τομέα. Για να συμμετάσχετε και εσείς στη Βικιεπιχείρηση, επισκεφτείτε τη σχετική σελίδα όπου μπορείτε να συμμετάσχετε στη συζήτηση και να δείτε ανοιχτά ζητήματα για εργασία.
Γ	Αυτό το λήμμα αποτιμήθηκε ως τάξης Γ κατά την κλίμακα ποιότητας.
Υψηλή	Αυτό το λήμμα έχει αποτιμηθεί ως λήμμα με υψηλή σπουδαιότητα κατά την κλίμακα σπουδαιότητας.

Νομίζω ότι στο σημείο που λέει "...και ακαδημαϊκός Νικόλαος Λούβαρις, (Υπουργός Παιδείας επί Ι. Μεταξά και Ι. Ράλλη)..." θα πρέπει να γραφτεί "...και ακαδημαϊκός Νικόλαος Λούβαρις, (Υπουργός Παιδείας επί Ι. Μεταξά και κατοχικής κυβέρνησης Ι. Ράλλη)..." διότι δεν είναι σωστό κατά την γνώμη μου, να ταυτίζουμε ιστορικά την έστω και δικτατορική κυβέρνηση Ι. Μεταξά με τις κυβερνήσεις που διόρισαν οι Ναζί κατακτητές.--Teles 11:29, 17 Ιανουαρίου 2007 (UTC)

Τον πόλεμο κατά του Δαμασκηνού δεν τον έκανε η όποια κι αν ήταν τότε Κυβέρνηση, αλλά οι επίσκοποι που εξ αιτίας του, κατά τους ίδιους, είχαν χάσει τις έδρες τους στην Αμερική και ερχόμενοι στην Ελλάδα επόμενο ήταν να τον καταψηφίζουν θεωρώντας τον "τσιράκι" του Οικουμενικού θρόνου. Ο δε Χρύσανθος ήταν τότε τέως Τραπεζούντας και επόμενο ήταν να μην έχει εχθρούς στον ελλαδικό χώρο. Η δε υπόθεση του μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως εκκρεμοδικούσε και δεν είχε απαλλαγεί των κατηγοριών. Συνεπώς επειδή ο εκάστοτε Υπουργός Θρησκευμάτων είναι υποχρεωμένος να προσυπογράφει τις πράξεις της Εκκλησίας, για να μη συμβεί το δημώδες "το έλα να δεις κι έλα να θαυμάσεις!" έφταιγε η τότε Κυβέρνηση;--Templar52 06:10, 18 Ιουλίου 2007 (UTC)

Η ενότητα "Υπόθεση εκλογής" από μόνης της πάσχει . Αν τα διαλαμβανόμενα σ΄ αυτή τη παράγραφο προέρχονται από τις πηγές που παραθέτονται, τότε αυτές εμφορούνται από έκδηλη εμπάθεια ή πολιτικό πάθος. Και έχουμε και λέμε:

1ο. Αν δεν τον ήθελε η τότε Κυβέρνηση θα το επιχειρούσε κατά την υποψηφιότητά του, πριν την εκλογή και όχι μετά. Και αν αυτό είναι αλήθεια και είχε εκδηλωθεί τέτοια αντίθεση, έτσι όπως είχε εδραιωθεί το καθεστώς του Μεταξά, ουδείς θα τον ψήφιζε. Συνεπώς το σημείο αυτό πάσχει.

2ο. Το θέμα του Δρυϊνουπόλεως ήταν πραγματικό και ουσιαστικό και όχι φανταστικό. Συνεπώς η αντίδραση αντιθέτων μητροπολιτών προς τον Δαμασκηνό ήταν εύλογη. Η δε επέμβαση του Σ.τ.Ε. επίσης νόμιμη.

3ο. Η δε πρόταση «Το Σ.τ.Ε. υπό την ισχυρή επιρροή της δικτατορίας αποφάσισε οριακά…» (!) αυτοαναιρείται. Αν υπήρξε τόση επιρροή η απόφαση δεν θα ήταν μόλις οριακή! Αν η απόφαση ήταν «παμψηφεί» η επιρροή πως θα λεγόταν τότε πυρηνική; Συνεπώς ή, υπήρξε στοιχειώδης επιρροή (που δεν αμφισβητείται) αλλά δεν λήφθηκε υπ΄ όψη ή, δεν υπήρξε ποτέ τέτοια, στο προκείμενο θέμα της εκλογής του Δαμασκηνού.

4ο. Τα περιγραφόμενα στη Μονή Φανερωμένης παρουσιάζονται με τον χαρακτήρα του εκτοπισμού. Ότι έτυχε εκτοπισμού ο Δαμασκηνός δεν αναφέρεται σε εγκυκλοπαίδειες. Η Μονή Φανερωμένης στη Σαλαμίνα ήταν και είναι γυναικείο Μοναστήρι και όχι ανδρώο. Ο Δαμασκηνός κατέφυγε ο ίδιος εκεί επειδή η Ηγουμένη ήταν συγγενής του. Ακριβώς απέναντι της εισόδου της Μονής και δίπλα στο μοναδικό οίκημα στη περιοχή του Α. Σικελιανού, βρίσκεται ο παλιός προβλήτας από τον οποίο επιβιβάζονταν οι ντόπιοι σε καΐκια και πέρναγαν απέναντι στο Μεγάλο Πεύκο. Τη συγκοινωνία αυτή τότε παρακολουθούσαν άνδρες της Χωροφυλακής που τους είχε παραχωρηθεί ένα κατάλυμα στο Μοναστήρι. Συνεπώς η εκεί εναλλάξ παρουσία αστυνομικών οργάνων εξυπηρετούσε άλλο σκοπό.--Templar52 05:41, 19 Ιουλίου 2007 (UTC)

---

Ακόμα και αν δεχθούμε ότι όλες οι ελληνικές πηγές "εμφορούνται από έκδηλη εμπάθεια ή πολιτικό πάθος", υφίστανται και πηγές "εκ της αλλοδαπής", οι οποίες λένε ακριβώς τα ίδια πράγματα. Έπειτα από μία σύντομη σταχυολόγηση παραθέτω τα παρακάτω αποσπάσματα:

• "In November 1938 an internal power struggle in the government showed that Metaxas still had enemies. This situation was triggered by the election of a new Archbishop of Athens. The strong position of the church made the appointment of the spiritual leader of the country a matter of great importance. The late archbishop, Chrisostomos, had been chosen by Plastiras and was the last Venizelist to hold a leading post in the Greek State.

• Illegally, and in contravention of the usual practise, the government interfered directly in the election. Metaxas and his closest associates, Nikoloudis and Maniadakis, supported the former Archbishop of Trapezunt, Chrisanthos, who was running against the Archbishop of Corinth, Damaskinos. The latter won the election; however, pressure from Metaxas forced another vote, with the result that his own candidate, the former Archbishop of Trapezunt was elected.

Mogens Pelt, Tobacco, Arms and Politics: Greece and Germany from World Crisis to World War, 1929-1941,1998, Museum Tusculanum Press

Ο Pelt γράφει λοιπόν ότι η κυβέρνηση παράνομα επενέβη, άμεσα, στην εκλογή. Ο Μεταξάς και οι στενότεροι συνεργάτες του, Νικολούδης και Μανιαδάκης, στήριζαν τον Χρύσανθο και όταν δεν εξελέγη άσκησαν πίεση προκειμένου να διενεργηθεί άλλη ψηφοφορία.

Σε αυτό συνηγορεί και το προσωπικό ημερολόγιο του Ι. Μεταξά, στο οποίο η εκλογή του Χρύσανθου αναφέρεται ως θρίαμβος. 18 Νοεμβρίου 1938: "Ενθρόνισις του Χρυσάνθου. Πραγματικός θρίαμβος και το οφείλω στον Νικολούδη".

• "In 1922 Damaskinos became bishop of Corinth, and in 1938 he was elected archbishop of Athens. His election was voided by Premier John Metaxas because of his opposition to Metaxas' regime, and Bishop Chrysanthos of Trebizond was appointed instead. Damaskinos was exiled but then recalled in July 1941, after Greece had been occupied by the Germans during World War II, to replace Chrysanthos."

Encyclopædia Britannica 2007

Και η Britannica αναφέρει το Μεταξά ως αίτιο ακύρωσης της εκλογής και συμπληρώνει τα περί εκτοπισμού.

• His first major essay at national politics came in 1938. Against the violent opposition of Dictator-Premier John Metaxas and the King whose powers Damaskinos now administers, he was elected Archbishop of all Greece—by one vote. Metaxas promptly annulled the election, put in the runner-up, Chrysanthos of Trebizond, and exiled Damaskinos to the mountain monastery of Phaneromene on Salamis.

TIME, "If We Hold Fast . . .", Monday, Oct. 01, 1945

Σε άρθρο του αμερικανικού περιοδικού TIME επισημαίνεται ότι ο Δαμασκηνός εξελέγη Αρχιεπίσκοπος παρά τη σφοδρή αντίδραση του Δικτάτορα Μεταξά και του Βασιλιά. Ο Μεταξάς ακύρωσε άμεσα την εκλογή, ανέδειξε το Χρύσανθο και εξόρισε το Δαμασκηνό στην ορεινή Μονή Φανερωμένης.

• His election as Archbishop of Athens and all Greece in 1938 was annulled by premier John Metaxas in favour of Bishop Chrysanthos; in exile until the German invasion in 1941

William Keith Hancock, Jan Christiaan Smuts, Selections from the Smuts Papers, 1966, University Press

Και εδώ οι συγγραφείς αναφέρουν την ακύρωση της εκλογής από το Μεταξά προς χάριν του Χρύσανθου και την εκτόπισή του.

• Mit der Verordnung 188/1941 ersetzte die Besatzungsregierung den Chrysanthos durch Erzbischof Damaskinos, der - als der Regierung Metaxas unerwünscht - bisher auf der Insel Salamis in Klosterhaft gesessen hatte und nun seine Befreiung erfuhr. Damaskinos wurde auch von denjenigen Metropoliten anerkannt, die Chrysanthos gewählt hatten.

Theologische Realenzyklopadie, Walter de Gruyter, 1986

Και εδώ αναφέρεται η αντιπάθεια της κυβέρνησης Μεταξά προς το Δαμασκηνό, ο οποίος τελικά το 1941 με το διάταγμα 188/1941 ανέλαβε κανονικά τα καθήκοντά του.

Επιπλέον όσον αφορά την απόφαση του ΣτΕ. ο Ιωάννης Κονιδάρης, ως ειδικός επί του θέματος μιας και τυγχάνει Καθηγητής του Εκκλησιαστικού Δικαίου, γράφει πεφασμένως ότι "μέλη του οποίου κυριολεκτικώς εσύρθησαν για την έκδοσή της, προκειμένου να εκλεγεί ο Χρύσανθος (Φιλιππίδης)." Η επιλογή του ρήματος "εσύρθησαν" είναι δηλωτική και της ισχύος της πιέσεως.

Στο έργο "Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια" ο Γεράσιμος Κονιδάρης σημειώνει :"είναι γνωστόν ότι ησκήθη υπό της δικτατορίας φοβερά και ανεπίτρεπτος πίεσις επί του Προέδρου του Συμβουλίου, Παπαφράγκου" (τ.4. σελ.920)

Ο Δρυινουπόλεως Ιωάννης συμμετείχε της εκλογής αφού είχε ασκήσει έφεση κατά της απόφασης του Πρωτοβάθμιου δι' Αρχιερείς Συνοδικού Δικαστηρίου, η οποία είχε γίνει δεκτή, και βάσει της γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ότι μπορούσε να συμμετάσχει της διαδικασίας.

Ο Χαράλαμπος Χαραλαμπόπουλος στο έργο του "Δαμασκηνός Παπανδρέου: Αρχιεπίσκοπος Αθηνών καί πάσης Ελλάδος" αναφέρει ότι η απόφαση του ΣτΕ. ήταν μεθοδευμένη και επιπλέον υπήρξε καταθλιπτική πίεση της δικτατορίας επί της Δ.Ι.Σ. προκειμένου να εκλέξει το Χρύσανθο. (βλ.σελ.27-28)

Και ο Ηλίας Βενέζης στο έργο του "Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός. Οι χρόνοι της δουλείας" γράφει ότι η κυβέρνηση Μεταξά ήθελε να φέρει οπωσδήποτε το Μητροπολίτη Χρύσανθο στο θρόνο. (βλ.σελ.90)

Επιπλέον ο Χρύσανθος δεν ψηφίστηκε από το ίδιο Σώμα δηλ. την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος αλλά από τη Μικρή Σύνοδο αφού προηγουμένων ο Μεταξάς είχε αλλάξει το σχετικό νομικό πλαίσιο με αναγκαστικό νόμο.

Τέλος η εκτόπιση του Δαμασκηνού αναφέρεται και από τον Κωνσταντίνο Βαβούσκο στη μελέτη του "Η κρίσις εις την Εκκλησίαν της Ελλάδος τον Νοέμβριον του 1938 εξ αφορμής της εκλογής αρχιεπισκόπου Αθηνών":

• "συγχρόνως εξετοπίζετο ο Δαμασκηνός εις την Μονήν Φανερωμένης της νήσου Σαλαμίνος, την οποίαν η Κυβέρνησις αφήρεσεν από την εκκλησιαστικήν δικαιοδοσίαν του μητροπολίτου Αττικής."

--Ωριγένης 16:34, 19 Ιουλίου 2007 (UTC)

---

Έκανα κρίση επί των πηγών προκειμένου να διαπιστωθεί που σταματάει η αλήθεια και που αρχίζει η προπαγάνδα.

α) Συνεπως τα στοιχεία που παρέχονται από τη πρώτη παράθεση πηγής (Pelt) ταυτίζονται απόλυτα με την αρ. 1η άποψή μου, ότι δηλαδή η ανησυχία αν τελικά υπήρξε της Κυβέρνησης εκδηλώθηκε μετά την εκλογή του Δαμασκηνού και όχι πριν.

β) Τα διαλαμβανόμενα της Μπριτάνικα αναφέρονται γενικά ως προς το τελικό αποτέλεσμα που έγινε επανεκλογή θεωρώντας, υπεύθυνο τον Μεταξά μετά την αλλαγή σχετικού νόμου. Χωρίς ιδιαίτερα στοιχεία.

γ) Τα διαλαμβανόμενα στους Τάιμς εκ των πραγμάτων φέρονται ως ανταπόκριση αφού τη Μονή Φανερωμένης τη θεωρεί κάπου απόμακρη και ορεινή ενώ αυτή είναι παραλιακή.

δ) Οι δε υπόλοιπες πηγές Ελλήνων απλά αναμασούν τα ίδια. Επί του σημείου ότι αφαιρέθηκε η Μονή από τη δικαιοδοσία του Αττικής προκαλεί το ερωτηματικό: που υπάχθηκε μετά; ή μήπως δόθηκε ως απειλή επειδή φιλοξενούσε τον Δαμασκηνό;

Πάντως όπως και να είχαν τα πράγματα ο Δαμασκηνός πέραν του νεαρού της ιεραρχίας του και ότι μάζεψε κάποια οικονομική βοήθεια απ΄ την Αμερική ασφαλώς και δεν ήταν του ίδιου πνευματικού μεγέθους και της εθνικής προσφοράς του Χρύσανθου. Το ότι ξεκίνησε το μεγάλο εκείνο εκκλησιαστικό πρόβλημα ο Αμβρόσιος (της Φθιώτιδος) ήταν ακριβώς επειδή και αυτός καταγόταν από τη Μικρά Ασία (Προύσα) και ήταν πολύ ποιο φυσικότερο να υποστηρίξει τον Χρύσανθο παρά να δεχθεί και πίεση για να γίνει υποκινητής. Το ότι στο ημερολόγιό του ο Μεταξάς θεωρεί θρίαμβο την εκλογή του Χρύσανθου ίσως να μαρτυρά τη προτίμησή του πλην όμως μαρτυρά και τη λήξη του εκκλησιαστικού προβλήματος που είχε ενσκήψει και που ίσως να συνέτεινε σ΄ αυτό και ο τότε υπουργός τύπου. Πάντως το γεγονός αυτό δεν μου προκαλεί εντύπωση αφού και σήμερα τα ανώτερα συμβούλια όπως το ΚΥΣΕΑ ακολουθούν την ίδια τακτική στις αλλαγές των Ηγεσιών, χωρίς να υφίσταται ο Μεταξάς! Εκείνο όμως που θεωρώ πολύ περίεργο είναι ότι το Σ.τ.Ε. δέχθηκε ισχυρή πίεση για ν΄ αποφασίσει οριακά και μάλιστα σε μια περίοδο που είχαν ανασταλεί πολλά άρθρα του Συντάγματος! Αυτό αντιφάσκει με την ελληνική πραγματικότητα που σήμερα ακόμα αν μια οποιαδήποτε επιτροπή τύχει και είναι δεκτική σε άνωθεν πίεση τότε η απόφασή της δεν διαφέρει του τύπου "Μωρέ πετάει ο γάιδαρος και με τα κοφίνια μαζί, που κουβαλάει στη ράχη του! Συνεπώς και οι 4 προηγούμενες απόψεις μου συνεχίζουν να υφίστανται περισσότερο για την αληθινή διάσταση του θέματος επί της εκλογής του Δαμασκηνού.--Templar52 22:25, 20 Ιουλίου 2007 (UTC)

Συνθήκη του Βερολίνου το 1918

Μέσα στο λήμμα «Στα 1918 του ανατίθεται η μελέτη και η σύνταξη του Καταστατικού Χάρτη του Αγίου Όρους, σύμφωνα με το άρθρο 68 της Συνθήκη του Βερολίνου, ο οποίος θα όριζε τη σχέση της μοναχικής πολιτείας με το ελληνικό κράτος» Ποια είναι αυτή η συνθήκη του Βερολίνου; Δε βρίσκω τίποτα σχετικό. Πάντως να έλαβε χώρα το 1918 θεωρώ λίγο δύσκολο, δεδομένου ότι τότε ήταν ο Α΄ΠΠ και Γερμανία και Ελλάδα ήταν σε αντίπαλα στρατόπεδα, αλλά ούτε και πριν το 1912 είναι λογικό να είναι, καθώς τα γύρω εδάφη νωρίτερα δεν ανήκαν στην Ελλάδα. Υπάρχουν σχετικές πηγές; --C Messier 21:19, 3 Ιανουαρίου 2016 (UTC)

---

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό κατά το οποίο απέστειλε έγγραφη διαμαρτυρία, την 23η Μαρτίου 1943, υπερασπιζόμενος την ιουδαϊκή κοινότητα, απειλήθηκε από τον στρατηγό Στρόοπ με τυφεκισμό. Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός απάντησε στην απειλή του Στρόοπ: "Οι Ιεράρχες της Ελλάδος, στρατηγέ Στρόοπ, δεν τουφεκίζονται, απαγχονίζονται. Σας παρακαλώ να σεβασθήτε αυτήν την παράδοσιν".

Η φράση αυτή, η οποία αναφέρεται συχνά στο διαδίκτυο, ποτέ δεν συνοδεύεται από παράθεση πρωτογενούς πηγής. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό μιας και ο Στρόουπ δεν ήταν στην Αθήνα τον Μάρτιο του 1943 αλλά στην... Βαρσοβία...

--GreekMoses GreekMoses, 31 Ιουλίου 2018